한국   대만   중국   일본 
Sucesioun di gi?ren ed la stmana - Wikipedia Vai al contenuto

Sucesioun di gi?ren ed la stmana

Da Wikipedia.

Artecol in dialet arzan

La sucesioun di gi?ren ed la stmana ( sequenza dei giorni della settimana in italian ) int l'u?ansa ed j ebrei (al popol in do ste istitusioun la sembra dimondi antiga e reca ed significhet) l'?ra ase comuna perche al nom di gi?ren l'?ra de da 'na cefra: gi?ren un ( dumenica ), gi?ren du ( lunede ) e via acse, fin al gi?ren set (al sabet ), ciame shabbath ch' al pre de?gnir da 'na strupieda dal nomer "set". Sti nom a vinen druve anca da j areb ch' an cambie al venerde cun al tetol ed "gi?ren ed l'urasioun in comunite".

Anca la sucesioun di de 'dla stama in ciame cun i nom dal streli an n'e mia per che? cm' a pre eser vest. Al nas, a col ch' a di? Cassio Dione , da di stodi ed j egisian che po in ste fat cgnoser a tot e a s' in fat valeir in tota la zoma dal Mer Mediterraneo e, inc?, in tot al mond.

In Italia a 's cumincia dal lunede , meinter int i paei? ed lengua inglei?a al prem de cite l'e la dumenica . Int mod di ruman al gi?ren ch' al deva ineni a la sucesioun l'?ra al sabet , al de ed Saturen . E Saturen l'e al Pian?ta pio luntan cgnusu in cl'epoca. Mo la sucesioun l'e seimper l'istesa che 'd solit as dr?va incora.

Second al cgnuseinsi astronomichi ed l'antichite, i pian?t (oseia t?t i corp celest che gh'an un muvimeint fels, dounca anch al S?l e la Luna ), ?ren despost, dal d'ed f?ra al d'ed deinter, in ste ?rdin: Santuren , Giove , Mert , S?l , Vener , Mercori , Luna .

Cm' as ved, la sucesioun l'e dal tot difereint da cola di gi?ren ed la stmana.

Al 'stes Cassio Dione al da pero bein du sist?ma per spiegher la diversite fra la sucesioun di gi?ren e cola di pian?t

Prem sist?ma [ modifica | mudefica la surzeia ]

Cun al partir dal dio e Pian?ta pio d'ed f?ra, Saturen, relativ al gi?ren ed sabet , as d?v ander vers l'interen dal sist?ma soler as selta du pian?t (Giove e Mert). As riva acse al S?l (gi?ren ch' l'e po ste ocupe da la dumenica di Cristian]].

As va avanti cun al selt ed du pian?t (Vener e Mercori) as riva a la Luna, ch' la cumbina, cm' e l'e facil da capir, cun al lunede.

As cumincia da l'inesi es selten seimper du pian?t (Santuren e Giove) e 's riva a Mert, oseia a Martede.

Eter du pian?t da salter (S?l e Vener) e as casca insem a Mercori, oseia mercorde .

As selta qui dop (Luna e ? incora ? Saturen) a riva a Giove per Giovede e, a la fin dop eter du pian?t salte (Mert e S?l),as riva a Vener, cera ch' l' as bev, venerde .

'N'etra pr?va l'e deda dal fat che, s' as selten incora du pian?t (Mercori e Luna),, as t?rna a cascher, insem a Saturen

Sch?ma [ modifica | mudefica la surzeia ]

Santuren , Giove, Mert, S?l , Vener, Mercori, Luna : Santuren, Giove, Mert , S?l, Vener, Mercori , Luna: Santuren, Giove , Mert, S?l, Vener , Mercori, Luna:... (Santuren)...

Second sist?ma [ modifica | mudefica la surzeia ]

Ste sist?ma da 'na pert l'e pio cumpliche da cl'etra l'e pio facil. As pogia insem al nom dal j ?ri dal de 'd la not cun i nom di pian?t, mes seimper int 'n sucesioun cumpagna.

La prema ?ra dal prem gi?ren la sra dedicheda Saturen; al gi?ren al sra, cer, al sabet

Se a la letra as va a dr? al'?rdin di pian?t as gh' avra:

  • la seconda ?ra la vin sgneda a Giove
  • la tersa a Mert
  • la querta al S?l
  • la quinta a Vener
  • la sesta a Mercori
  • la setima a la Luna

L'uteva ?ra la turnara a Saturen, cola dal n?v a Giove e via acse fin a cola dal vintquater ch'la sra sgneda a Mert.

S' as va avanti cun la sucesioun as nota che la prema ?ra dal second de la sra dedicheda, dop mert al S?l e la sra dumenica.

S'as met al nom a toti al j ?ri dal second de as riva a cola dal vintquater ch' la sra sgneda a Mercori.

As capes che la prema ?ra dal ters gi?ren la sra sgneda a la Luna e difati, d?p la dumenica a vin al lunede.

Basta ander avanti fin a la fin dal setim gi?ren per utgnir la sucesioun finida. E anch in ste che? dop l'ultem Pian?ta (Luna) dal setim gi?ren, as t?rna a cumincer dal prem Pian?ta (Saturen) dal prem de.

Sch?ma [ modifica | mudefica la surzeia ]

?ra Pian?ta ?ra Pian?ta ?ra Pian?ta ?ra Pian?ta ?ra Pian?ta ?ra Pian?ta ?ra Pian?ta
1 Santuren 1 S?l 1 Luna 1 Mert 1 Mercori 1 Giove 1 Vener
2 Giove 2 Vener 2 Santuren 2 S?l 2 Luna 2 Mert 2 Mercori
3 Mert 3 Mercori 3 Giove 3 Vener 3 Santuren 3 S?l 3 Luna
4 S?l 4 Luna 4 Mert 4 Mercori 4 Giove 4 Vener 4 Santuren
5 Vener 5 Santuren 5 S?l 5 Luna 5 Mert 5 Mercori 5 Giove
6 Mercori 6 Giove 6 Vener 6 Santuren 6 S?l 6 Luna 6 Mert
7 Luna 7 Mert 7 Mercori 7 Giove 7 Vener 7 Santuren 7 S?l
8 Santuren 8 S?l 8 Luna 8 Mert 8 Mercori 8 Giove 8 Vener
9 ... 9 ... 9 ... 9 ... 9 ... 9 ... 9 ...
23 Giove 23 Vener 23 Santuren 23 S?l 23 Luna 23 Mert 23 Mercori
24 Mert 24 Mercori 24 Giove 24 Vener 24 Santuren 24 S?l 24Giove Luna

Funt [ modifica | mudefica la surzeia ]

V?? coleghedi [ modifica | mudefica la surzeia ]


Nota : cla pagina che l'e steda fata cun la tradusioun ed Sequenza dei giorni della settimana trata da it.wikipedia.org .
Guerda la storia ed la pagina uriginela per cgnoser l'eleinch 'd j aut?r.