Rolandas PAKSAS
a?skulti
(* la
10-an de junio
1956
en
Tel?iai
, Litovio) inter la
26-a de februaro
2003
kaj la
6-a de aprilo
2004
estis la
prezidanto de Litovio
.
Rolandas Paksas dum arta aviado
Li havas diplomojn kiel
in?eniero
(1974 ?e la
Universitato Vilno
) kaj kiel
piloto
(1979 en
Sankt-Peterburgo
, tiam nomita
Leningrado
). Paksas estis membro en la sovetia kaj litova teamoj en
arta aviado
kaj gajnis plurajn internaciajn konkursoj.
Dufoje por po mallonga tempo Rolandas Paksas estis ?efministro de Litovio kaj amba?foje anta?e urbestro de la ?efurbo
Litovio
. Inter marto 2002 ?is lia elekti?o kiel
prezidanto de Litovio
dum januaro
2003
kaj denove ekde oktobro
2004
li estas prezidanto de la de li fondita "Liberaldemokrata partio" (
LDP
,
litove
Liberal? demokrat? partija
), kiu dum majo 2006 ?an?is sian nomon al
Tvarka ir teisingumas
(liberalai demokratai)
- mallonge
TT
, en Esperanto: "Ordo kaj justeco (liberaldemokratoj)". La fondo de tiu partio estis reago al lia dufoja demisio de la ofico de ?efministro kaj la ekmalharmonio kun la Liberala Unio de Litovio ("
Lietuvos liberal? s?junga
"), kiu anta?e subtenis lin.
Dum februaro 2003 li surprize elekti?is prezidanto de Litovio, kandidatanta kontra? la ?is tiam oficanta 76-jara prezidanto
Valdas Adamkus
. Paksas sukcese prezentis sin kiel juna, energioplena kandidato de ?an?i?oj kaj novaj ?ancoj, kaj kiel "advokato de la socie malfortaj lo?antoj".
Rolandas Paksas dum marto
2003
en la foiro
Kaziukas
Jam mallonge post lia ekofico, dum marto 2003 en la nacia gazetaro ekdiskuti?is eraroj kaj iritigaj agoj de la nova prezidento. Dum la sekvaj monatoj plimulti?is la indikoj pri rilatoj de Paksas al rusia
mafiuloj
, kiuj kunfinancis lian balotan kampanjon, kaj pri suba?eto de Paksas fare de rusiaj komercistoj. Dum marto 2004 post ampleksaj enketoj la nacia parlamento
Seimas
ekis pledon pri malpostenigo de li. La supera konstitucia kortumo konfirmis la akuzojn, kaj la
6-an de aprilo
2004
la parlamento kun iom pli ol la necesa 60-procenta plimulto en sekreta vo?dono decidis malpostenigi lin. Paksas mem ?iam nomis la akuzojn "
komploto
" kaj akuzis siajn kritikantojn pri "organizo de pu?o". Paksas deklari rekandidati?i por la posteno de ?tata prezidanto dum la nun necesaj novaj balotoj, kaj la supera balota komisiono de la ?tato unue dum aprilo 2004 konsideris la rekandidati?on la?le?a, sed la konstitucia kortumo la 25-an de majro tamen decidis, ke Paksas estonte ne plu rajtu je altaj publikaj oficoj, kio signifis neon al la rekandidati?o.
La perturboj ?irka? la prezidento Paksas, kio interalie anta? sia malpostenigo mem provis malpostenigi la parlamentan prezidanton, kvankam tio la? la konstitucio neniel eblas, estis la ?is tiam plej granda politika krizo de Litovio ekde la nacia resendependi?o dum la jaro
1990
.
La 13-an de decembro 2005 la supera kortumo de Litovio ju?is la politikiston senkulpa pri perfido de ?tataj sekretoj. Li do ne enkarceri?is, sed la eraroj de Paksas estis ju?itaj limigitaj al la misuzo de la prezidenta potenco respektive la malatento de la postenaj devoj.
Kontra? la decido ne plu rajtu je altaj publikaj oficoj Paksas protestis ?e la E?ropa Kortumo pri Homaj Rajtoj en
Hago
, sed la? la stato de printempo
2008
la decido ankora? validis.
Dum majo 2002 Rolandas Paksas fondis la politikan partion
Liberal? demokrat? partija
(
LDP
, "Liberaldemokrata partio"), kiu dum majo 2006 ?an?is sian nomon al
Tvarka ir teisingumas
(liberalai demokratai)
- mallonge
TT
, en Esperanto: "Ordo kaj justeco (liberaldemokratoj)". La partio mem difinas sin kiel konservative liberala: En sia partia programo ?i propagandas principojn de
merkata ekonomio
, substrekas la respondecon de la individuo kaj malkonsentas pri ?tataj influoj en la nacian ekonomion. La? politikaj valoro ?i konsiderendas
konservativa
. En la realeco ?i la? kritikaj observantoj je granda parto estas ilo por la politikaj ambicioj de la partia prezidanto Rolandas Paksas. La partio estis krea?o de li kaj je alta grado dependas de la populareco de la politikisto.
Inter siaj subtenantoj inter la balotantoj Rolandas Paksas unuavice nombras la malgajnintojn de la ekonomiaj ?an?oj de la lastaj jaroj, tiel ke en la balota programo anka? sociaj postuloj similaj al tiuj de maldekstraj politikistoj ludas rolon. ?efe tamen la partio prezentas sin kiel luktanto kontra? la establi?intaj politikaj funkciuloj de la lando kaj kiel luktanto kontra?
korupto
, tial la ?an?o de la partia nomo - la memprezenton ne ?enas, ke la kialo por la tiom mallonga oficperiodo de Rolandas Paksas kiel
prezidento
de Litovio estis ?uste impliki?oj pri korupto.
Dum la
parlamenta baloto en Litovio 2008
la partio de Rolandas Paksas i?is la tria plej forta grupi?o kaj atingis preska? 13 procentojn de la vo?oj.