El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kultura
- (fr.
La Culture
, esp.
La Kulturo
) la semajna revuo eldonata en
Parizo
de
polaj
elmigrintoj dum jaroj
1947
-
2000
. La ?efa koncepto kaj inicio devenas de
Jerzy Giedroyc
, la ?efa redaktoro.
Post la decidoj de
Josif Stalin
,
Franklin Delano Roosevelt
kaj
Winston Churchill
pri
Pollando
multaj inteligenculoj de tiu lando anta?vidis kio fari?os kun ?i poste. La komenco de tiranio komunisma en Pollando kreis problemojn de cenzuro kaj mallibereco de la pola nacio.
Jerzy Giedroyc
kunlaborante kun la pola armeo de
Władysław Anders
ekvolis krei la revuon per kiu li povus esprimi verajn faktojn pri Pollando ekster ?i. La unua numero de "Kultura" estis eldonita en
Romo
en
1947
. Unue Giedroyc mem estis redaktoro tamen poste li koncentris la grandan grupon de elmigrintaj Pollandanoj kiuj ekvolis rakonti pri Pollando. Giedroyc komencis eldoni "Kulturon" en
Parizo
. Tie li kreis
Instituton Literatan
. Kiam li kreis fortan opozicion kontra?-komunisman li komencis aran?i siajn famajn kunlaborantojn (kiel
Czesław Miłosz
,
Witold Gombrowicz
) en sektetajn misiojn. La kunlaborantoj de "Kultura" komencis kontrabandi eldona?ojn de ?i al la "lando" (Pollando). Dum multaj jaroj la kunlaborantoj de "Kultura" estis:
- Andrzej Bobkowski
(1913-1961) - verkisto, ?urnalisto.
- Andrzej Chilecki
(1935-1989) - ?urnalisto. De
1959
estis elmigrinta unue en
Vieno
, poste en
Munkeno
.
- Maria Czapska
(1894-1981) - eseistino kaj tradukistino.
- Jozef Czapski
(1896-1993) - pentristo kaj eseisto.
- Maria Danilewicz Zieli?ska
(1907-2003) - en "Kultura" li kreadis la rubrikon pri "Landaj nova?oj eldona?aj".
- Henryk Giedroyc
(naski?is la 1922) - frato de Jerzy Giedroyc.
- Witold Gombrowicz
(1904-1969) - verkisto, eseisto. Unu el plej grandaj verkistoj de la monda literaturo.
- Michał Heller
(n. 1936) - pola
astronomo
, fizikisto kaj teologo.
- Gustaw Herling-Grudzi?ski
(1919-2000) - verkisto, eseisto. Kunkreinto de la
Instituto Literata
.
- Zofia Hertz
(1911-2003) - tradukistino. Kunlaboradon kun Jerzy Giedroyc ?i komencis en
1943
.
- Zygmunt Hertz
(1908-1979) - edzo de
Zofii Hertz
. Direktoro de administracio.
- Benedykt Heydenkorn
(1906-1999) -
sociologisto
,
?urnalisto
.
- Konstanty A. Jele?ski
(1922-1987) - eseisto, publikisto kaj tradukisto.
- Andrzej Koraszewski
(naski?is la 1940) - publikisto kaj verkisto de ekonomio kaj sociologio. Redaktoro de
BBC
, nuntempe li estas ?efa redaktoro de interreta pa?o
Racionalista.pl
Arkivigite je
2008-01-31 per la retarkivo
Wayback Machine
.
- Juliusz Mieroszewski
(1906-1976) - la ?efa publikisto de "Kultura". La
londona
korespondanto de ?i.
- Czesław Miłosz
(1911-2004) - poeto, eseisto,
nobel-premiita
de literaturo en
1980
.
- Bohdan Osadczuk
(naski?is la 1920) - ?urnalisto kaj eseisto de
Ukraino
. Profesoro de la moderna historio de
E?ropo
. En "Kultura" li ?efe okupi?is pri rilatoj inter
Poloj
kaj
Ukrainoj
.
- Wojciech Skalmowski
[pse?donimo
Maciej Bro?ski
] (naski?is la 1933) - prelegisto de universitato en
Leuven
(
Belgio
). Li estis kritikisto de la "landa" kaj emigracia literaturo.
- Jerzy Stempowski
[pse?donimo
Paweł Hostowiec
] (1893-1969) - ?urnalisto, eseisto.
- Leopold Unger
(naski?is la 1922) - ?urnalisto, publikisto. Li komentis eksterlandajn aferojn en "
Le Soir
" kaj "
Gazeta Wyborcza
".
Krom ili en "Kultura" skribis: