El Vikipedio, la libera enciklopedio
Ortodoksaj judoj anta? diservo en la sinagogo.
La
Ortodoksa Judismo
estas unu el la grandaj bran?oj de la
juda religio
en la nuntempo, kune kun la
konservema judismo
kaj la
reformisma judismo
. ?i distingi?as de la aliaj pro ?ia rigora ali?o al la
Hala?o
. ?i ne havas centran doktrinan a?toritatecon kio permesas al ?i kelkajn variantojn de ?ia praktikado.
La? ?ia sinteno al la nuntempa kulturo, la ortodoksa judismo neformale dividi?as en
moderna ortodoksa judismo
, kiu intencas adapti ?is certa punkto la religian observadon kaj doktrinojn al la nuna epoko, kvankam nefleksebla rilate al la
hala?o
, la
religia cionismo
kiu ligas la ortodoksan judismon kun
cionismo
kaj la
?areda judismo
, kiuj malakceptas ?ion kion siaj gvidantoj konsideras kontra? la
Torao
. La ?aredoj estas ekstrem-ortodoksaj judoj.
La doktrinaj diferencoj ne fiksi?is ?is la
18-a jarcento
, en kiu sub la influo de la
Klerismo
kelkaj sektoroj de la juda komunumo malakceptis la apartigon altrudita de la konvenciaj religiaj praktikoj kaj preferis integri?i ?malgra? la reganta
kontra?judismo
? en la naciaj komunumoj, dubante kelkfoje pri iliaj tradicioj kaj religia kredo. La malakcepto de tiu ?i movado difinis la ortodoksismon.
La Ortodoksa Judismo bazi?as sur la kredo en 13 principoj de
Maimonido
:
- La ekzisto de Dio
- La singulareco kaj unueco de Dio
- La spirita kaj abstrakta naturo de Dio
- La eterneco de Dio
- Nur pre?endas al Dio
- La revelacio pere de Liaj profetoj
- Moseo estas la pleja kaj ?efa profeto
- Dio liveris la Le?on en la Monto Sinai
- La Le?o ne ?an?eblas
- Dio konas la estontajn homajn agojn
- Dio premias la bonecon kaj punas la malbonecon
- Dio sendos
Mesion
- Dio revivigos la mortintojn
La ortodoksa judismo ?efe sekvas la
Hala?on
a? juda le?o bazata en la
Talmudo
kaj kodigita en la
Shuljan Aruj
. Ili amba? bazi?as en la Le?oj de la
Pentate?ko
.
La ortodoksa judismo, estas la juda bran?o kiu plej sekvas la le?ojn de la perbu?a tradicio, ?ar ili estis liveritaj de Dio, kaj el ?i venas ?iuj aliaj judaj le?oj.
La virino en la ortodoksismo ludas gravan rolon, ?ar la? tiu skolo, la viro bezonas la virinon (kaj ne inverse), la virino konstante komuniki?as kun Dio dume la viro devas pre?i kun 10 personoj por atingi la saman nivelon.
