Kristana anarkiismo
, anarkiisma kristanismo a?
anarki-kristanismo
estas
anarkiisma
ideologio
fare de
kristanoj
. ?i estas maniero kompreni la
kristanan
vivon en kiu la principoj de socia organizado havas kiel bazojn proponojn
anarkiistajn
. ?ar temas pri konver?o de du diversaj tendencoj, estas inter?an?eblaj la
subjekto
kaj la adjekto.
La kristanaj anarkiistoj asertas, ke se ?iuj homaj esta?oj estas valoraj anta?
Dio
, ne estas loko por hierarkioj inter personoj. La ununura a?toritato rilate homojn estas
Dio
, kiel oni lernas en la
Biblio
.
Kristanaj anarkistoj kredas, ke
libereco
estas justigita la? la
spirito
tra la instruado de
Jesuo
. Tio ka?zis kritikojn kontra? la
regado
kaj la
Eklezia a?toritato
. Kelkaj kredas, ke ?iu individuo povas rekte komuniki kun Dio, kiu neas la neceson de la sistemo de pastrado.
Kelkaj prenas kiel modelon la
prakristanismon
, kie oni vivis en komunumoj. Kristana komunumo proksima al anarkiismo, pro siaj proponoj kontra?konsumismaj, komunumismaj kaj
pacismaj
, estas la
menonitoj
a?
anabaptistoj
. ?enerale oni inkludas kiel kristanoj praanarkistoj a? simple kiel anarkistoj kelkajn de la
Anglaj disidentoj
.
Fama liberecana kristano estis la rusa
verkisto
Lev Tolstoj
. Multaj konsideras, ke la teksto de
Lev Tolstoj
La regno de Dio estas en vi, en angla
The Kingdom of God Is Within You
[1]
Arkivigite je
2012-02-05 per la retarkivo
Wayback Machine
(
1894
) estas kerna teksto por kristana anarkiismo. Tolstoj defendis socion baze sur kristana amo,
kristana senperforto
, kaj libereco. Lia verkaro estis unu el la inspiroj de
Mahatma Gandhi
kaj ties uzo de la
neperforta rezistado
dum
Barata sendependigo
, kaj por la movado estrata de
Martin Luther King
Aliaj teologoj kaj kristanoj kiuj influas a? influis tiudirekten estas William Cavanaugh,
Jacques Ellul
, Stanley Hauerwas,
Fjodor Dostojevskij
,
Martin Luther King
kaj Carlos Diaz.
Aktuale la ?efa kritiko de la anarko-kristanoj, estas, ke la eklezio estas forte influita de la kapitalisma idearo, kaj la filozofiaj skoloj helenisma kaj platonisma, kiuj asertas, ke la eklezio deflanki?is el la vojo de "amo kaj paco", por alproksimi?i al la mondo kaj ties pekaj filozofioj.
Anarkiistaj kristanoj vidas la
fruan eklezion
kiel anarkiisma komunumo. La komunuma organizado estas priskribita en la libro de Agoj kiel kunhavo de mono kaj laboro egalece inter la membroj. Virinoj ludis tiom gravan roloj kiom viroj en la frua komunumo. Tiuj fruaj kristanoj ?ajne identigis sin kiel parto de rezista movado, ?efe
neperforta
kiel oni respegulas en la
Prediko sur la Monto
.
Kelkaj, kiel
Ammon Hennacy
kaj
Keith Akers
, kredas, ke okazis iu "deflanki?o" el la praktikoj kaj instruado de neperforto, simpla vivo kaj libereco fare de Jesuo ?e la teologio de
Sankta Pa?lo
. Tiuj sugestas, ke la kristanoj rigardu reen al la momento anta? la "
Pa?lina kristanismo
". Kvankam estas pruvoj, ke ekzistis egalecaj
Judaj kristanoj
tuj post la morto de la supozata Jesuo, probable inkludante la
Ebionitojn
, la majoritato de kristanoj tuj sekvis la hierarkian kaj a?toritatan religian strukturon, kiun fondis Pa?lo. Dum la eklezio kreski?is, la centraj a?toritatoj reklamis obeon al la le?o kaj al la eklezia doktrino. Tiu tipo de religia a?toritato estus komparebla kun la religia komercado de la israela kutimaro kiun Jesuo rekte atakis forpelante la mon?an?istojn de la Templo (Mat 21:12).
Post la konverto de la imperiestro
Imperiestro Konstantino
, kristanismo estis le?igita la? la
Edikto de Milano
en la jaro
313
finigante la persekutadon de kristanoj. Estas signifa ke Konstantino estis kristano konvertita al
Arianismo
kaj ne ortodoksa kristano la? la Kredo de
Niceo
. La? la ariana konsidero de malpli dia personeco de Jesuo, la eblo de homa a?toritateco estas pli granda ol la? strikta triunueca kristanismo.
Kelkaj kristanaj anarkiistoj asertas, ke tiu konfuzo de eklezio kaj ?tato markas la komencon de la “konstantina ?an?o", la? kiu kristanismo la?grade identi?is kun la reganta elito kaj, en kelkaj kazoj, i?is religia justigo de povo.
Kelkaj kristanaj anarkiistoj akre kritikas la Biblion kaj ne konsideras sin devigitaj sekvi la kompletan teston kiel le?o. Ili bazigas sian kredon sur la simplaj principoj kaj historiaj mesa?oj de Jesuo, kiel tiu de
Prediko sur la Monto
, pli ol obeeme sekvi ?iun eron de la Judokristana Biblio. Leo Tolstoy kaj Ammon Hennacy subskribis tiun filozofion.
Multaj kristanaj anarkiistoj, kiel
Ammon Hennacy
, estas pacistoj kiuj malakceptas la uzadon kaj de aga (ofenda) kaj de reaga (defenda) fizika forto. Tiuj kredas, ke
libereco
estu gvidata de la gracio de Dio, se oni montras kompaton al aliaj kaj oni montras la alian vangon, kiam oni ricevas perforton. Kristanaj anarkiistoj ?ajnas pli pacismaj ol laikaj anarkiistoj a? neanarkiismaj kristanoj.
Kelkajn el la historiaj mesa?oj kiuj multaj kristanaj anarkistoj praktikas estas la principoj de
neperforto
,
nerezistado
kaj
montri la alian vangon
, kiuj aperas en multaj eroj de la
Nova Testamento
kaj la
Juda Biblio
, ekzemple la
sesa ordono
.
Kelkaj konsideras grupojn kiel la
Ami?oj
kaj
Menonitojn
, kiuj, kvankam ili ne konsideras sin mem kiel anarkiistoj, estas kvaza? anarkiistoj pro ties kompleta dedi?o al pacismo kaj ties kontra?staro al iu ajn partopreno en ?tata perforto. Tamen, multaj menonitoj vo?donas, partoprenas en politikaj kampanioj, kaj e? funkcias en publikaj oficejoj. ?enerale, ili akceptas protekton de polico kaj registarajn instituciojn kaj servas en tribunaloj, kiuj estas praktikoj malferme malakceptataj de anarkiistoj. Esti pacistoj por ili ?ajnas nur limigi ties partoprenon en ?tata perforto.
Estas kelkaj kristanaj anarkiistoj kiuj kredas en
memdefendo
kiam oni ricevas perforton, sed ili opinias, ke perforto kontra? abstrakta?oj kiel ?tato a? registaro ne estas akceptebla. Multaj alvenas al kristana anarkiismo, ?ar ili kontra?staras la registarojn kiuj uzas la fizikan forton.
Sendepende de la multfacetaj koncepto kaj praktiko de anarkiismo, oni ne desdegnas citi la konduton de
Don Bosco
, kiu defendis agresitan kunulon: defendis per pugnoj. La kunulo estis kutime mokata kaj anka? insultata kaj foje batata: la juna Johano Bosco atendis la okazon por pugne bati kaj fugigi la elver?antojn sian agresemon kontra? malfortulon (Maria Grazia Fida,
La pedagogia dell'anima,
Edizioni Berti, 2008).
Kelkaj kristanaj anarkiistoj, kiel Ammon Hennacy, ofte sekvas
simplan vivmanieron
, pro variaj kialoj, ekzemple redukti impostadon.
Oni supozas, ke dum la Tentado de Kristo,
Satano
proponis al tiu la dominadon super ?iuj nacioj kaj Jesuo respondis, ke la ununura a?toritato "servenda" estas Dio. La? tio multaj opinias necesa malobei la homajn regulojn por obei nur al Dio.
Tamen Pa?lo defendas obeon al "registaraj a?toritatoj", ?ar ?iu a?toritato devenas el Dio. Kristanaj anarkiistoj kiuj subskribas tiun aserton, defendas, ke ne estis obeindaj organizoj kiel la
Roma Imperio
?ar ne estis aprobita de Dio. Male la fruaj kristanoj estis persekutatoj de tiu kaj i?is
martiroj
. Ernst Kaseman, en sia "Komentario pri Romanoj," defendas la interpretado de Romanoj 13 kiel Germanaj Luteranaj Eklezioj, kiuj uzis tiun pecon por justigo de helpo al nazia masakro.
Kelkaj kristanaj anarkiistoj malakceptas pagi impostojn la? la kredo, ke registaroj enga?i?as en malmorala, maletika a? detrua agado, kiel
militoj
, kaj pago de impostoj neevitebla helpas tiujn agadojn.
Adin Ballou
verkis, ke se tiu rezisto bezonas fizikan perforton, des pli bone akcepti la impostadon.
Ammon Hennacy
, kiu, kiel Ballou kredis en
nerezisto
, klopodis resisti impostadon sen perforto.
Multaj kristanaj anarkiistoj, kiel Tolstoj kaj Hennacy, ampleksigas sian kredon en senviolento kaj kompato al ?iu viva esta?o tra
vegetarismo
a?
veganismo
. Vegetarismo estas komuna anka? inter nekristanaj anarkiistoj. Aliaj kristanaj anarkiistoj asertas, ke la decido i?i vegetarana a?
?ioman?anta
estas tute persona elekto, ?ar multaj pecoj de la Biblio povas esti interpretitaj kiel permeso inkludi viandon a? fi?on en la dieto.
La
spiriteco
de kristana anarkiisto povas esti tiom diversa kiom en ?iu ajn kristana tradicio. ?e kristanaj anarkiistoj kiuj havas sian radikojn en la Nova Testamento, ties spiriteco povas esti priskribita kiel
mistika
. La estreco de Jesuo estus nur instruado. Por ili, man?igi malri?ulojn, zorgi la kreadon, ami la malamikojn kaj resisti kontra? la povoj de tiu ?i mondo, ne estas nur vortoj, sed praktiki spiritecon imite Kriston.
Aliaj anarkiistoj de la fino de la
20-a jarcento
karakteri?as pro
eklektika
kaj individua alproksimi?o al spirita esploro, kiel miksi kristanajn principojn kun orientajn praktikoj, kiel
meditado
kaj
jogo
. Oni povas priskribi
spiritecon
kiel anarkiema, ?ar ?i bazi?as sur individua libereco pli ol sur rigidaj reguloj.
Malfruaj anarkiistaj kristanaj grupoj
[
redakti
|
redakti fonton
]
La origino de
Du?oboroj
dati?as je la 16-a kaj 17-a jarcento
Rusio
. La Du?oboroj ("Spiritaj luktantoj") estis radikala kristana sekto kiu kredis en
pacismo
kaj en komunuma vivmaniero, malkceptante laikan registaron. En
1899
, la Du?oboroj suferis forpremadon en la cara Rusio kaj elmigris al
Kanado
, ?efe el la provincoj de
Saska?evano
kaj
Brita Kolumbio
. La forveturado estis pagita de Kvakeroj kaj de la rusa romanisto
Lev Tolstoj
. Kanado estis sugestita al Lev Tolstoj kiel savejo por la Du?oboroj de la anarkiisto
Petro Kropotkin
kiu, dum prelegveturado tien, estis observinta la religian toleremon ?uitan de la
Menonitoj
.
La
Katolika Laborista Movado
, fondita de
Dorothy Day
kaj
Peter Maurin
la
1an de majo
1933
, estas kristana movado dedi?ita al senperforto kaj
simpla vivo
. En Usono ekzistas ?irka? 130 katolikaj laboristaj komunumoj, kie oni zordas senhejmulojn en "hejmoj de gastamo". La Gastama Hejmo Joe Hill (kiu fermi?is en
1968
) en Salt Lake City, Utah montris enorman murpentra?on de Jesuo kaj
Joe Hill
.
La Katolika Laborista Movado protestis konstante kontra? militon kaj perforton dum sep jardekoj. Multaj el la estroj de la movado estis kaj anarkiistoj kaj pacistoj. La Katolika Laboristo
Ammon Hennacy
difinis kaj verkis pri kristana anarkiismo. Maurin kaj Day estis amba? baptitaj kaj konfirmitaj en la Katolika Eklezio kaj kredis en la institucio, kio montris ebla esti kristana anarkiisto kaj elekti resti ene de la Eklezio.
Tendencoj proksimaj al kristana anarkiismo
[
redakti
|
redakti fonton
]
La sube menciataj estas disidentaj formoj de kristanismo kiu rilatas al la samaj originoj kaj regularoj de anarkiisma kristanismo a? estas sufi?e similaj en kelkaj aspektoj:
Similaj nomigoj estas:
Kelkaj liberecanaj kristanoj influi?as kaj iamaniere identi?as kun diversaj gravuloj a? grupoj rilataj al
kristana mistikismo
pro ties alvoki?o havi diferencan kaj a?tonoman vivon realigante, per si kaj en tiu ?i mondo, la vivon inspirita en spiriteco. Aliaj kristanaj liberecanoj identi?as plie kun variaj movadoj kaj personoj enga?itaj en la kristana
jarmilismo
pro ties emo realigi la utopioon a? la paradizon en la tero a? inspiri en tiu ideo agante favore la universalan fratecon.
Ekzistas krome alproksimi?oj de la liberecanaj kristanoj al diversaj kristanoj kun sintenoj ligitaj al
Personismo
kaj al la
Teologio de liberigo
en tiuj aferoj kie estas similpenso; samtempe ili markas distancon al sektoroj de tiuj samaj tendencoj, sed emaj al a?toritatismo tiom en religieco kiel en politiko.
(En la hispana)
(en angla)