Ο
Σιγισμο?νδο? Α? ο Γηραι??
(
πολωνικ?
: Zygmunt I Stary,
λιθουανικ?
: ?ygimantas II Senasis, 1 Ιανουαρ?ου 1467 ? 1 Απριλ?ου 1548) ?ταν
βασιλι??
τη?
Πολων?α?
και Μ?γα? Δο?κα? τη? Λιθουαν?α? απ? το 1506 ?ω? το θ?νατ? του το 1548. Ο Σιγισμο?νδο? Α? ?ταν μ?λο? τη?
δυναστε?α? των Γιαγκελλ?νων
, γιο? του
Καζ?μιρ Δ?
και νε?τερο? αδελφ?? των βασιλ?ων
Ιω?ννη Α? Αλβ?ρτου
και
Αλ?ξανδρου Α? Γιαγκ?λον
. Στη μεταγεν?στερη ιστοριογραφ?α του δ?θηκε το παρατσο?κλι ≪ο Γηραι??≫ για να τον ξεχωρ?σει απ? τον γιο και δι?δοχ? του,
Σιγισμο?νδο Β? Α?γουστο
. Πριν αν?βει στον θρ?νο τη? Πολων?α? και τη? Λιθουαν?α?, ?ταν
Δο?κα? του Γκου?γκουφ
απ? το 1499, Δο?κα? τη? Οπ?βα απ? το 1501 και κυβερν?τη? τη? Σιλεσ?α? απ? το 1504 για λογαριασμ? του αδελφο? του, Βασιλι?
Βλαδ?σλαου Β?
τη? Βοημ?α? και τη? Ουγγαρ?α?.
Ο Σιγισμο?νδο? γενν?θηκε στην π?λη
Κοζιεν?τσε
το 1467 ω? ο π?μπτο? γιο? του Καζ?μιρ Δ? και τη? συζ?γου του,
Ελισ?βετ τη? Αυστρ?α?
. ?ταν ?να απ? τα 13 παιδι? και δεν αναμεν?ταν να αναλ?βει το θρ?νο μετ? τον πατ?ρα του. Ο μεγαλ?τερο? αδελφ?? του Σιγισμο?νδου και ν?μιμο? δι?δοχο?,
Βλαδ?σλαο? Β?
, ?γινε ο βασιλι?? τη?
Βοημ?α?
, τη? Ουγγαρ?α? και τη? Κροατ?α? ω? δι?δοχο? του
Γε?ργιου Ποντι?μπραντυ
στη Βοημ?α και στη συν?χεια του
Ματθ?α Κορβ?νου
στην Ουγγαρ?α, εν?νοντα? ?τσι προσωριν? αυτ? τα βασ?λεια. ?ταν ο Καζ?μιρ π?θανε, το Πολωνικ?-Λιθουανικ? βασ?λειο μοιρ?στηκε μεταξ? των δ?ο μεγαλ?τερων γιων, με τον Ιω?ννη Αλβ?ρτο να στ?φεται βασιλι?? τη? Πολων?α? και τον Αλ?ξανδρο ω? Μ?γα? Δο?κα? τη? Λιθουαν?α?. Ο Αλ?ξανδρο? κληρον?μησε την Πολων?α μετ? τον ξαφνικ? θ?νατο του Ιω?ννη Αλβ?ρτου το 1501. Ω? εκ το?του, η βασιλε?α του Σιγισμο?νδου ξεκ?νησε μ?νο ?ταν διαδ?χθηκε τον Αλ?ξανδρο και στου? δ?ο τ?τλου? το 1506, σε ηλικ?α 39 ετ?ν.
?να? ικαν?? μον?ρχη? και προστ?τη? των τεχν?ν, ο Σιγισμο?νδο? καθι?ρωσε την πολωνικ? κυριαρχ?α στο
Δουκ?το τη? Πρωσ?α?
και προσ?ρτησε το
Δουκ?το τη? Μασοβ?α?
με τη
Βαρσοβ?α
, διατηρ?ντα? παρ?λληλα τον πλο?το και την εξ?χουσα θ?ση του ?θνου? στην περιοχ?. Φρ?ντισε ο ανιψι?? του,
Αλβ?ρτο?
, δο?κα? τη? Πρωσ?α?, και οι προτεστ?ντε? δι?δοχοι του Αλβ?ρτου να αποτ?ουν φεουδαρχικ? φ?ρο τιμ?? στου? Πολωνο?? μον?ρχε? ω? ?νδειξη πολιτικ?? και διπλωματικ?? εξ?ρτηση?. Αυτ? τηρ?θηκε μ?χρι τη
Συνθ?κη του Μπρ?μπεργκ
το 1657, ?ταν η
Πρωσ?α
κ?ρδισε την κυριαρχ?α τη?. Ο Σιγισμο?νδο? και ο διοικητ?? του,
Γιαν Ταρν?φσκι
, ν?κησαν επ?ση? τη
Μολδαβ?α
στο
Ομπερτ?ν
το 1531 και τη
Μοσχοβ?α
το 1535, ενισχ?οντα? ?τσι τα ανατολικ? σ?νορα τη? χ?ρα?. Η 42χρονη βασιλε?α του σημαδε?τηκε περαιτ?ρω απ? καθοριστικ?? συνεισφορ?? στην πολωνικ? αρχιτεκτονικ?,
κουζ?να
,
γλ?σσα
και ?θιμα, ειδικ? κατ?πιν εντολ?? τη? δε?τερη? συζ?γου του, τη? ιταλικ?? καταγωγ??
Μπ?να Σφ?ρτσα
. Τα ιταλικ? στυλ και μ?δε? κυρι?ρχησαν στο απ?γειο τη?
Πολωνικ?? Αναγ?ννηση?
και τη?
Πολωνικ?? Χρυσ?? Εποχ??
, που αν?πτυξαν τη
ρωμαιοκαθολικ?
ταυτ?τητα τη? Πολων?α?. Η μν?μη του τιμ?θηκε σε ?να σ?γχρονο τραπεζογραμμ?τιο των 200
ζλ?τι
.
Ο Σιγισμο?νδο? παντρε?τηκε δ?ο φορ??, πρ?τα με την ευγεν?
Μπαρμπ?ρα Ζαπ?λυα
απ? την Ουγγαρ?α και στη συν?χεια με την
Μπ?να Σφ?ρτσα
, κ?ρη του
Τζαν Γκαλε?τσο Σφ?ρτσα
, δο?κα του Μιλ?νου. Ο μον?κριβο? γιο? του? και ο τελευτα?ο? βασιλι?? των Γιαγκελλ?νων, ο Σιγισμο?νδο? Α?γουστο?, συνεστ?φθηκε
vivente rege
το 1529 και αν?λαβε επ?σημα τον θρ?νο ?ταν π?θανε ο Σιγισμο?νδο? ο Γηραι?? το 1548.
Πρ?τα νυμφε?τηκε το 1512 τη
Μπαρμπ?ρα Ζαπ?λυα
, κ?ρη του
Στ?φανου Ζαπ?λυα
, παλατινο? κ?μη (αντιπροσ?που του βασιλι?) τη? Ουγγαρ?α? και ε?χαν ?να επιζ?ν τ?κνο:
Το 1515 απεβ?ωσε η Βαρβ?ρα και ο Σιγισμο?νδο? Α?, ?πειτα απ? δ?ο ?τη, ?κανε δε?τερο γ?μο με τη
Μπ?να Σφ?ρτσα
, κ?ρη του
Τζαν-Γκαλε?τσο
, δο?κα του Μιλ?νου. Μαζ? ε?χαν τα εξ?? τ?κνα:
- Ισαβ?λλα
1519-1559, παντρε?τηκε τον
Ιω?ννη Ζαπ?λυα
, βασιλι? τη? Ουγγαρ?α?. Ο Ιω?ννη? ?ταν αδελφ?? τη? Μπαρμπ?ρα Ζαπ?λυα.
- Σιγισμο?νδο? Β? Α?γουστο?
1520-1572, βασιλι?? τη? Πολων?α? & μεγ?λο? δο?κα? τη? Λιθουαν?α?.
- Σοφ?α
1522-1575, παντρε?τηκε τον
Ερρ?κο Ε? των Γου?λφων
, δο?κα του Μπρ?ουνσβα?γκ-Λ?νεμπουργκ-Β?λφενμπυτελ.
- ?ννα
1523-1596, βασ?λισσα τη? Πολων?α?· παντρε?τηκε τον
Στ?φανο Μπ?τορυ
,
βοεβ?δα
, μετ?πειτα πρ?γκιπα, τη? Τρανσυλβαν?α?.
- Αικατερ?νη
1526-1583, παντρε?τηκε τον
Ιω?ννη Γ? Β?σα
, βασιλι? τη? Σουηδ?α?.
- Β?ιτσιεχ - ?λμπραχτ/Αλβ?ρτο? 1527, απεβ. την ημ?ρα που γενν?θηκε.
Απ? την εκτ?? γ?μου σχ?ση του με την
Καταζ?να Τελνιτσ?νκα
ε?χαν τρ?α τ?κνα:
- Ιω?ννη?
1499-1538, επ?σκοπο? του
Β?λνιου?
και του
Π?ζναν
.
- Ρεγκ?να 1500/01-1526, παντρε?τηκε τον Ιερ?νυμο φον Ζαφρ?νιεκ, διοικητ? (
σταρ?στα
) του Τ?σεν.
- Κατερ?να 1503-πριν το 1548, παντρε?τηκε τον Γε?ργιο Β?, κ?μη του Μονφ?ρ.
- ↑
1,0
1,1
1,2
Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γερμαν?α?
: (
Γερμανικ?
)
Gemeinsame Normdatei
.
118797158
. Ανακτ?θηκε στι? 18 Οκτωβρ?ου 2015.
- ↑
2,0
2,1
2,2
(
Ολλανδικ?
)
RKDartists
.
rkd
.nl
/explore
/artists
/459852
. Ανακτ?θηκε στι? 19 Σεπτεμβρ?ου 2022.
- ↑
3,0
3,1
p11140.htm#i111394
. Ανακτ?θηκε στι? 7 Αυγο?στου 2020.
- ↑
4,0
4,1
Darryl Roger Lundy
: (
Αγγλικ?
)
The Peerage
.
- Mick?nait?, Giedr? (2006).
Making a Great Ruler: Grand Duke Vytautas of Lithuania
. Central European University Press.
209
- Pastrnak, Patrik (2018). ≪Adducimus gemmam et florem: Bona Sforza's bridal journey (1518) in the light of rituals and ceremonies≫.
Studia z Dziejow ?redniowiecza
22
: 174?193.
doi
:
10.4467/25442562SDS.18.012.9814
.
- Soloviev, Sergei M. (1976). Graham, Hugh F., επιμ.
History of Russia. The Age of Vasily III
.
9
. Gulf Breeze: Academic International Press.
ISBN
978-0875690667
.
- Stevens, Carol B. (2007).
Russia's Wars of Emergence 1460?1730
. Pearson Education.
ISBN
978-0-582-21891-8
.
- Ostrowski, Jan K. (1992),
Cracow
, International Cultural Centre,
ISBN
83-221-0621-1