Konkreta Muziko
(
france
Musique concrete
) estas
muzika
?enro, kies
komponistoj
registras sonojn el naturo, te?niko kaj medio per
mikrofono
kaj fremdigas ili elektronike per muntado de sonbendaj tran?a?oj, ?an?adoj de la sonbenda rapideco kaj kreado de sonbendaj bukloj. Influoj devenis el la itala
futurismo
.
La nomado devenas de artikolo el la jaro 1949 de la franca in?eniero Pierre Schaeffer, kiu en 1943 fondis ?e la franca radio
RDF
por tiuj ?i
club d'essai
en Parizo. La termino intencis estis dislimigo de la klasika bran?o de la Abstrakta Muziko (
klasika muziko
,
dekdutonismo
,
seria muziko
). La? opinio de Schaeffer la movo je la klasika muziko deiras de la abstrakta en la konkretan (
kompozicio
), male estas ?i tie: de la konkreta (?iutagaj bruoj) oni kreas la abstraktan per sonfremdigo.
?ar tiutempe oni laboris nur en
Germanujo
per la
sonbendaparato
, Schaeffer limi?is komence sur rektaj surdiskigoj. La programo
etudes de bruits
estis dissendata unuafoje en 1948, i.a. kun
etude pour chemin de fer
, kiu a?digas la plej diversajn bruojn de vaporlokomotivoj kaj fervojaj vagonoj. Dum siaj verkadoj Schaeffer evoluis la modelon de
objet sonore
, de ?enerala kaj abstrakta skemo por la
klasifiko
de sonstrukturoj inter unuopa sono kaj muzikpeco kiel tuta?o.
Tiu ?i muzika koncepto ka?zis fanatikan disputon kun la anoj de la
Kolonja
Skolo (kaj krome
Dua Viena Skolo
), precipe kun komponisto
Pierre Boulez
ekestis kvereloj pri samtempa muzika
estetiko
. Boulez ripro?is al Schaeffer, ke li estas pli metiisto ol muzikisto, kaj ke lia maniero produkti muzikon similas al ?bricolage“ (?atokupa muntarto), kion Schaeffer ne rifuzis; male ?la historio de la muziko per si mem estas […] evoluo per arta muntado“.
[1]
Jen okazis, ke li anka? uzis por siaj sonmunta?oj
afrikan muzikon
. La usona sonmuntisto Tod Dockstader diris pri tio:
- La origina difino de Pierre Schaeffer estis, ke oni laboras per la sono en la orelo, rekte per la sono, kiel kontra?ado al la ?abstrakta“ muziko, en kiu estis skribitaj sonoj. Kiel Schaeffer, sonin?eniero ?e la laboro, mi estis lerta kiel ?laboranto per ritmoj, frekvencoj kaj intensecoj“. Kiel nemuzikisto mi ne sciis skribi muzikon, sed tiu ?i ?nova sonarto“ ne bezonis notacion. Je la komenco Konkreta Muziko e? ne estis agnoskata kiel muziko. La unua verkprezentado de Schaeffer nomi?is ?Koncerto de la bruoj“
[2]
Pro la kontra?aj opinioj oni e? diris pri
Dua
Fera Kurteno
.
Fakte anka? la personaj malsamopinioj estis egaligataj, kiam en Kolonjo
Karlheinz Stockhausen
, kiu anta?e estis laborinta ?e Schaeffer, komponis en 1955-56
Gesang der Junglinge
[Kanto de la junuloj], kiu ne nur egalrajte miksis parolon, kanton kaj elektronikajn sonojn, sed kunfandis ilin. Ekde tiam ?i tiuj tendencoj pli kaj pli estas distingeblaj;
elektronika muziko
establi?is balda? kiel supra nomo , pro tio ekestis la dislimiga termino
elektroakustika muziko
.
En 1951 Pierre Henry transprenis
club d´essai
, el kiu nun fari?is
Groupe de Recherches de (la) Musique Concrete
. Henry laboris pli malfrue pli pri la envolvado de la rokmuziko per elektronikaj influoj el la Konkreta Muziko kaj estas e? konata kiel patrulo de
te?nomuziko
ekde la novpublikigo (1997) de sia
Messe pour le temps present
el 1967.
La Konkreta Muziko influis la bruomuzikon kaj donis al la evoluo de la
radiodramo
kaj dokumenta radioelsendo per verkoj de Luc Ferrari (1929?2005).
Elektroakustika muziko
estas termino por
Nova Muziko
, kiu utiligas metodojn de elektronika sonproduktado a? estis elektronike transformita. La termino prezentas arnomon de diversaj muzikaj konceptoj, kiu dum la paso de kontinua kompozicia evoluo kaj malsama estetika diferencigo tutmonde disvasti?is kaj establi?is. Al la muzikaj konceptoj apartenas inter aliaj la
Konkreta Muziko
kaj la elektronika muziko de la Kolonja Skolo.
- Pierre Schaeffer:
Traite des objets musica? ? Essai interdisciplines
, Parizo 1966, Editions du Seuil. Novodeldono en 1977 kun fina ?apitro. Trakta?o pri la teoria bazo de la Konkreta Muziko de 700-pa?a amplekso, enjhavas kvar tabelojn kaj skemojn. Kompletige al tio en 1967 aperis
Solfege de l´objet sonore
, kolekto da sonspecimenoj sur 3 sondiskoj.
- Pierre Schaeffer:
Musique concrete
, aperis en la serio
Que sais-je?
n-ro1287, Parizo 1967, priverkita en 1973.
- Marc Pierret.
Entretiens avec Pierre Schaeffer
, Parizo 1969, Editions Pierre Belfond. 193-pa?a intervjuo franclingva.
- Michael Beiche:
Musique concrete
, en:
Handworterbuch der musikalischen Terminologie
, 23-a disporta?o, Stutgarto 1995.