Τζ?ικ ΛαΜ?ττα
Γενικ?? πληροφορ?ε?
Γ?ννηση	10  Ιουλ?ου 1922 [1] [2] [3] Μπρονξ
Θ?νατο?	19  Σεπτεμβρ?ου 2017 [4] [3] [5] Μα??μι
Αιτ?α θαν?του	πνευμον?α
Συνθ?κε? θαν?του	φυσικ? α?τια
Χ?ρα πολιτογρ?φηση?	Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? Αμερικ??
?ψο?	173 cm
Εκπα?δευση και γλ?σσε?
Ομιλο?μενε? γλ?σσε?	Αγγλικ? [6] [7]
Πληροφορ?ε? ασχολ?α?
Ιδι?τητα	πυγμ?χο? [8] ηθοποι?? ταινι?ν ηθοποι?? θε?τρου συγγραφ?α? [9] αυτοβιογρ?φο? [10]
Οικογ?νεια
Σ?ζυγο?	Vikki LaMotta
Αδ?λφια	Joey LaMotta
Συγγενε??	William Lustig ( ανιψι?? )
Ιστ?τοπο?
officialjakelamotta .com
Υπογραφ?
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να

Ο Τζι?κομπε "Τζ?ικ" ΛαΜ?ττα ( αγγλικ? : Giacobbe "Jake" LaMotta ‎‎), ( Ν?α Υ?ρκη , 10 Ιουλ?ου 1922 ? Αβεντο?ρα, 19 Σεπτεμβρ?ου 2017 ), γνωστ?? με τα παρατσο?κλια "The Bronx Bull" και "Raging Bull" ?ταν Αμερικαν?? πυγμ?χο?, ηθοποι?? και συγγραφ?α? ιταλικ?? καταγωγ??. Υπ?ρξε παγκ?σμιο? πρωταθλητ?? μεσα?ων βαρ?ν μεταξ? 1949 και 1951.

?ταν ?να? πολ?συζητημ?νο? χαρακτ?ρα?, τ?σο ?ξω ?σο και μ?σα στο ρινγκ. Η πολυτ?ραχη ζω? του, την οπο?α ο ?διο? εξιστ?ρησε στην αυτοβιογραφ?α του "Raging Bull", εν?πνευσε την ομ?νυμη ταιν?α σε σκηνοθεσ?α του Μ?ρτιν Σκορσ?ζε και πρωταγωνιστ? τον Ρ?μπερτ Ντε Ν?ρο στο ρ?λο του ΛαΜ?ττα.

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ΛαΜ?ττα γενν?θηκε στο Λ?ουερ Ηστ Σ?ιντ του Μανχ?ταν τη? Ν?α? Υ?ρκη? το 1922 σε μια μεσα?α οικογ?νεια ιταλικ?? καταγωγ??. ^{[11] [12] [13]} Ο πατ?ρα? του ?ταν Σικελ?? μεταν?στη? με καταγωγ? απ? τη Μεσσ?νη , εν? η μητ?ρα του γενν?θηκε και μεγ?λωσε στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? απ? Ιταλο?? γονε??. ^[11] Λ?γο μετ? τη γ?ννησ? του μετακ?μισε με την οικογ?νει? του στη Φιλαδ?λφεια τη? Πενσυλβ?νια , μ?νοντα? εκε? για ?να σ?ντομο χρονικ? δι?στημα πριν επιστρ?ψει μ?νιμα στη Ν?α Υ?ρκη, ?που μεγ?λωσε σε μια υποβαθμισμ?νη γειτονι? του Μπρονξ . ^[11] Ε?χε μια πολ? δ?σκολη παιδικ? ηλικ?α, αμαυρωμ?νη απ? την ακρα?α φτ?χεια στην οπο?α βρισκ?ταν η οικογ?νεια και απ? το πολ? κακ?φημο περιβ?λλον στο οπο?ο αναγκ?στηκε να ζ?σει (ο πατ?ρα? του, για να συμπληρ?σει τον πενιχρ? μισθ? του, τον ?θησε να πουλ? λαθρα?α προ?οντα με ?λλα παιδι? απ? τη γειτονι? του ^[14] ). ?μαθε τι? πρ?τε? αρχ?? τη? πυγμαχ?α? στο αναμορφωτ?ριο, ?που τον ε?χαν κλε?σει για κλοπ?. ^[11]

Καρι?ρα πυγμαχ?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ΛαΜ?ττα ?γινε επαγγελματ?α? το 1941 σε ηλικ?α μ?λι? 19 ετ?ν. ?ταν ο πρ?το? που ν?κησε τον Σο?γκαρ Ρ?ι Ρ?μπινσον , ?σω? τον καλ?τερο πυγμ?χο ?λων των εποχ?ν, στι? 5 Φεβρουαρ?ου 1943, στο Ντιτρ?ιτ , σε ?ναν αγ?να για την κατηγορ?α των μεσα?ων βαρ?ν. Ο ΛαΜ?ττα κ?ρδισε στα σημε?α σε 10 γ?ρου?, αφο? ?βγαλε νοκ ?ουτ στον ?γδοο γ?ρο τον Ρ?μπινσον, στη δε?τερη απ? τι? ?ξι συναντ?σει? του?, μ?ρτυρε? μια? μεγ?λη? αθλητικ?? αντιπαλ?τητα?. ^[15] . Ο εν λ?γω αγ?να? ονομ?στηκε ?κπληξη τη? Χρονι?? για το 1943 απ? το περιοδικ? Ring Magazine. Ο ΛαΜ?ττα ηττ?θηκε απ? τον Ρ?μπινσον στου? ?λλου? π?ντε αγ?νε?, συμπεριλαμβανομ?νου του πολ? σημαντικο? στον οπο?ο διακυβε?τηκε ο παγκ?σμιο? τ?τλο? μεσα?ων βαρ?ν το 1951. Ο σπουδα?ο? Σο?γκαρ Ρ?ι, ωστ?σο, μετ? απ? εκε?νη την πρ?τη ?ττα το 1943, π?τυχε ?να "σερ?" οκτ? ετ?ν χωρ?? ?ττα.

Το 1947 ο ΛαΜ?ττα βγ?κε νοκ ?ουτ απ? τον Μπ?λι Φοξ μετ? απ? τ?σσερι? γ?ρου?. Αυτ?? ο αγ?να? στο?χειωσε τον ΛαΜ?ττα για μια ζω?. Το 1960, που κλ?θηκε να καταθ?σει εν?πιον τη? υποεπιτροπ?? τη? Γερουσ?α? των ΗΠΑ για το Οργανωμ?νο ?γκλημα , υπ? την προεδρ?α του Δημοκρατικο? Γερουσιαστ? ?στε? Κεφ?βερ απ? το Τενεσ?, σχετικ? με την επιρρο? του μαφ?α? στην πυγμαχ?α, ο ΛαΜ?ττα συγκλ?νισε τον κ?σμο του αθλητισμο?, καθ?? παραδ?χτηκε ?τι ?χασε τον αγ?να του εν?ντια στον Φοξ υπ? την π?εση τη? μαφ?α?, προκειμ?νου να ?χει την ευκαιρ?α να ονομαστε? επ?σημο? διεκδικητ?? του παγκ?σμιου τ?τλου. ^[16] Αυτ? η παραδοχ? αποκ?λυψε π?σο μακρι? ε?χε φτ?σει ο υπ?κοσμο? στον ?λεγχο τη? πυγμαχ?α?. Αργ?τερα, ?ποπτε? συναντ?σει? αφορο?σαν ?ναν ?λλο παγκ?σμιο πρωταθλητ?, τον Σ?νυ Λ?στον. Οι δηλ?σει? που ?γιναν στη Γερουσ?α υπον?μευσαν σοβαρ? τη φ?μη του, αλλ? ο ΛαΜ?ττα π?στευε ?τι ε?χε κ?νει το σωστ?.

?πειτα αγων?στηκε εν?ντια στον Λ?ρεν Νταθο?ιλ στι? 21 Φεβρουαρ?ου 1949 στο Μ?ντρεαλ, χ?νοντα? στα σημε?α σε 10 γ?ρου?. ^[17] . Στι? 25 Μαρτ?ου 1949, ο ΛαΜ?ττα αγων?στηκε ?ναντια στον Ρομπ?ν Βιλμ?ν στο Madison Square Garden στη Ν?α Υ?ρκη. Στο τ?λο? των δ?δεκα γ?ρων, ο Γ?λλο? φαιν?ταν να κ?ρδιζε σε μεγ?λο βαθμ?, αλλ? ο διαιτητ?? και ?να? κριτ?? χ?ρισαν τη ν?κη στον ΛαΜ?ττα με μικρ? διαφορ?. Η ετυμηγορ?α προκ?λεσε τ?τοιο σκ?νδαλο που οι δ?ο αποκλε?στηκαν επ' α?ριστον. ^[18]

Παγκ?σμιο? πρωταθλητ?? μεσα?ων βαρ?ν [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ΛαΜ?ττα κ?ρδισε τον παγκ?σμιο τ?τλο μεσα?ων βαρ?ν στι? 16 Ιουν?ου 1949 στο Ντιτρ?ιτ, εναντ?ον του Μαρσ?λ Σερντ?ν, που θεωρε?ται απ? πολλο?? ειδικο?? ω? ο καλ?τερο? πυγμ?χο? στην ιστορ?α τη? γαλλικ?? πυγμαχ?α?. Ο Σερντ?ν εξ?ρθρωσε το χ?ρι του κατ? τη δι?ρκεια του πρ?του γ?ρου, αντιστεκ?μενο? για ?λλου? ενν?α γ?ρου? μ?χρι να εγκαταλε?ψει μετ? το κουδο?νι για να ξεκιν?σει τον δ?κατο γ?ρο. ^[19] Ο επαναληπτικ?? αγ?να? (που ε?χε προγραμματιστε? για την επ?μενη 2 Δεκεμβρ?ου) δεν διεξ?χθη επειδ? στα τ?λη Οκτωβρ?ου του ?διου ?του?, το αεροπλ?νο με το οπο?ο ταξ?δευε ο Σερντ?ν, ?να Air France Lockheed Constellation, συνετρ?βη στι? Αζ?ρε? , χωρ?? να αφ?σει καν?ναν επιζ?ντα μεταξ? των 48 επιβ?των. ^[20]

Στι? 9 Δεκεμβρ?ου 1949, διοργαν?θηκε ?να? ν?ο? αγ?να?, μεταξ? ΛαΜ?ττα και Βιλμ?ν. Ο Γ?λλο? κ?ρδισε ε?κολα στα σημε?α και ζ?τησε να αντιμετωπ?σει για ?λλη μια φορ? τον ΛαΜ?ττα για τη ζ?νη του παγκ?σμιου πρωταθλητ?. Ο ΛαΜ?ττα δεν του χ?ρισε ποτ? τον τρ?το αγ?να. ^[21] Αυτ?? ο αγ?να? ονομ?στηκε επ?ση? ≪?κπληξη τη? χρονι??≫ για το 1949 απ? το περιοδικ? Ring.

Στι? 12 Ιουλ?ου 1950 στο Μ?ντισον Σκου?ιρ Γκ?ρντεν στη Ν?α Υ?ρκη, μπροστ? σε 16.369 θεατ?? ^[22] , υπερασπ?στηκε τον τ?τλο για πρ?τη φορ? εν?ντια στον πρωταθλητ? Ευρ?πη? Τιμπ?ριο Μ?τρι. Κ?ρδισε τον πρ?το γ?ρο, αλλ? μετ? ο πυγμ?χο? τη? Τεργ?στη? π?ρασε στην αντεπ?θεση και ξ?σπασε καυγ??. Ο ΛαΜ?ττα δεν εν?δωσε. Στον ?κτο γ?ρο χτ?πησε τον Μ?τρι στο αριστερ? μ?τι. Στον επ?μενο γ?ρο, ο Μ?τρι δοκ?μασε τα π?ντα και ο ΛαΜ?ττα φ?νηκε να χ?νει. Στη συν?χεια αντ?δρασε με μια σειρ? απ? χτυπ?ματα στο κεφ?λι, στα οπο?α ο Μ?τρι απ?ντησε με τα αριστερ? χτυπ?ματα στο στομ?χι. Ο ΛαΜ?ττα κ?ρδισε τον ?γδοο γ?ρο αλλ? στη συν?χεια ο παγκ?σμιο? πρωταθλητ?? π?ρε τα ην?α του αγ?να και κ?ρδισε του? επ?μενου? τρει? γ?ρου?. Απ? το δωδ?κατο και μετ? ο Μ?τρι, κουρασμ?νο? πλ?ον, δεν ε?χε ?λλη επιλογ? απ? το να αντισταθε? μ?χρι το τ?λο? του αγ?να. Ακ?μη και η τελευτα?α του απελπισμ?νη επ?θεση δεν ε?χε καν?να αποτ?λεσμα και ο ΛαΜ?ττα κ?ρδισε επ?ση? τον τελευτα?ο γ?ρο. ^{[23] [24]} Η ετυμηγορ?α υπ?ρ του πρωταθλητ? ?ταν σαφ??, αλλ? ?χι υπερβατικ?: η παναμερικανικ? διαιτητικ? τρι?δα, στην πραγματικ?τητα, του απ?νειμε πλεον?κτημα οκτ?, τρι?ν και μ?λι? εν?? π?ντων αντ?στοιχα. ^[25]

Ο αγ?να? που ?δωσε ο ΛαΜ?ττα στι? 13 Σεπτεμβρ?ου 1950, στο Ντιτρ?ιτ, εναντ?ον του Λ?ρεν Νταθο?ιλ, με τον παγκ?σμιο τ?τλο να διακυβε?εται, ?μεινε στην ιστορ?α τη? πυγμαχ?α?. Ο Γ?λλο? προηγε?το ξεκ?θαρα στο σκορ μ?χρι και μ?λι? 13 δευτερ?λεπτα απ? το τ?λο?, ?ταν χτυπ?θηκε απ? ?να μπαρ?ζ χτυπημ?των απ? τον αδ?μαστο ΛαΜ?ττα και ?μεινε νοκ ?ουτ. Το σκορ υπ?ρ του αμφισβητο?μενου εκε?νη τη στιγμ? ?ταν: 72-68, 74-66, 71-69. ^[26] Ο αγ?να? ονομ?στηκε ≪αγ?να? του ?του?≫ του 1950 απ? το περιοδικ? Ring. Το 1996, το ?διο περιοδικ? το κατ?ταξε στην 43η θ?ση αν?μεσα στου? μεγαλ?τερου? αγ?νε? πυγμαχ?α? για την διεκδ?κηση τ?τλου. ^[27]

Στι? 14 Φεβρουαρ?ου 1951, ο πολυαναμεν?μενο? ?κτο? αγ?να? μεταξ? του ΛαΜ?ττα και του Σο?γκαρ Ρ?ι Ρ?μπινσον, του παγκ?σμιου πρωταθλητ? μεσα?ων βαρ?ν, διεξ?χθη στο Σικ?γο με διακ?βευμα τον παγκ?σμιο τ?τλο μεσα?ων βαρ?ν, που κατε?χε ο Τζ?ικ ΛαΜ?ττα. Ο αγ?να?, που διεξ?χθη μπροστ? σε 14.802 θεατ??, με εισπρ?ξει? 180.619 δολαρ?ων, ?μεινε στην ιστορ?α τη? πυγμαχ?α? ω? Η σφαγ? του Αγ?ου Βαλεντ?νου . ?χοντα? υπ?ψη τι? προηγο?μενε? ?ττε? στα σημε?α, ο ΛαΜ?ττα αποφ?σισε να αφ?σει στην ?κρη το παραδοσιακ? αργ? ξεκ?νημ? του δ?νοντα? τα π?ντα απ? τον πρ?το γ?ρο. Στο τ?λο? του ?γδοου γ?ρου, σ?μφωνα με την United Press, ο ΛαΜ?ττα ε?χε επικρατ?σει για ?ξι γ?ρου?, αφ?νοντα? μ?νο δ?ο για τον Ρ?μπινσον. ?λλοι παρατηρητ??, συμπεριλαμβανομ?νων των επ?σημων κριτ?ν στο ριγκ, ε?χαν διαφορετικ? γν?μη, ευνο?κ? για τον Ρ?μπινσον, αλλ? η α?σθηση ισορροπ?α? ?ταν απτ?. Η τακτικ? του Ρ?μπινσον, στην πραγματικ?τητα, ?ταν να ελ?γχει τον ΛαΜ?ττα στου? πρ?του? δ?κα γ?ρου?, κρατ?ντα? τον σε απ?σταση και περιορ?ζοντα? τη ζημι?, απαντ?ντα? χτ?πημα με χτ?πημα. Στη συν?χεια π?ρασε στην αντεπ?θεση, με μια σειρ? απ? ?γριου? συνδυασμο?? χτυπημ?των στον αντ?παλ? του στου? επ?μενου? τρει? γ?ρου?. Ο εξουθενωμ?νο? ΛαΜ?ττα, αν και εξαιρετικ?? μποξ?ρ, δεν μπ?ρεσε να αντισταθε? στη βιαι?τητα των χτυπημ?των που υπ?στη και δεν μπορο?σε πλ?ον να αμυνθε?, με αποτ?λεσμα ο διαιτητ?? Φρανκ Σικ?ρα να διακ?ψει τον αγ?να. Ο Ρ?μπινσον κ?ρδισε στον δ?κατο τρ?το γ?ρο με τον ΛαΜ?ττα, εξαντλημ?νο?, να ε?ναι εγκαταλειμμ?νο? στα σχοινι?. ^[28]

Τ?λο? καρι?ρα? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αφο? ?χασε τον τ?τλο των μεσα?ων βαρ?ν, στι? 9 Δεκεμβρ?ου 1949 στη Ν?α Υ?ρκη ^[21] ο ΛαΜ?ττα π?λεψε ξαν? με τον Ρομπ?ρ Βιλμ?ν, αλλ? αυτ? τη φορ? ηττ?θηκε στα σημε?α σε δ?κα γ?ρου?. Ο αγ?να? ονομ?στηκε ≪?κπληξη τη? χρονι??≫ για το 1949. Στη συν?χεια συν?χισε να αγων?ζεται στην κατηγορ?α ελαφρ?ν βαρ?ν, με ?χι ιδια?τερα συναρπαστικ? αποτελ?σματα. Τελικ? συνταξιοδοτ?θηκε τον Απρ?λιο του 1954.

Κατ? τη δι?ρκεια τη? καρι?ρα? του ο Λα Μ?ττα συγκ?ντρωσε 83 ν?κε? (30 απ? τι? οπο?ε? ?ταν με νοκ ?ουτ), 19 ?ττε? και 4 ισοπαλ?ε?. Το International Boxing Hall of Fame τον αν?δειξε αν?μεσα στου? μεγαλ?τερου? μποξ?ρ ?λων των εποχ?ν. Το 2001 και το 2004, το περιοδικ? The Ring τον τοποθ?τησε στην 5η θ?ση στην κατ?ταξη των καλ?τερων μποξ?ρ μεσα?ων βαρ?ν στην ιστορ?α τη? πυγμαχ?α?. ^[29] Το 2002 το ?διο περιοδικ? τον τοποθ?τησε στην 52η θ?ση στην κατ?ταξη των 80 καλ?τερων μποξ?ρ των τελευτα?ων 80 ετ?ν. ^[30]

Σταδιοδρομ?α ω? ηθοποι?? και συγγραφ?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μετ? τη συνταξιοδ?τηση του, ο Λα Μ?ττα αγ?ρασε μερικ? μπαρ και ?γινε ηθοποι?? και κωμικ?? για τα δικ? του και ?λλα κλαμπ. Εμφαν?στηκε επ?ση? σε δεκαπ?ντε ταιν?ε?, συμπεριλαμβανομ?νου τη? ταιν?α? Ο κ?σμο? ε?ναι δικ?? μου (The Hustler), με τον Πωλ Νιο?μαν και τον Τζ?κι Γκλ?σον , ?που υποδ?θηκε τον μπ?ρμαν.

Ο Λα Μ?ττα ?γραψε την αυτοβιογραφ?α του με τ?τλο "Raging Bull: My Story", η οπο?α, σε διασκευ? των Πωλ Σρ?ντερ και Μ?ρντικ Μ?ρτιν, εν?πνευσε την ομ?νυμη ταιν?α. Στον απ?ηχο αυτ?? τη? επιτυχ?α?, ?γραψε μια δε?τερη αυτοβιογραφ?α, με τ?τλο "Raging Bull II: Continuing the Story of Jake LaMotta" η οπο?α διασκευ?στηκε απ? του? Κρι? ?ντερσον και Σ?ρον Μ?κΓκι και εν?πνευσε επ?ση? μια ν?α ταιν?α.

Προσωπικ? ζω? & Θ?νατο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ΛαΜ?ττα ε?χε μια ταραγμ?νη προσωπικ? ζω?, συμπεριλαμβανομ?νη? τη? θητε?α? στο αναμορφωτ?ριο, και παντρε?τηκε επτ? φορ??. Παραδ?χτηκε ?τι μερικ?? φορ?? ε?χε χτυπ?σει τι? γυνα?κε? του και ?τι ε?χε οδηγ?σει ?ναν ?νδρα κοντ? στο θ?νατο κατ? τη δι?ρκεια μια? ληστε?α? στα νι?τα του. ^[31]

Η δε?τερη σ?ζυγ?? του Λα Μ?ττα, Β?κυ Μπ?βερλι Τ?ιλερ, ?ταν αμερικαν? μοντ?λο που, στα πιο επιτυχημ?να χρ?νια του συζ?γου τη?, ?γινε διασημ?τητα. ^[32] Τον Φεβρου?ριο του 1998, ο μεγαλ?τερο? γιο? του Λα Μ?ττα, Τζ?ικ Τζο?νιορ, π?θανε απ? καρκ?νο στο ?παρ . Τον Σεπτ?μβριο του ?διου ?του? ο ?λλο? του γιο? Τζ?ζεφ ?ταν μεταξ? των θυμ?των τη? πτ?ση? 111 τη? Swissair η οπο?α συνετρ?βη στα ανοικτ? των ακτ?ν τη? Ν?α? Σκωτ?α? στον Καναδ? . ^[33]

Ο Τζ?ικ Λα Μ?ττα π?θανε σε ηλικ?α 95 ετ?ν στι? 19 Σεπτεμβρ?ου 2017 μετ? απ? επιπλοκ?? απ? πνευμον?α . ^{[34] [35] [36]}

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]