Helena civilizo
(
1450
a.K. -
300
p.K.) estas la
antikva greka
civilizo
, kiu evoluis ?irka? la
Egea Maro
post la
Troja Milito
. ?i estis disvastigita de
Baktrio
?is
Hispanio
, de
Britio
?is
Egipto
, per la imperioj de
Aleksandro la Granda
kaj
Romio
. ?i estas la civilizo de
Homero
,
Herodoto
,
Sofoklo
,
Platono
,
Aristotelo
,
E?klido
,
Arkimedo
,
Cezaro
,
Kleopatra
,
Plutarko
,
Marko A?relio
,
Ptolemeo
,
Galeno
,
Plotino
, ktp. ?ia
belarto
,
literaturo
,
filozofio
kaj
matematiko
estis tre alta, sed anta? la
romia imperio
, ?i estis civilizo tre sanga kaj malstabila politike.
Helena civilizo estas la ido de la
minoa civilizo
kaj la
patrino de
okcidenta
kaj
ortodoksa civilizo
, kiuj esence estas
kristanigitaj
(kaj poste
modernigitaj
) versioj de helena civilizo.
De
-1000
?is
-500
, ?i disvasti?is per koloniado al
Sicilio
kaj suda
Italio
. En tiu tempo, la
etruskoj
en norda
Italio
heleni?is kaj helenigis
Romon
.
De
-500
al
100
, la imperioj de la grekoj kaj romianoj disvastigis la civilizon de Hispanio ?is Baktrio.
Dum la jaroj 100-800,
kristanismo
transformis la civilizon al
iu nova
en
E?ropo
, kaj
islamo
forvi?is ?in el
Azio
kaj norda Afriko.
Kvankam la civilizo estas delonge mortinta, ?i da?ras kiel modelo kaj inspiro al la Okcidento per
helenismo
. Pro tio, okcidentuloj iafoje nomas la civilizon
klasika
.
origino
| Egea Maro
, ?
-1450
el
minoa civilizo
|
da?ro
| -1450
al
300
|
loko
| la landoj konkeritaj
de
Aleksandro la Granda
kaj
Romio
:
okcidenta
E?ropo
,
la
mediteranea
baseno,
Mezopotamio
,
Persio
,
Baktrio
.
|
urboj
|
Ateno
,
Sparto
,
Miceno
,
Argo
,
Bizanco
,
Mileto
,
Efezo
,
Sirakuzo
,
Aleksandrio
,
Antio?io
,
Korinto
,
ktp
|
lingvo
| greka lingvo
,
latina lingvo
|
skribo
| greka skribo
|
mezuro
| greka mezuro
|
kalendaro
| atena kalendaro
,
makedona kalendaro
|
erao
| olimpiado
|
numeraloj
| grekaj numeraloj
|
ideologio
/
religio
|
greka religio
,
greka filozofio
|
novigoj
|
aksiomo
,
atomo
,
demokratio
,
Dialektiko
,
e?klida geometrio
,
falankso
,
filozofio
,
fiziko
,
historio
,
kodekso
,
legio
,
logiko
,
mekaniko
,
metafiziko
,
arta nudeco
olimpiko
,
pergameno
,
retoriko
,
scienco
,
tragedio
,
vokala litero
,
ktp
|
Vidu anka?:
greka mitologio