Πολ Μιο?νι
Γ?ννηση	22  Σεπτεμβρ?ου 1895 [1] [2] [3] Λβιβ [4]
Θ?νατο?	25  Αυγο?στου 1967 [1] [2] [3] Μοντεσ?το
Αιτ?α θαν?του	καρδιαγγειακ? ν?σο?
Τ?πο? ταφ??	Hollywood Forever Cemetery
Χ?ρα πολιτογρ?φηση?	Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? Αμερικ??
Ιδι?τητα	ηθοποι?? θε?τρου , ηθοποι?? ταινι?ν και ηθοποι?? τηλε?ραση? [5]
Βραβε?σει?	?σκαρ Α? Ανδρικο? Ρ?λου (1937) [6] , βραβε?ο Τ?νυ καλ?τερου Α' ανδρικο? ρ?λου σε θεατρικ? ?ργο (1956), Volpi Cup for Best Actor (1936) [7] , αστ?ρι στη Λεωφ?ρο τη? Δ?ξα? του Χ?λιγουντ [8] και βραβε?ο Ντ?ναλντσον
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Ο Πολ Μιο?νι ( Paul Muni , 22 Σεπτεμβρ?ου 1895 - 25 Αυγο?στου 1967) ?ταν Αμερικαν?? ηθοποι?? του θε?τρου και του κινηματογρ?φου βραβευμ?νο? με ?σκαρ Α' Ανδρικο? Ρ?λου για την ταιν?α Λου? Παστ?ρ (The Story Of Louis Paster) το 1936. Κατ? τη δεκαετ?α του '30 θεωρο?ταν ?να? απ? του? καλ?τερου? ηθοποιο?? τη? εταιρ?α? Warner Bros. κι ?ταν ?να? απ? του? λ?γου? ηθοποιο?? που ε?χαν το προν?μιο να επιλ?γουν του? ρ?λου? που ?θελαν να ερμηνε?σουν.

Υποδυ?ταν συν?θω? δυναμικο?? ?ρωε?, ?πω? για παρ?δειγμα τον Τ?νι Καμ?ντε στην ταιν?α Σκ?ρφε?? (Scarface, 1933) και το υποκριτικ? του ε?ρο? ?ταν αποτ?λεσμα σκληρ?? δουλει?? και προετοιμασ?α? για την ερμηνε?α του ρ?λου που ?θελε να ερμηνε?σει. Πρωταγων?στησε σε βιογραφικ?? ταιν?ε? σημαντικ?ν προσωπικοτ?των τη? παγκ?σμια? ιστορ?α? και μελετο?σε τι? ιδιομορφ?ε? του κ?θε χαρακτ?ρα με σκοπ? να τον απεικον?σει πιστ?. ?ταν επ?ση? ικαν?? μακιγι?ρ, ?να ταλ?ντο που του μετ?δωσαν οι γονε?? του που ?ταν επ?ση? ηθοποιο?. Ξεκ?νησε την καρι?ρα του ω? ηθοποι?? σε παιδικ? ηλικ?α, συμμετ?χοντα? σε παραστ?σει? στο Γ?ντι? Θ?ατρο τη? Ν?α? Υ?ρκη? . Σε ηλικ?α 12 ετ?ν υποδ?θηκε ?ναν ?νδρα 80 χρον?ν, εν? στην ταιν?α Seven Faces , υποδ?θηκε 7 διαφορετικο?? χαρακτ?ρε?. ?λαβε συνολικ? ?ξι υποψηφι?τητε? για ?σκαρ Α' Ανδρικο? Ρ?λου .

Πρ?τα β?ματα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Πολ Μιο?νι ?ταν γ?νο? εβρα?κ?? οικογ?νεια?, γενν?θηκε στο Λ?μπεργκ τη? πρ?ην Αυστροουγγρικ?? Αυτοκρατορ?α? , νυν Λβιβ τη? Ουκραν?α? το 1895. Η οικογ?νει? του μετακ?μισε στη Ν?α Υ?ρκη το 1902 κι ο Μιο?νι ακολο?θησε τα χν?ρια των γονι?ν του, που ?ταν ηθοποιο?, συμμετ?χοντα? σε θεατρικ?? παραστ?σει? στο γ?ντι? Θ?ατρο τη? Ν?α? Υ?ρκη?. Ω? ?φηβο? αν?πτυξε τι? γν?σει? του π?νω στο μακιγι?ζ, ?στε να μπορε? να μεταμορφ?νει τον εαυτ? του και να μπορε? να υποδ?εται μεγαλ?τερου? σε ηλικ?α χαρακτ?ρε? ^[9] . Ο ιστορικ?? κινηματογρ?φου Ρ?μπερτ ?σμπορν τ?νισε ?τι οι ικαν?τητε? του στον τομ?α του μακιγι?ζ ?ταν τ?σο δημιουργικ?? ?στε να αλλ?ζει εντελ?? το πρ?σωπ? του κι ?τι γι' αυτ?ν το λ?γο στα πρ?τα του β?ματα τον αποκαλο?σαν ο ν?ο? Λον Τσ?νε? . ?κανε το ντεμπο?το του σε ηλικ?α 12 χρον?ν υποδυ?μενο? ?ναν ογδοντ?χρονο. ^[10] . Το 1921 παντρε?τηκε την Μπ?λα Φ?νκελ, επ?ση? ηθοποι? του θε?τρου και παρ?μειναν παντρεμ?νοι μ?χρι και τον θ?νατ? του το 1967.

Μπρ?ντγου?ι και Χ?λιγουντ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Μιο?νι ξεκ?νησε τι? εμφαν?σει? του στο Μπρ?ντγουε? το 1926. Ο πρ?το? του ρ?λο? ?ταν εκε?νο? εν?? ηλικιωμ?νου Εβρα?ου στο θεατρικ? ?ργο των Μαξ Σ?γκελ και Μ?λτον Χ?ρμπερτ Γκρο?περ We Americans . ?ταν επ?ση? η πρ?τη φορ? που ερμ?νευε κ?ποιο ρ?λο στα αγγλικ? . Το 1929 υπ?γραψε συμβ?λαιο με την εταιρ?α Fox και την ?δια χρονι? ?λαβε την πρ?τη του υποψηφι?τητα για ?σκαρ Α? Ανδρικο? Ρ?λου για την πρ?τη του ταιν?α με τ?τλο The Valiant , παρ? το γεγον?? ?τι ?ταν εμπορικ? αποτυχ?α ^[9] . Η δε?τερ? του ταιν?α Seven Faces ?ταν επ?ση? εμπορικ? αποτυχημ?νη κι ο ηθοποι?? απογοητευμ?νο? απ? του? ρ?λου? που του προσ?φεραν επ?στρεψε στο Μπρ?ντγουε?, ?που πρωταγων?στησε στην παρ?σταση Counselor at Law που ?κανε μεγ?λη επιτυχ?α ^[10] .

Το 1932, ο Μιο?νι επ?στρεψε στο Χ?λιγουντ για να πρωταγωνιστ?σει σε θρυλικ?? ταιν?ε? (πριν απ? την καθι?ρωση του κ?δικα λογοκρισ?α? Χ?ιζ ), ?πω? την πρ?τη εκδοχ? του Σημαδεμ?νου , με τ?τλο Σκ?ρφε?? (Scarface) καθ?? και το Ε?μαι ?να? δραπ?τη? (I Am a Fugitive from a Chain Gang) για το οπο?ο ?λαβε τη δε?τερ? του υποψηφι?τητα για βραβε?ο ?σκαρ . Η κριτικ? επευφημ?α που ?λαβε ο Μιο?νι για τι? ερμηνε?ε? του εντυπωσ?ασε του? παραγωγο?? τη? Warner Bros. που του προσ?φεραν συμβ?λαιο μακρ?? δι?ρκεια?. Η εταιρ?α τον προ?θησε παρουσι?ζοντ?? τον ω? τον Μεγαλ?τερο Ηθοποι? τη? Οθ?νη? " ^[10] .

Η ταιν?α Σκ?ρφε?? ?ταν μια απ? τι? πρ?τε? σημαντικ?? γκανγκστερικ?? παραγωγ?? τη? κινηματογραφικ?? βιομηχαν?α? του Χ?λιγουντ και το σεν?ριο ε?χε γραφτε? απ? ?ναν απ? του? σημαντικ?τερου? σεναριογρ?φου? τη? περι?δου, τον Μπεν Χεκτ ^{[11] :6} . Ο κριτικ?? κινηματογρ?φου Ρ?τσαρντ Κ?ρλι? τ?νισε ?τι η ταιν?α π?ρα απ? την κεντρικ? τη? θεματολογ?α που πραγματε?εται τη ζω? εν?? γκ?γκστερ, ασκε? κριτικ? στον τ?πο και τον καθιστ? υπα?τιο για την προ?θηση του τρ?που ζω?? του υποκ?σμου ^[11] .

Το 1935 ο ηθοποι?? εμφαν?στηκε στο πλευρ? τη? Μπ?τι Ντ?ιβι? στην ταιν?α ?νειρα που σβ?νουν (Bordertown) κι ?λαβε υποψηφι?τητα write-in για την ταιν?α Μα?ρη κ?λαση (Black Fury) . ?ταν η ακαδημ?α ανακο?νωσε του? υποψ?φιου? το ?νομα του ηθοποιο? δεν συγκαταλεγ?ταν στην λ?στα των υποψηφ?ων, αλλ? επ?τρεψε στου? ψηφοφ?ρου? να επιλ?ξουν σε περ?πτωση που δεν συμφωνο?σαν με του? υποψ?φιου? τα ον?ματα ?λλων ηθοποι?ν. Ο Μιο?νι ?ρθε δε?τερο? στην ψηφοφορ?α με μερικ?? ψ?φου? διαφορ? απ? τον νικητ? Β?κτορ ΜακΛ?γκλεν . Κ?τι αν?λογο ε?χε συμβε? και με την Μπ?τι Ντ?ιβι?, ?ναν χρ?νο νωρ?τερα με την ταιν?α Ανθρ?πινη δουλε?α (Of Human Bondage, 1934) ^[12] .

Το 1936, ο Μιο?νι ?πεισε τον Τζακ Γου?ρνερ να π?ρει το ρ?σκο κ?νοντα? την παραγωγ? μια? ιστορικ?? βιογραφ?α?. Επρ?κειτο για τη βιογραφ?α του Λου? Παστ?ρ , ρ?λο? που του χ?ρισε το ?σκαρ Α' Ανδρικο? Ρ?λου και αποτ?λεσε την πρ?τη απ? τι? βιογραφικ?? ταιν?ε? που πρωταγων?στησε ο ηθοποι??. Μ?χρι εκε?νη την περ?οδο, οι ταιν?ε? που παρ?γαγε η Warner Bros. αντλο?σαν τη θεματολογ?α του? απ? τη σ?γχρονη επικαιρ?τητα.

Ο ιστορικ?? Ρ?μπερτ ?σμπορν τον?ζει ?τι ξαφνικ? επιτυχ?α τη? ταιν?α? Λου? Παστ?ρ (The Story of Louis Pasteur) ?δωσε στην εταιρ?α Warner την ?θηση για την κατ?κτηση τη? κορυφ?? του Box-Office κι απεδε?χθη κερδοφ?ρα. ^[10] . Κατ? συν?πεια ο ηθοποι?? την επ?μενη χρονι? συμμετε?χε στην επ?ση? βιογραφικ? ταιν?α Η ζω? του Εμ?λ Ζολ? (The Life of Emile Zola) που του χ?ρισε ακ?μη μια υποψηφι?τητα για ?σκαρ Α' Ανδρικο? Ρ?λου και που κ?ρδισε το ?σκαρ Καλ?τερη? Ταιν?α? . Δυο χρ?νια αργ?τερα ο ηθοποι?? υποδ?θηκε τον Μεξικαν? επαναστ?τη Μπεν?το Χου?ρε? στην ταιν?α Χουαρ?ζ (Juarez, 1939) .

Το 1937, ο Μιο?νι υποδ?θηκε ?ναν Κιν?ζο χωρικ? στην ταιν?α Υπ? το βλ?μμα του Βο?δα (The Good Earth) . Στο ρ?λο τη? ταπειν?? συζ?γου του εμφαν?στηκε η Λου?ζ Ρ?ινερ που κ?ρδισε ?σκαρ Α' Γυναικε?ου Ρ?λου για την ερμηνε?α τη? στην ταιν?α. Η ταιν?α ε?ναι βασισμ?νη στο ομ?νυμο μυθιστ?ρημα τη? Περλ Μπακ . ?ταν ο παραγωγ?? τη? Metro-Goldwyn-Mayer ?ρβιν Θ?λμπεργκ τον προσ?γγισε για να του προσφ?ρει το ρ?λο, ο ηθοποι?? του ε?πε αστειευ?μενο? Ε?μαι τ?σο Κιν?ζο? ?σο κι ο Χ?ρμπερτ Χο?βερ ^[10] .

?ντα? ανικανοπο?ητο? απ? τη ζω? του στο Χ?λιγουντ, ο Μιο?νι αποφ?σισε να μην ανανε?σει το συμβ?λαι? του με την εταιρ?α Warner Bros. κι επ?στρεψε στο θ?ατρο. Οι εμφαν?σει? του στη μεγ?λη οθ?νη ?ρχισαν να αραι?νουν. Μια απ? αυτ?? ?ταν στο ρ?λο του καθηγητ? του Φρεντερ?κ Σοπ?ν στην ταιν?α του 1945 Σοπ?ν (A Song to Remember, 1945) . Εμφαν?στηκε επ?ση? στην κωμωδ?α Π?σω μου σ' ?χω σαταν? (Angel on my Soulder, 1946) στο πλευρ? του Κλοντ Ρ?ιν? και τη? Αν Μπ?ξτερ ?που υποδ?θηκε ?ναν γκ?γκστερ του οπο?ου ο πρ?ωρο? θ?νατο? κινε? τον δι?βολο να μεταφ?ρει την ψυχ? του στο σ?μα εν?? δικαστ?.

Την ?δια χρονι? εμφαν?στηκε στο Μπρ?ντγουε? στην παρ?σταση A Flag is Born , στην οπο?α συμμετε?χε ?να? ?σημο? ακ?μα Μ?ρλον Μπρ?ντο και την οπο?α σκηνοθ?τησε ο αδελφ?? τη? Στ?λλα? ?ντλερ, καθηγ?τρια? του Actor's Studio. Το θεατρικ? ε?χε ω? σκοπ? την προ?θηση τη? ιδ?α? τη? ?δρυση? εν?? ανεξ?ρτητου εβρα?κο? κρ?του? ^[13] . Μερικ? χρ?νια αργ?τερα, το 1955, ε?χε τη μεγαλ?τερ? του επιτυχ?α στο Μπρ?ντγουε? με το ρ?λο του δικηγ?ρου Χ?νρι Ντρ?μοντ στο θεατρικ? ?ργο Κληρον?μησε τον ?νεμο . Η ερμηνε?α του του χ?ρισε Βραβε?ο Τ?νυ .

Στα τ?λη του Αυγο?στου του 1955, ο Μιο?νι αναγκ?στηκε να εγκαταλε?ψει το θεατρικ?, λ?γω σοβαρ?? ασθ?νεια? στο αριστερ? του μ?τι που προκ?λεσε πρ?βλημα στην ?ρασ? του. Τον ρ?λο του στο θεατρικ? αν?λαβε ο Μ?λβιν Ντ?γκλα? ^[14] . Τον Σεπτ?μβριο του 1955 του δι?γνωσαν καρκ?νο του αριστερο? ματιο? κι ο ηθοποι?? υπεβλ?θη σε εγχε?ρηση ?που του αφαιρ?θηκε το μ?τι. ^[15] . Τον Δεκ?μβριο του 1955, ο Μιο?νι επ?στρεψε στο Μπρ?ντγουε? ?που συν?χισε τι? εμφαν?σει? του στο Κληρον?μησε τον ?νεμο . ^[15] .

Το 1959 επ?στρεψε στη μεγ?λη οθ?νη αναλαμβ?νοντα? το ρ?λο εν?? ηλικιωμ?νου γιατρο? στην ταιν?α Ο μεγ?λο? επαναστ?τη? (The Last Angry Man) για την οπο?α ?λαβε την ?κτη του υποψηφι?τητα για ?σκαρ Α' Ανδρικο? Ρ?λου. Μετ? απ? αυτ? του την εμφ?νιση ο ηθοποι?? αποσ?ρθηκε απ? τα κινηματογραφικ? και θεατρικ? δρ?μενα εφ?σον η ?ραση στο δεξ? του μ?τι ε?χε αρχ?σει να χειροτερε?ει. Ο Μιο?νι ?λαβε 6 υποψηφι?τητε? για ?σκαρ Α' Ανδρικο? Ρ?λου, κερδ?ζοντα? μ?α φορ?, παρ? το γεγον?? ?τι εμφαν?στηκε σε 25 ταιν?ε? στην καρι?ρα του. Τελευτα?α του εμφ?νιση ?ταν στην τηλεοπτικ? σειρ? Saints and Sinners το 1962.

?λλε? Θεατρικ?? Εμφαν?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Πολ Μιο?νι εμφαν?στηκε στο ρ?λο του Γου?λι Λ?μαν στην θεατρικ? παρ?σταση του ?ρθουρ Μ?λερ Ο θ?νατο? του εμπορ?κου . Το θεατρικ? ?κανε πρεμι?ρα στο Λονδ?νο τον Ιο?λιο του 1949 σε σκηνοθεσ?α Ελ?α Καζ?ν . Ο ηθοποι?? π?ρε τη θ?ση του Λι Τζ?ι Κομπ που ε?χε ερμηνε?σει τον ρ?λο στο Μπρ?ντγουε? .

Προσωπικ? Ζω? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ηθοποι?? κατ?φερνε να κρατ? την προσωπικ? του ζω? μακρι? απ? τα φ?τα τη? δημοσι?τητα?. Θεωρο?ταν υπερβολικ? ντροπαλ?? κι ?δειχνε νευρικ?τητα κ?θε φορ? που τον αναγν?ριζαν στον δρ?μο. Του ?ρεσε να διαβ?ζει και να πηγα?νει β?λτε? με τη σ?ζυγ? του σε απ?μερα σημε?α του Σ?ντραλ Παρκ , εν? ?ταν π?ντα στην ακριβ?? στην ?ρα του στο θ?ατρο, καθημεριν? στι? 7:30 μμ για να ετοιμαστε? για τη βραδιν? παρ?σταση. Μετ? την απ?συρσ? του απ? την ηθοποι?α ?μεινε στο Μοντεσ?το τη? Καλιφ?ρνια?. Αποκαλο?σε τη βιβλιοθ?κη του το ησυχαστ?ριο του, ?που περνο?σε τι? ?ρε? του μελετ?ντα? και ακο?γοντα? το ραδι?φωνο .

Ο ηθοποι?? απεβ?ωσε απ? καρδιακ? ανεπ?ρκεια , σε ηλικ?α 71 ετ?ν. Π?θανε την ?δια χρονι? με τον συμπρωταγωνιστ? του στην ταιν?α Π?σω μου σ' ?χω σαταν? (Angel on my Soulder, 1946) Κλοντ Ρ?ιν? και τον Σπ?νσερ Τρ?ισι .

Φιλμογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Προτειν?μενη βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Melamed, S.M., "The Yiddish Stage", The New York Times , September 27, 1925 (X2)
• Adler, Jacob, A Life on the Stage: A Memoir , translated and with commentary by Lulla Rosenfeld, Knopf, New York, 1999, ISBN 0-679-41351-0 . In a comment on p. 377, Rosenfeld mentions "Muni Weisenfreund, now Paul Muni".

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Πολ Μιο?νι Αρχειοθετ?θηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine ., σελ?δα στον ιστ?τοπο Cine.gr ( Ελληνικ? ) .