La ?efhalo de la Jagelona Biblioteko.
Ksilografia?o
de Feliks Zabłocki de 1871.
Jagelona Biblioteko - enirejo al la malnova konstrua?o
Jagelona Biblioteka
(
pole
Biblioteka Jagiello?ska
, populara kromnomo
Jagiellonka
) estas la biblioteko de la
Jagelona Universitato
en
Krakovo
kaj kun preska? 6.7 miliono da volumoj, unu el la plej grandaj
bibliotekoj
en
Pollando
, servanta kiel
publika biblioteko
,
universitata biblioteko
kaj parto de la
nacia biblioteka
sistemo.
[1]
?i havas grandan kolekton de
mezepokaj
manuskriptoj
, ekzemple
kopernik-a
De Revolutionibus
kaj
Jan Długosz-a
Banderia Prutenorum
kaj granda kolekto de
kontra?kulturo
literaturo (la?dira
drugi obieg
a?
samizdat
) de la periodo de
komunista re?imo en Pollando
(1945?1989). La Jagelona anka? enhavas la artan kolekton
Berlinka
, kies la?le?a statuso estas en disputo kun
Germanio
.
[2]
Jagelona Biblioteko estas unu el la plej granda kaj plej famaj bibliotekoj en Pollando; super ties historio ?i ricevis multajn donacojn kaj heredis multajn privatajn kolektojn.
[3]
Ties kolekto enhavas 1,503,178 volumoj de
monografioj
, 557,199 volumoj de perioda?oj, 104,012 frue presitajn librojn, 3,586
inkunabloj
, 24,258
manuskriptoj
, 12,819
mapoj
, 35,105
partituroj
kaj 77,336 microforms. Inter ties muzika?oj estas multaj de originalaj
a?tografoj
de
Mozart
.
Rimarkindaj maloftaj libroj posedita de la biblioteko inkluzivas:
En la 1990aj jaroj multaj prez-netakseblaj libroj estis ?telitaj de la biblioteko, supozeble por esti vendota en la
Okcidento
. En 1999 verkoj de
Galilejo
,
Johannes Kepler
kaj
Basilius Bessarion
estis ?telitaj; kelkaj estis retrovita en a?kcio de la germana
a?kcia kompanio
Reiss&Sohn.
[4]
La komenco de la Jagelona Biblioteko estas tradicie konsiderita la saman kiel tio de la tuta universitato (tiam konata kiel
Krakova Akademio
) - en la jaro 1364; tamen anstata? havi unu centran bibliotekon ?i havis plurajn pli malgrandajn filiojn ?e konstrua?oj de diversaj departementoj (la plej granda kolekto estis en Collegium Maius, kie verkoj rilatita al
teologio
kaj
liberalaj artoj
estis tenita).
[3]
Post 1775, dum la reformoj de Komisja Edukacji Narodowej, kiu establis la unuan
ministerion
de
eduko
en la mondo, diversaj malgrandaj bibliotekoj de la Universitato estis formale centralizita en unu publika kolekto en Collegium Maius. Dum la
dispartigoj de Pollando-Litovio
, la biblioteko da?re kreskis danke al la subteno de tiaj homoj kiel Jerzy Samuel Bandtkie, Karol Jozef Teofil Estreicher kaj Karol Estreicher. Ties kolektoj estis farita publikon en 1812. Ekde 1932, ?i havis la rajton ricevi kopion de ajna libro eldonita fare de polaj eldonejoj ene de Pollando. En 1940, la biblioteko fine akiris novan konstrua?on propran. Dum la
Dua Mondmilito
, bibliotekaj laboristoj kunlaboris kun
subteraj universitatoj
. Ekde la 1990aj jaroj, la kolekto de la biblioteko estas pli kaj pli
ciferigita
.
La nuna konstrua?o de la biblioteko trovi?ita ?e Al. Mickiewicza 22 estis konstruita en la jaroj 1931-1939 kaj vastigis dufoje, en la jaroj 1961-1963 kaj 1995-2001.
- Bakowska, Ewa. “La Jagelona Biblioteko, Cracow: Ties Historio kaj Lastatempaj Evoluadoj.”
Biblioteka Revizio
(Glasgow) 54, ne. 3 (2005): 155?65.
- Maria J. Nowak (Winter 1997). “The History of the Jagiellonian Library”,
Libraries & Culture
32
.
- Zathey, Jerzy (Spring 1964). “The Jagiellonian Library, Cracow”,
The Book Collector
13
,
p. 24?32.
.