Agustin de Iturbide
Konstitucia Imperiestro de Meksiko
Persona informo
Naskonomo	Agustin Cosme Damian de Iturbide y Aramburu
Naski?o	27a de septembro 1783 en Valladolid, Nova-Hispanio
Morto	19a de julio 1824 en Padilla, Tamaulipas, Meksiko
Mortis pro	Mortpuno vd
Mortis per	Pafvundo vd
Tombo	Katedralo de Meksikurbo vd
Religio	katolika eklezio vd
Lingvoj	hispana vd
Lo?loko	Palace of Iturbide vd
?tataneco	Meksiko vd
Familio
Dinastio	House of Iturbide vd
Patro	Jose Joaquin de Iturbide (en) vd
Patrino	Dona Maria Josefa de Aramburu y Carillo de Figueroa (en) vd
Gefratoj	Maria Nicolasa de Iturbide (en) , Francisco Manuel de Iturbide y Aramburu (en) , Jose Francisco de Iturbide y Aramburu (en) , Mariano de Iturbide y Aramburu (en) , Maria Ana de Iturbide y Aramburu (en) , Maria Ignacia de Iturbide y Aramburu (en) kaj Maria Josefa de Iturbide y Aramburu (en) vd
Edz(in)o	Ana Maria de Mexico (en) vd
Infanoj	Sabina de Iturbide y Huarte (en) , Angel de Iturbide (en) , Josefa de Iturbide y Huarte (en) , Felipe de Iturbide y Huarte (en) , Salvador de Iturbide y Huarte (en) , Agustin Jeronimo de Iturbide y Huarte (en) , Sister Margarita of Jesus (en) , Maria de Jesus de Iturbide (en) vd
Profesio
Okupo	politikisto militisto vexillologist (en) vd
Postenoj Postenoj Imperiestro de Meksiko vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v ? d ? r

Agustin de Iturbide a? Agustin I de Mexico ( A?gusteno la 1-a de Meksiko , Valladolid, nuntempa Morelia , 27a de septembro en 1783 - Padilla (Tamaulipas) , 19a de Julio en 1824), konita kiel Agustin I (A?gusteno la 1-a) kaj kies plena nomo estis Cosme Damian Diego Agustin de Iturbide y Aramburu, Arregui, Carillo y Villasenor , ^[1] estis meksika politikisto , kiu atingis tion, esti la unua kaj sola imperiestro de la Unua Meksika Imperio. Naskita al hispandevena aristokrata familio de Valladolid, ekde malgranda a?o li eniris en la armeon, aktive partoprenis en la sendependeca milito, kiam li batalis la ribelojn en la intendantejoj de Valladolid kaj Guanajuato.

Danke al sia bona edukiteco, brila intelekto, elegantaj manieroj krom kombinado de religieco kaj rango en societo, sia dedi?o kaj militista persisteco, li atingis amon de alta vicre?a societo, admiron kaj respekton en armeo: ?i tio permesis lin avanci el regimenta suble?tenanto ?is imperiestro de Meksiko .

Infana?o kaj frua a?o [ redakti | redakti fonton ]

Naski?o [ redakti | redakti fonton ]

Iturbide estis naskita la 27a de septembro en 1783 en Valladolid, Intendantejo de Valladolid, hodia? Morelia , en la ?tato de Michoacan . Li naskis al Don Jose Joaquin de Iturbide, kiu devenis el familio kies origina domo estis en Irizarri, E?skio , kaj lo?is ekde 1766 en Valladolid, Meksiko, kie li posedis bienon kaj du domojn ?e la urbo, kaj al Dona Josefa de Aramburu, kiu anka? devenis el malnova e?ska familio. ^[2]

Juna?o [ redakti | redakti fonton ]

Kiam li a?is 15 jarojn li eniris en armeon kie li atingis rangon de suble?tenanto en la Regimento de Valladolid, dum lia patro donis al li administron de sia bieno. En 1805 li edzi?is al Dona Ana Maria Huarte, kaj iompostiome li iris al kantonmento en Jalapa kie li ricevis edukon kiel oficiro en hispana vicre?a armeo. ^[2] Tie li lo?is tri jarojn, dume li administris la bienon ricevita el sia patro kaj akiris alian bienon, tamen post ?i tiu tempo li petis permeson por eliri el militservo ka?ze de malsano. ^[3]

Sendependeca Milito [ redakti | redakti fonton ]

En la jaro de 1810 Iturbide lo?is en Valladolid kaj rapide li miksis sin en la klopodo liberigi tri gravajn rojalistajn homojn kiujn la ribeluloj kaptis, inter ili la intendanto de Valladolid. ^[4]

Dume Hidalgo kaj sia armeo kaptis la urbon Valladolid, kie la plimulto el la Infanteria Regimento de Valladolid (la regimento al kiu Iturbide apartenis) unui?is en lian ribelan armeon, kaj poste mar?is al Meksikurbo . Iturbide ricevis ordonojn pri kunigi siajn trupojn kun tiuj de Kolonelo Trujillo kiu devis haltigi la iradon de la armeo de Hidalgo al la ?efurbo en pasejo de las Cruces , kie okazis fama batalo tiel nomita. Trujillo ne povis venki Hidalgon kaj devis retreti, sed li atingis dispeli pli ol duonon el lia armeo; dum la batalo Iturbide komandis la maldekstran flankon de rojalista armeo; pro liaj klopodoj, vicre?o Venegas promociis lin al rango de kapitano. ^[5]

Iompostioma li ricevis ordonojn por iri suden, al la Tierra Caliente (varma tero), sed la vetero venkis lian sanon kaj li devis reiri al Meksikurbo. Kiam li reakiris sian sanon, li estis metita sub la komando de Diego Garcia Conde, generalo kiu iris al Guanajuato por sufoki la ribelon de Albino Garcia, kiun Iturbide kaptis kun ?iuj siaj soldatoj post surpriza atako. ^[6]

Dum dua ekspedicio al Guanajuato , Iturbide atingis gravan venkon en la ponto de Salvatierra: tie li detruis la lastan gravan ribelan armeon norde el ?efurbo. Pro ?i tiu proda?o, la vicre?o promociis lin al rango de kolonelo krom aldoni al li komandon de la Regimento de Celaya kaj la generalan komandon en la provinco de Guanajuato. ^[7]

En ?i tiu tempo Iturbide da?re batalis la gerilajn bandojn kiuj vagadis tra la provincon, li kruele kaj malestime traktis siajn malamikojn konvinkita, ke ili estis kondamnitaj al infero kiel ekskomunikitoj, ^[8] rapide ju?ante la kaptitojn kaj ekzekutante ilin. ^[9]

Dume Hidalgo estis venkita en batalo de Puente de Calderon fare de Felix Maria Calleja kaj iom poste li estis kaptita kaj ekzekutita. Tamen en la sudo de la lando nova generalo aperis: Jose Maria Morelos, kiu havis pli grandan militan lerton kaj estris disciplinan kaj bone ekipitan armeon. ^[10]

Kiam Morelos mar?is al Valladolid en 1813 kaj sie?is ?in, Iturbide iris al la urbon el Guanajuato por helpi kun sia divizio la garnizonon, kune kun la trupoj de generalo Llano el Toluca , kiun la vicre?o nomumis komandanton de la nova Norda Armeo. La 24a de decembro, en ago kiu komencis per skoltado de malamikaj pozicioj Iturbide atingis konfuzi la insurgentajn trupojn kaj fari, ke ili pafis ilin mem, poste li reiris en urbon por vidi la katastrofon de la sie?anta armeo. ^[11]

1813-1816 (milito en Guanajuato) [ redakti | redakti fonton ]

Iturbide respondis al konstantaj gerilaj bandoj per senkompataj rimedoj kiel malliberigi en 1814 la edzinojn kaj infanojn en Irapuato kaj Guanajuato kies patroj kaj edzoj estis sub suspekto partopreni en insurgentajn agojn; a? la publikigo de dekreto anoncanta, ke la virinoj de ribelaj estroj estos ekzekutitaj se ?i tiuj ne ?esus alporti sian "barbaran planon" al la teritorioj sub lia regado, kvankam ne ekzistas evidentenco pri la realigo de ?i tiuj rimedoj. ^[12]

Ekde 1813 Iturbide dedi?is sin al la persekutado de insurgentaj gavillas (bandoj) tra la tuta regiono konita kiel El Bajio , dume li vizitis komandantojn de proksimaj regionoj por establi pli bonan kunlaboradon inter la provincoj Nueva Galicia , Guanajuato , San Luis Potosi kaj Zacatecas . Kiam la vicre?o Calleja distingis bezonon de rojalista armeo por reorganizi ?in mem li nomumis Iturbide Generala Komandanto de Norda Armeo. ^[13]

Krom la pacigo de la tero kaj ?eso de la sen?esaj geriloj, la klopodoj de Iturbide celis organizi kaj protekti la ar?entoportajn konvojojn irantajn al la ?efurbo, kio ka?zis ne malpli ol unu disputon kun regionaj bienuloj kaj pastroj kiuj plendis pro liaj rimedoj: unu fojon kiam Iturbide eskortis konvojon al la ?efurbo, li haltis en bieno kaj ordonis a? almena? permesis al la soldatoj kaj azenistoj el la konvojo preni ?ion kion ili volu el la domo kaj el la staloj; ^[14] a? menciindas lia sugesto por forlasi ?iujn la bienojn kiuj ne havis garnizonon, bruligante ilin kaj rigardante ?iun kiu rezistu kiel ribelulo. ^[15]

Plendoj, eliro el militservo kaj reeniro al komando [ redakti | redakti fonton ]

Kiel rezultoj de liaj agadoj Iturbide estis sen?ese la celo de plendoj, kiujn la vicre?o ignoris ?is la momento ke tiuj estis faritaj de kelkaj el gravaj familioj de Guanajuato. ^[16] Inter la plendistoj estis la pastro kaj Eklezia Ju?isto de Guanajuato, D-ro Antonio Labarrieta kiu plendis la traktadon fare de Iturbide al virinoj kaj infanoj kaj la sendisciplinecon de liaj trupoj, inter aliaj. ^[17]

La vicre?o petis informojn pri la okaza?oj en Guanajuato kaj ricevis bonajn informojn, ?ar estis timo pro eblaj reprezalioj fare de Iturbide; la sola homo kiu tenis sian plendon estis la D-ro Labarrieta. ^[18] Iturbide voki?is al la ?efurbo kaj rezignis sian komandon, tenante nur la komandon de la Regimento de Celaya, ^[19] dum la jura proceduro okazis. Dume la nova vicre?o, Juan Ruiz de Apodaca, elvenis kaj Iturbide eliris el armeaj aktivoj kaj lo?is en bieno en Chalco kun sia familio.

En 1820 la Konstitucio de Kadizo estis reestablita en Hispanio, ka?zante skuadojn en la lando ?ar la pli konservativuloj ne ?atis la malliberecon de la re?o Fernando la 7-a kaj sekve tiun de la vicre?o, la? ili komencis fari planojn por malhelpi la ekvalidecon de la konstitucio kaj protekti la interesojn de la vicre?o kaj de lia kortego. ^[20] ?i tiuj planoj koni?as kiel Konspiro de la Profesa.

Tamen la planoj de la vicre?o estis frustritaj per la popola premo pro la ?urado de la konstitucio, kun li faris en Majo kaj tiam li nomumis Iturbide kiel komandanto de la Suda Armeo por venki la lastan insurgenton kiu trovi?is en la sudo: nome Vicente Guerrero . ^[20]

Plano de Iguala kaj sendependeca proklamo [ redakti | redakti fonton ]

Iturbide ne estis la unua elekto de la vicre?o por komandi la sudajn trupojn, sed la du militestroj kiujn li anta?e rigardis rifuzis la proponon pro sanstataj ka?zoj ^[21] , kvankam Iturbide estis la elekto de la vicre?o ?ar li estis inter la malmultaj fideblaj militistoj kiuj restis, li estante la plej bona. ^[22] Iturbide akceptis la nomumon la 9an de decembro en 1820, sub la kondi?o ke li estu sen?ar?ita kiam la militiro estu finita. ^[23]

En tiu tempo, la politika situacio en Nova-Hispanio havis gravan tendecon por la sendependeco el la metropolo, pro la efektivigo de la Konstitucio de Kadizo kaj la laceco el milita jardeko. ^[21] Alia grava ka?zo de ?i tiu sento estis la framasonismo , kiu kreskis ekde la elveno de trupoj el Hispanio inter kiuj estis framasonoj, ?efe inter la oficiroj. ^[24] Pro la rolo de la framasonoj en la proklamo de la Konstitucio de Kadizo en Hispanio, ili anka? instigis la sentojn por respubliko kaj la sendependeco.

Post sia eliro el la ?efurbo, Iturbide starigis sian komandejon en Teloloapan kaj komencis labori por finigi la insurekcion de Guerrero, eksciante, ke li kaj lia sekvantaro ne volis akcepti pardonon nek trakti pacon. ^[25] Pro ?i tiuj cirkonstancoj Iturbide eklaboris en tio kiu poste devenis en la Plano de Iguala , kies elpenso vokis la fratecon inter hispanoj kaj meksikanoj, kaj ser?is eviti novan internan militon al kiun Nova Hispanio ?ajnis aliri. ^[26]

Iturbide agis tiel ke li trompis la vicre?on Apodaca petante trupojn por finigi la sudan militon, ion avidita de la vicre?o. ^[27] Inter aliaj aferoj Iturbide denove ricevis la komandon de la Regimento de Celaya, en kiu li havis fidindajn oficirojn por efektivigi liajn planojn. ^[28]

La 21an de decembro li havis en sia komando 2 500 soldatojn kun kiuj li komencis agadojn por sufoki la insurekcion kaj komenci sian grandan entreprenon en la venonta jaro. ^[29] Tamen li suferis gravan baton la 28an de tiu monato kiam la ariergardo de sia armeo estis venkita kaj preska? detruita fare de Pedro Asensio ^[30] ; ricevis novan baton anka? la 2an de januaro en 1821 kiam Guerrero surprizis grenadistan batalionon kaj kaptis la vila?on de Zapotepec, tran?ante la komunikan linion kun Acapulco. ^[31]

Rigardante tian obstinan reziston kaj timante, ke longda?ra batalado povus malhelpi liajn planojn, Iturbide skribis al Guerrero leteron la 10an de januaro invitante lin por ?esi la militon kaj meti lin mem kaj liajn trupojn sub la a?toritato de la registaro; Guerrero malakceptis ?i tiun proponon. ^[32] Iturbide ne estis senkura?igita pro la rifuzo, kaj li reskribis al Guerrero la 4an de februaro invitante lin al renkonti?on en Chilpancingo sed Guerrero ne sufi?e fidis Iturbide por iri al la renkonti?o. ^[33] Anstata?e, Iturbide sendis kolonelon Jose Figueroa por determini la necesajn kondi?ojn, kiuj redukti?is al unu: Guerrero devis unuigi sin kaj siajn trupojn kun Iturbide kaj helpi lin en liaj planoj, ^[33] ?i tiu estis efektivita kun kondi?o ke Guerrero kaj liaj trupoj ne estu rigardataj kiel pardonitaj.

Plano de Iguala [ redakti | redakti fonton ]

Post lia pakto kun Guerrero, Iturbide agis por sekurigi la sukceson de siaj planoj en la resta?o de la lando, sendante mesa?istojn al Nueva Galicia, Michoacan kaj Guanajuato inter aliaj. ^[34] Kun la celo de asekuri la monon kiun li bezonis por efektivigi sian planon, li haltis en Iguala monan sendon irante al Acapulco kun oro de la ?ipo de Manila, kies valoro estis 525,000 pesoj. ^[35]

Sen pli da malfruoj la 24an de oktobro kaj jam estante en Iguala, Iturbide publikis proklamon adresita al meksikanoj (kun ?i tiu nomo li inkludis krom naski?itojn en Ameriko la e?ropanojn, afrikanojn kaj azianojn) kie li elmetis la neceson por sendependeco, dirante ke la tempo estis venita por ke “la ri?aj urboj, belaj vila?oj […] kiujn Hispanio edukis kaj grandigis, staru alie en la universo.” ^[36]

La proklamita plano povis esti resumita en tri esencaj artikoloj: (1) la konservado de la katolika, apostola romana religio sen tolero al nenia alia, (2) la absoluta sendependenco de la regno, establante moderan monarkion kun e?ropa princo sur la trono, kaj (3) la unua?o inter amerikanoj kaj e?ropanoj; ?i tiuj estis poste konitaj kiel la tri garantioj. ^[37] La flago elektita por la plano kiu anka? turni?is en la nacia meksika flago prenis tri kolorojn, la? la tri garan-tioj de la plano: la blanka koloro reprezentis la purecon de la religio, la ru?a la hispanan na-cion, kies homoj devus konsideri ilin mem kiel meksikanoj, kaj la verda la sendependecon. ^[38]

La trupoj en Iguala ?uris defendi la planon kaj iom poste Iturbide skribis al la vicre?o por oferi al li prezidantecon en la estonta rega kunveno. ^[39] Li anka? parolis pri la mono alpro-prigita, dirante ke se la vicre?o adoptu la plano tiam li tuj sendus la monon al Acapulco, alie li konservu ?in por pagi la trupojn tamen estonte ?i estu redonita el la nacia trezoro kun la koresponda premio. ^[37]

Kvankam, la okazoj sekvantitaj al la proklamo de la plano ne estis favorablaj ?ar la vicre?o, malgra? ke li ricevis paron da leteroj de Iturbide, avertis la popolon pri ne doni atenton al revoluciaj intrigoj kaj li organizis forton sude el la ?efurbo ?nomumante ?in Suda Armeo ^[39] ?, krom la dizerto kiu ekkomencis en la armeo reduktante ?in al malpli ol duono, par-te ka?ze la influo de framasonoj ke preferis la konstitucian ordon.

Venko de la revolucio [ redakti | redakti fonton ]

Guerrero unui?is kun Iturbide en la vila?o de Teloloapa kaj tie ili decidis pri ilia plano de agado: Guerrero kaj siaj sekvantoj devis distri la atenton de la registaro dume Iturbide iris al Guanajuato, kie kelkaj urboj proklamis la Planon de Iguala anta?e lia eniro en ?efurbo ?irka? la mezo de aprilo. La dizerto de ?i tiu urbo kaj de la trupoj tie trovi?itaj sub la komando de Anastasio Bustamante ?an?is la perspektivon de la movado aldonante al ?i 6000 soldatojn kaj la ri?a?on en la provinco. ^[40]

Krom Iturbide gajnis sekvantojn per la nuligo de impostoj direktitaj al tenado de rojalista armeo, kvankam ?i tiu rimedo ka?zis ali?on de pli da vila?ojn ?i anka? ka?zis zor-gojn al li ?ar jam ne estis rapide trovebla mono por subteni liajn trupojn. Por rimedi tiu sita-cion Iturbide petis pastrojn kaj parokestrojn ilia helpo por admoni la popolon mone helpi lin, kaj tiel okazis ?ar la klerikaro havis intereson en la da?rigo de ilia religia stato, protektita en la 14a artikolo de la Plano de Iguala. ^[41]

Dume la vicre?o provis haltigi la propagadon de la movado, donante proklamojn kie li admonis la meksikanojn pri ne atentigi Iturbide kaj resti lojalaj al konstitucio kaj la re?o. Li anka? oferis pardonon al militistoj kiuj prenis armilojn kune Iturbide (sed ne inkludante lin) se ili prezenti?is anta?e rojalista oficiro ?urante la konstitucion. Inkluzive la vicre?o faris ke la patro de Iturbide skribi al li, kune lia edzino por submeti?i. ^[42]

Sed la agadoj de la vicre?o fine estis senfruktaj ?ar en rapida 7 monata kampanjo ekde aprilo en 1821 la tuta lando hisis la flagon de Iguala. La provincaj ?efurboj unui?is anta?e la landa ?efurbo: en majo kapti?is Valladolid, Queretaro en la fino de junio, ^[41] dume julio Pachuca, Tlaxcala, Puebla kaj Zacatecas. Sendependeco estis proklamita en Aguascalientes la 6an de julio, kune kun la Internaj Orientaj Provincoj kaj en la lastaj tagoj de a?gusto la Okcidentaj sekvis ilian ekzemplon hisante la Tri-Garantian flagon. ^[43] Dume ?e la ?efurbo, la trupoj tie postenigitaj ??efe venitaj el Hispanio? dubante pri la fideleco de la vicre?o kaj de lia agado, eksigis lin la 5an de julio kaj la mar?alo Francisco Novella prenis la funkcion, ^[44] kvankam lia regado esis mallonga.

Alie, post la kapto de Puebla Iturbide sendis la trupojn ke partoprenis en ?i fari egale en la ?efurbo, li intencis iri iom poste sed unue li ricevis la nova?ojn de la alveno de la nova vicre?o Juan O’Donoju en Veracruz la 30an de julio, ^[45] kiu anoncis sian alvenon en proklamo sed ne povis efektivigi sian a?toritaton ekstere la urbo pro la ?irka?fermo farita pro Antonio Lopez de Santa Anna, sen kiu li ne povis eliri. Tial O’Donoju skribis al Iturbide kaj demandis al li sekurecon por iri al la ?efurbo kaj tie trakti lin. ^[46]

En sia respondo, Iturbide proponis la urbon de Cordoba kaj O’Donoju akceptis, ekirante la 19an de a?gusto kun eskorto de Santa Anna kaj alvenis malmultaj tagoj poste la saman tagon ke Iturbide. Tiel en la sekvantan tagon O’Donoju agnoskis la sendependecon subskribante la Traktaton de Cordoba, ke konfirmis Planon de Iguala kun unu grava diferenco: la kla?zo kie establi?is ke Fernando la 7a a? iu el lia familio estu la imperiestro ?an?i?is por permesi ke se nek la re?o nek liaj fratoj akceptus, la imperia Kortumo nomumu alian homon imperiestro. ^[47]

Kiam la traktato estis subskribita, Iturbide kaj O’Donoju ekmar?is al la ?efurbo, ke estis sie?ita pro la insurgentoj, kie la vicre?o atingis en intervidi?o ke Novella agnosku lian a?toritaton kaj sumeti?u. ^[48] Tial li povis fari ke la trupoj en la urbo eliris kaj iris al Toluca ?is la tempo kiam ili povis ?ipiri al Hispanio. Tio okazis la 23an de septembro, kaj la 27an la Tri-Garantia Armeo venke eniris urbon kun Iturbide ?e kapo kaj estis aklamita pro amaso kaj ricevis la ?losilojn de la urbo, kompletigante la sendependecon de Nova Hispanio.

Unua Meksika Imperio [ redakti | redakti fonton ]

Iturbide nomumis 38 homojn ^[49] ?inter kiuj estis O’Donoju? por formi la provizoran regantan junton, kiu elektis unuanime Iturbide kiel ?ia prezidanto kaj redaktis la Sendependecan Akton de Meksika Imperio publikita la 28an de septembro 1821. Tiel la junto starigis la regentecon dum la neesto de monarko, kiu estis formita de 5 anoj kaj anka? prezidita de Iturbide. ^[50]

Sed frue poste O’Donoju mortis viktimo de ple?rito ricevita kiam li alvenis en ?efurbo kaj estis enterigita en la kapelo de Re?oj en la la Katedralo de Meksiko kun la tutaj honoroj de vicre?o (kvankam li neniam praktikis kiel unu). La Junto poste nomumis Iturbide Generalisimo de armoj de la imperio de maro kaj tero, kaj donis al li salajron de 120,000 pesoj jarope kiu devu kovri tempon ekde proklamo de Plano de Iguala en februaro, kvanto egala a 71,000 pesoj kiu Iturbide malakceptis anstata?e donante ?in al subtenado de armeo. Iturbide anka? premiis pro iliaj servoj al sendependeco kelkajn generalojn kun titoloj de ?efle?tenanto, mar?alo kaj brigad-generalo, kaj organizis militistan administracion de imperio en kvin generalaj kapitanioj, kies komandojn li donis al sendependecaj gravuloj: inter ili Guerrero ricevis komandon de Suda Kapitanio, kaj Bustamante kapitanion kiu konsistis el la Internaj Provincoj de Oriento kaj Okcidento (pli-malpli la ?tatoj de nord-Meksiko kaj sud-Usono). ^[51]

Dum tio la preparoj por instalo de Kongreso la venontan jaron da?rigis, kaj la kun-voko al vo?donado publiki?is. Tiuj devu sekvi metodo starigita de hispana konstitucio, tamen Iturbide elmetis malsaman planon al la Junto por difini popolan reprezentadon en asembleo, ?i tiu planon Junto aprobis fiksante nombron de reprezentantoj kaj la divisio de Kongreso en du ?ambroj. ^[52] ?i tiu agado ka?zis konspirojn inter anta?aj insurgentoj kiel Gua-dalupe Victoria, Nicolas Bravo kaj Miguel Dominguez, kiu kvankam estis arestitaj nokte la 26an de novembro. ^[53] La Junto tiel same nomumis reprezentantojn anta? aliaj nacioj: ?i sendis kvar diplomatojn al kelkaj regnoj sed neniu al Hispanio, tial la hispana registaro ne sciis pri la ofero de meksika trono al ?ia re?o.

Kaj dum la vo?donado agentoj de Iturbide agis por atingi ke reprezentantoj favoraj al li estu elektaj, sed la liberuloj agis same: la rezulto estis Kongreso formita de kleraj homoj. Malgra? tio Iturbide atingis ke la venonta kongreso ne povu ?an?i la registaran formon starigita de la Plano de Iguala per la kondi?o ke anoj de Kongreso ?uru sekvi ?in. ^[54] En tia maniero kaj kune kun granda elmontrado de artilerio kaj trupoj, la 21an de febrero 1822 la Kongreso instali?is en la ?efurbo, sed ne sen semo de diskordo ka?zita de la diversaj voloj por la nacio de la anoj de Kongreso: iuj volis Burbonojn sur la trono, aliaj volis Iturbide kaj tria frakcio volis kreadon de federala respubliko.

Aliaj detaloj [ redakti | redakti fonton ]

• Li ricevis la nomon de Agustin pro la Ordeno de A?gustenanoj (hispane Orden de San Agustin ) ?ar la tuniko de ?ia fondinto en la provinco de Michoacan, Patro Diego Baselenque, supozeble helpis la patrinon de Iturbide en 4-taga aku?o, en kiu la esperoj pri la patrino kaj la feto estis preska? perditaj, sed ?uste kiam la tuniko estis etendita sur la ku?ejo de Sinjorino Aramburu la bebo naski?is la 27a de septembro. ^[55]

• La nomita “Brakumo de Acatempan” ?ajnas fakte esti mito la? Lucas Alaman: Guerrero neniam fidis Iturbide sufi?e por renkonti lin kaj la duopo ne renkonti?is ?is ilia mar?o al Bajio, ^[33] ?ar “la antecedentoj de rojalista perfido estis multaj.” ^[56]

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]

Bibliografio [ redakti | redakti fonton ]

• Alaman, Lucas. Historia de Mexico, Tomo 5 . Imprenta de Victoriano Agueros y Comp., Editores, 1885.
• Archer, Christon I. ≪Royalist Scourge or Liberator of the Patria? Agustin de Iturbide and Mexico's War of Independence, 1810-1821.≫ Mexican Studies/Estudios Mexicanos 24.2 (2008): 325-361. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/10.1525/msem.2008.24.2.325
• Bancroft, Hubert H. History of Mexico . Vol. 4. San Francisco: The History Company, Publishers, 1886.
• Espinosa, Joaquin E. ≪La Iturbidiada. Sonata para un libertador, en cuatro movimientos. Vida politica de Agustin de Iturbide.≫ Facultad de Filosofia y Letras., 4 de Junio de 2013. Trovi?ita en https://www.academia.edu/3673541/La_Iturbidiada_Biograf%C3%ADa_pol%C3%ADtica_de_Agust%C3%ADn_de_Iturbide_1783_1824_
• Iturbide, Agustin de. ≪Don Agustin de Iturbide.≫ Records of the American Catholic Historical Society of Philadelphia 26.4 (1915): 289-310. Trovi?ita en https://www.jstor.org/stable/44208351
• ?. ≪Don Agustin de Iturbide (Concluded).≫ Records of the American Catholic Historical Society of Philadelphia 27.1 (1916): 16-44. Trovi?ita en https://www.jstor.org/stable/44208365
• Zamacois, Niceto de. Historia de Mexico . Tomo 10. Juan de la Fuente Parres (jaro nekonita).