Blazono
de la ekumena patriarko de Konstantinopolo
La
Patriarko de Konstantinopolo
, plentitole
Lia Plej Dia Tut-Sankta Mo?to, la ?efepiskopo de Konstantinopolo, Nova Romo, kaj Ekumena Patriarko
(
antikve-greke
? Α?το? Θει?τ?το? Π?ν?γι?τ?το?, ? ?ρχιεπ?σκοπο? Κωνστ?ντ?νουπ?λεω?, Ν??? ??μη? κα? Ο?κουμεν?κ?? Π?τρ???ρχη?
), estas la ekumena
patriarko
, la "unua inter egalaj" en la
orienta ortodoksa komunio
. En tiu ?i rolo, li servas kiel la spirita ?efo kaj unuaranga proparolanto por la tuta komunio (do, "unua"), sed li havas nenian oficialan a?toritaton super la aliaj 15 a?tonomaj ortodoksaj eklezioj (do "inter egalaj"). Aktuale la patriarko de Konstantinopolo estas
Bartolomeo la 1-a
.
Lia titolo estas Patriarko de la
Konstantinopola Ortodoksa Eklezio
, unu el la 16 a?tonomaj eklezioj, kaj unu el la kvar originalaj orientaj ortodoksaj patriarkoj. En la rolo de ?efo de la Ortodoksa Eklezio de Konstantinopolo, li portas la aldonan titolon
Arkiepiskopo de
Konstantinopolo
, "Nova Romo"
. Oni ne konfuzu tiun ?i kun la Latina Patriarko de Konstantinopolo, ofico ne plu ekzistanta.
Konstanteno la 1-a
konstruis el Bizanco "Novan Romon" en
330
, kaj sekve ?ia episkopo estus duaranga nur kompare al la episkopo de la malnova
Romo
. La romaj
papoj
kontra?is dum multaj jarcentoj ajnan reordigon de la
hierarkio
. La
Unua koncilio de Konstantinopolo
deklaris en
381
ke "la episkopo de Konstantinopolo havu unuarangecon de honoro sube al la episkopo de Romo, ?ar ?i estas la nova Romo."
Papoj
Damaso
kaj
Gregorio la Granda
rifuzis konfirmi tiun ?i akton, tre stranga kaj polemika pa?o, ?ar aktoj de la
ekumenaj koncilioj
estis devigaj al ?iuj kristanaj eklezioj. ?iuokaze, la gravo de la patriarkeco de Konstantinopolo kreski?is sub la patronado de la
bizanca
imperiestro.
La
Koncilio de Kalcedono
en
451
establis Konstantinopolon kiel sidejo de patriarkejo por
Anatolio
kaj
Tracio
, kaj donis al ?i la duarangan lokon post Romo.
Papo Leono la 1-a
rifuzis akcepti tiun-?i akton, deklarante ?in nevalida ?ar oni faris ?in sen la papaj delegatoj, denove, polemika politiko.
La
katolika eklezio
nur en
1215
okaze de la
Kvara Laterana Koncilio
agnoskis ke la Latina Patriarko de Konstaninopolo havis tian staton. En
1439
, la
Koncilio de Florenco
(ne agnoskita de la ortodoksaj eklezioj kiel ekumena) donis tian staton al la greka patriarko.
Post la falo de Konstantinopolo, la
sultano
de la
Otomana Imperio
prenis al si la rajton elekti la patriarkon, sed la moderna
turka ?tato
nur almetas la postulon ke la patriarko estu civitano de Turkio kaj permesas ke la Sinodo de Konstantinopolo elektu lin.
Dum la jaro
1833
la ortodoksa
eklezio de Grekio
- kiu kovras preska? la tutan teritorion de la nuna ?tato
Grekio
, kun la esceptoj de la insulo
Kreto
, la sankta monto
Athos
kaj la insularon
Dodekanoj
- deklaris sian sendependecon de la Patriarkejo de Konstantinopolo, al kio ?i anta?e apartenis. Dum la jaro
1850
tiun sendependi?on anka? rekonis la konstantinopola patriarko.