Filippo Tommaso Marinetti
Persona informo
Filippo Tommaso Marinetti
Naski?o	22-an de decembro 1876 ( 1876-12-22 ) en Aleksandrio ,   Egiptio
Morto	2-an de decembro 1944 ( 1944-12-02 ) (67-jara?a) en Bellagio ,   Re?lando Italio
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Korinfarkto vd
Tombo	monumenta tombejo de Milano vd
Religio	ateismo vd
Etno	Italoj vd
Lingvoj	franca ? itala ? hispana vd
?tataneco	Re?lando Italio vd
Alma mater	Universitato de ?enovo vd
Partio	Nacifa?isma Partio vd
Subskribo
Familio
Edz(in)o	Benedetta Cappa (en) vd
Profesio
Okupo	poeto sciencfikcia verkisto fotisto dezajnisto komponisto verkisto dramaturgo politikisto vd
Verkado
Verkoj	Q57081280 vd
Honorigoj Honorigoj   Bronze Medal of Military Valour (en)   Commemorative Medal of the Unity of Italy (en)   medaglia di benemerenza per i volontari della campagna dell'Africa Orientale 1935-1936 (it)   commemorative medal of the military operation in East Africa (en)   Victory Medal (en)   War Cross for Military Valour (en)   Memormedalo por la Itala-A?stra-Milito 1915-1918   War Merit Cross (en)   Croce commemorativa del Corpo di Spedizione Italiano in Russia (en) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v ? d ? r

Filippo Tommaso Emilio Marinetti ( Aleksandrio , Egiptujo , 22-an de decembro 1876 ? Bellagio , Italio 2-an de decembro 1944) estis itala poeto , arta teoriisto, eldonisto kaj fondinto de la movado futurismo . Li asocii?is al la utopia kaj simbolisma arta kaj literatura komunumo Abbaye de Creteil inter 1907 kaj 1908. Marinetti estas plej konata ?ar estis la a?toro de la unua Futurisma Manifesto , kiu estis verkita kaj publikigita en 1909; kaj anka? unu el la a?toroj de la Fa?isma Manifesto .

Infaneco kaj adoleskeco [ redakti | redakti fonton ]

Emilio Angelo Carlo Marinetti (kelkaj dokumentoj donas al li la nomon "Filippo Achille Emilio Marinetti") lo?is dum siaj unuaj kvin jaroj en Aleksandrio , Egiptujo , kie sia patro (Enrico Marinetti) kaj sia patrino (Amalia Grolli) lo?is kune kvaza?geedzi?intaj. Enrico estis advokato de Piedmonto, kaj lia patrino estis la filino de literatura instruisto de Milano. Ili devis viziti Egiptujon en 1865, por agi kiel le?aj konsilistoj por alilandaj entreprenoj kiuj enga?i?is je moderniga programo. ^[1]

La amo de F.T. Marinetti al literaturo, disvolvi?is dum liaj lernejaj jaroj. Lia patrino estis fervora leganto de poezio , kaj enkondukis sian filon, la juna Marinetti, al legado de la italaj kaj e?ropaj klasikaj verka?oj. Je la a?o de dek sep, li komencis sian propran lernejmagazinon, Papyrus, ^[2] jezuitoj minacis al li ekspeli lin pro disvastigado de la skandaligaj romanoj de Emile Zola mezlerneje.

Li unue studis en Egiptujo, kaj diplomi?is en Parizo, obtenante bakala?ran diplomon en 1894 ?e Sorbono Universitato, ^[3] kaj en Italujo, diplomi?is je jurisprudenco ?e la Universitato de Pavia en 1899.

Tiam, li decidis ne esti advokato, kiel sia patro, sed disvolvi literaturan karieron. Li spertis per kaj kun ?ia tipo de literaturo (poezio, teatro, rakonto) subskribante ?ion per la a?tografo "Filippo Tommaso Marinetti".

Futurismo [ redakti | redakti fonton ]

Marinetti kaj Constantin Brancu?i frekventis la literaturan komunumon Abbaye de Creteil ?. 1908 kune kun junaj verkistoj kiel Roger Allard (unu el la unuaj kiuj defendis kubismon ), Pierre Jean Jouve, kaj Paul Castiaux.

Marinetti estas ?efe konata ?ar estis la a?toro de la Futurisma Manifesto, kiun li verkis en 1909. ?i estis publikigita franclingve ?e la titolpa?o de la plej presti?a ?urnalo el Francujo , Le Figaro , la 20-a de februaro 1909. En La Fondado kaj Manifesto de Futurismo, Marinetti deklaris ke ''Arto, fakte, povas esti nenio krom perforteco, krueleco, kaj maljusteco.'' Georges Sorel , kiu priinfluis grandajn homojn el la tuta politika spektro, el fa?ismo al anar?iismo, anka? apogis la gravecon de violenteco. Rezulte, Futurismo havis same anar?iismajn kaj fa?ismajn elementojn, kaj Marinetti poste i?os aktiva fa?isto kaj apoganto de Benito Mussolini .

Marinetti, kiu admiris rapidecon kaj viglecon, havis etan a?tan akcidenton ekster Milano en 1908, kiam li fali?is en vojfosa?o kiam li provis ne kolizii kontra? du biciklistoj. Li aludis la akcidenton en la Futurisma Manifesto: tiu Marinetti kiu eliris el la vojfosa?o estis nova homo, plendecida fini la dekadencon de la Secesi-stilo. Li pridiskutis novan kaj forte revolucieman programon kune kun siaj amikoj, en kiu ili devus fini ?ian artan rilaton kun pasinteco, "detruu la muzeojn, librejojn, ?ian akademion". Kune, li verkis, "Ni gloros militon?la unika monda purigo? militismo , patriotismo, la detruema grimaco de la liberec-portantoj, belaj ideoj pro kiuj indas morti, kaj malestimo al virinoj". ^[4]

Marinetti kaj Fa?ismo [ redakti | redakti fonton ]

En 1918, li fondis la Partito Politico Futurista a? Futurisman Politikan Partion, kiu nure jaron poste unui?us al la Fasci Italiani di Combattimento, de Benito Mussolini. Marinetti estis unu el la unuaj partianoj de la Itala Fa?ista Partio . En 1919 li kunverkis kune kun Alceste De Ambris la fa?istan manifeston, la originala manifesto de Itala Fa?ismo. ^[5]

Marinetti da?re provis plibonigi plue kaj plue siajn rilatojn kun la fa?isma re?imo, i?ante malpli avangardista. Li translo?i?is el Milano al Romio. Li tie i?is akademiisto malgra? sia anta?a kondamno al akademioj, dirante, ''Gravas ke Futurismo estu reprezentita en la Akademio''. Li komence estis kontra?klerika ateisto, sed ekde meze de la 1930-aj jaroj, ^[6] li akceptis la influon de la Katolika Eklezio al la Itala socio. ^[7] En Gazzetta del Popolo , 21-an de junio 1931, Marinetti elparolis ke estas esence por Futuristoj krei mastroverkojn de sakra arto, proklamante ke ''Nur Futuristaj artistoj...kapablas esprimi klare...la samtempajn dogmojn de la Katolika Fido, kiel la Sakra Triunuo, la Nemakulita Nasko kaj la Suferado kaj Pasio de Jesukristo.'' ^[8] En liaj malfruaj verka?oj L'aeropoema di Gesu ("La Aeropoemo de Jesuo") kaj Quarto d'ora di poesia per the X Mas ("Kvindekminuta poemo por la X Mas"), Marinetti ser?is akordigi sian ?use trovitan amon al Dio kaj la pasion por agado kiu lin akompanis dum sia tuta vivo. ^{[9] [10]}

Li mortis ka?ze de korinfarkto ?e Bellagio , la 2-an de decembro 1944 dum li dedi?is sin al la verkado de poemaro en kiu li prila?dis la sukcesojn el la Decima Flottiglia Mas dummilite.

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]