La
ra?mismo
estas ideologio fontinta el la
Manifesto de Ra?mo
(
1980
), kiu kritikis la celojn de la tradicia
Esperanto-movado
kaj difinis la esperantistaron "kvaza? la aparteno al mem elektita diaspora lingva minoritato". Ra?mismo estis reago al sento de senperspektivo post jardekoj da informado kaj instruado sen la esperitaj rezultoj.
Por ke personoj ekinteresi?u pri Esperanto, neprus ke ?i estas uzata por plej diversaj celoj. Ra?mismo celas atenti la vastigon de la uzo de la lingvo en diversaj kampoj per konkretaj kaj pli realigeblaj agadoj, ekzemple la disvolvon de la Esperanta kulturo
[1]
a? de turismo pere de Esperanto
[2]
.
La kritiko de la "praceloj" en la Manifesto asertas i. a., ke "la oficialigo de Esperanto estas nek ver?ajna nek esenca dum la
80-aj jaroj
" kaj ke "la faligo de la angla lingvo estas nek tasko nek zorgo de la esperantistoj".
La? priskribo sur retpa?o de la
Esperanta Civito
la ra?mismo "aplikas al Esperanto la modernan lingvistikan principon, la? kiu vivanta lingvo estas kaj komunikilo kaj identigilo"
[3]
. Kontraste al '
finvenkistoj
' la 'ra?mistoj' ne nur dubas ke la 'finvenkisma revo' reali?os, sed vidas en Esperanto ne nur simplan komunikilon, sed perilon por arto kaj kulturo, samkiel identigilon
[4]
de nova
transnacia
komunumo
[5]
, perceptata kvaza? diaspora lingva malplimulto al kiu iu ali?as la? tute libera elekto
[6]
, kio proksimigas al popolo (ne kiel
ethnos
, sed jam kiel
demos
) en kiu eblas trovi ?iun filozofian a? politikan tendencon
[7]
.
TEJO
komprenas sian agadon pli komplete kaj amplekse difinita kiel
ra?misma finvenkismo
[8]
. Se oni kredas ke Esperanto povos kaj devos fari?i ?ies dua lingvo, disvastigo de Esperanto i?as la plej grava afero, sed plena
finvenkismo
ja ne malebligas ke oni povas partopreni la komunumon en la nuntempo kaj havi avanta?ojn de ties servoj
[9]
.Se oni ne kredas ke Esperanto povos esti io plia ol malgranda malplimulta lingvo, la disvastigo de la lingvo direkti?as al la bezonoj de tiu minoritata komunumo: kiel oni zorgu ke ?i ne malaperu, a? ?is kioma grado ?i kresku a? povas kreski
[9]
.
Historie ra?mismo estas precipe praktikata de la opinimovado ?irka? "
Literatura Foiro
", sur kies pa?oj ?i estas multe diskutita kaj evoluigita. Fakte el tiu opinimovado fontis la Pakto por la
Esperanta Civito
en a?gusto
1998
, kvankam unu kunverkinto de la Manifesto (
Jouko Lindstedt
, eksredakciano de "Literatura Foiro") trovas la Pakton kontra?a al la manifesta spirito. Aliaj gravaj dokumentoj por kompreni ra?mismon estas: la kulturpolitikaj raportoj de
LF-koop
, la studmaterialo de la simpozio pri "Strategiaj demandoj de la Esperanto-komunumo" apud
Varsovio
1984
, la
Konkludoj de Segedo
1988
[
mankas fonto
]
.
La liturgio de l' foiro (kun suplemento)
- ↑
(eo) Fabricio Valle,
Dek demandoj al Kiril ?vedov
,
revuo Esperanto
, p.153, n-ro 1282 (7-8), Julio-A?gusto 2014.
- ↑
(eo)
Ahmad Reza Mamduhi
,
Inspere de VEKI-2; Esperanto-kulturo; refiefiginda interkultur
o,
revuo Esperanto
, pa?oj 232-234, n-ro 1362 (11), Novembro 2021
- ↑
Ra?mismo
- ↑
Noto : tiu de la grupa identeco kies ligo estas la fido je la valoroj de egaleco alportitaj de la internacia lingvo Esperanto.
- ↑
(germana)
Civitas Esperantica
, destobesser.com, la 16-an de oktobro 2016, alirite la 24-an de septembro 2018.
- ↑
Por kompreni la evoluon de Esperanto en la dua jarcento - el "Esperanto 125", p. 3,
Heroldo de Esperanto
, nro 7 (2286), julio 2018.
- ↑
(eo)
Ra?mistojn ne surprizas rasismo ene de UEA
, HeKo n-ro 758 7-A, la 25-an de marto 2021.
- ↑
Por kompreni la evoluon de Esperanto en la dua jarcento - el "Esperanto 125", p. 4,
Heroldo de Esperanto
, nro 7 (2286), julio 2018.
- ↑
9,0
9,1
(eo) Christer Loernemark (la 30-an de majo 1999), Viza?libro,
Heroldo de Esperanto
, n-ro 2311, a?gusto 2020.