Esperanto-biblioteko

En la iama Biblioteko Hector Hodler en Roterdamo , Nederlando (2006)

Esperanto-biblioteko estas kolekto de libroj, bro?uroj, revuoj kaj foje anka? de diversspecaj teknikaj registra?oj (diskoj, sonbendoj, vidbendoj, diskedoj, kompaktdiskoj k.s), posedata de persono(j), organiza?o a? institucio.

La?enhave temas pri materialoj en a? pri Esperanto , respektive en a? pri aliaj planlingvoj, ofte anka? pri la internacia lingvo -problemo ?enerale, ties aspektoj kaj solvebloj.

Ili povas esti poseda?oj de unuopaj personoj, Esperanto-asocioj a? kluboj, a? publikaj instancoj kiel universitataj a? urbaj bibliotekoj. En la jaro 1980 Marinko Gjivoje eldonis referenclibron pri la esperantaj bibliotekoj kaj muzeoj ^[1], sed ankora? ne ekzistas "superkatalogo" pri ?iuj Esperanto-libroj.

La? Detlev Blanke estas eble priskribi konkretan bibliotekon la? 23 kriterioj:

tipo (kutima biblioteko, arkivo, muzeo a? ilia kombino),
jura statuso (posedo privata, kluba, asocia, ?tata, internacia, jure sekurigita a? ne),
amplekso (kvanto da materialoj), speciali?o (nur esperanta?oj a? anka? aliaj planlingvoj, beletro, faka literaturo, laborista movado, revuoj k.s.),
registri?o (katalogo papera, bro?ura, slipara, elektronika), kataloga tipo (presita, surdiska, reta),
ordigo (la? nacia a? internacia normo, dekuma klasifiko, propra sistemo, alfabete, la?enhave), flegateco (kvalito de papero kaj bindo, ta?geco de ?rankoj kaj ?ambroj, ordo a? malordo),
prizorgateco (regula prizorgado flanke de salajrulo a? volontulo),
priskribiteco (priskribo de la kolekto en studoj, eldono de pribiblioteka bulteno kun registro de novaj akira?oj),
persona aliro (viziteblo, uzeblo pro interesi?antoj),
pruntservo (surloka studado, prunteblo por membroj,
interbiblioteko pruntservo),
aktualeco (kolekto malnova a? da?re aktualigata),
teknika ekipo (bretoj, kestoj, komputiloj, kopiiloj, bindiloj, mikrofotiloj, aersekigiloj, alarmiloj, fajroestingiloj),
tipo de ejo (konvena, seka, facile trovebla),
memstareco (memstara a? parto de alia instituto),
stabileco (certigita pozicio a? neklara estonteco),
financoj (regulaj a? okazaj subvencioj),
programfunkcio (kun a? sen akompanaj klerigaj programoj a? propra eldonejo),
presti?o (en la biblioteka regiono konata kaj registrita a? ne),
kunlaboro (kontaktoj kun aliaj bibliotekoj,
inter?an?o de duobla?oj ktp.),
uzateco (ofteco de pruntoj),
geografia situo (trafika atingeblo)

Kolektoj alireblaj per telepruntado a? fotokopia servo [ redakti | redakti fonton ]

La Esperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj estas parto de la Nacia Biblioteko de A?strio en Vieno, kun 35.000 volumoj, 3.700 diversaj titoloj de gazetoj kaj revuoj, 3.000 muzeaj objektoj, 10.000 a?tografoj kaj manuskriptoj, 22.000 fotoj, 1.500 afi?oj, 40.000 flugfolioj kaj 25.000 unuopaj gazetartikoloj, dokumentoj pri 500 planlingvoj. Menciendas, ke ne estas kalkulitaj duobla?oj, tiel ke la realaj nombroj estas efektive pli grandaj ol la menciitaj. La dokumentoj estas en interreta katalogo, krome oni povas aliri tra la hejmpa?o skanitajn Esperanto-librojn kaj perioda?ojn.
La Centro de Dokumentado kaj Esploro pri la Lingvo Internacia , CDELI, en Svislando , urbo La Chaux-de-Fonds ekde 1967 funkcias kiel fako de la urba biblioteko kun pli ol 20000 bibliografiaj unuoj pri multaj planlingvoj, interalie Volapuko kaj Okcidentalo . Pruntas nur nacie a? al universitatoj.
La Germana Esperanto-Biblioteko ( retpa?o Arkivigite je 2013-07-22 per la retarkivo Wayback Machine ), en Germanujo , urbo Aalen , estas poseda?o de Germana Esperanto-Asocio , sed estas deponita en la urba biblioteko de Aalen . ?i havas kolekton de pli ol 46.000 bibliografiaj unuoj (Stato fine de 2005) kun rete ser?ebla katalogo. ?i da?rigas la tradicion de la iama Saksa Esperanto-Biblioteko fondita en 1908.
La Esperanto-Fonda?o Cesar Vanbiervliet , en Belgio estas iama sekcio de la urba biblioteko de la urbo Kortrijk . La plej granda parto de la publikiga?oj estas ekde 2019 transdonita al la le?e protektikta Esperanto-kolekto en Hereda?biblioteko Hendrik Conscience ^[3]. La restantaj libroj, revuoj kaj aliaj eroj en 2020 kaj 2021 iris, krom al kelkaj oficialaj arkivoj, al la Internacia Esperanto-Arkivo apud Loveno .
La Esperanto-Kolekta?o Fajszi en Hungario , en la ?efurbo Budape?to , ekis per la laboro de Karlo Fajszi ekde 1970, kaj ?ia katalogo el 1991 havis 542 pa?ojn. ?i nun estas kolekta?o en la Landa Fremdlingva Biblioteko. Eblas mendi fotokopiojn. ( Katalogo ).

Ceteraj kolektoj de internaciaj Esperanto-asocioj [ redakti | redakti fonton ]

La Biblioteko Hector Hodler , BHH, trovi?as en Nederlando , urbo Rotterdam , en la Centra Oficejo de UEA , kun pli ol 20000 volumoj kaj ampleksa kolekto de perioda?oj, fototeko.

Ceteraj kolektoj de Landaj Asocioj [ redakti | redakti fonton ]

La Biblioteko Montagu C. Butler ?e Esperanto-Asocio de Britio enhavas 10000 librojn kune kun arkivoj fota kaj dokumenta; ?i transloki?is en 2002 al la Kolegio Wedgwood en Barlaston, konata interalie pro siaj esperanto-kursoj.
La lingvistika biblioteko de Flandra Esperanto-Ligo en Antverpeno havas kelkmilon da libroj kaj gazetkolektoj. La arkivo estas rete konsultebla .
La Biblioteko Juan Regulo Perez estas prizorgata de Hispana Esperanto-Federacio , kaj havas sian sidejon en Madrido .
La Biblioteko-Arkivo Petro Nuez de Kataluna Esperanto-Asocio estis fondita en 1997 .
La biblioteko de Japana Esperanto-Instituto en Tokio , Japanio enhavas pli ol dek mil titolojn.
Biblioteko de ?e?a Esperanto-Asocio ?e Esperanto-Muzeo en Svitavy

Ceteraj kolektoj en naciaj kaj universitataj bibliotekoj k.s. [ redakti | redakti fonton ]

La Nacia Biblioteko de Skotlando en Edinburgo ricevis en 2001 donace de William Auld ?irka? 5000 volumojn.
La Nacia Biblioteko de Esperanto en Italio , urbo Massa , estis fondita en 1972 kiel biblioteko de la Itala Esperanto-Federacio , sed ekde 1994, la kolekto de 7250 volumoj apartenas al la ?tata arkivejo de Massa kaj estas alirebla de la publiko.

Ceteraj kolektoj [ redakti | redakti fonton ]

Biblioteko de Esperantista Klubo en Brno funkcias en ?e?io .
Esperanto-Biblioteko de Usono , (EB-Usono), estas nova biblioteko en Scottsdale , urbo en Arizono , Verda Domo de A .
Esperanto-kolekto de Urba Muzeo en ?eska T?ebova funkcias en ?e?io .
Faka Biblioteko de ?e?a Esperanto-Asocio funkcias en ?e?io .
Hispana Esperanto-muzeo , en Hispanio , urbo Sant Pau d'Ordal , kreskis el la kolektado, kiun Luis Hernandez Yzal komencis en 1963, malfermi?is en 1968, kaj en 1993 nombris 8400 librojn, 12315 jarkolektojn de 2485 perioda?oj. Vidu katalogon: rr_hemkat.html ^{[
rompita ligilo
]}
Internacia Muzeo por Paco kaj Solidaro en Samarkando ( Uzbekio ) estis fondita en 1986 zorge de la Klubo de Internacia Amikeco, kun la celo anta?enigi pacon kaj tutmondan konscion; ?i ekspozicias proksimume 20 000 librojn, arta?ojn, kaj memora?ojn el 100 landoj.
Kvinpetalo en ( Francio ), apud Poitiers , vila?o Bouresse ricevis la bibliotekojn de Roger Bernard kaj Gaston Waringhien .
Libraro Ludovika en Longejlo ( Kebekio , Kanado ) estas la plej granda aktive kreskanta Esperanto-biblioteko de Norda Ameriko .
Nacia Esperanto-Muzeo en Francio , urbeto Gray estas publika arkivejo, dokumentejo, kaj havas konstantan ekspozicion pri Esperanto.
Biblioteko de Interkultura Centro Herzberg , Germanio .
Esperanto-Biblioteko en ?imonoseki , Japanio , fondita en 2013.
Esperantia Biblioteko kaj Ideala Esperanto-Biblioteko estas la nomoj de eldonserioj.
Muzeo de Esperanto de Subirats en Katalunio ( Hispanio ), havas milojn da libroj.

Gravaj historiaj kolektoj [ redakti | redakti fonton ]

Biblioteko de Saratov havas nun la reston de la kolekto de Georgo K. Davidov ekzistanta anta? la unua mondmilito . Davidov perdis sian kolekton dum la rusa revolucio kaj civila milito.
Biblioteko de Saksa Esperanto-Instituto estis fondita en 1908. Post la unua mondomilito oni nomis la instituton Esperanto-Instituto por la Germana Regno. En 1936 , post la dissolvo de la planlingvaj asocioj en Germanio , la kolekta?oj iris al la prusa ?tata biblioteko, Berlino . Ili ankora? ekzistas kadre de la ?tata biblioteko, nun posedata de Stiftung Preußischer Kulturbesitz .
Biblioteko de la Esperantista Centra Oficejo de generalo Sebert en 1929 iris al la komerca ?ambro de Parizo .
Biblioteka kolekto de la Fonda?o Vanbiervliet estas grandparte transdonita (ekde 2019) al la Hereda?biblioteko Hendrik Conscience (Belgio) ^[3] kaj al la Internacia Esperanto-Arkivo .