한국   대만   중국   일본 
Helena civilizo - Vikipedio Saltu al enhavo

Helena civilizo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Partenono
La Partenono

Helena civilizo ( 1450 a.K. - 300 p.K.) estas la antikva greka civilizo , kiu evoluis ?irka? la Egea Maro post la Troja Milito . ?i estis disvastigita de Baktrio ?is Hispanio , de Britio ?is Egipto , per la imperioj de Aleksandro la Granda kaj Romio . ?i estas la civilizo de Homero , Herodoto , Sofoklo , Platono , Aristotelo , E?klido , Arkimedo , Cezaro , Kleopatra , Plutarko , Marko A?relio , Ptolemeo , Galeno , Plotino , ktp. ?ia belarto , literaturo , filozofio kaj matematiko estis tre alta, sed anta? la romia imperio , ?i estis civilizo tre sanga kaj malstabila politike.

Helena civilizo estas la ido de la minoa civilizo kaj la patrino de okcidenta kaj ortodoksa civilizo , kiuj esence estas kristanigitaj (kaj poste modernigitaj ) versioj de helena civilizo.

De -1000 ?is -500 , ?i disvasti?is per koloniado al Sicilio kaj suda Italio . En tiu tempo, la etruskoj en norda Italio heleni?is kaj helenigis Romon .

De -500 al 100 , la imperioj de la grekoj kaj romianoj disvastigis la civilizon de Hispanio ?is Baktrio.

Dum la jaroj 100-800, kristanismo transformis la civilizon al iu nova en E?ropo , kaj islamo forvi?is ?in el Azio kaj norda Afriko.

Kvankam la civilizo estas delonge mortinta, ?i da?ras kiel modelo kaj inspiro al la Okcidento per helenismo . Pro tio, okcidentuloj iafoje nomas la civilizon klasika .

origino Egea Maro , ? -1450 el minoa civilizo
da?ro -1450 al 300
loko la landoj konkeritaj

de Aleksandro la Granda kaj Romio : okcidenta E?ropo , la mediteranea baseno, Mezopotamio , Persio ,

Baktrio .
urboj

Ateno , Sparto , Miceno , Argo , Bizanco , Mileto , Efezo , Sirakuzo , Aleksandrio , Antio?io , Korinto ,

ktp
lingvo greka lingvo , latina lingvo
skribo greka skribo
mezuro greka mezuro
kalendaro atena kalendaro , makedona kalendaro
erao olimpiado
numeraloj grekaj numeraloj
ideologio / religio

greka religio ,

greka filozofio
novigoj

aksiomo , atomo , demokratio , Dialektiko , e?klida geometrio , falankso , filozofio , fiziko , historio , kodekso , legio , logiko , mekaniko , metafiziko , arta nudeco olimpiko , pergameno , retoriko , scienco , tragedio , vokala litero , ktp

Vidu anka?: greka mitologio

Ĉi tiu artikolo estas verkita en Esperanto-Vikipedio kiel la unua el ĉiuj lingvoj en la tuta Vikipedia projekto.