Lia Eminenco Mons. Ph Dr.
Miloslav VLK
(
17-an de majo
1932
en
Li?nice
,
?e?ujo
-
18-an de marto
2017
) estis
Praga
?efepiskopo
kaj
kardinalo
. En sia juna?o li estis aktiva
esperantisto
kaj dum sia tuta vivo subtenis la
katolikan
esperanto-movadon
? formale kiel protektanto de
IKUE
kaj alta protektanto de la
IKUE-Kongresoj
en
1995
kaj
2002
kaj de la
65-a IJK
en
Liberec'
(
2009
). Anta? lia morto, krom li estis ankora? unu plia kardinalo-esperantisto, la italo
Dionigi Tettamanzi
.
Post la
maturekzameno
en
1952
li vivtenis sin kiel manlaboristo en la
entrepreno
Motor Union
en
?eske Bud?jovice
. La
devigan militservon
li trapasis en la intervalo
1953
?
1955
en
Dvory
?e
Karlovy Vary
. Poste li en la tempo de parta
politika
malrigidi?o estis akceptita en la Filosofian Fakultaton de la
Karola Universitato
en
Prago
, al la fako ar?ivscienco. La studadon li finpasis per diplomi?o en
1960
, poste li laboris kiel ar?ivisto en la Distrikta Ar?ivejo de
T?ebo?
, de
Jind?ich?v Hradec
, fine en la Distrikta kaj Urba Ar?ivejo de ?eske Bud?jovice, kie li pli malfrue i?is estro. Tiutempe li publikigis multajn fakartikolojn en diversaj revuoj.
En
1964
li foriris por studi la
Cirilometodan
Teologian
Fakultaton
en
Litom??ice
. Poste li la
23-an de junio
1968
pastri?is
en
?eske Bud?jovice
.
[1]
Tuj poste la tiama
episkopo
de ?eske Bud?jovice nomumis lin sia
sekretario
. Lia influo kaj animzorga agado tamen ?enis tiamajn politikulojn, tiam li unuafoje estis translo?igita en malgrandajn
paro?ojn
en
?umavo
:
La?i?t?
kaj
Zablati
(
1971
). Ekde
1972
li sep jarojn laboris en
Ro?mital pod T?em?inem
, kie oni en
1978
forprenis al li
?tatkonsenton
pro plenumo de la pastroservo.
Dum la sekvaj dek jaroj li lo?is en
Prago
, kie sekrete pastre laboris por malgrandaj grupoj de kredantoj kaj samtempe plenumis "civilan" okupon de fenestropurigisto kaj malpli frue de ar?ivisto en la
?tata
Banko
de
?e?oslovakujo
.
La 1-an de januaro 1989 oni redonis al li la ?tatkonsenton kaj li i?is
paro?estro
en la regiono de
Klatovy
? en
?ihobce
kaj
Bukovnik
, poste en
?achrov
,
Javorna
,
?elezna Ruda
,
B??iny
kaj
Stra?
en ?umavo.
Miloslavo kardinalo Vlk kiel episkopo
2009
Post la
Velura revolucio
, la
14-an de februaro
1990
li estis nomumita episkopo de ?eske Bud?jovice kaj konsekrita al episkopo la
31-an de marto
1990
. Poste la
27-an de marto
1991
li i?is ?efepiskopo de Prago kaj ?e?a
primaso
, posteulo de kardinalo
Franti?ek Toma?ek
. En la jaroj
1991
?
2000
li estis estro de la
Episkopara Konferenco
, unuafoje de la
?e?oslovaka
, poste de la
?e?a
. La
26-an de novembro
1994
lin papo
Johano Pa?lo la 2-a
kardinaligis. Lia kardinala pre?ejo fari?is la
roma
Baziliko Sankta Kruco en Jerusalemo
.
Inter la jaroj
1993
kaj
2001
kardinalo Vlk estris la
Konsilion de E?ropaj Episkoparaj Konferencoj
(CCEE). Ekde
1994
li membris en la
Papa Konsilio por amasinformiloj
kaj en la
Kongregacio por la Orientaj Eklezioj
. En aprilo
2005
li partoprenis la konklavon, kiu elektis
papon
Benedikton la 16-an
.
En majo
2007
kardinalo Vlk atingis la a?on de 75 jaroj kaj kongrue kun la
kanona juro
li proponis sian rezignon al la papo. Tiu tamen plilongigis lian funkcitempon por pluaj du jaroj.
Miloslavo kardinalo Vlk akiris plurajn distingojn:
Miloslavo kardinalo Vlk portis anka? plurajn honorajn doktorgradojn: inter la jaroj
1992
kaj
1993
li ricevis tri: de
Illinois Benedictine College
kaj
University of St. Thomas
en
Usono
kaj pri teologio en la universitato de
Passau
en
Bavarujo
. En
2001
li krome ricevis honoran doktorgradon de la
Papa Teologia Akademio
en Pola
Krakovo
kaj en
2002
de la Pola universitato de
Opole
.
Li estis honora civitano de la urboj
Ro?mital pod T?em?inem
en
?e?ujo
(
1992
),
Cedar Rapids
en
Usono
(
1992
),
Baltimore
en
Usono
(
1992
),
T?ebo?
en
?e?ujo
(
1996
),
Klodzko
en
Polujo
(
1996
),
Roudnice nad Labem
en
?e?ujo
(
1997
) kaj
Mni?ek pod Brdy
en
?e?ujo
(
1998
).
La
?e?a Ar?iva Asocio
honormembrigis lin la
20-an de marto
2007
por agnosko de lia laboro komence de la
1960-aj jaroj
en la ar?ivejoj en suda
Bohemujo
. Unu jaron poste, en
2008
, li estis honormembrigita de la
?e?a Esperanto-Junularo
pro sia iama agado en la ?e?a junulara
Esperanto-movado
.
Miloslav Vlk celebras
esperantlingvan
sanktan meson
kadre de la
65-a IJK
en
Liberec'
(
2009
).
En la
1950-aj jaroj
, Miloslavo kardinalo Vlk estis membro de tiama junulara
Esperanto-klubo
en
?eske Bud?jovice
. Li aktive partoprenadis agadojn de la tiama tre vigla movado, li ?eestis anka? en
SET Lan?ov
.
Alta protektanto de Esperanto-aran?oj
[
redakti
|
redakti fonton
]
Dum la 48-a
Kongreso de IKUE
en la jaro
1995
en
Olomouc
(
?e?ujo
), kardinalo Miloslav Vlk estis ne nur alta protektanto de la kongreso, sed li i?is anka? protektanto de la
Internacia Katolika Unui?o Esperantista
. Li i?is anka? alta protektanto de la 55-a Kongreso de IKUE en ?e?ujo, okazinta en
2002
en
Krom??i?
. La kardinalo transprenis anka? altan protekton por la
65-a Internacia Junulara Kongreso
, okazonta en
2009
en
Liberec'
, kaj diman?e la 19-an de Julio, je la 10-a horo, e? servis enkadre de ?i Esperantan sanktan
meson
en la Libereca kirko de Sankta Antonio la Granda.
Rilato kaj sinesprimoj pri Esperanto
[
redakti
|
redakti fonton
]
Li pasii?is je lingvoj, aparte al
Esperanto
:
"?ar ?i tiu lingvo ela?dis profundan deziron kontakti la tutan mondon. ?i ?ajnis al mi okazo por starigi kunligojn kun multaj korespondantoj en
E?ropo
, en
Ameriko
kaj en
Japanujo
."
Li ali?is al la Esperantista klubo de
?eske Bud?jovice
"La Progreso" kaj publikigis verkon titolitan
Esperanto en spegulo de la lingva teorio de
Stalin
. En ?i la
seminariano
Vlk kura?is kontra?i teorion de la
Sovetunia
estro kaj argumentis, ke Esperanto ne kondukas al rifuzo de patrujo a? de nacio. La verkon oni premiis e? per diplomo.
La
14-an de decembro
1988
civitano Miloslav Vlk en demandilo deklaris, ke li konis "aktive" la
germanan
kaj la
italan
, "pasive" la
rusan
,
francan
,
Esperanton
kaj la
latinan
.
Kiam Esperantistoj havis eblecon kontakti lin, dum liaj
lastaj vivojaroj
, li ?iam petis pardonon, ke, pro la fakto ke li ne praktikas la lingvon ekde jardekoj, li perdis la kapablon paroli ?in.
"Esperanto estis la unua el la lingvoj, kiun mi en mia vivo lernis krom la Germana lingvo, kiu estis dum la milito deviga lernobjekto. Post la milito, en la jaro
1946
, do post mia alveno en urbon ?eske Bud?jovice, kiel studento mi konati?is kun Esperanto, kiun mi intense eklernis. Tiam ?i tie vivis
prof. In?. Krajic
, kiun mi ekkonis kaj kies E-kurson mi frekventis. Anka? ?i tie lo?is s-ro Hofhanzel, kies kurson mi anka? vizitadis. Li tre anta?enigis la ideon de Esperanto. Mi lernis Esperanton en ?i tiuj kursoj kaj mi partoprenis multajn renkonti?ojn de la Esperantistoj. En la jaro
1952
mi e? frekventis porinstruistan kurson en
Ro?nov pod Radho?t?m
. La soldatservo kaj sekvanta preska?a malpermeso de Esperanto ka?zis interrompon de miaj rilatoj kun Esperantistoj. Poste mi kontakti?is kun pluraj lingvoj, kun la Franca kaj poste precipe en lasta tempo kun la Itala. En anta?a tempo, anta? 40 jaroj mi parolis Esperantlingve sufi?e bone, ?ar por la lingvoj mi havas malfermitan rilaton, sed hodia? estas malfacile iom por mi, ?ar Esperanto ?e mi multe intermiksi?as kun la Itala lingvo. Sed mi kredas, se mi havus la eblecon kaj la tempon, mi certe denove facile kapablus Esperanton kompreni kaj paroli. Tia estas mia rilato al Esperanto."
"Mi scias kaj mi e? spertis ?uste komence de la kvindekaj jaroj kaj dum ?iuj renkonti?oj, kiujn mi partoprenis, ke Esperanto ne estas nur afero de la lingvo, sed ke ?i tie ekzistas anka? certa ideo. Kaj ?i tiu ideo estas ne nur lingva interkompreni?o, sed anka? alproksimi?o de la homoj. Tion mi ofte spertis dum diversaj renkonti?oj kun Esperantistoj en Prago, dum kiuj mi ekkomprenis ?i tiun ideon de la homa alproksimi?o. Tion mi ?e Esperanto tre alte taksas, ?ar tio ne estas nura afero de la lingvo, sed anka? la afero de pliproksimi?o de la homoj. Kaj mi supozas, ke hodia? estas gravaj ?iuj vojoj kaj ?iuj rimedoj, kiuj kondukas la homojn al pliproksimi?o. La teknika tempo, en kiu vivas, la homojn alproksimigas kaj mi dirus, ilin sinkronigis, sed interne la homoj trovi?as tre malproksimigitaj, tre fremdigitaj. Esperanto povas esti ?uste grava ilo de ?i tiu interna ideo kondukanta al pliproksimi?o de la homoj."
"En la vivo de la eklezio mi ne havis okazon tiom ?ui bonefikon de ?i tiu lingvo, ?ar en tiu tempo la sekcio de la katolikaj Esperantistoj a? alia simila organiza?o ne ekzistis. Estas la vero, ke ni tiam ricevadis revuon Espero Katolika kaj mi korespondadis kun
Nederlandanoj
,
Japanoj
kaj kun anoj de diversaj aliaj landoj. Sed praktike renkonti?i iunivele, en iu forumo kun la katolika medio de Esperanto, tiun ?i eblecon mi ne havis. Kiam poste ekzistis la
IKUE-tendaroj
en
Herbortice
, mi estis pri ili informita, sed mem mi ne havis eblecon ilin partopreni. Kio rilatas la universalan nivelon en E?ropo, anka? tian sperton mi ne havas, ?ar en nuna tempo, kiam ni trovas eblecon eniri E?ropon, mi movi?as plej ofte sur aliaj niveloj kaj pere de aliaj lingvoj. Sed mi supozas, ke anka? Esperanto, se ?i disvasti?os, povas fari?i helpilo precipe dum grandaj renkonti?oj, kiuj en la eklezio okazadas."
"Kaj rilate al anoj de la aliaj religioj mi opinias, ke estas necese, por ke la Esperantaj sekcioj de la apartaj landoj ne estu nur unukonfesiaj, sed la konfesioj tie simple kuni?u, ?ar la ideo de ekumenismo kaj la ideo de la Esperantistoj havas la komunan bazon, t. e. la alproksimigon de la homoj."
"Tre min ?ojigis la sciigo, ke Esperanto estis aprobita anka? kiel liturgia lingvo, ?ar dum diversaj renkonti?oj sur la internacia nivelo de la katolikaj Esperantistoj necesas, ke tie ne manku anka? precipe la e?karistia Diservo. Tial estas konvene, ke la Diservo estu en Esperanto kaj anka? same rilate al evangelizado. Estas grave, ke ekzistas la tradukoj de la Sankta Skribo, ktp., por ke anka? estu anoncata en ?i tiu lingvo la evangelio. Kompreneble ?i tiu anoncado de la evangelio en Esperanto dependas de tio, ?u ekzistas homoj, kiuj tion a?das kaj kiuj tion komprenas. Mi supozas, ke rilate al la demando mi dume diru tion, ke la Diservoj kaj predikoj en Esperanto certe la homojn pliproksimigas, ?ar la diversaj naciecoj kaj la homoj de diversaj lingvoj a?das la saman lingvon kaj havas al ?i la saman rilaton. Kaj tio starigas la homojn en la egalan nivelon, kiu esence el la evangelio elkreskas. Mi ?i tie dirus, ke estas konvene kaj bezone, ke la homoj pli multe sciu Esperanton, por ke povu esti tiunivele kaj en tiuj sferoj per ?i-vojo anoncata la evangelio."
- ↑
Espero Katolika
, Decembro 1968.
Romo
:
Internacia Katolika Unui?o Esperantista
, 1968. ISSN 2072-5825. Citace:
Ni gratulas al Milo? Kunc, Milo? Vlk kaj Josef Tandara, kiuj sacerdoti?is la 23-an de junio ?i-jara en ?e?oslovakujo.