Fingrobesto
(
Daubentonia madagascarensis
) (anka? konata kiel
ajajo
a?
da?bentonio
) estas sola specio de familio da?bentoniedoj de
primatoj
.
Ekzistis anka? dua specio de la familio, sed ?i formortis. La esperanta nomo venas el la plilongi?inta
mezfingro
. La nomo ajajo venas el la
malagasa
nomo de la besto (Haj-Haj, Ahaj kaj Ajaj).
?i vivas en
Madagaskaro
, en nordokcidenta kaj orienta parto de la insulo.
La fingrobesto estas la plej granda nokte-aktiva primato, la kapo-vosta longo estas ?. 36 ?is 44 cm. ?i havas longan voston de 50 ?is 60 cm kun longa hararo. La felto estas nigra kun blanka subfelto, la viza?o estas blanka. La
okuloj
estas grandaj kaj lumante gelbaj. La
oreloj
estas same grandaj kaj certigas bonan
a?don
, kio tre graavs en la mallumo. La viza?o portas du ?is tri kilogramojn.
La fingrobesto aktivas nokte kaj vagadas longvoje. Dumtage ?i dormas en nesto inter la arboj. ?i ?efe vivas sur la arboj, sed kelkfoje vagas surtere, kvarpiede.
?i kondutas certagrade en sia
biotopo
kiel pego. ?ia longa mezfingro specializi?is por trovi kaj kapti la nutra?on. ?i frapas per tiu la arbon kaj analizas la resonojn. Se ?i ekatentas pri
insektaj larvoj
sub?ele, de?iras ?i per la dentoj la ?elon kaj eltiras per la longaj mezfingroj la larvojn el la larvoka?ejo. ?i do man?as anka?
nuksojn
,
nektarojn
,
fruktojn
,
sukerkanon
kaj
fungojn
. Nur la
kokosnukso
restas problemo por ?i.
La fingrobesto vivas sola.
La fingrobestoj vivas pare nur por
generado
kaj edukado de la idoj. La femaloj naskas ?iun duan-trian jaron idon, plej ofte en oktobro a? novembro.
En kaptiteco ili povas vivi 25 jarojn.
La malaga?oj vidas fingrobeston kiel bonan
omenon
, parte kiel malbona spirito. ?iukaze, oni atribuas
magiajn
kapablojn je la fingrobesto.
La malplii?o de la naturaj vivmedioj pelas ?in ofte al
plantejoj
, kie ?i man?as ties fruktojn. La trafitaj bienistoj vidas tion kiel dama?on.
Oni mortigas kaj ?asas la fingrobeston ? spite al malpermeso ? pro protekto de la plantejoj kaj pro la atribuita magia efiko. La malamikoj de la fingrobestoj donas facilan celon, ?ar ?i estas tre fidema.
Pro la supre menciitaj, ?i estas minacata besto je formorto. Por savi ?in, oni bredas ?in multloke kaj establis en Madagaskaro multajn protektajn areojn.
La fingrobesto apartenas al subordo de
malseknazaj simiuloj
, kaj al
Lemurformaj'
(Lemuriformes).
La fingrobesto estis
unuafoje priskribita
en 1788 erare kiel
ron?ulo
, ?ar ?i havas simile da?re kreskantajn incizivojn. ?i estis nomata tiam
Sciurus madagascariensis
.
Ekzistis anka? dua specio en la genro
Daubentonia
, nome
D. robusta
. Restintaj fosilioj estis trovitaj en suda Madagaskaro.
D. robusta
estis je triono pli granda ol la hodia?a fingrobesto kaj formortis anta? ?. 1000 jaroj.