La termino
dramaturgio
(
greke
δραματουργ?α
,
dr?mat?rgia
signifante "drameca reprezentado") havas plurajn signifojn hodia?, inkluzive de: aktorstudoj, scienco de la arto de dramo kaj teatro, arto de teatra verkado, teorio pri tiu arto.
[1]
?i origine rilatas al la komponado de
dramoj
.
Dramaturgio rilatas al la studo de la strukturo de teatra prezentado a?
teatra?o
. Oni distingas inter scena dramaturgio, kiu traktas la kunmeta?on de scenej-teatraj agoj, kaj literatura dramaturgio, kiu traktas la strukturon de la teatra?o kiel literatura drameca teksto. Esence, dramaturgio indikas la rakontmanieron de la teatro kaj la funkcion de la teksto de la teatra?o en la teatro. En la 20-a jarcento, filmdramaturgio kaj televiddramaturgio anka? estis evoluigitaj. Krome, dramaturgio anka? estas trovita en aliaj specoj de literaturaj rakontoj kiel ekzemple
romanoj
. Anka? i?is ofta en
sociologio
kaj
antropologio
paroli pri la dramaturgio en diversaj socikulturaj okaza?oj kiel ekzemple sociaj renkonti?oj, partioj, ceremonioj, ritoj, sporteventoj kaj simila?o.
La koncepto de dramaturgio ne originas rekte de
antikva Grekio
, sed la vorto havas grekajn radikojn. La greka vorto " dramo " signifas agon, dum la dua parto de la vorto (
urg
a?
urgi
) estas derivita de la greka vorto "ergon" kiu signifas esti aktiva. Etimologie, dramaturgio tiel signifas "efikaj agoj".
La verka?o de
Aristotelo
Poetiko
, verkita inter 330-335
a.K.
, kiu analizas la ?enron de
tragedio
, estas la plej frua verko traktanta la teorion de dramo en
okcidenta kulturo
. Aristotelo nomas tie "
Edipo la Re?o
" kiel la pinta drameca laboro, kaj formulas regulojn por la ?usta kreado de dramo. Dramo kiu renkontas tiujn regulojn foje estas referita kiel "Aristotela dramo". Aristotelo mem ne uzis la terminon dramaturgio, sed la termino unue estis formulita fare de
Gotthold Ephraim Lessing
tra lia verka?o
Hamburgische Dramaturgie
, surbaze de lia teatra kritiko ?e la Nacia Teatro en Hamburgo (1767-1769).
Dramaturgio estas malsama de teatra?a verkado kaj re?isorado, kvankam la tri povas esti praktikadita de unu individuo.
[2]
Iuj
dramistoj
kombinas verkado kaj dramaturgio kiam kreante dramon. Aliaj laboras kun specialisto, nomita
dramaturgo
, por adapti verkon por la scenaro.
Dum
la 20-a jarcento,
tiuj reguloj formis la bazon de kelkaj manlibroj por la verkado de
filmoj
kaj
televidserioj
. Ekde tiam, multaj kreintoj skribis pri sia dramaturgia pensmaniero, inkluzive de
Bertolt Brecht
,
Jerzy Grotowski
kaj
David Mamet
.
Dramaturgo
estas homo, kiu prezentas dramaturgian laboron lige kun la produktado de teatraj prezentadoj, filmo kaj
televido
.
- ↑
PIV
NPIV
Alirita la 27an de februaro 2024.
- ↑
Cardullo, Bert. (2005)
What is Dramaturgy?
. Peter Lang Publishing.