| Ralio Dakaro
|
|
| ripeti?anta sporta evento ? internacia sporta evento
|
| Bran?oj
|
? 1979 Paris?Dakar Rally
? 1980 Paris?Dakar Rally
? 1981 Paris?Dakar Rally
? 1982 Paris?Dakar Rally
? 1983 Paris?Dakar Rally
? 1984 Paris?Dakar Rally
? 1985 Paris?Dakar Rally
? 1986 Paris?Dakar Rally
? 1987 Paris?Dakar Rally
? 1988 Paris?Dakar Rally
? 1989 Paris?Dakar Rally
? 1990 Paris?Dakar Rally
? 1991 Paris?Dakar Rally
? 1992 Paris?Cape Town Rally
? 1993 Paris?Dakar Rally
? 1994 Paris?Dakar Rally
? 1995 Granada?Dakar Rally
? 1996 Granada?Dakar Rally
? 1997 Paris?Dakar Rally
? 1998 Paris?Granada?Dakar Rally
? 1999 Granada?Dakar Rally
? 2000 Paris?Dakar?Cairo Rally
? 2001 Paris?Dakar Rally
? 2002 Arras?Madrid?Dakar Rally
? 2003 Dakar Rally
? 2004 Dakar Rally
? 2005 Dakar Rally
? 2006 Dakar Rally
? 2007 Dakar Rally
? 2008 Dakar Rally
? 2009 Dakar Rally
? 2010 Dakar Rally
? 2011 Dakar Rally
? 2012 Dakar Rally
? 2013 Dakar Rally
? 2014 Dakar Rally
? 2015 Dakar Rally
? 2016 Dakar Rally
? 2017 Dakar Rally
? 2018 Dakar Rally
? 2019 Dakar Rally
? 2020 Dakar Rally
? 2021 Dakar Rally
? 2022 Dakar Rally
? 2023 Dakar Rally
? 2024 Dakar Rally
? 2025 Dakar Rally
vd
|
| Nomita la?
|
Dakaro
|
| Lando
|
Sauda Arabio
?
Francio
|
| Fondita en
|
1979
|
|
|
| En
TTT
|
Oficiala retejo
vd
|
|
Vojdirekto de ralio en 2006.
La
Ralio Dakaro
a? alivorte
Dakara ralio
kaj mallongigite sole
Dakaro
estas profesia konkurso de
ajngrundaj a?tomobiloj
okazanta unufoje dum
jaro
?iam komence de la jaro. ?i estas la plej granda tiaspeca ralio kaj organizita de la
Amaury Sport Organisation
(ASO). La konkurson povas partopreni konkursantoj kiel el vicoj de profesiuloj, tiel anka? el vicoj de amatoroj, kiuj kutime kreas ?irka? 80% da partoprenintoj.
E? kiam oficiala nomo sonas
ralio
, temas prefere pri persistema konkurso en tereno, kie oni pli uzas reguligitajn ajngrundajn a?tomobilojn ol klasikaj ?oseaj a?tomobiloj uzataj de ralioj. Plimulto de konkursaj vojoj (etapo a? specialo) estas en tereno, traveturado de
dunoj
,
koto
,
herbejoj
,
rokoj
kaj pluaj. La longecoj de etapoj movi?as de kelke da
kilometroj
?is centoj da kilometroj ?iutage.
Dezerto
Saharo
: murda kombino de sekeco, varmeco kaj polva sablo.
La konkurso estis unuafoje aran?ita en la jaro
1978
; unu jaron post kiam en la dezerto
Tenereo
dum alia ralio
Thierry Sabine
perdis sian vojon. Li diris por si, ke tio povus esti bona loko por regula ralio. La
26-an de decembro
1978
en Parizo 182 veturiloj komencis la eventon.
Origine la konkurso gvidis el
Parizo
en
Francio
?is
Dakaro
en
Senegalo
kun interrompo dum transporto trans
Mediteraneo
. Sed la politika situacio kaj pluaj faktoroj ka?zis, ke la vojdirekto inkluzive de starto kaj celo ?an?i?is. La unuajn raliojn oni veturis tra
Al?ero
. ?is 2007 la ralio regule kondukas tra
Maroko
,
Okcidenta Saharo
kaj sur pa?tejoj kaj dezertoj en
Ma?ritanio
. La etapoj kondukantaj tra
Atar
kaj tra
sablaj
dunoj
kaj
kanjonoj
en ma?ritana
regiono Adrar
estas plej multe aventuremaj el ?iuj konkursoj de ajngrundaj a?tomobiloj.
La lasta vojdirekto el Parizo ?is Dakaro estis organizita en la jaro
1994
. Tio estis anka? unuafoje kaj lastfoje, kiam ?i kondukis el Parizo ?is Dakaro kaj reen. Danke al komplezemo de urbestro de Parizo la celo estis trans?ovita el
Champs-Elysees
?is
Euro Disney
.
Hubert Auriol
gajnis en la jaro
1992
Dakaron en kategorio de
a?tomobiloj
post anta?a gajno en konkurso de kategorio de
motorcikloj
kaj li fari?is unua ?oforo, kiu gajnis la konkurson sur du kaj kvar radoj. En la sama jaro la konkursantoj unufoje traveturas la tutan kontinenton ?is
Kaburbo
en Sud-Afriko. Unu el la plej sukcesaj konkursantoj en kategorio de
kamionoj
fari?is
Karel Loprais
, kiun oni danke al liaj 6 ora, 4 ar?entaj kaj unu bronza medalo kromnomas
Monsieur Dakaro
.
La
4-an de januaro
2008
la ASO rezignis okazigi ?in unu tagon anta? ties komenco. Ekzistis minaco de teroro kontra? la ralio mem. La franca registaro anka? disdonis ur?an veturo-averton, ?ar kvar francaj turistoj estis murdigitaj en Ma?ritanio la 24-an de decembro. Poste en la jaro la ASO anstata? aran?is la Centro-E?ropan ralion. Tial la ralio ekde 2009 okazis en Argentin kaj ?ilio. En la venontaj jaroj ?i anka? kondukas tra Bolivio, Paragvajo kaj Peruo. Ekde 2020 la ralio okazas en Sauda-Arabujo. ?in partoprenas 351 veturiloj.
La Dakaro estas traterena ralio. Tio signifas, ke la partoprenantoj ne nur uzas jam ekzistantajn vojojn, kiuj tiam estas blokitaj por la publiko. Tipe de tia ralio estas veturo tra dezerto super dunoj a? ?tonoj. Precipe tie ne ekzistas tute fiksa vojo. La partoprenantoj mem devas trovi vojon al la kontrol-punktoj.
La ralio ordinare da?ras proksimume du semajnojn kaj konsistas el 14 etapoj. Kiam ?i ankora? okazis en Afriko ?i ordinare konsistis el 15 ?is 20 etapoj. ?iun tagon la partoprenantoj veturas unu etapon. Tiuj ordinare longas 300 ?is 500 kilometroj da tempomezurita distanco. Al tiu anka? aldoni?as sama kvanto de veturo de la tendaro al la etapokomenco kaj de la etapofino al la venonta tendaro. Tial dum la ralio la partoprenantoj entute veturas proksimume 9.000 kilometrojn. Meze de la ralio okazas unu pa?za tago. La tendaro normale ?iutage estas starigita en nova loko. Kelkfoje okazas, ke partoprenantoj ekzemple perdas la vojon a? pro malfunkcio de iu veturilo-parto nur atingas la celon en la nokto a? e? decidas tranokti en la dezerto. Precipe por la multaj malgrandaj teamoj tio estas tre malfacila tempo, ?ar tiam la teamo havas malpli da tempo por dormo kaj prizorgo de la veturilo.
Konkursa a?tomobilo de kategorio de ajngrundaj a?tomobiloj Nissan Navara.
Rusa unuo en kategorio de kamionoj ? Kamaz.
Konkursa a?tomobilo de kategorio de kamionoj de marko Renault.
Kamiono Mercedes-Benz Unimog u500 en ralio en la jaro 2006.
Tri bazaj konkursaj kategorioj de Dakara ralio estas
motorcikloj
,
a?tomobiloj
(en amplekso ekde malpezaj veturiloj ?is malgrandaj
?ar?a?tomobiloj
) kaj grandaj ?ar?a?tomobiloj. Kvanto da produktantoj de a?tomobiloj eluzas krudajn medion de la ralio kiel testema areo por testi siajn veturiloj kaj anka? por demonstri ties rezistemon kaj fidindecon, e? kiam ili estas pli multe tre reguligitaj. Origine en la ralio dominis e?ropaj utila?tomobiloj kiel estas
Land Rover
,
Range Rover
,
Mercedes-Benz Gelandewagen
,
Pinzgauer
kaj japanaj
Toyota Land Cruiser
. Ceteraj produktantoj alpa?is kun malfacile reguligitaj a?tomobiloj, kiel estas
Rolls Royce
,
Citroen
kaj e? anka?
Porsche
. Ekzemple en la jaro
2002
kategorio de a?tomobiloj enhavis a?tomobilojn de markoj
Mitsubishi
(
Pajero
/
Montero
),
Nissan
kaj
Hyundai
. Mercedes, Range Rover kaj sporte reguligita
BMW
anka? partoprenis, sed ili ne aperis sur gvidantaj postenoj.
Jean-Louis Schlesser
konstruis por la konkurso vicon de propraj
le?eraj veturiloj
(angle
buggy
) kaj kelkfoje li gajnis per ili la konkurson.
?ar?a?tomobiloj (T4 Kamionoj a? ?ar?aj) enhavas produktantojn
Tatra
,
Kamaz
,
MAN
,
DAF
a
Mercedes-Benz
Unimog
. En 1980 forta rivaleco inter DAF kaj la gidanta Mercedes komencis konstruadon de a?tomobiloj kun du
motoroj
kaj pli ol 1000
ph
(750
kW
). Pli malfrue plialtigis nivelon de la konkurso a?tomobiloj Tatra, Perlini kaj Kamaz.
KTM
estas la plej populara kaj samtempe gvidanta motorciklo. Nuntempe Volkswagen, Mitsubishi kaj Nissan estas ?efaj rivaloj en la kategorio de a?tomobiloj kaj en la kategorio de motorcikloj tio estas
Yamaha Motor Corporation
a KTM. Post la jaro
2000
estis renovigita konkursado en la kategorio de kamionoj inter produktantoj DAF, Tatra, Mercedes-Benz kaj Kamaz.
En la jaro
1982
filo de brita premierino
Margaret Thatcher
komune kun lia franca kunkonkursanto
Charlotte Verney
kaj ilia mekanikisto perdi?is kaj ili estis ses tagojn ser?ataj. La
9-an de januaro
la trio aparti?is de konvojo de veturiloj haltinte por fari riparon de difektita ?oforstango. La
12-an de januaro
ili estis proklamitaj kiel perditaj. Post ampleksa esplorser?ado per ser?aviadilo
C130 Hercules
de
al?eria
armeo estis ekvidita ilia blanka
Peugeot 504
proksimume 50 km de la vojdirekto. Tchatcher, Verney kaj la mekanikisto estis ?iuj nevunditaj.
La
14-an de januaro
1986
mortis la organizanto kaj fondinto de la ralio
Thierry Sabine
kaj franca kantisto
Daniel Balavoine
post morta kra?o de
helikoptero
.
Dum la konkurso en la jaro
1988
estis mortigitaj ses homoj. Tri partoprenantoj de la konkurso kaj tri hejmaj lo?antoj. Dum unu akcidento estis mortigita
malia
knabino, Baye Sibi, kun kiu kunpu?i?is unu el konkursantoj, dume ?i transiris trans la vojo. Veturilo de filma stabo mortigis patrinon kun la filino en
Ma?ritanio
la lastan tagon de la konkurso. Partoprenantoj de konkurso
dana
navigaciisto el teamo de DAF Trucks, sendependa
franca
?oforo kaj franca motorciklisto mortis dum tri aliaj akcidentoj. Oni ripro?is anka? al konkursantoj, ke ili eksplodigis incendion, kiu ka?zis panikon en trajno veturanta inter Dakaro kaj
Bamako
, kie estis mortigitaj pli da homoj.
Lunde la
10-an de januaro
2005
mortis en
hispana
malsanulejo hispana motorciklisto
Jose Manuel Perez
post akcidento, kiu okazis unu semajno anta? la 7-a etapo.
Itala
motorciklisto
Fabricio Meoni
, duobla venkinto de la konkurso, fari?is la dua ?oforo de Dakara ralio, kiu mortis dum du tagoj, sekvante Perezon la
11-an de januaro
en la 11-a etapo. Meoni estis la 11-a motorciklisto kaj la 45-a konkursinto, kiuj mortis en la tuta historio de la konkurso. La
13-an de januaro
estis forpu?ita kvinjara senegala knabino sub radojn de ripareja veturilo dum veturado sur ?efa ?oseo, kio sume plialtigis nombron de mortintoj je 5. Multe da aliaj afrikaj nepartoprenantoj diris, ke ili estis mortigitaj pro Dakara ralio, sed ne rekte per konkursantoj.
La
9-an de januaro
2006
mortis 41-jara
a?strala
?oforo de motorciklo de KTM
Andy Caldecott
sur 250 km dum enveturo en la 9-an etapon inter Nouakchott kaj Kiffa, kiu dum la akcidento rompis al si la nukon. Tio estis lia tria partopreno en la konkurso. Li gajnis la trian etapon en la jaro
2006
inter Nador kaj Er Rachidi sole kelke da tagoj anta? sia morto. La 13-an de januaro mortis dekjara knabo, kiu estis forpu?ita de preterveturanta veturilo de
latvo
Maris Saukans
dum transirado de la veturvojo, dum la
14-a de januaro
estis mortigita dekdujara knabo per preterveturanta subtenanta veturilo.
La konkurso fari?is objekto de kritiko pro kelkaj motivoj, celitaj ?efe al falo de la konkursoj je lo?antoj de landoj, tra kiuj la konkursoj kondukis. La ralio estas kritikata pro tio, ke ?i kondukas tra disputeblaj, nelo?ataj teritorioj de okcidenta
Saharo
sen formala intertraktado kun movado
Polisario
, kiu per decido reprezentas la lo?antojn de
Sahrawi
. Post la konkurso komencis demandoj rilate al formala permeso de movado Polisario, sed ekde la jaro
2000
ili celas al tio, ke tio ne devus esti problemo.
Post la konkurso en la jaro
1988
, kiam estis mortigitaj tri afrikaj lo?antoj, PANA, presagentejo kun bazo en Dakaro, skribis, ke tiuj ?i mortoj estis "sensignifaj por la okazo de la konkurso".
Vatikana
?urnalo
L'Osservatore Romano
nomis la konkurson "Vulgara trarigardo de forto kaj ri?eco en lokoj, kie oni mortas sen?ese pro malsato kaj soifo". Dum la jaro
2002
sur starto en franca Arras protestis franca Partio de Verduloj per proklamo kaj ili markis la konkurson kiel "Koloniismo, kiu estas elradikigenda".
Kelkaj lokaj lo?antoj preter la vojdirekto de la konkurso notis, ke ili vidas limigitajn eblecojn de akiro el la konkurso. Ke la partoprenantoj de la konkurso elspezos ian monon por varo kaj servoj en lokaj lo?igitaj kapacitoj, kiujn ili povas proponi. La konkursantoj kreas grandegajn kvantojn de polvo sur la vojdirektoj kaj ili estas kulpigataj pro tio, ke ili forpu?as kaj mortigas brutaron, kaj plie anka? pro mortigado de homoj.