Fridtjof NANSEN
[
FRITjof NANsen
] (naski?is la
10-an de oktobro
1861
,
mortis la
13-an de majo
1930
) estis
norvega
elstara
atleto
,
esploristo
de la
arkta cirklo
,
humanisto
kaj
sciencisto
, kiu provis en la jaroj 1893?1896 atingi la
nordan poluson
per ?ipo, kaj kvankam li malsukcesis li estis aprezita pro la gravaj malkovroj kiujn li faris dum siaj voja?oj kaj novigado en la kampo de ekipa?o kaj vesta?o de polusaj esploristoj. Nansen anka? gvidis la
ekspedicion
kiu unue transiris la insulon
Gronlando
.
Interalie, li ellaboris la aparaton nomatan
Nansen-botelo
.
Kiam fondi?is la
Norvega Re?lando
, Nansen i?is la unua
ambasadoro
de sia lando en
Londono
(1906?08). Kiam li estis nomumita en 1917 al norvega komisiono traktante en
Usono
, li sukcesis atingi la forigon de malpermeso pri
eksporto
de
artikloj
al
Norvegio
.
Li gvidis en la unua asembleo de la
Ligo de Nacioj
la norvegan komisionon (1920) kaj li restis elstara reprezentanto de la asembleo ?ismorte.
La konsilio de la Ligo nomumis lin en aprilo de 1920 por ?efkomisaro pri organizo de la germanaj kaj
a?straj-hungaraj
militkaptitoj
el
Sovetunio
(500 000
soldatoj
). Kvankam la soveta registaro ne rekonis la Ligon, ili emis persone traktadi kun Nansen. Li sciigis en septembro de 1922 en la tria asembleo de la Ligo, ke li plenumis la taskon: 427 886 militkaptitoj hejmenvenis.
La Internacia Komisiono de la
Ru?a Kruco
dum a?gusto 1921 petis lin helpi mildigi la
malsategon en Rusio
. Oni nomumis lin la 15-an de a?gusto ?efkomisaro de la afero kaj li jam interkonsentis kun la soveta registaro la 27-an de a?gusto, la? kiu li malfermis en Moskvo la Internacian Oficon de la Rusa Helpo. Kvankam la Ligo de Nacioj rifuzis la financan helpopeton de Nansen, la paroloj anta? amasa a?skultantaro kaj alvokoj je privataj organizoj ebligis kolekti la necesan sumon.
Je iniciato de Nansen, oni interkonsentis la 5-an de julio 1922 en
?enevo
pri enkonduko de la t.n. ?
Nansen-pasportoj
” por tiuj kiuj estas senlandaj. Oni fondis samloke en 1931 la Internacian Nansen-Oficejon por
Rifu?antoj
, kiu agadis por interesoj de
?blankaj” rusoj
,
turkiaj armenoj
,
germanaj judoj
.
La monon, kiun li ekhavis per ricevo de la
Nobel-premio pri paco
dum la jaro
1922
, li donis por internaciaj helpaj programoj. La Nansen-oficejo ricevis la
Nobel-premion pri paco
en la jaro
1938
.