BMW

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Bayerische Motoren Werke AG
Κλ?δο? Αυτοκινητοβιομηχαν?α
Προκ?τοχο? Rapp Motorenwerke
Bayerische Flugzeugwerke
Automobilwerk Eisenach
?δρυση 1916 , πριν 108 ?τη  ( 1916 )
Ιδρυτ?? Φραντ? Γι?ζεφ Ποπ , Καρλ Ραπ , Καμ?λο Καστιλι?νι
?δρα Μ?ναχο , Γερμαν?α
Περιοχ?? δραστηρ. Παγκ?σμια
Σημαντικ? πρ?σωπα Oliver Zipse
Προ??ντα Αυτοκ?νητα πολυτελε?α? και μοτοσυκλ?τε?
Ιδιοκτ?τη? Stefan Quandt [1]
Susanne Klatten [1]
BlackRock [1]
Υπ?λληλοι 134.682 (2018)
Θυγατρικ?? Mini
Rolls-Royce
Σλ?γκαν The Ultimate Driving Machine
Μ?σα κοινωνικ?? δικτ?ωση?
Σελίδα στο Facebook Σελίδα στο Twitter Σελίδα στο Instagram Λογαριασμός στο YouTube Σελίδα στο Linkedin
Commons page  Πολυμ?σα

Η BMW ( προφ?ρεται: [?beː???m?veː] ( ακο?στε ) μεταγραφ?: μπε εμ βε, γερμανικ? : Bayerische Motoren Werke προφ?ρεται: [?ba?????? m??t???n? ?v???k?] ( ακο?στε ) μετ?φραση: Βαυαρικ? Βιομηχαν?α Κινητ?ρων ) ε?ναι γερμανικ? μ?ρκα αυτοκιν?των πολυτελε?α? και μοτοσυκλετ?ν . Οι κυρι?τεροι ανταγωνιστ?? τη?, ε?ναι οι Mercedes-Benz , Audi , Volvo , Jaguar και Lexus , εν? ειδικ?τερα στη Β?ρεια Αμερικ? , στη Μ?ση Ανατολ? και στην Κ?να , ε?ναι επιπρ?σθετα και οι Cadillac και Lincoln .

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα πρ?τα χρ?νια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 1916 ιδρ?εται η Rapp-Motorenwerke απ? τον Καρλ Ραπ , ω? εταιρε?α κατασκευ?? κινητ?ρων . Το 1917 μετονομ?στηκε σε Bayerische MotorenWerke και αναπτ?χθηκε ταχ?τατα λ?γω του Α' Παγκοσμ?ου Πολ?μου , φτι?χνοντα? κινητ?ρε? για αεροπλ?να . Μετ? τον Π?λεμο, λ?γω τη? Συνθ?κη? των Βερσαλλι?ν , με την οπο?α η Γερμαν?α αναγκ?στηκε να αφοπλιστε?, η BMW αναγκ?στηκε να σταματ?σει την παραγωγ? στρατιωτικο? υλικο? και στρ?φηκε στην κατασκευ? φρ?νων για τρ?να .

Το 1919 σχεδ?ασε την πρ?τη μηχαν? μοτοσικλετ?ν τη?, που χρησιμοποι?θηκε σε ?να μοντ?λο αποκαλο?μενο Βικτ?ρια , που κατασκευαζ?ταν απ? μια επιχε?ρηση στην Νυρεμβ?ργη .

Στον Δε?τερο Παγκ?σμιο Π?λεμο , η BMW κατασκε?αζε δ?κυκλα υψηλ?? αντοχ?? και επιδ?σεων, που χρησιμοποι?θηκαν απ? το Γερμανικ? στρατ? κ?τω απ? τι? πιο αντ?ξοε? συνθ?κε?, ?πω? στην Β?ρεια Αφρικ? , μερικ? απ? τα οπο?α επιβι?νουν μ?χρι σ?μερα σε χ?ρε? που ?ταν υπ? γερμανικ? κατοχ?. Η BMW κατασκε?αζε επ?ση? κινητ?ρε? αεροπλ?νων , τ?σο για ελικοφ?ρα, ?σο και για τα πρ?τα τζετ τη? εποχ??.

Μεταπολεμικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μια ιστορικ? μοτοσικλ?τα BMW R27 στην Αθ?να .

Τα εργοστ?σια παραγωγ?? τη? BMW υπ?στησαν τερ?στιε? καταστροφ?? απ? του? βομβαρδισμο?? προ? το τ?λο? του πολ?μου, με αποτ?λεσμα η παραγωγ? να εκμηδενιστε?. Μετ? το τ?λο? του Β' Π.Π. απαγορε?τηκε στην BMW, απ? τι? Συμμαχικ?? δυν?μει?, κ?θε βιομηχανικ? παραγωγ? για 3 χρ?νια. Κατ? τη δι?ρκεια τη? 3-ετο?? απαγ?ρευση?, η BMW χρησιμοποιο?σε εναπομε?ναντα ανταλλακτικ? για να κατασκευ?ζει ποδ?λατα και ε?δη κουζ?να?.

Τελικ??, μ?λι? το 1948, κατασκε?ασε το πρ?το μεταπολεμικ? μοτοποδ?λατο R 24 , που γν?ρισε μεγ?λη επιτυχ?α, ακ?μα και στι? εξαγωγ??. ?δη απ? το 1950, το 18% των πωλ?σε?ν τη? κατ?ληγαν στο εξωτερικ?.

Το 1952, ?ρχισε να παρ?γει το πρ?το επιβατικ? αυτοκ?νητ? τη? μετ? τον π?λεμο, αλλ? οι προσπ?θει?? τη? δεν ?ταν εμπορικ? επιτυχε?? - μοντ?λα ?πω? το BMW 507 και το 503 ?ταν π?ρα πολ? ακριβ? για να ε?ναι επικερδ?. Κατ? την δεκαετ?α του 1950 , κατασκε?αζε κυρ?ω? μικρ? αυτοκ?νητα, με μικρ?τερο ?λων το BMW Isetta .

Η Ντα?μλερ-Μπενζ (σημεριν? Mercedes-Benz ) προσφ?ρθηκε να εξαγορ?σει την BMW το 1959. Οι μ?τοχοι και εργαζ?μενο? τη?, ?μω?, αρν?θηκαν. Με κρατικ?? ενισχ?σει? και υπ? την διο?κηση του Χ?ρμπερτ Κβαντ, η BMW κατ?φερε να ξανασταθε? στα π?δια τη?. Το 1972, με την ευκαιρ?α των Ολυμπιακ?ν Αγ?νων του Μον?χου , η εταιρε?α μετακ?μισε στα ν?α κεντρικ? τη? στο ≪Vierzylinder≫ ( τετρακ?λινδρο ).

Ενεργητικ? και παθητικ? ασφ?λεια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

BMW M760Li xDrive V12 στο Σαλ?νι τη? Φρανκφο?ρτη? το 2017, η σημεριν? ναυαρχ?δα τη? εταιρε?α?.

Σ?ντομα εξελ?χθηκε σε μ?ρκα πολυτελε?α?, με εξαιρετικ? υψηλ? ?ματζ και πολ? καλ? φ?μη, ιδ?ω? στου? τομε?? τη? οδικ?? συμπεριφορ??, ?νεση?, επιδ?σεων, καθ?? και ενεργητικ?? και παθητικ?? ασφ?λεια?. Η 1 η γενι? τη? Σειρ?? 7, η BMW E23 , εισ?γαγε Σ?στημα Αντιμπλοκαρ?σματο? Τροχ?ν (ABS) το 1979 και ?ξτρα αερ?σακο οδηγο? τον Απρ?λιο του 1985 (στ?νταρ στην κορυφα?α ?κδοση L7). Η γενι? Ε32 τη? Σειρ?? 7 ?ρχισε να προσφ?ρει και ?ξτρα αερ?σακο συνοδηγο? τον Ιανου?ριο του 1990 και Σ?στημα Ελ?γχου Πρ?σφυση? ( traction control system ) το 1991, εν? το ?διο ?το? εμφαν?στηκαν προαιρετικ? φ?τα Xenon στου? προβολε?? τη? κορυφα?α? ?κδοση? 750i/750iL. Στα τ?λη του 1995 εμφαν?στηκε Σ?στημα Ελ?γχου Ευστ?θεια? (ESP) στην Σειρ? 7 Ε38 και σ?ντομα ?γινε στ?νταρ σε ?λα τα μοντ?λα τη?.

Στα τ?λη του 1997, η Σειρ? 7 E38, ταυτ?χρονα και με την Σειρ? 5 E39 , εφοδι?στηκαν με πλευρικο?? αερ?σακου? κεφαλ?? σωληνωτο? σχ?ματο? (tubular side airbags) , γνωστο? με το ?νομα ≪Σ?στημα Προστασ?α? Κεφαλ?? System / Head Protection System (HPS)≫ ω? στ?νταρ εξοπλισμ??. Αυτ? ?ταν η πρ?τη παγκοσμ?ω? πατ?ντα για προστασ?α τη? κεφαλ?? κατ? τι? πλευρικ?? συγκρο?σει?. Οι ?διοι αερ?σακοι ε?χαν εξ' αρχ?? την ιδι?τητα να διατηρο?νται επ?ση? φουσκωμ?νοι για ?ω? και 7 δευτερ?λεπτα για προστασ?α σε τυχ?ν ανατροπ?.

Π?ντω? στα μεταγεν?στερα μοντ?λα, τ?σο τη? BMW, ?σο και των ?λλων εταιρει?ν, αυτ?? ο σωληνωτο? σχ?ματο? αερ?σακο? αντικαταστ?θηκε απ? τον αερ?σακο που δημιουργε? ?να φουσκωτ? ≪παραπ?τασμα≫ για ακ?μα καλ?τερη προστασ?α και ε?ναι γνωστ?? ω? πλευρικ?? αερ?σακο? τ?που κουρτ?να? (side curtain airbag) , ο οπο?ο? ≪ξεδιπλ?νεται και κατεβα?νει≫ απ? την οροφ?.

Επ?ση?, το 2000 η BMW παρουσ?ασε το πρωτοποριακ? στον τομ?α τη? ασφ?λεια? μηχαν?κι BMW C1 .

?λλε? καινοτομ?ε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Παρ?λληλα, ?χει κατ? καιρο?? διακριθε? και για ?λλε? καινοτομ?ε? . Το 1991, εισ?γαγε το πρ?το παγκοσμ?ω? 5-τ?χυτο αυτ?ματο κιβ?τιο, εν? το 2001 εισ?γαγε το πρ?το παγκοσμ?ω? 6-τ?χυτο αυτ?ματο κιβ?τιο στην Σειρ? 7 Ε65/Ε66 . Η ?δια σειρ? εισ?γαγε ταυτ?χρονα και το πρ?το στην ιστορ?α ηλεκτρικ? χειρ?φρενο, καθ?? και το πρωτοποριακ? σ?στημα iDrive , για ?λεγχο ?λων των λειτουργι?ν απ? τον οδηγ? μ?σω εν?? κεντρικο? διακ?πτη. Οι δ?ο προηγο?μενε? πατ?ντε? ?χουν καθιερωθε? πλ?ον και σε ?λλα μοντ?λα τη? εταιρε?α?.

Επιπλ?ον, η γενι? Ε65/Ε66 τη? Σειρ?? 7, διατ?θηκε και σε ?κδοση υδρογ?νου (γνωστ? ω? BMW Hydrogen 7 E68 ), η οπο?α ?ταν το πρ?το παγκοσμ?ω? αυτοκ?νητο παραγωγ?? με κυψ?λε? καυσ?μου για την παραγωγ? εν?ργεια? με β?ση το υδρογ?νο , που κ?νει ≪καθαρ?≫ κα?ση (?ταν κα?γεται με οξυγ?νο παρ?γει μ?νο νερ? και θερμ?τητα ). Το μοντ?λο ?ταν υβριδικ? , καθ?? μπορο?σε να καταναλ?νει βενζ?νη ? υγρ? υδρογ?νο , αν και κυκλοφ?ρησε σε περιορισμ?να αντ?τυπα.

Το 2009, η BMW ?γινε η πρ?τη ευρωπα?κ? και δε?τερη παγκοσμ?ω? (μετ? την Lexus ) εταιρε?α που προσ?φερε 8-τ?χυτο αυτ?ματο κιβ?τιο και συγκεκριμ?να το ZF 8HP , ω? στ?νταρ στι? εκδ?σει? 760i, 760Li και Active Hybrid 7 τη? Σειρ?? 7 F01/F02 . [2] [3] Το κιβ?τιο αυτ? ?χει πλ?ον εμφανιστε? και σε πιο μεσα?α μοντ?λα τη? BMW.

Φ?ρμουλα 1 [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

BMW 328
BMW Williams FW22
BMW Sauber F1.06

Τα πρ?τα χρ?νια του Παγκ?σμιου Πρωταθλ?ματο? Οδηγ?ν τη? Φ?ρμουλα 1 κατ?βηκαν στου? αγ?νε? κ?ποια ιδιωτικ? αυτοκ?νητα BMW, με αμ?ξωμα τη? προπολεμικ?? BMW 328 , τα οπο?α αγων?στηκαν το 1952 και το 1953 στο γερμανικ? γκραν-πρι.

Η εταιρε?α τροφοδ?τησε με κινητ?ρε? αρκετ?? ομ?δε? τη? Φ?ρμουλα 1. Την περ?οδο 1982?1988 ?κλεισε συμφων?ε? για τον κινητ?ρα Μ12/13 με τι? Brabham , ATS , Arrows , Benetton και Ligier . Για το 1989, οι τεχνικο? κανονισμο? ?λλαξαν με την απαγ?ρευση στου? υπερτροφοδοτο?μενου? κινητ?ρε?, ?πω? ο κινητ?ρα? Μ12/13. Κατ? τη δι?ρκεια τη? περι?δου χρ?ση? του στην Φ?ρμουλα 1, ο κινητ?ρα? ε?χε κερδ?σει ενν?α αγ?νε? και το Πρωτ?θλημα Οδηγ?ν το 1983 . Επιπλ?ον, σημε?ωσε 14 pole positions και 13 ταχ?τερου? γ?ρου?.

Μετ? απ? δεκαετ? απουσ?α, η BMW επιστρ?φει για την περ?οδο 2000?2005, κλε?νοντα? συμφων?α με την Williams Grand Prix Engineering . Το 2006 η εταιρε?α απ?κτησε το κ?ριο πακ?το μετοχ?ν τη? Team Sauber Petronas και αγων?στηκε στο παγκ?σμιο πρωτ?θλημα Φ?ρμουλα 1 μετονομ?ζοντα? την ομ?δα σε BMW Sauber F1 Team . Αυτ? ?ταν και η μοναδικ? ομ?δα που κατ?βασε η BMW στη Φ?ρμουλα 1.

Τα μοντ?λα που παρουσ?ασε στη δεκαετ?α του 2000 ?ταν τα εξ??:

BMW Williams F1 Team
  • 2000: Williams FW22 (BMW E41 3.0 V10)
  • 2001: Williams FW23 (BMW P80 3.0 V10)
  • 2002: Williams FW24 (BMW P82 3.0 V10)
  • 2003: Williams FW25 (BMW P83 3.0 V10)
  • 2004: Williams FW26 (BMW P84 3.0 V10)
  • 2005: Williams FW27 (BMW P84/5 3.0 V10)
BMW Sauber F1 Team
  • 2006: Sauber F1.06? (BMW P86 2.4 V8)
  • 2007: Sauber F1.07 (BMW P86/7 2.4 V8)
  • 2008: Sauber F1.08 (BMW P86/8 2.4 V8)
  • 2009: Sauber F1.09? (BMW P86/9 2.4 V8)

Το 2010 η BMW πο?λησε την ομ?δα τη? στον Π?τερ Ζ?ουμπερ και αποχ?ρησε απ? τη Φ?ρμουλα 1 , μολον?τι το ?νομα τη? ομ?δα? παρ?μεινε για ?να χρ?νο ω? BMW Sauber F1 Team, καθ?? ?τσι ε?χε δηλωθε? για τη σεζ?ν, αν και πλ?ον εμφαν?ζεται στο πρωτ?θλημα με κινητ?ρα τη? ferrari . Μετ? το 2010 η BMW δεν συμμετ?χει στο πρωτ?θλημα, ο?τε ω? προμηθευτ?? κινητ?ρων.

Η BMW στην Ελλ?δα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο παρελθ?ν ?ταν γνωστ? ιδια?τερα για τι? μοτοσικλ?τε? τη?. Η εταιρε?α Intercar S.A. (Ιντερκ?ρ A.E.) ε?χε την αντιπροσωπε?α και προ?θησε τι? πωλ?σει? των αυτοκιν?των και την δημιουργ?α δικτ?ου αντιπροσ?πων σε ?λη την Ελλ?δα . Αργ?τερα περιορ?στηκε στην χονδρικ? π?ληση σε εμπ?ρου? και στην διοργ?νωση τη? διανομ?? τον αυτοκιν?των. ?ταν οι πωλ?σει? ε?χαν πλ?ον φτ?σει σε υψηλ? επ?πεδα, η BMW αποφ?σισε να διακ?ψει την συνεργασ?α τη? με την Intercar και την ευθ?νη τη? απευθε?α? δι?θεση? των προ??ντων BMW (και αργ?τερα και των Mini) στην Ελλ?δα αν?λαβε η θυγατρικ? του BMW Group, ≪BMW Hellas≫. Η εταιρε?α ξεκ?νησε την λειτουργ?α τη? τον Οκτ?βριο του 2003 , με Πρ?εδρο και Διευθ?νοντα Σ?μβουλο τον Στα?ρο Γιαλουρ?δη, στην οδ? Σεν?κα 24, στη Ν. Κηφισι?.

Λογ?τυπο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το κυκλικ? γαλ?ζιο και λευκ? λογ?τυπο τη? BMW εξελ?χθηκε απ? το κυκλικ? λογ?τυπο τη? εταιρε?α? Rapp Motorenwerke, απ? την οπο?α εξελ?χθηκε η εταιρε?α BMW, σε συνδυασμ? με τα μπλε και λευκ? χρ?ματα τη? σημα?α? τη? Βαυαρ?α?. Η τρ?χουσα μορφ? του λογ?τυπου εισ?χθη το 2020, αφαιρ?ντα? τα τρισδι?στατα εφ? που ε?χαν χρησιμοποιηθε? στι? απεικον?σει? του λογ?τυπου, αλλ? και την αφα?ρεση του μα?ρου περιγρ?μματο? που περιβ?λλει το ?σπρο και μπλε σχ?διο. Το λογ?τυπο θα χρησιμοποιε?ται στη μ?ρκα BMW, αλλ? δεν θα χρησιμοποιε?ται σε οχ?ματα.

Η προ?λευση του λογ?τυπου συχν? θεωρε?ται ?τι προ?ρχεται απ? την απεικ?νιση τη? κ?νηση? μια? ?λικα? του αεροσκ?φου? με τι? λευκ?? λεπ?δε? να κ?βουν ?ναν γαλ?ζιο ουραν? . Ωστ?σο, αυτ? η απεικ?νιση χρησιμοποι?θηκε για πρ?τη φορ? σε μια διαφ?μιση BMW το 1929 - δ?δεκα χρ?νια μετ? τη δημιουργ?α του λογ?τυπου - για αυτ? δεν ε?ναι η προ?λευση του ?διου του λογοτ?που.

?λλε? ονομασ?ε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Χρησιμοποιε?ται και ο ?ρο? ≪μπ?μπα≫ ? ≪μπ?μερ≫ στην καθομιλουμ?νη για ?να αυτοκ?νητο μ?ρκα? BMW.

Η οικογ?νεια Quandt [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Συχν? ταυτ?ζεται η BMW με την οικογ?νεια που μ?λη τι? ?χουν μεγ?λο ποσοστ? και ?παιξαν ?ναν καθοριστικ? ρ?λο στην ιστορ?α τη? εταιρε?α?. Μ?σα στο κοινωνικ? ?ργο τη? οικογ?νεια?, ε?ναι και το ?δρυμα Johanna-Quandt-Stiftung που δ?νει το Herbert Quandt Medien-Preis . Το 2011 δ?θηκε το βραβε?ο στην εφημερ?δα Bild-Zeitung τη? Axel Springer AG σχετικ? με με τα δημοσιε?ματα τη? για την κρ?ση τη? Ελλ?δο? και του ευρ? . [4] Η εφημερ?δα ε?χε αποκαλ?σει του? ?λληνε? με αρνητικ?? εκφρ?σει?, ?πω? π.χ. ω? Χρεοκοπημ?νο-?λληνε? ("Pleite-Griechen").

?μιλο? BMW - Παραγωγ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στον ?μιλο BMW αν?κουν επ?ση? οι αυτοκινητοβιομηχαν?ε? Mini και Rolls-Royce, με την παραγωγ? του? να παραμ?νει στο Ηνωμ?νο Βασ?λειο . Συνολικ?, η BMW διατηρε? βιομηχανικ?? εγκαταστ?σει? στα εξ?? κρ?τη:

Χ?ρα Εταιρ?α Παραγωγ? (2006) Παραγωγ? (2008) Moντ?λα
Γερμαν?α BMW 905.057 901.898 Τα περισσ?τερα
Ηνωμ?νο Βασ?λειο Mini 187.454 235.019 ?λα τα Mini
Rolls-Royce 67 1.417 ?λα τα Rolls-Royce
Αυστρ?α BMW 114.306 82.863 BMW X3
ΗΠΑ BMW 105.172 170.741 BMW X5, X6, X7
Ν?τια Αφρικ? BMW 54.782 47.980 BMW Σειρ? 3
Σ?νολο 1.366.838 1.439.918

Πωλ?σει? τη? BMW [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

BMW F02 760Li V12, η τ?τε ναυαρχ?δα τη? εταιρε?α?, σε φωτογραφ?α κ?τω απ? τα κεντρικ? γραφε?α τη? εταιρε?α? στο Μ?ναχο , στι? 22 Ιουλ?ου 2009.

Παρακ?τω παρουσι?ζονται οι συνολικ?? παγκ?σμιε? πωλ?σει? τη? BMW τα τελευτα?α χρ?νια, σ?μφωνα με τι? επ?σημε? ετ?σιε? αναφορ?? τη? εταιρε?α?.

?το? Πωλ?σει?
2000 822.181
2001 880.677
2002 913.225
2003 928.151
2004 1.023.583
2005 1.126.768
2006 1.185.088
2007 1.276.793
2008 1.202.239
2009 1.068.770
2010 1.224.280
2011 1.380.384
2012 1.540.085
2013 1.655.138
2014 1.811.719
2015 1.905.234
2016 2.003.359
2017 2.088.283
2018 2.114.963
2019 2.185.793

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. 1,0 1,1 1,2 portal .mvp .bafin .de /database /AnteileInfo /aktiengesellschaft .do?cmd=zeigeAktiengesellschaft&id=40000924 .
  2. Paul Tan (3 Μα?ου 2008). ≪ZF Unveils New 8-Speed Automatic Gearbox≫ . Paul Tan's Automotive News . Ανακτ?θηκε στι? 5 Ιουλ?ου 2008 .  
  3. ≪ZF in the BMW 7 Series: Adaptive Damping Control for Cars≫ . Zf.com. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 1 Σεπτεμβρ?ου 2010 . Ανακτ?θηκε στι? 17 Οκτωβρ?ου 2010 .  
  4. http://print-wuergt.de/2011/06/01/bild-gewinnt-gegen-den-journalismus/

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  • Grunert, Manfred· Triebe, Florian (2006). Das Unternehmen BMW seit 1916 [ The BMW Company since 1916 ] (στα Γερμανικ?). Konigswinter, Germany: Heel Verlag. ISBN   3932169468 .  
  • Hodges, David (2000). BMW . Suttons Photographic History of Transport series. Stroud, Gloucestershire, England: Sutton Publishing. ISBN   0750921447 .  
  • Kiley, David (2004). Driven: Inside BMW, the Most Admired Car Company in the World . John Wiley & Sons. ISBN   978-0-471-26920-5 .  
  • Lewandowski, Jurgen (2006). BMW: Typen und Geschichte [ BMW: Types and History ] (στα Γερμανικ?) (3rd ?κδοση). Bielefeld: Delius Klasing. ISBN   3768814203 .  
  • Lewin, Tony (2022). BMW Century (2nd ?κδοση). Beverly, MA, USA: Motorbooks. ISBN   9780760373774 .  
  • Noakes, Andrew (2010). The Ultimate History of BMW: From the innovative 328 sports car and the Isetta bubble car to the 5 Series Gran Turismo . Bath: Parragon Books. ISBN   9781407549781 .  
  • Schrader, Halwart (2011). BMW: Passion · Power · Perfektion [ BMW: Passion · Power · Perfection ] (στα Γερμανικ?). Stuttgart: Motorbuch Verlag. ISBN   9783613033788 .  
  • ———————— (2016). BMW: Von 1981 bis heute [ BMW: From 1981 to today ]. Typenkompass series (στα Γερμανικ?). Stuttgart: Motorbuch Verlag. ISBN   9783613038721 .  
  • Werner, Constanze (2006). Kriegswirtschaft und Zwangsarbeit bei BMW [ War Economy and Forced Labour at BMW ] (στα Γερμανικ?). Munchen: Oldenbourg. ISBN   3486577921 .  

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]