| 2060 ?irono
|
| asteroido
|
 astronomia simbolo
|
 Artista vido de ?irono kun ?iaj ringoj (La formo de ?irono kaj de ties ringoj estas hipoteza, la korpo estas eble ne sfera)
Artista vido de ?irono kun ?iaj ringoj (La formo de ?irono kaj de ties ringoj estas hipoteza, la korpo estas eble ne sfera)
|
| asteroido
?
perioda kometo
|
| Oficiala nomo
|
2060 Chiron
|
| Aliaj nomoj
|
1977 UB
; 95P
|
| Astronomia simbolo
|
 vd
|
| Nomita la?
|
Kirono
vd
|
| Malkovro
|
| Malkovrinto
|
Charles T. Kowal
|
| Dato de malkovro
|
18-a de oktobro
1977
|
| Loko de malkovro
|
Monto Palomar
|
| Orbitaj ecoj
|
| Asteroida familio
|
Centa?roj
asteroida zono
vd
|
Granda duonakso
-
Periapsido
-
Apoapsido
|
2049,190
Gm
(13,698
AU
)
1273,465 Gm (8,513 AU)
2824,915 Gm (18,883 AU)
|
| Discentreco
|
0,379
|
| Meza anomaliangulo
|
102,753°
|
| Klinangulo
|
6,928°
|
| Periodo
|
18517,550
tagoj
(50,698
jaroj
)
|
| Meza cirkulrapido
|
7,75 km/s
|
Longitudo de
suprenira nodo
|
209,361°
|
| Argum. de periapsido
|
339,803°
|
| Ringoj
|
2 ?
|
| Fizikaj ecoj
|
| Diametro
|
166 km
|
| Rotacia periodo
|
0,2466
tago
(5,918
horoj
)
|
| Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
|
| Geometria albedo
|
0,15
|
| Observaj ecoj
|
| Spektroklaso
|
B, Cb
|
| Absoluta magnitudo
|
6,5
|
|
2060 ?irono
estas tre granda
asteroido
[1]
en la ekstera regiono de la
sunsistemo
.
?in malkovris la
18-an de oktobro
1977
la usona
astronomo
Charles Thomas Kowal
kaj estas la unue konata membro de la klaso de la
centa?roj
.
Fakte, tiu astro estis jam observita la
24-a de aprilo
1895
kaj rigardita kiel asteroido. Kowal hipotezis, ke povus esti
kometo
kaj proponis nomi ?in ?irono: ?ia duopa eco kometo/asteroido memoriganta la duopan econ homo/?evalo de la
centa?ro
Kirono
el la
helena mitologio
. (Ne konfuzu ?in kun
?arono
, la plutona luno.)
En
1988
oni mezuris pligrandigon de ?ia lumeco de preska? unu
videbla magnitudo
, en
1989
,
hararo
kaj
vosto
, tipaj de
kometoj
estis observitaj, pruvo ke ?i estas ja kometo; sed kun diametro de 166 km, ?i estas multe pli granda ol la konataj kometoj.
Nuntempe ?i estas ano de amba? klasoj kaj signifi?as anka? per la kometa nomo
95P/?irono
.
?irono ?irka?as la
sunon
per distanco inter 8,470
AU
(
perihelio
) kaj 18,917
AU
(
afelio
) en 50,67 jaroj. La orbito situas inter la orbitoj de la
planedoj
Saturno
kaj
Urano
, sed elstaras iom en la saturnan orbiton. ?i havas
discentrecon
de 0,381 kaj klini?as 6,936° kontra? la
ekliptiko
.
Kiel Centa?ro, ?i ne havas stabilan orbiton. ?i estas rigardita kiel objekton el la
Kujper-zono
, disorbitigita pro gravitaj perturboj. Post analizo de ?iaj vapori?emaj materialoj, oni estimas ke ili tute vapori?os en kelkaj milionoj da jaroj se ?irono restas sur sia nuna orbito.
La ebla ekzisto de sistemo de du
ringoj
estis anoncita la
26-an de januaro
2015
sekve al la re-analizo de plura
ka?adoj
de
steloj
far'de
2060 ?irono
[2]
La ideo pri tiu reanalizo venas de la malkovro de ringoj ?irka? la
centa?ro
10199 Kariklo
la komence de
2014
kaj la simileco de la eventoj observitaj en amba? kazoj.
La ringoj de ?irono havas supozitan radiuson 324±10 km kaj netajn randojn. Iliaj ?an?oj de aspekto la? diversaj anguloj de vido povas kialigi la longtempan variojn de heleco (do sekve de taksata grando kaj albedo). Krome, supozante, ke estas
akva
glacio
en la ringoj de ?irono, tio kialigas la ?an?ojn de intenseco de la
infraru?aj
sorbaj bendoj de la akva glacio en la
spektro
de ?irono, inklude iliajn malaperojn en
2001
(kiam la ringoj estis viditaj la? ties ebeno). Krome, la geometria albedo de la ringoj kiel determinata per
spektroskopio
kongruas ku tiu, uzita por kialigi la longtempajn variojn de heleco de ?irono.
?irono estas ?is
nun
la plej malgranda objekto, ?irka? kiu
planedaj ringoj
estis malkovritaj.
- ↑
Nomita
Asteroido Hiron
en komunika?o de Danko Batcha en
Homo kaj kosmo
4 (1979), 23-25.
- ↑
Ebla ringo da materio ?irka?
(2060) Chiron
de J.L. Ortiz, R. Duffard, N. Pinilla-Alonso, A. Alvarez-Candal, P. Santos-Sanz, N. Morales, E. Fernandez-Valenzuela, J. Licandro, A. Campo Bagatin kaj A. Thirouin, arXiv, 12-a de a?gusto 2016.
(
angle
)