Η
Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ
(
γαλλικ?
:
Olympique de Marseille
,
γαλλικ? προφορ?:
Ολιμπ?κ ντε Μαρσ?ιγ
) συντομευμ?νο σε
OM
, ε?ναι
γαλλικ?
ποδοσφαιρικ?
ομ?δα που ιδρ?θηκε το
1899
απ? τον
Ρεν? Ντυφ?ρ ντε Μονμιρ?ιγ
και εδρε?ει στην π?λη τη?
Μασσαλ?α?
. ?ντα? μ?α απ? τι? πιο δημοφιλε?? και πετυχημ?νε? ομ?δε? τη? χ?ρα? ?χει στην τροπαιοθ?κη τη? μεταξ? ?λλων ενν?α τ?τλου?
πρωταθλητ? Γαλλ?α?
, δ?κα
Κ?πελλα Γαλλ?α?
, τρ?α
Λιγκ Καπ
, δ?ο
εγχ?ρια Σο?περ Καπ
, ?να
Κ?πελλο Ιντερτ?το
και ?ναν τ?τλο πρωταθλητ? του
Τσ?μπιον? Λιγκ
.
Η ομ?δα ?δινε του? εντ?? ?δρα? αγ?νε? τη? στο
Σταντ ντε λ'Υβ?ν
απ? το
1904
ω? το
1937
, οπ?τε εγκαινι?στηκε το
Σταντ Βελοντρ?μ
. Προηγουμ?νω?, η ομ?δα τη? Μασσαλ?α? ε?χε κατακτ?σει τον πρ?το τη? τ?τλο στο Κ?πελλο Γαλλ?α? το
1924
και ?γινε η πρ?τη επαρχιακ? ομ?δα που κατ?κτησε αυτ? τον τ?τλο. Η OM κατ?κτησε στη συν?χεια το πρ?το τη? εθνικ? πρωτ?θλημα το
1937
, προτο? υποβιβαστε? για πρ?τη φορ? στην ιστορ?α τη? στη
δε?τερη κατηγορ?α
το
1959
. Στη δι?ρκεια τη? δεκαετ?α? του
1960
πραγματοποι?θηκε μια σειρ? εναλλασσ?μενων αν?δων και υποβιβασμ?ν, εν? η επ?μενη δεκαετ?α σηματοδοτ?θηκε απ? την πρ?τη διπλ? κατ?κτηση Πρωταθλ?ματο? και Κυπ?λλου στην ιστορ?α του συλλ?γου, το
1972
.
?πειτα απ? μια δυσμεν? περ?οδο στι? αρχ?? τη? δεκαετ?α? του
1980
, κατ? την οπο?α η Μαρσ?ιγ ?φτασε κοντ? στη χρεοκοπ?α, η ?φιξη του
Μπερν?ρ Ταπ?
?δωσε το ?ναυσμα για την πλ?ον επιτυχημ?νη περ?οδο στην ιστορ?α τη? ομ?δα? με τ?σσερι? συνεχ?μενου? τ?τλου? πρωταθλητ?, ?να Κ?πελλο Γαλλ?α? και το
Τσ?μπιον? Λιγκ τη? περι?δου 1992-1993
, που παραμ?νει το μοναδικ? που ?χει κερδ?σει οποιαδ?ποτε γαλλικ? ομ?δα μ?χρι σ?μερα. Η
υπ?θεση Βαλανσι?ν-Μαρσ?ιγ
και οι οικονομικ?? τη? επιπτ?σει?, ?μω?, β?θισαν την ομ?δα στη δε?τερη κατηγορ?α. Απ? την επ?νοδ? του το
1996
ο σ?λλογο? ?ρθε και π?λι αντιμ?τωπο? με τη δικαιοσ?νη λ?γω τη?
υπ?θεση? των ισολογισμ?ν τη? OM
και δεν κατ?φερε να κερδ?σει ξαν? κ?ποιον μεγ?λο τ?τλο παρ?, μεταξ? ?λλων, του? δ?ο τελικο?? για το
Κ?πελλο ΟΥΕΦΑ
(
1999
και
2004
). Η στε?ρα αυτ? περ?οδο? ?λαβε τ?λο? με την απ?κτηση του τ?τλου του
πρωταθλητ? Γαλλ?α? τη σεζ?ν 2009-2010
και τρει? συνεχ?μενε? κατακτ?σει? για το
Λιγκ Καπ
το 2010, το 2011 και το 2012.
Το 2011 πρ?εδρο? τη? ομ?δα? ?γινε ο
Βενσ?ν Λαμπρ?ν
, εν? μεγαλομ?τοχο? τ?τε ?ταν η
Μαργκαριτ? Λου?-Ντρε?φο??
, χ?ρα του
Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο??
. Η πρ?τη ομ?δα ε?χε προπονητ? τον
Ελ? Μποπ
απ? τι?
4 Ιουλ?ου
2012
?ω? τον Δεκ?μβρη του 2013 που αντικατ?στησε τον Ντιντι? Ντεσ?ν ο οπο?ο? σαν προπονητ?? τη Μαρσ?ιγ π?ρε του? 4 τελευτα?ου? τ?τλου? ( πρωτ?θλημα 2010,λιγκ καπ 2010-2011-2012).Η Μαρσ?ιγ αγων?στηκε τη
σεζ?ν 2016-2017
στην
πρ?τη κατηγορ?α του γαλλικο? ποδοσφα?ρου
για 66η φορ? στην ιστορ?α τη?.
"Κ?θε μ?λο? τη? οργ?νωση? θα πρ?πει να διαθ?τει το σ?μα τη? Οργ?νωση?, του οπο?ου η χρησιμοπο?ηση ε?ναι υποχρεωτικ? σε περιπ?του?, μετακιν?σει?, διαγωνισμο?? και γιορτ??."
?ρθρο 41 του
Καταστατικο? και των Κανονισμ?ν
τη? OM
[2]
Επισ?μω?, η ομ?δα τη? Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ ιδρ?θηκε απ? τον
Ρεν? Ντυφ?ρ ντε Μονμιρ?ιγ
το
1899
.
[3]
Η ομ?δα προ?ρχεται απ? τη συγχ?νευση τη? Φουτμπ?λ Κλαμπ ντε Μαρσ?ιγ, απ? την οπο?α κληρονομε? το σ?νθημ? τη?
"Droit au but"
(ελ: Κατευθε?αν στο γκολ), και του συλλ?γου ξιφασκ?α?
L'Epee
(ελ: Το Σπαθ?). Τα καταστατικ? του συλλ?γου υιοθετο?νται στη δι?ρκεια μια? εντυπωσιακ?? γενικ?? συν?λευση? τον Α?γουστο του 1899 και αναγνωρ?ζονται επ?σημα με νομαρχιακ? απ?φαση στι? 12 Δεκεμβρ?ου 1900.
[3]
Παρ?λα αυτ?, σ?μφωνα με τον
Αντρ? Γκασκ?ρ
, πα?κτη, προπονητ? και διοικο?ντα, και στη συν?χεια αρχειοθ?τη τη? OM, ο αθλητικ?? σ?λλογο? τη? Ολιμπ?κ ντε Μαρσ?ιγ ιδρ?θηκε το
1892
.
[4]
Εξ?λλου, το χαρτ? με το λογ?τυπο του συλλ?γου και οι κ?ρτε? των μελ?ν θα φ?ρουν π?ντα τη φρ?ση "fonde en 1892" (ελ: ιδρυμ?νη το 1892).
[3]
Η ομ?δα
ρ?γκμπι
αποτελε? το πλ?ον σημαντικ? τμ?μα του νεοσ?στατου σωματε?ου στι? αρχ?? τη? ιστορ?α? του, με σημαντικο?? πα?κτε? στα πρ?τα τη? β?ματα ?πω? οι
Χαρ? Μπ?ρ
,
Καμ?γ Μοντ?ντ
? ο
Φερν?ν Μπουισ?ν
. Αναγνωρισμ?νο απ? την
?νωση Γαλλικ?ν Αθλητικ?ν Εταιρει?ν
(USFSA) το
1894
, το
ποδ?σφαιρο
, που εκε?νη την εποχ? ονομαζ?ταν "association" (ελ: ?νωση, ομοσπονδ?α), ?ρχισε να κ?νει την πραγματικ? του εμφ?νιση στη Γαλλ?α απ? το
1902
.
[4]
Απ? ?λε? τι? ποδοσφαιρικ?? ομ?δε? τη? π?λη? τη?
Μασσαλ?α?
, η Μαρσ?ιγ κατ?φερε, σε σ?ντομο χρονικ? δι?στημα, να γ?νει η πλ?ον σημαντικ? ομ?δα χ?ρη στην οργ?νωση και στον προ?πολογισμ? τη?, υποβιβ?ζοντα? τη Σπορτ?νγκ Κλαμπ ντε Μαρσ?ιγ, ? την Ουνι?ν Σπορτ?β Φωσε?ν σε δε?τερο πλ?νο. Εκε?νη την εποχ? χρησιμοποιο?σε ω? ?δρα τη? το
Σταντ ντε λ’Υβ?ν
.
[5]
Το
1903
, η Μαρσ?ιγ κατ?κτησε για πρ?τη φορ? στην ιστορ?α τη? το τοπικ? πρωτ?θλημα τη? περιοχ?? (στο οπο?ο συμμετε?χαν οι ομ?δε? τη? Μασσαλ?α? και των προαστ?ων αυτ??), εν? συμμετε?χε για πρ?τη φορ? στο πρωτ?θλημα Γαλλ?α?, το οπο?ο οργανων?ταν τ?τε απ? την USFSA,
[6]
?που, ωστ?σο, αποκλε?στηκε με σχετικ? ευκολ?α στον προκριματικ? γ?ρο.
[7]
Η ομ?δα δεν κατ?φερε να φτ?σει το τελευτα?ο σκαλοπ?τι πριν την κατ?κτησ? του, αποκλει?μενη στα ημιτελικ? το
1904
, το
1907
και το
1908
,
[8]
αλλ? σε τοπικ? επ?πεδο ε?ναι ?ταν η απ?λυτη κυρ?αρχο?, κατακτ?ντα? ?ξι συνεχ?μενου? τ?τλου? του τοπικο? πρωταθλ?ματο?, απ? το 1903 μ?χρι και το 1908. Το αντ?παλον δ?ο? τη?, η
Σταντ Ελβετ?κ ντε Μαρσ?ιγ
, ωστ?σο, κατ?φερε να θ?σει ?να τ?λο? σε αυτ? την κυριαρχ?α, επιτυγχ?νοντα?, παρ?λληλα, να αναδειχτε? τρει? φορ?? πρωταθλ?τρια Γαλλ?α? εκε?νο το δι?στημα.
[8]
Ο
Α? Παγκ?σμιο? Π?λεμο?
θα διακ?ψει σχεδ?ν κ?θε αθλητικ? δραστηρι?τητα. Παρ? τα γεγον?τα αυτ?, ?μω?, μια ν?α διοργ?νωση κ?νει την εμφ?νισ? τη?: το
Κ?πελλο Γαλλ?α?
. Η Μαρσ?ιγ θα αποτελ?σει την πλ?ον ?νδοξη ομ?δα τη?. Ο πρ?το? αγ?να? βρ?σκει τη Μαρσ?ιγ να κερδ?ζει τη Χ?ρκουλι? του Μονακ? με σκορ 7-0
[9]
Μετ? τον Μεγ?λο Π?λεμο, η Μαρσ?ιγ γν?ρισε την ?ττα στον τελικ? του τελευτα?ου πρωταθλ?ματο? που διοργαν?θηκε υπ? την USFSA, απ?ναντι στη
Χ?βρη
(4-1).
[8]
Η Ολιμπ?κ ντε Μαρσ?ιγ πραγματοπο?ησε με αυτ? τον τρ?πο την πρ?τη τη? μεγ?λη πορε?α στο πρωτ?θλημα, αν και ο μεγ?λο? αριθμ?? και η ποικιλ?α των εθνικ?ν διοργαν?σεων με?ωσαν την σπουδαι?τητα τη? συγκεκριμ?νη? πορε?α?.
Ε?ναι απ? τι? αρχ?? τη? δεκαετ?α? του 1920 που η Ολιμπ?κ ντε Μαρσ?ιγ ?ρχισε να γ?νεται γνωστ? και σε εθνικ? επ?πεδο. Συγκεκριμ?να, ο
Μαρ?νο Νταλαπ?ρτα
αν?λαβε τη θ?ση του προ?δρου το
1921
και ξεκ?νησε μια πολιτικ? αγορ?? ≪παικτ?ν-κραχτ?ν≫,
[5]
μιμο?μενο? με αυτ? τον τρ?πο την πολιτικ? τη? μεγ?λη? αντιπ?λου
Σετ
, αποκτ?ντα? στο
Παρ?σι
εν?ψει τη? ν?α? σεζ?ν
1923
-
1924
τον
Εντου?ρ Κρυ
και τον
Ζαν Μπουαγι?
, με τον πρ?το να ε?ναι μ?λο? τη? εθνικ?? εν?πλων τη? χ?ρα?, και τον δε?τερο να ?χει συμμετ?σχει στην ιστορικ? ν?κη τη?
Εθνικ?? Γαλλ?α?
απ?ναντι στην
Εθνικ? Αγγλ?α?
τον Μ?ιο του 1921 σημει?νοντα? το ?να απ? τα δ?ο τ?ρματα τη? γαλλικ?? ν?κη?
[10]
.
Η Μαρσ?ιγ κατ?κτησε το
Κ?πελλο Γαλλ?α?
το
1924
(ν?κη με 3-2 απ?ναντι στη
ΦΚ Σετ
στον τελικ?), το
1926
και το
1927
,
[11]
αποτελ?ντα? ?τσι την πρ?τη ομ?δα τη? επαρχ?α? που κατακτ? αυτ? το τρ?παιο, ?πω? και η πρ?τη ομ?δα στην οπο?α το Κ?πελλο απον?μεται απ? τον
Πρ?εδρο τη? Δημοκρατ?α?
.
[12]
Η Μαρσ?ιγ επαν?λθε στην κορυφ? τη? τοπικ?? ιεραρχ?α? του ποδοσφα?ρου τη? περιοχ??, κατακτ?ντα? δ?ο φορ?? τον τ?τλο τη?
πρωταθλ?τρια? τη? Νοτιοανατολικ?? Γαλλ?α?
. Η Μαρσ?ιγ ?δωσε συν?χεια την επιτυχημ?νη τη? πορε?α κατακτ?ντα? το
Ερασιτεχνικ? Πρωτ?θλημα Γαλλ?α?
το
1929
απ?ναντι στην
Κλαμπ Φρανσα?
.
[13]
Στι? αρχ?? τη? δεκαετ?α? του 1930, η Μαρσ?ιγ εξακολο?θησε να κυριαρχε? στο Νοτιοανατολικ? Πρωτ?θλημα. ?λε? αυτ?? οι επιτυχ?ε? ε?χαν ω? αποτ?λεσμα να δ?σουν στη Μαρσ?ιγ τη δυνατ?τητα να αποτελ?σει μ?λο? των ομ?δων που θα γ?νονταν επαγγελματικ?? και που θα ?παιρναν μ?ρο? στο νεοσ?στατο
Επαγγελματικ? Πρωτ?θλημα Γαλλ?α?
που δημιουργ?θηκε το
1932
. Αυτ? η εξ?λιξη, που ?δωσε στην ομ?δα και το επαγγελματικ? τη? καταστατικ?, ε?χε ω? ?μεση συν?πεια την αναδιοργ?νωση τη? λειτουργ?α? του συλλ?γου με την εκλογ? εν?? προ?δρου, εν?? γενικο? γραμματ?α και εν?? οικονομικο? διευθυντ?.
[14]
Αυτ? το εθνικ? πρωτ?θλημα ε?ναι χωρισμ?νο σε δ?ο ομ?λου?. Η Μαρσ?ιγ τερματ?ζει δε?τερη στον ?μιλ? τη?
[15]
π?σω απ? τη μελλοντικ? πρωταθλ?τρια Γαλλ?α?,
Ολιμπ?κ Λιλου?
, παρ? το γεγον?? ?τι την ε?χε κερδ?σει στον εναρκτ?ριο αγ?να τα σεζ?ν με το ευρ? 7-0.
[16]
Η σεζ?ν 1933-1934 των Μασσαλ?ν ε?ναι η σεζ?ν τη? διπλ?? αποτυχ?α?, με τη
ΦΚ Σετ
ω? δ?μιο τη? Μαρσ?ιγ. Η ημερ?σια εφημερ?δα
L'Auto
αναφ?ρει ξεκ?θαρα μ?α απ? τι? 29 Απριλ?ου 1934 μετ? απ? μια ν?κη με 7-3 απ?ναντι στη
Σπορτ?νγκ Κλαμπ Νιμου?
:
[17]
≪ Η Ολιμπ?κ ντε Μαρσ?ιγ ε?ναι τ?ποι? πρωταθλ?τρια Γαλλ?α? ≫. Πρ?γματι η Σετ βρ?σκεται μ?λι? με ?ναν βαθμ? μπροστ? και με χειρ?τερη διαφορ? γκολ απ? του? Μασσαλο?? εν? η Μαρσ?ιγ ?χει ακ?μα τρει? αγ?νε? να δ?σει, σε αντ?θεση με τη Σετ που δεν ?χει καν?ναν. Αρκε? στη Μαρσ?ιγ μια ισοπαλ?α στη δι?ρκεια των τρι?ν εναπομε?ναντων αγ?νων τη? για να πανηγυρ?σει τον τ?τλο. Η ομ?δα τη? Σετ θα μ?θει την ε?δηση στη δι?ρκεια μια? περιοδε?α? στην Αφρικ?, μετ? απ? μ?α ν?κη απ?ναντι στου? ?διου? αυτο?? Μασσαλο?? στον τελικ? του
Κυπ?λλου Γαλλ?α?
:
[18]
η Μαρσ?ιγ ηττ?θηκε στα τρ?α ματ? που χρωστο?σε, και η Σετ ανακηρ?χτηκε πρωταθλ?τρια Γαλλ?α?.
[19]
Η Μαρσ?ιγ κατακτ? τελικ? το πρ?το τη? γαλλικ? πρωτ?θλημα το
1937
χ?ρη σε ?ναν καλ?τερο συντελεστ? τερμ?των σε σχ?ση με τη
Σοσ? Μονμπελι?ρ
(1,76 ?ναντι 1,33).
[15]
Στι?
13 Ιουν?ου
1937
, η Μαρσ?ιγ χρησιμοποιε? πλ?ον ω? ?δρα το
Σταντ Βελοντρ?μ
, που διαθ?τει χωρητικ?τητα 35.000 θ?σεων, το οπο?ο εγκαινι?ζει με ?ναν φιλικ? αγ?να απ?ναντι στην
Τορ?νο ΦΚ
(2-1).
[20]
Τον ?διο καιρ?, η Μαρσ?ιγ επιβεβαι?νει τη φ?μη τη? ω? ≪ ομ?δα του κυπ?λλου ≫ κατακτ?ντα? για μ?α ακ?μη φορ? το Κ?πελλο Γαλλ?α? το
1935
(γ?νεται η ομ?δα με του? περισσ?τερου? τ?τλου? σε αυτ? τη διοργ?νωση μαζ? με τη
Ρεντ Σταρ 93
[21]
) και
1938
.
[22]
Η ομ?δα, παρ? την αποχ?ρηση του τερματοφ?λακ? τη?
Ντι Λορτ?
με προορισμ? τη ΦΚ Σοσ?, ενισχ?εται με την ?φιξη εν?? νεαρο?
Γ?λλου
επιθετικο?, του
Μαρι? Ζατελλ?
, του
Βραζιλι?νου
Τζαγκου?ρε ντε Μπεσβεκ?νε Βασκονσ?λο?
και του
Μαροκινο?
Λαρμπ? Μπενμπαρ?κ
, γνωστ? ω? ≪ μα?ρη π?ρλα ≫.
[23]
Οι Μασσαλο? αναδεικν?ονται δευτεραθλητ?? το
1938
και το
1939
.
Το ποδ?σφαιρο συνεχ?ζει να υπ?ρχει παρ? τον
Β? Παγκ?σμιο Π?λεμο
και την επ?ταξη του
Σταδ?ου Βελοντρ?μ
απ? τι? ?νοπλε? δυν?μει?.
[24]
Με την επιστροφ? τη? στο
Σταντ ντε λ'Υβ?ν
, η Μαρσ?ιγ τερματ?ζει δε?τερη στο
πρωτ?θλημα τη? Νοτιοανατολικ?? ζ?νη? του 1939-1940
, με την εμφ?νιση για ?ναν μ?λι? αγ?να του
Αχμ?ντ Μπεν Μπελ?
, μελλοντικο? προ?δρου τη?
Αλγερ?α?
,
[25]
και αποτυγχ?νει στον τελικ? του
Κυπ?λλου Γαλλ?α?
απ?ναντι στη
ΡΚ Παρ?
(2-1).
[26]
Το
1941
, η Μαρσ?ιγ αναδεικν?εται πρωταθλ?τρια Γαλλ?α? τη? ελε?θερη? ζ?νη? (που δεν ε?χε καταληφθε? απ? του? Γερμανο?? και ουσιαστικ? αποτελο?σε τον ν?το τη? Γαλλ?α?) παρ'?λα αυτ?, ο τ?τλο? αυτ?? δεν βρ?σκεται στη λ?στα των τ?τλων που ?χει κατακτ?σει ο σ?λλογο?. Τη σεζ?ν
1942
-
1943
, η επ?θεση των Μασσαλ?ν αποδεικν?εται ?κρω? αποτελεσματικ?: 100 γκολ
[15]
επιτε?χθηκαν στο πρωτ?θλημα, εκ των οπο?ων τα 20 σε ?ναν αγ?να απ?ναντι στην
Αβινι?ν
, που λ?γει με σκορ 20-2. Ο
Εμανου?λ Αζν?ρ
θα πετ?χει ενν?α τ?ρματα.
[27]
Την ?δια εποχ?, η ομ?δα κατακτ? το π?μπτο τη?
Κ?πελλο Γαλλ?α?
απ?ναντι στην
Μπορντ?
(4-0), και αυτ? χ?ρη σε μια ν?α γενι? ταλαντο?χων ποδοσφαιριστ?ν ?πω? ο
Ροζ? Σκοτ?
και ο
Ζωρζ Νταρ
. Τη σεζ?ν
1943
-
1944
κ?νουν την εμφ?νισ? του? ομοσπονδιακ?? ομ?δε? που ?χουν δημιουργηθε? απ? το
καθεστ?? του Βισ?
, που πα?ρνουν τη θ?ση των συλλ?γων εντ?? του πρωταθλ?ματο? Γαλλ?α?. Αρκετο? πα?κτε? τη? Μαρσ?ιγ αγων?ζονται εκε?νη την εποχ? στην
Ομοσπονδιακ? Ομ?δα Μασσαλ?α?-Προβηγκ?α?
. Αυτ?? οι ομοσπονδιακ?? ομ?δε? διαλ?ονται με την
Απελευθ?ρωση
. Το
1945
, η Μαρσ?ιγ πα?ρνει μ?ρο? στο Κ?πελλο τη? Απελευθ?ρωση? (με το ?νομα να αλλ?ζει στη συν?χεια σε Κ?πελλο τη? Ν?κη?) και ηττ?ται στον τελικ? στο Σταντ ντε λ’Υβ?ν απ? τη
ΦΚ Μετ?
.
[28]
Μετ? απ? μ?α 9η και ?πειτα μ?α 6η θ?ση, η Μαρσ?ιγ ξαναγ?νεται πρωταθλ?τρια Γαλλ?α? το
1948
, ?ντεκα χρ?νια μετ? τον τελευτα?ο τ?τλο τη?, χ?ρη σε μια ισοπαλ?α στα τελευτα?α λεπτ? εν?? αγ?να με τη
Σοσ? Μονμπελ?ρ
και δ?ο ν?κε? απ?ναντι στην
ΚΟ Ρουμπα?-Τουρκου?ν
(6-0) και τη ΦΚ Μετ? (6-3).
[29]
Την επ?μενη χρονι? οι Φωκαε?? καταλαμβ?νουν την τρ?τη θ?ση. Το
1949
, ο πρ?εδρο? των Μασσαλ?ν
Λου?-Μπερν?ρ Ντανκ??
, ιδρ?ει μια δε?τερη επαγγελματικ? ομ?δα, την
Γκρουπ Σπορτ?νγκ Κλαμπ Μαρσεγια?
, γνωστ? στη συν?χεια ω? ≪ Μαρσ?ιγ Β? ≫, που σ?ντομα γ?νεται απλ?? η δε?τερη ομ?δα τη? Μαρσ?ιγ, και εξαφαν?ζεται μ?σα στην ανωνυμ?α το
1951
.
[30]
Τ?λη δεκαετ?α? 1950, πρ?το? υποβιβασμ?? στη δε?τερη κατηγορ?α
[
Επεξεργασ?α
|
επεξεργασ?α κ?δικα
]
Το
1952
, η Μαρσ?ιγ γλυτ?νει για λ?γο τον υποβιβασμ? στη δε?τερη κατηγορ?α, κυρ?ω? χ?ρη στι? εκτελεστικ?? ικαν?τητε? του
Σουηδο?
επιθετικο? τη?
Γκο?ναρ ?ντερσον
(πρ?το? σκ?ρερ του πρωταθλ?ματο?), και καταφ?ρνει να εξασφαλ?σει τη θ?ση τη? στην πρ?τη κατηγορ?α στα μπαρ?ζ παραμον?? απ?ναντι στη
Βαλανσι?ν ΦΚ
: η Μαρσ?ιγ ηττ?ται με 3-1 στον πρ?το αγ?να προτο? επιβληθε? με 4-0 στον δε?τερο αγ?να.
[31]
Αυτ? η σεζ?ν χαρακτηρ?ζεται απ? μια βαρι? ?ττα απ?ναντι στην
ΑΣ Σαιντ-Ετι?ν
, που ≪σκ?ρπισε≫ την ομ?δα τη? Μασσαλ?α? με σκορ 10-3.
[27]
Το
1953
, ο Γκο?ναρ ?ντερσον διατηρε? τον τ?τλο του πρ?του σκ?ρερ πετυχα?νοντα? 35 γκολ, ? αλλι?? το 56 % των τερμ?των τη? Μαρσ?ιγ.
[32]
Η Μαρσ?ιγ φτ?νει στον τελικ? δ?ο διοργαν?σεων : του Κυπ?λλου Γαλλ?α? το
1954
, ?που ηττ?ται με 2-1 απ? την
ΟΖΚ Νι?
, με την επιστροφ? του
Μπενμπαρ?κ
, και του
Κυπ?λλου Σαρλ Ντραγκ?
το
1957
, ?που επιβ?λλεται με 3-1 τη?
ΡΚ Λαν?
.
Παρ? αυτ?? τι? αναλαμπ?? στο κ?πελλο, η Μαρσ?ιγ δεν καταφ?ρνει να επιβεβαι?σει τη δυναμικ? τη? στο πρωτ?θλημα. Μετ? την εξασφ?λιση τη? παραμον?? στην τελευτα?α αγωνιστικ? το
1958
,
[33]
η Μαρσ?ιγ υποβιβ?ζεται για πρ?τη φορ? στην ιστορ?α τη? στη
Β? Εθνικ? Γαλλ?α?
το
1959
. Ακ?μα και στο Κ?πελλο αποτυγχ?νει πλ?ον η ομ?δα τη? Μασσαλ?α? : αποκλε?εται απ? τον πρ?το μ?λι? γ?ρο απ?ναντι στην
Περπινι?ν Καν? Φουτμπ?λ Κλαμπ
(2-1), τ?τε ουραγ? τη? δε?τερη? κατηγορ?α?. Οι Μασσαλο? δυσκολε?ονται στα ξεκιν?ματ? του? στη δε?τερη κατηγορ?α τερματ?ζοντα? δ?κατοι στην πρ?τη του? χρονι?. Μετ? απ? μια πρ?τη απ?πειρα το
1961
, επιστρ?φουν στην πρ?τη κατηγορ?α το
1962
, αλλ? ξανα?ποβιβ?ζονται το
1963
, τερματ?ζοντα? στην τελευτα?α θ?ση του βαθμολογικο? π?νακα,
[15]
παρ? την πρ?τη ευρωπα?κ? συμμετοχ? στο
Κ?πελλο Εκθ?σεων
?που αποκλε?ονται απ? τον μ?λι? πρ?το γ?ρο σε διπλο?? αγ?νε? απ? του?
βελγικ?
Ουνι?ν Σαιντ-Ζιλου?ζ
, με συνολικ? σκορ 4-3.
[34]
Ο
Μαρσ?λ Λεκλ?ρ
, εμποροβιομ?χανο? τη?
Μασσαλ?α?
, αποφασ?ζει να αναλ?βει επικεφαλ?? τη? Μαρσ?ιγ το
1965
εν? η ομ?δα φυτοζωε? στην δε?τερη κατηγορ?α και ?χει μ?λι? πραγματοποι?σει μια απ? τι? πλ?ον καταστροφικ?? σεζ?ν : οι Μασσαλο? τερματ?ζουν δ?κατοι τ?ταρτοι στη βαθμολογ?α και ταπειν?νονται στον ?κτο γ?ρο του Κυπ?λλου Γαλλ?α?, εντ?? ?δρα?, απ? του? ερασιτ?χνε? τη?
Γκαζελ? Αζαξι?
(1-5). Αυτ? τη σεζ?ν σημει?νεται επ?ση? η μικρ?τερη προσ?λευση μ?χρι σ?μερα στο Βελοντρ?μ : στι?
23 Απριλ?ου
1965
, μ?λι? 434 θεατ?? ε?ναι παρ?ντε? στο στ?διο για να παρακολουθ?σουν την αναμ?τρηση ΟΜ-
ΟΣ Φορμπ?χ
.
[35]
Ο
Μαρι? Ζατελ?
, αφιχθε?? ?ναν χρ?νο νωρ?τερα, βρ?σκεται στο π?στο του προπονητ?.
Σταδιακ?, οι φιλοδοξ?ε? του Λεκλ?ρκ δ?νουν τη δυνατ?τητα στην ομ?δα τη? Μασσαλ?α? να επιστρ?ψει στην πρ?τη κατηγορ?α το
1966
, και στη συν?χεια να κατακτ?σει το ?βδομ? τη? Κ?πελλο Γαλλ?α? το
1969
.
[36]
Μετ? απ? μια σκληρ? μ?χη με του? "μισητο??"
Στεφανου?
, η ΟΜ κατακτ? τον τ?τλο του πρωταθλητ? Γαλλ?α? το
1971
, με ?να επιθετικ? δ?δυμο που αποτελε?το απ? του?
Γι?ζιπ Σκ?μπλαρ
(που πετυχα?νει 44 γκολ, κ?τι που παραμ?νει ω? το απ?λυτο ρεκ?ρ γκολ που σημει?θηκαν στο πρωτ?θλημα σε μ?α σεζ?ν) και
Ρ?τζερ Μ?γκνουσον
.
[37]
Στη συν?χεια η ΟΜ κ?νει ?να μεγ?λο μεταγραφικ? χτ?πημα αποκτ?ντα? του? Στεφανου?
Ζωρζ Καρν??
και
Μπερν?ρ Μποσκι?
.
Το
1971
, η ΟΜ συμμετ?χει για πρ?τη φορ? στην ιστορ?α τη? στο
Κ?πελλο Πρωταθλητρι?ν
,
[34]
αλλ? αποκλε?εται την πρ?τη φορ? στον δε?τερο γ?ρο απ? τον
ΑΦΚ ?γιαξ
του
Γι?χαν Κρ?ιφ
και στη συν?χεια απ? τη
Γιουβ?ντου?
[34]
το
1972
, τη χρονι? κατ? την οπο?α η Μαρσ?ιγ για πρ?τη φορ? στην ιστορ?α τη? σημει?νει το νταμπλ κατακτ?ντα? πρωτ?θλημα και κ?πελλο.
[38]
Αυτ? η περ?οδο? μ?νει χαραγμ?νη στη συλλογικ? μν?μη των Μασσαλ?ν, κυρ?ω? χαρακτηρισμ?νη απ? τον πρ?εδρ? τη? Λεκλ?ρκ που δ?νει τη δυνατ?τητα σε μια παραπα?ουσα ομ?δα να επιστρ?ψει στου? τ?τλου?. Ε?ναι υπ? την προεδρ?α του που το κοιν? τη? Μασσαλ?α? θα ?χει την ευκαιρ?α να δει να αγων?ζονται με τη φαν?λα τη? ομ?δα? τη? π?λη? του? Ρ?τζερ Μ?γκνουσον,
Γι?ζιπ Σκ?μπλαρ
,
Ζαν Τζορκα?φ
και
Ζυλ Ζβουνκ?
. Κατηγορο?μενο? για υπεξα?ρεση χρ?ματο?, ο Μαρσ?λ Λεκλ?ρ αναγκ?ζεται να παραιτηθε? το
1972
.
[39]
Η σεζ?ν 1973-1974 ε?ναι δ?σκολη για του Μασσαλο??. Εκτ?? απ? την αποχ?ρηση του Μ?γκνουσον για τη
Ρεντ Σταρ 93
, η ομ?δα τερματ?ζει δωδ?κατη στο πρωτ?θλημα και αποκλε?εται απ? τη
ΦΚ Κολων?α
στο
Κ?πελλο ΟΥΕΦΑ
, με μια βαρι? ?ττα στην
Κολων?α
με 6-0.
Η επ?μενη σεζ?ν ε?ναι εντελ?? διαφορετικ?, με την ομ?δα να τερματ?ζει δευτεραθλ?τρια Γαλλ?α? με πρωταγωνιστ?? του?
Βραζιλι?νου?
Π?ολο Σ?ζαρ Λ?μα
και
Ζα?ρ Βεντο?ρα Φ?λιο
(γνωστ? και ω? Ζα?ρζ?νιο
[40]
), και να κατακτ? για ?νατη φορ? στην ιστορ?α τη? το
Κ?πελλο Γαλλ?α? (1976)
.
[41]
Τι? επ?μενε? σεζ?ν, η OM τερματ?ζει δωδ?κατη και τ?ταρτη και το
1979
, η επιστροφ? στην ομ?δα του Ζυλ Ζβουνκ? αποτελε? το εφαλτ?ριο μια? δυναμικ?? επιστροφ?? για μια Μαρσ?ιγ, που πριν τον ερχομ? του βρισκ?ταν σε σταδιακ? παρακμ?.
[42]
Οι αρχ?? τη? δεκαετ?α? του 1980 ε?ναι κ?τι παραπ?νω απ? δ?σκολε? για του? Φωκαε??, που υποβιβ?ζονται στη δε?τερη κατηγορ?α το
1980
. Η σεζ?ν 1980-1981 αποτελε? μα?ρη ημερομην?α στην ιστορ?α του συλλ?γου, καθ?? το 1981 μπα?νει σε καθεστ?? δικαστικ?? εκκαθ?ριση?. ?λοι οι πα?κτε? και το προσωπικ? βρ?σκονται ξαφνικ? ?νεργοι. Στη δε?τερη κατηγορ?α, η διο?κηση τη? ομ?δα? αποφασ?ζει να ακολουθ?σει μια πολιτικ? προ?θηση? νεαρ?ν παικτ?ν στην ομ?δα ανεβ?ζοντα? στη πρ?τη ομ?δα του? ≪ Ν?ου? ≫, οι οπο?οι κατ?κτησαν το
Κ?πελλο Γκαμπαρντελ?
δ?ο χρ?νια νωρ?τερα, ?που υπ?ρχουν πα?κτε? ?πω? οι
Κριστι?ν Καμινιτ?
,
Ζοσ? Ανιγκ?
,
Ερ?κ Ντι Μεκ?
? ακ?μη ο
Ζαν-Σαρλ Ντε Μπον?
. Οι ν?οι αυτο? καταφ?ρνουν να αποφ?γουν τον υποβιβασμ? στην τρ?τη κατηγορ?α παραμ?νοντα? α?ττητοι για τι? ?ξι τελευτα?ε? αγωνιστικ?? του πρωταθλ?ματο?, νικ?ντα? μεταξ? ?λλων τη νεοφ?τιστη
Μονπελι?
(3-1).
[43]
Μετ? απ? δ?ο σεζ?ν ?που η ν?α γενι? των Μασσαλ?ν παραλ?γο να π?ρει την ?νοδο (τερματ?ζει τρ?τη και τ?ταρτη), ο πρ?εδρο? Ζαν Καρι? σχεδι?ζει το
1983
μια ν?α ομ?δα με τι? μεταγραφ?? των
Ζ?ρκο Ολ?ρεβιτ?
,
Σα?ρ Μπουμπακ?ρ
και
Φρανσου? Μπρακ?
, που ?χει ω? αποτ?λεσμα την επιστροφ? τη? ομ?δα? στην ελ?τ του γαλλικο? ποδοσφα?ρου ?στερα απ? μια σεζ?ν-ρεκ?ρ σε παραγωγικ?τητα τερμ?των.
[44]
Η επιστροφ? στην ελ?τ αποδεικν?εται ιδια?τερα δ?σκολη, τελικ? ?μω? οι Μασσαλο? θα καταφ?ρουν να κερδ?σουν την παραμον? του? στην πρ?τη κατηγορ?α. Την επ?μενη σεζ?ν, ηττ?νται στον τελικ? του
Κυπ?λλου Γαλλ?α? του 1986
απ?ναντι στη
Ζιροντ?ν Μπορντ?
(2-1 ?στερα απ? παρ?ταση).
[45]
Ερχ?μενο? ?στερα απ? πρωτοβουλ?α του δημ?ρχου τη?
Μασσαλ?α?
,
Γκαστ?ν Ντεφ?ρ
, στη δι?ρκεια του
1986
, ο επιχειρηματ?α?
Μπερν?ρ Ταπ?
αναλαμβ?νει τα ην?α του συλλ?γου με ?ναν συγκεκριμ?νο στ?χο: την κατ?κτηση του
Κυπ?λλου Πρωταθλητρι?ν
.
[46]
Θεωρε?ται απ? πολλο?? ω? ο αρχιτ?κτονα? μ?α? εκ των λαμπρ?τερων στιγμ?ν στην ιστορ?α τη? Μαρσ?ιγ και του γαλλικο? ποδοσφα?ρου.
Αυτ? τα χρ?νια χαρακτηρ?ζονται απ? πολλ?? αλλαγ?? στο ρ?στερ τη? ομ?δα?, αλλ? και σε επ?πεδο προπονητ?ν. Με τον ερχομ? του, προσλαμβ?νει τον
Καρλ-Χ?ιντζ Φ?ρστερ
, ο οπο?ο? ε?χε συμμετ?σχει σε δ?ο
Παγκ?σμια Κ?πελλα
ω? μ?λο? τη?
Εθνικ?? Γερμαν?α?
, και τον
Αλα?ν Ζιρ??
, τον οπο?ον "?ρπαξε" απ? τα χ?ρια των "μισητ?ν" αντιπ?λων τη?
Μπορντ?
. Χρ?νο με τον χρ?νο, γ?νονται αλλαγ?? στην ομ?δα και βελτι?σει?, ?στε αυτ? να πι?νει καλ?τερη απ?δοση.
Η εποχ? Ταπ? βλ?πει να διαδ?χονται ο ?να? τον ?λλο ποδοσφαιριστ?? ?πω? οι
Ζαν-Πι?ρ Παπ?ν
,
Κρι? Γου?ντλ
,
Κλα?υ? ?λοφ?
,
?ντζο Φραντσεσκ?λι
,
Αμπεντ? Πελ?
,
Ντιντι? Ντεσ?ν
,
Μπαζ?λ Μπολ?
,
Μαρσ?λ Ντεσαγ?
,
Ρο?ντι Φ?λερ
? ακ?μη ο
Ερ?κ Καντον?
και προπονητ?? με κ?ρο? ?πω? οι
Φραντ? Μπεκενμπ?ουερ
,
Ζερ?ρ Ζιλ?
? ο
Ρε?μ?ν Γκετ?λ
. Υπ? την προεδρ?α του, η ομ?δα, αφο? προηγουμ?νω? ?ταν δε?τερη π?σω απ? του?
Ζιροντ?ν Μπορντ?
το
1987
, κατακτ? τ?σσερα συνεχ?μενα πρωταθλ?ματα Γαλλ?α? απ? το
1989
ω? το
1992
, και ?να Κ?πελλο Γαλλ?α? (
1989
). Αυτ? το Κ?πελλο Γαλλ?α?, που βρ?σκει ?τσι τη Μαρσ?ιγ να ?χει κατακτ?σει το νταμπλ, σημαδε?εται απ? ?ναν τελικ? ο οπο?ο? ?ταν απ? του? πλ?ον θεματικο?? στην ιστορ?α του θεσμο? με τον
Ζαν-Πι?ρ Παπ?ν
να αποτελε? τον δ?μιο τη?
ΑΣ Μονακ?
πετυχα?νοντα? χατ-τρικ (τελικ? σκορ 4-3 υπ?ρ τη? Μαρσ?ιγ). Στη δι?ρκεια τη? απονομ?? του τροπα?ου, ο Παπ?ν φ?λισε τον Πρ?εδρο τη? Γαλλικ?? Δημοκρατ?α?
Φρανσου? Μιτερ?ν
.
[47]
Οι Μονεγ?σκοι τελικ? π?ραν την εκδ?κησ? του? το
1991
(?ττα τη? Μαρσ?ιγ με 1-0).
Στην Ευρ?πη, η ομ?δα φτ?νει ω? τα ημιτελικ? του
Κυπ?λλου Κυπελλο?χων
το
1988
?που αποκλε?εται απ? τον
ΑΦΚ ?γιαξ
του
Ντ?νι? Μπ?ργκαμπ
,
[34]
και στη συν?χεια στα προημιτελικ? του
Κυπ?λλου Πρωταθλητρι?ν
το
1990
?που αντιμετωπ?ζει την
Μπενφ?κα
. Εκε?, οι Φωκαε?? επικρατο?ν στον πρ?το αγ?να με 2-1, εν? το σκορ του επαναληπτικο? αγ?να ε?ναι 0-0 ?ταν ο πα?κτη? των Πορτογ?λων
Β?τα
πετυχα?νει ?να τ?ρμα με το χ?ρι, το οπο?ο και θα π?ρει την ονομασ?α
"χ?ρι του διαβ?λου"
απ? του? Μασσαλο??, και το οπο?ο θα μετρ?σει κανονικ? σ?μφωνα με τον διαιτητ? τη? αναμ?τρηση?.
[48]
Το
1991
, η ομ?δα αποτυγχ?νει στον τελικ? του Κυπ?λλου Πρωταθλητρι?ν Ευρ?πη? απ?ναντι στον
Ερυθρ? Αστ?ρα Βελιγραδ?ου
στη διαδικασ?α των π?ναλτι (5-3),
[49]
αφο? προηγουμ?νω? ε?χε αποκλε?σει στα προημιτελικ? τη? διοργ?νωση? την
Μ?λαν
, δ?ο φορ?? νικ?τρια του θεσμο?.
Η Μ?λαν των
Φρανκ Ρ?ικαρντ
,
Μ?ρκο φαν Μπ?στεν
και Ζαν-Πι?ρ Παπ?ν θα γωνρ?σει και π?λι την ?ττα απ? την Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ, αυτ? τη φορ? στον τελικ? του
Τσ?μπιον? Λιγκ
στο
Μ?ναχο
(1-0), στι?
26 Μα?ου
1993
με ?να γκολ απ? κεφαλι? του Μπαζ?λ Μπολ?.
[50]
Αυτ? ε?ναι η πρ?τη φορ? που γαλλικ? ομ?δα κατακτ? κ?ποιον ευρωπα?κ? τ?τλο, κ?τι που αποτελε? και ?μπνευση για του? οπαδο?? τη? Μαρσ?ιγ που βρ?σκουν ?να ν?ο σλ?γκαν για την ομ?δα: ≪ A jamais les premiers ≫ (Για π?ντα πρ?τοι). Μ?α ?λλη προ?λευση αυτο? του σλ?γκαν ε?ναι και το γεγον?? πω? επρ?κειτο για το πρ?το Τσ?μπιον? Λιγκ (καθ?? η προηγο?μενη ονομασ?α του ?ταν Κ?πελλο Πρωταθλητρι?ν Ευρ?πη?). Η εποχ? του Ταπ? θα διακοπε? απ?τομα το
1993
λ?γω τη?
Υπ?θεση? Βαλανσι?ν-Μαρσ?ιγ
.
Στι?
22 Μα?ου
1993
, η ομ?δα τη?
ΟΣ Βαλανσι?ν-Ανζ?ν
αποκαλ?πτει την ?παρξη μια? προσπ?θεια? δωροδοκ?α? τη?. Ο αμυντικ?? τη? ομ?δα? τη? Β?ρεια? Γαλλ?α?
Ζακ Γκλασμ?ν
αν?φερε στον προπονητ? του
Μπ?ρο Πρ?μορατ?
πω? ο
Ζαν-Ζακ Εντελ?
, ?να? πα?κτη? τη? Μαρσ?ιγ με τον οπο?ο παλι?τερα ε?χαν υπ?ρξει συμπα?κτε?, ε?χε επικοινων?σει μαζ? του τηλεφωνικ?? πριν απ? την ?ναρξη του αγ?να. ?να χρηματικ? ποσ? φ?ρεται να ε?χε προσφερθε? απ? ?να παρ?γοντα τη? OM στον Γκλασμ?ν κι ?λλου? δ?ο πα?κτε? τη? Βαλανσι?ν, του?
Χ?ρχε Μπουρουτσ?γα
και
Κριστ?φ Ρομπ?ρ
, προκειμ?νου αυτο? να μην πα?ξουν ≪στο 100% των δυνατοτ?των του?≫ στον αγ?να και κυρ?ω? οι πα?κτε? τη? Μαρσ?ιγ να μεταβο?ν χωρ?? προβλ?ματα τραυματισμ?ν στο
Μ?ναχο
για τον τελικ? του
Τσ?μπιον? Λιγκ
απ?ναντι στην
Μ?λαν
,
[51]
ο οπο?ο? θα λ?μβανε χ?ρα τ?σσερι? μ?ρε? αργ?τερα. Η υπ?θεση, που αρχικ? δεν γ?νεται περαιτ?ρω γνωστ? στο ευρ?τερο κοιν?, καθ?? η ΟΜ αγωνιζ?ταν στον τελικ?, κατ?στη στην πορε?α μ?γα θ?μα τ?σο στου? δημοσιογραφικο?? ?σο και στου? νομικο?? κ?κλου? στη δι?ρκεια του καλοκαιριο? του 1993.
Ω? συν?πεια αυτ?? τη? υπ?θεση?, το συμβο?λιο τη?
Γαλλικ?? Ομοσπονδ?α? Ποδοσφα?ρου
αφαιρε? απ? την ΟΜ τον τ?τλο του πρωταθλητ? Γαλλ?α? του 1993. Η
UEFA
αποκλε?ει τη Μαρσ?ιγ απ? ?λε? τι? ευρωπα?κ?? διοργαν?σει? τη? σεζ?ν 1993-1994 (
Τσ?μπιον? Λιγκ
και
ΟΥΕΦΑ Σο?περ Καπ
), εν? η
FIFA
απαγορε?ει στη Μαρσ?ιγ να αγωνιστε? στο
Διηπειρωτικ? Κ?πελλο
.
[51]
Η Μαρσ?ιγ τερματ?ζει δε?τερη στο πρωτ?θλημα το
1994
, με την αποκ?λυψη στο ευρ? κοιν? του Βραζιλι?νου
Σ?νι ?ντερσον
, αλλ? το συμβο?λιο τη? Γαλλικ?? Ομοσπονδ?α? Ποδοσφα?ρου υποβιβ?ζει τη Μαρσ?ιγ στη δε?τερη κατηγορ?α.
[51]
Μετ? απ? μια χρονι? στη δε?τερη κατηγορ?α, η OM τερματ?ζει στη πρ?τη θ?ση τη? βαθμολογικ?? κατ?ταξη? (κυρ?ω? χ?ρη στου?
Ντε Βολφ
,
Κασκαρ?νο
και
Φερερ?
). Στην Ευρ?πη, οι Μασσαλο? χ?νουν για λ?γο την πρ?κριση για τα προημιτελικ? του
Κυπ?λλου ΟΥΕΦΑ
, αποκλει?μενοι στο δε?τερο γ?ρο τη? διοργ?νωση? απ? την ελβετικ?
ΦΚ Σι?ν
, αφο? προηγουμ?νω? ε?χε αποκλε?σει τον
Ολυμπιακ?
.
[49]
?τσι, λ?γω χρε?ν που αγγ?ζουν τα 250 εκατομμ?ρια
φρ?γκα
[52]
η ομ?δα αναγκ?ζεται να παραμε?νει για ?λλη μ?α χρονι? στη δε?τερη κατηγορ?α.
Αυτ? η δε?τερη σεζ?ν στη δε?τερη κατηγορ?α αποδεικν?εται τελικ? πιο δ?σκολη απ? την πρ?τη, αλλ? στι? τελευτα?ε? αγωνιστικ?? του πρωταθλ?ματο? η ομ?δα θα καταφ?ρει να εξασφαλ?σει τη δε?τερη θ?ση-συν?νυμη τη? αν?δου στην πρ?τη κατηγορ?α. Η Μαρσ?ιγ, λοιπ?ν, ?στερα απ? απουσ?α τρι?ν ετ?ν επιστρ?φει στην πρ?τη κατηγορ?α για τη σεζ?ν 1996-1997.
Ο
Ρολ?ν Κουρμπ??
ανακοιν?νεται ω? ο επ?μενο? προπονητ?? τη? Μαρσ?ιγ το
1997
απ? τον ν?ο πρ?εδρο και μεγαλομ?τοχο
Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο??
. Αποκτ? του?
Λορ?ν Μπλαν
,
Αντρ?α? Κ?πκε
και
Φαμπρ?τσιο Ραβαν?λι
, κ?τι που δ?νει τη δυνατ?τητα στην ομ?δα να ξαναβρε? το
Κ?πελλο ΟΥΕΦΑ
χ?ρη στη κατ?ληψη τη? τ?ταρτη? θ?ση? του πρωταθλ?ματο?, καλ?τερη? πορε?α? τη? ομ?δα? απ? τ?τε που αυτ? επ?στρεψε στην πρ?τη κατηγορ?α.
[53]
Στη δι?ρκεια τη? σεζ?ν 1998-1999, η Μαρσ?ιγ γιορτ?ζει τα 100 τη? χρ?νια και επενδ?ει σε αρκετο?? ταλαντο?χου? πα?κτε? : τον
Ρομπ?ρ Πιρ??
, τον
Φλορι?ν Μωρ??
και τον
Κριστ?φ Ντυγκαρ?
. Με αυτ? την ομ?δα, η Μαρσ?ιγ καταφ?ρνει να καταλ?βει την δε?τερη θ?ση του πρωταθλ?ματο? ω? αποτ?λεσμα μ?α? πορε?α? πρωταθλητισμο? στι? τελευτα?ε? αγωνιστικ?? του πρωταθλ?ματο? απ?ναντι στην ομ?δα τη? Μπορντ?, με αποτ?λεσμα ?να μ?σο ?ρο π?ντων αν? αγ?να-ρεκ?ρ για μια δευτεραθλ?τρια Γαλλ?α? (2,09, ?τοι 71 π?ντοι μετ? απ? 34 αγωνιστικ??), εν? φτ?νει στον τελικ? του
Κυπ?λλου ΟΥΕΦΑ
, που χ?νει ?μω? απ? την ιταλικ?
Π?ρμα
(3-0).
[54]
Αυτ? η σεζ?ν σημαδε?εται επ?ση? απ? μια επικ? ανατροπ? : εν? ηττ?νται στο ημ?χρονο με 4-0 απ? τη Μονπελι? στο Βελοντρ?μ, οι Φωκαε?? καταφ?ρνουν να "γυρ?σουν" τον αγ?να σε 5-4 με μια ε?στοχη εκτ?λεση π?ναλτι του αρχηγο? τη? ομ?δα?,
Λορ?ν Μπλαν
.
[55]
Αυτ? η καλ?, αλλ? τελικ? ?καρπη σεζ?ν, δεν θα ?χει συν?χεια: παρ? την εν?σχυση του ?δη υπ?ρχοντο? υλικο? με την ?φιξη του νεαρο? φ?ρελπι Γ?λλου
Στεφ?ν Νταλμ?
, του Ιβοριανο? επιθετικο?
Ιμπραχ?μα Μπακαγι?κο
και τον δανεισμ? του Ισπανο? διεθνο??
Ιβ?ν ντε λα Π?νια
, η ομ?δα θα χ?σει τον αρχηγ? τη? Λορ?ν Μπλαν, ο οπο?ο? ωθ?θηκε στην αποχ?ρηση απ? την αρχ? κι?λα? τη? καλοκαιριν?? μεταγραφικ?? περι?δου. Στο
Τσ?μπιον? Λιγκ
, η OM θα καταβ?λει στο Βελοντρ?μ την αντ?σταση τη? πρωταθλ?τρια? Ευρ?πη?
Μ?ντσεστερ Γιουν?ιτεντ
,
[56]
αλλ? οι Μασσαλο? αποκλε?ονται μετ? τη δε?τερη φ?ση των ομ?λων. Ο Κουρμπ?? θα αποχωρ?σει απ? τη Μαρσ?ιγ το Νο?μβριο του 1999, εξαιτ?α? εν?? αποτυχημ?νου ξεκιν?ματο? στη σεζ?ν.
[57]
Τη θ?ση του στη τεχνικ? ηγεσ?α τη? ομ?δα? τη? Μασσαλ?α? θα π?ρει ο
Μπερν?ρ Κασον?
.
Στη δι?ρκεια των τρι?ν επ?μενων σεζ?ν, η OM δυσκολε?εται να σταθεροποι?σει την απ?δοσ? τη?, καθ?? αρκετο? πα?κτε? αποχωρο?ν, εν? οι απολ?σει? και προσλ?ψει? προπονητ?ν αποτελο?ν πλ?ον σ?νηθε? φαιν?μενο. Ο σ?λλογο? φτ?νει δ?ο φορ?? κοντ? στον υποβιβασμ?, τερματ?ζοντα? στην 15η θ?ση του πρωταθλ?ματο? το
2000
και το
2001
. Επιπλ?ον, η
Εθνικ? διε?θυνση τη? διαχε?ριση? ελ?γχου
αποφασ?ζει τον Ιο?νιο του 2001 τον υποβιβασμ? του συλλ?γου στη δε?τερη κατηγορ?α εξαιτ?α? ?λλειψη? οικονομικ?ν εγγυ?σεων. Ο Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο?? καλ?πτει τα χρ?η, με την ομ?δα να παραμ?νει, ?τσι, στην πρ?τη κατηγορ?α. Το
2002
, ο
Αλα?ν Περ?ν
καταφτ?νει και βοηθ? την ομ?δα να αν?βει στην τρ?τη θ?ση του πρωταθλ?ματο?, συν?νυμη τη? πρ?κριση? για τον τρ?το προκριματκ? γ?ρο του
Τσ?μπιον? Λιγκ
, αλλ? παραιτε?ται μετ? τον αποκλεισμ? τη? ομ?δα? στη φ?ση των ομ?λων απ? τι?
ΦΚ Π?ρτο
(μελλοντικ? νικ?τρια) και
Ρε?λ Μαδρ?τη?
(κ?τοχο? του τ?τλου).
[49]
Η ΟΜ, παρ'?λα αυτ?, συνεχ?ζει την ευρωπα?κ? τη? πορε?α στο
Κ?πελλο ΟΥΕΦΑ
, ?χοντα? π?ρει την τρ?τη θ?ση στον ?μιλ? τη? στο Τσ?μπιον? Λιγκ, π?νω απ? του? Σ?ρβου? τη?
Παρτιζ?ν Βελιγραδ?ου
. Εκε?, χ?ρη κυρ?ω? στην εκτελεστικ? ικαν?τητα του
Ντιντι? Ντρογκμπ?
, η ομ?δα καταφ?ρνει να φτ?σει ω? τον τελικ? τη? διοργ?νωση? ?χοντα? προηγουμ?νω? αποκλε?σει διαδοχικ? τι?
?ντερ
,
Λ?βερπουλ Φ.Κ.
και
Νιο?κασλ Γιουν?ιτεντ
, με τον τελευτα?ο αυτ? αγ?να να αποτελε? προσ?λευση-ρεκ?ρ στην ιστορ?α τη? Μαρσ?ιγ στο Βελοντρ?μ : 58.897 θεατ??.
[58]
Η Μαρσ?ιγ τελικ? θα γνωρ?σει την ?ττα στον τελικ? απ? τη
Βαλ?νθια Κ.Φ.
(2-0), μετ? την αποβολ? του τερματοφ?λακ? τη?
Φαμπι?ν Μπαρτ?ζ
. Η OM, για δε?τερη φορ? σε δι?στημα π?ντε ετ?ν αποτυγχ?νει σε τελικ? του Κυπ?λλου ΟΥΕΦΑ.
[59]
Με τον Ντρογκμπ? να ?χει αποχωρ?σει με προορισμ? την
Τσ?λσι
, η ομ?δα, υπ? τη διο?κηση του
Σενεγαλ?ζου
Π?πε Ντιο?φ
(με τον
Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο??
να παραμ?νει ο μεγαλομ?τοχο? τη? ομ?δα?), γνωρ?ζει αρκετ?? αλλαγ?? στο ρ?στερ τη? και φτ?νει μ?λι? στην π?μπτη θ?ση του πρωταθλ?ματο? το
2005
και το
2006
, εν? ηττ?ται στον τελικ? του Κυπ?λλου Γαλλ?α? του 2006 απ? την
Παρ? Σεν Ζερμ?ν
(2-1).
[60]
Ε?ναι στη δι?ρκεια αυτ?? τη? σεζ?ν που ?να? πα?κτη? αρχ?ζει να συστ?νεται στο διεθν?? κοιν? : ο
Φρανκ Ριμπερ?
, ο οπο?ο? γ?νεται βασικ?? με την
Εθνικ? Γαλλ?α?
στη δι?ρκεια του
Παγκοσμ?ου Κυπ?λλου του 2006
.
Για τη σεζ?ν 2006-2007, ο
Αλμπ?ρ Εμ?ν
, ο οπο?ο? ?χει μια ξεκ?θαρη προτ?μηση για τον επιθετικ? τρ?πο παιχνιδιο?, αναλαμβ?νει το π?στο του προπονητ? στην ομ?δα τη? Μασσαλ?α?, βλ?πει τι? μεταγραφικ?? αφ?ξει? του
Τζιμπρ?λ Σισ?
? του
Ρον?λντ Ζουμπ?ρ
. Η Μαρσ?ιγ ξαναβρ?σκει τι? υψηλ?? θ?σει? τη? βαθμολογ?α? του πρωταθλ?ματο?, τερματ?ζει δευτεραθλ?τρια (καλ?τερη βαθμολογικ? θ?ση απ? το 1999) π?σω απ? την
Ολιμπ?κ Λυ?ν
, και πα?ρνει μ?ρο? σε ακ?μη ?ναν τελικ? του Κυπ?λλου Γαλλ?α?, ?που χ?νει στα π?ναλτι απ? τη
ΦΚ Σοσ?
.
[61]
Αυτ? η σεζ?ν παραμ?νει χαραγμ?νη για την αν?δειξη των
Σεντρ?κ Καρασ?
και
Σαμ?ρ Νασρ?
δ?πλα στου?
Ριμπερ?
,
Σισ?
και
Νι?νγκ
.
Με αυτ? την πρ?κριση για το
Τσ?μπιον? Λιγκ
, και τη μεταγραφ? του μ?σου
Φρανκ Ριμπερ?
στην
Μπ?γερν Μον?χου
?ναντι 30 εκατομμυρ?ων ευρ?, η Μαρσ?ιγ αποδεικν?εται ιδια?τερα δραστ?ρια στη δι?ρκεια τη? μεταγραφικ?? περι?δου του καλοκαιριο? του 2007, με σημαντικ?τερε? τι? αφ?ξει? των
Μπουντεβ?ιν Ζ?ντεν
,
Καρ?μ Ζιαν?
,
Μπενου? Σε?ρο?
? ακ?μα του
Στεβ Μανταντ?
. Με αυτ? τη φιλ?δοξη μεταγραφικ? εν?σχυση, η Μαρσ?ιγ γ?νεται στα μ?τια των δημοσιογρ?φων ο βασικ?? αντ?παλο? τη? κατ?χου του τ?τλου,
Ολιμπ?κ Λυ?ν
. Αυτ?? ο ενθουσιασμ?? τελει?νει ?δοξα μετ? απ? μια καταστροφικ? εκκ?νηση στο πρωτ?θλημα (1 ν?κη σε 9 αγ?νε?) που ?χει ω? αποτ?λεσμα την απ?λυση του προπονητ?
Αλμπ?ρ Εμ?ν
και την ?φιξη του Β?λγου
?ρικ Γκ?ρετ?
, που συνοδε?εται απ? την ιστορικ? ν?κη στο
?νφιλντ
απ?ναντι στη
Λ?βερπουλ ΦΚ
.
[62]
Στο
Κ?πελλο Γαλλ?α?
, οι Μασσαλο? αποκλε?ονται απ? την ομ?δα τη?
CFA 2
ΟΣΖΑ Καρκεφο?
στα προημιτελικ? του θεσμο? (1-0). Τελικ?, οι Φωκαε?? θα καταφ?ρουν να σ?σουν τη σεζ?ν, τερματ?ζοντα? τρ?τοι στη τελικ? βαθμολογ?α του πρωταθλ?ματο?.
Η επ?μενη σεζ?ν σημαδε?εται απ? μια κο?ρσα τ?τλου με τη
Ζιροντ?ν Μπορντ?
, η οπο?α τελει?νει με του? Γιρονδ?νου? πρωταθλητ?? ?πω? και πριν απ? δ?κα χρ?νια. Στα Ευρωπα?κ? Κ?πελλα, η Μαρσ?ιγ αποκλε?εται στα προημιτελικ? του
Κυπ?λλου ΟΥΕΦΑ
απ? τη μελλοντικ? νικ?τρια του θεσμο?, τη
ΦΚ Σαχτ?ρ Ντον?τσκ
. Ο ?ρικ Γκ?ρετ? ανακοιν?νει την αποχ?ρησ? του απ? τον π?γκο τη? ομ?δα? στο τ?λο? τη? σεζ?ν για την ομ?δα τη?
Σαουδικ?? Αραβ?α?
Αλ Χιλ?λ Ρι?ντ
και αφ?νει τη θ?ση του στον παλι? αρχηγ? των Μασσαλ?ν
Ντιντι? Ντεσ?ν
.
[63]
Στι? 17 Ιουν?ου 2009, ο Π?πε Ντιο?φ εγκαταλε?πει την ομ?δα
[64]
μετ? απ? διαφων?ε? με το εποπτικ? συμβο?λιο του συλλ?γου, και πιο συγκεκριμ?να με τον πρ?εδρ? του,
Βενσ?ν Λαμπρ?ν
. Αντικαθ?σταται στι? 22 Ιουν?ου 2009 απ? τον
Ζαν-Κλοντ Ντασι?
.
[65]
Ο θ?νατο? του Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο?? απ? λευχαιμ?α στι? 4 Ιουλ?ου 2009
[66]
β?ζει τ?λο? στα 13 χρ?νια παρουσ?α? του στην ομ?δα, χωρ?? π?ντω? να ?χει καταφ?ρει να κατακτ?σει κ?ποιον μεγ?λο τ?τλο στη δι?ρκεια τη? παρουσ?α? του στον σ?λλογο τη? Μασσαλ?α?.
Η Μαρσ?ιγ του
Ντιντι? Ντεσ?ν
ενισχ?εται κυρ?ω? απ? τι? αφ?ξει? των Αργεντ?νων διεθν?ν
Λο?τσο Γκονσ?λε?
και
Γκ?μπριελ Χ?ιντσε
, ?πω? και του πρ?ην Γιρονδ?νου
Σουλε?μ?ν Ντιαβαρ?
. Η ομ?δα σπ?ει την αρνητικ? παρ?δοση των 17 σεζ?ν χωρ?? τ?τλο στι?
27 Μαρτ?ου
2010
κατακτ?ντα? το
Λιγκ Καπ Γαλλ?α?
τη? σεζ?ν, επικρατ?ντα? τη? Μπορντ? στον τελικ? (3-1), και στη συν?χεια κατακτ?ντα? το
Πρωτ?θλημα Γαλλ?α? του 2010
, δ?ο αγωνιστικ?? πριν απ? το τ?λο? του. Στι? 28 Ιουλ?ου 2010, η OM κατακτ? το
Σο?περ Καπ Γαλλ?α?
, νικ?ντα? εκε? την Παρ? Σεν Ζερμ?ν στη διαδικασ?α των π?ναλτι. Η Μαρσ?ιγ συνεχ?ζει την επ?λασ? τη? διατηρ?ντα? το Λιγκ Καπ Γαλλ?α? και την επ?μενη σεζ?ν (2010-2011), επικρατ?ντα? στον τελικ? τη?
Μονπελι? ΣΚ
(1-0). Στο πρωτ?θλημα, η ομ?δα τερματ?ζει δευτεραθλ?τρια Γαλλ?α? π?σω απ? τη
Λιλ ΟΣΚ
. Η
offseason
σημαδε?εται απ? την αναν?ωση τη? συνεργασ?α? των Μασσαλ?ν με τον προπονητ? του?
Ντιντι? Ντεσ?ν
?ω? το 2014
[67]
και την αλλαγ? στη προεδρ?α και τη νομικ? δομ? του συλλ?γου : η OM εγκαταλε?πει τη δομ? τη? ω? "Εκτελεστικ? και Εποπτικ? Συμβο?λιο" για να γ?νει μια Αν?νυμη Εταιρ?α με Διοικητικ? Συμβο?λιο, και με τον
Ζαν-Κλοντ Ντασι?
να αντικαθ?σταται απ? τον πρ?εδρο του πρ?ην Εποπτικο? Συμβουλ?ου,
Βενσ?ν Λαμπρ?ν
.
[68]
Τον Ιο?λιο του 2011, η Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ κατακτ? για δε?τερη συνεχ?μενη χρονι?, το
Σο?περ Καπ Γαλλ?α?
κερδ?ζοντα? τη
Λιλ ΟΣΚ
(5-4).
[69]
Ο
Ρεν? Ντυφ?ρ ντε Μονμιρ?ιγ
, ιδρυτ?? του συλλ?γου, εμπνε?στηκε απ? το δικ? του ?μβλημα, ?να D και ?να M μπλεγμ?να μεταξ? του?, για να δημιουργ?σει το πρ?το ?μβλημα τη? ομ?δα?. Το σλ?γκαν ≪ Droit au but ≫ τη? παλι??
Φουτμπ?λ Κλαμπ ντε Μαρσ?ιγ
[70]
θα χρησιμοποιηθε? απ? την ομ?δα και θα τοποθετηθε? κατ? μ?κο? του εμβλ?ματ?? τη?. Το ?μβλημα τη? OM θα εξελιχτε? στη συν?χεια σε μια
Art deco
εκδοχ? απ? το 1935 ω? το 1972, και μετ?πειτα σε μια πιο
kitsch
?κδοση απ? το 1972 και μετ?. Το 1986, το σλ?γκαν ξανακ?νει την επανεμφ?νισ? του π?νω στο ?μβλημα.
-
1899-1935
-
1935-1972
-
1972-1986
-
1990-1993
Η κυρι?τερη αλλαγ?, που επιτελ?στηκε στη συν?χεια στο σ?μα τη? ομ?δα?, ?ταν η προσθ?κη εν?? αστεριο? το οπο?ο συμβολ?ζει τι? 10 κατακτ?σει? του Κυπ?λλου Γαλλ?α? απ? του? Φωκαε??.
[70]
Με την ευκαιρ?α τη? εκατονταετηρ?δα? απ? την ?δρυση τη? ομ?δα? το
1999
, θα κ?νει την εμφ?νισ? του στο ?μβλημα το χρυσ? χρ?μα, το οπο?ο θα ε?ναι και αυτ? των τρ?των εμφαν?σεων που θα φορ? η ομ?δα στο
Κ?πελλο ΟΥΕΦΑ
. Στι?
17 Φεβρουαρ?ου
2004
[70]
γ?νεται η επ?σημη παρουσ?αση του ν?ου εμβλ?ματο? το οπο?ο εμφανισιακ? δε?χνει πιο μοντ?ρνο απ? τα προηγο?μενα, με τα αρχικ? του ον?ματο? του συλλ?γου να μην ε?ναι πλ?ον μπλεγμ?να μεταξ? του?, αλλ? να ε?ναι συνδεδεμ?να μεταξ? του? σε γαλ?ζια απ?χρωση
[71]
και με το σλ?γκαν να μην ε?ναι πλ?ον γραμμ?νο σε πλακ?τα π?νω απ? τα αρχικ? τη? ομ?δα? αλλ? κ?τω απ? αυτ? και σε χρυσ? απ?χρωση.
-
1993-1998
-
2000-2004
-
Απ? το 2004
Οι Φωκαε??, στου? εντ?? ?δρα? αγ?νε? του?, φορο?ν μια ?σπρη φαν?λα, κι αυτ? χρονολογε?ται απ? την ?δρυση τη? ομ?δα?. Το ?σπρο χρ?μα επιλ?χτηκε για να συμβολ?ζει την αγν?τητα του
ολυμπισμο?
, οπαδ?? του οπο?ου ?ταν ο
Πι?ρ ντε Κουμπερτ?ν
(οι αθλητ?? που συμμετε?χαν στου?
Θερινο?? Ολυμπιακο?? Αγ?νε? του 1896
στην
Αθ?να
?ταν ?λοι του? ντυμ?νοι στα ?σπρα). Το σορτσ?κι τη? εμφ?νιση? ?ταν μα?ρη? απ?χρωση? ω? φ?ρο τιμ?? στην παλι?
Φουτμπ?λ Κλαμπ ντε Μαρσ?ιγ
, κι αυτ? μ?χρι τι? αρχ?? τη? δεκαετ?α? του 1920,
[72]
?που κ?νουν την εμφ?νισ? του? το ?σπρο σορτσ?κι και οι μπλε κ?λτσε?, τα χρ?ματα τη? π?λη? τη? Μασσαλ?α?. Η σημασ?α αυτ?ν των χρωμ?των περιγρ?φεται απ? τον Λου? Ντυτρ?, μ?λο? του συλλ?γου, τον Νο?μβριο του 1930:
[73]
Να ε?σαι Μαρσ?ιγ, σημα?νει, αναμφ?βολα, να αγαπ?? την Ομ?δα σου, να ζει? τη ζω? τη?, να ενδιαφ?ρεσαι γι'αυτ?· για ?λα και για ?λου? ?σου? αποτελο?ν κομμ?τι τη?. Να ξ?ρει? να απορρ?πτει? οποιαδ?ποτε χαρ? προκειμ?νου να ε?σαι παρ?ν σε κ?θε εκδ?λωσ? τη?, ε?ναι να υποστηρ?ζει? μ?σω τη? παρουσ?α? σου, μ?σω των πληροφορι?ν σου και τη? ενημ?ρωσ?? σου, ?λου? ?σου? φορ?νε την ?σπρη φαν?λα και το μπλε σορτσ?κι.
Το 1969, η εμφ?νιση αλλ?ζει, με την εμφ?νιση εν?? κολ?ρου μπλε αποχρ?σεω?, του δε?τερου χρ?ματο? τη? π?λη? τη?
Μασσαλ?α?
?πω? και με την εμφ?νιση του
Coq Sportif
, πρ?του χορηγο? αθλητικο? υλικο? τη? ομ?δα?. Το
1971
, το μπλε κολ?ρο γ?νεται τρ?χρωμο με τα χρ?ματα τη? σημα?α? τη? Γαλλ?α? ?στερα απ? την κατ?κτηση του τ?τλου του πρωταθλητ? Γαλλ?α?, μια παρ?δοση που πλ?ον ?χει εξαφανιστε? στι? μ?ρε? μα?. Αξ?ζει επ?ση? να σημειωθε?, πω? την ?δια εκε?νη σεζ?ν, η OM θα αγωνιστε? με εκτ?? ?δρα? εμφ?νιση που αποτελε?ται απ? κ?κκινη φαν?λα, ?σπρο σορτ? και μπλε κ?λτσε?, ακριβ?? τα ?δια χρ?ματα με την
Παρ? Σεν Ζερμ?ν
, η οπο?α μ?λι? ?χει ιδρυθε? εκε?νη την εποχ?
[74]
Το 1974, με το ερχομ? τη?
Adidas
, τρει? μπλε γραμμ?? κ?νουν την εμφ?νισ? του? στι? ?κρε? τη? φαν?λα? και του σορτ?. Το
1980
, η εμφ?νιση γ?νεται ?σπρη με λεπτ?? μπλε γραμμ??, εν? το
1984
, η ?σπρη φαν?λα και οι μα?ρε? κ?λτσε? και σορτ? αποτελο?ν την τρ?τη εμφ?νιση των Μασσαλ?ν. Το 1985, η OM εγκαινι?ζει μια ?σπρη εμφ?νιση με δ?ο μπλε λωρ?δε? στα μαν?κια, με την εκτ?? ?δρα? εμφ?νιση να ε?ναι ?δια, αλλ? με τα δ?ο χρ?ματα αν?ποδα. Το 1986, η OM εγκαταλε?πει τι? μπλε κ?λτσε? για να τι? αντικαταστ?σει με μπλε σορτ?,
[75]
με τι? πρ?τε? να κ?νουν την επανεμφ?νισ? του? για σ?ντομο χρονικ? δι?στημα στη δι?ρκεια του πρ?του μισο? τη? σεζ?ν 95-96.
[76]
Απ? το 1989 ω? το 2012, και με εξα?ρεση μια σ?ντομη χρονικ? επιστροφ? στι? μπλε κ?λτσε? στη δι?ρκεια του πρ?του μισο? τη? σεζ?ν 1996-1997,
[77]
η OM θα αγων?ζεται με ολ?λευκε? εμφαν?σει?, πλην των δι?φορων σχεδ?ων (λωρ?δε?, σταυρο?). Το 1990, το μπλε χρ?μα τη? εμφ?νιση? των Μασσαλ?ν θα γ?νει πιο ανοιχτ?χρωμο, εν? θα αφαιρεθο?ν απ? την περιοχ? του ?μου οι τρει? λωρ?δε?-σ?μα κατατεθ?ν τη? Adidas, εξαιτ?α? μια? αναδι?ρθρωση? στο
marketing
τη? εταιρ?α?, πρ?εδρο? τη? οπο?α? ?ταν τ?τε ο Μπερν?ρ Ταπ?, επ?ση? πρ?εδρο? τη? OM.
Τι? σεζ?ν 1994-1995 και 1995-1996, η OM ?χει πλ?ον ω? χορηγ? αθλητικο? υλικο? τι?
Reebok
και
Mizuno
, πριν απ? την επιστροφ? τη?
Adidas
το 1997, μετ? την αγορ? του συλλ?γου απ? τον
Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο??
.
Απ? το 1996 και μετ?, το
design
των εμφαν?σεων τη? ομ?δα? βρ?σκεται σε συνεχ? πρ?οδο: ?σπρε? λωρ?δε? στο μπροστιν? μ?ρο? τη? φαν?λα?,
[78]
θυμ?ζοντα? τη ν?κη στο Κ?πελλο Γαλλ?α? το 1989,
[79]
μπλε σταυρ?? το 2000,
[80]
θυμ?ζοντα? το ?μβλημα τη? π?λη? τη? Μασσαλ?α?, ?πω? και την περ?οδο
2004
-
2006
? γενικ?τερα ?να ?σπρο σ?νολο.
Η εκτ?? ?δρα? εμφ?νιση τη? σεζ?ν 2007-2008 ?χει ω? μοτ?βο κ?θετε? λωρ?δε? ?σπρη? και μπλε απ?χρωση?, θυμ?ζοντα? ?τσι την εμφ?νιση τη?
Εθνικ?? Αργεντιν??
. Αν και τη σεζ?ν 2011-12, η ομ?δα ξαναβρ?σκει το μπλε για τι? εκτ?? ?δρα? εμφαν?σει? τη? και τι? εμφαν?σει? που φορο?ν οι πα?κτε? στι? προπον?σει?, τα χρ?ματα θα ξαναγ?νουν πιο ανοιχτ?χρωμα την αμ?σω? επ?μενη σεζ?ν. Π?ραυτα, η επιστροφ? των μπλε καλτσ?ν στην εντ?? ?δρα? εμφ?νιση τη? σεζ?ν 2012-2013, αποτελε? δε?γμα μια? θ?ληση? των διοικο?ντων τον σ?λλογο για μια επιστροφ? στι? καταβολ?? του και, μ'αυτ? τον τρ?πο, να ηρεμ?σουν τα πνε?ματα και οι εντ?σει? που δημιουργ?θηκαν με την εμφ?νιση εν?? πορτοκαλ? αποχρ?σεω? κολ?ρου,
[81]
ω? φ?ρο τιμ?? προ? το σκληροπυρηνικ? γκρουπ οπαδ?ν του συλλ?γου,
Souths Winners
, στην εμφ?νιση τη? ομ?δα?.
-
Εντ?? ?δρα? εμφ?νιση, σεζ?ν 2006-2007
-
Το ?μβλημα τη? ομ?δα? στην εμφ?νιση για τα ευρωπα?κ? κ?πελλα, σεζ?ν 2006-2007
-
Πλ?τη εντ?? ?δρα? εμφ?νιση?, σεζ?ν 2007-2008
-
Πλ?τη ευρωπα?κ?? εμφ?νιση?, σεζ?ν 2007-2008
-
Το ?μβλημα τη? ομ?δα? στην εντ?? ?δρα? εμφ?νιση, σεζ?ν 2009-2010
Η ομ?δα, που πραγματοποιο?σε, αρχικ?, τι? δραστηρι?τητ?? τη? στο
Παρκ Μπορελ?
, καθ?? και σε μ?α αλ?να, δ?πλα στο
Παρκ Σαν?
, αποφ?σισε, μετ? τον πρ?το τ?τλο πρωταθλητ? τη? στην
USFSA
, το
1904
, να αποκτ?σει ?να γ?πεδο αντ?ξιο του διαμετρ?ματ?? τη?, με αυτ? να ε?ναι το
Σταντ ντε λ’Υβ?ν
.
[5]
Το γ?πεδο αυτ?, π?ρε αργ?τερα την ονομασ?α του
Φερν?ν Μπου?σ?ν
, διεθνο?? και αρχηγο? ομ?δα?
ρ?γκμπι
του συλλ?γου. Το στ?διο αυτ?, χωρητικ?τητα? 15.000 θ?σεων, χρησιμοποι?θηκε επ?ση? στη δι?ρκεια του
Β’ Παγκοσμ?ου Πολ?μου
, καθ?? το Βελοντρ?μ χρησιμοποιο?νταν απ? τι? στρατιωτικ?? δυν?μει?, και, αργ?τερα, μεταξ?
1965
και
1966
μετ? την ?ρνηση του Δ?μου τη? π?λη? να αλλ?ξει τον τ?πο διεξαγωγ?? των αγ?νων τη? ομ?δα? στο Σταντ Βελοντρ?μ και κατ? τη σεζ?ν
1982-1983
, εν?σο το Βελοντρ?μ ανακαινιζ?ταν, εν?ψει του
Euro 1984
.
[82]
Το
Σταντ Βελοντρ?μ
αποτελε?, απ? το
1937
, την ?δρα τη? Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ. Ο πρ?το? αγ?να? τη? ομ?δα? στο γ?πεδο αυτ?, διεξ?χθη στι?
13 Ιουν?ου
1937
, απ?ναντι στην
Τορ?νο ΦΚ
, σε μια φιλικ? αναμ?τρηση που ?ληξε με τη ν?κη των Φωκαι?ν με σκορ 2-1.
[20]
Το Σταντ Βελοντρ?μ αν?κει στον Δ?μο τη? Μασσαλ?α?. Στη δι?ρκεια τη? ιστορ?α? του γν?ρισε αρκετ?? ανακαιν?σει?, με την ευκαιρ?α του
Euro 1984
και του
Παγκοσμ?ου Κυπ?λλου του 1998
. Το Βελοντρ?μ ?γινε, ?τσι, το δε?τερο σε χωρητικ?τητα γ?πεδο στη Γαλλ?α, π?σω απ? το
Σταντ ντε Φραν?
, με χωρητικ?τητα 60.013 θ?σει?. Παρ?λα αυτ?, δεν αποτελε? μ?ρο? των γαλλικ?ν γηπ?δων που ?χουν αξιολογηθε? απ? την
UEFA
ω? π?ντε αστ?ρων. Δεχ?μενο οξε?α κριτικ? και χωρ?? να ?χει καταφ?ρει να γ?νει αγαπητ? στο φ?λαθλο κοιν? τη? Μασσαλ?α?,
[83]
κυρ?ω? λ?γω τη? αρχιτεκτονικ?? του (απουσ?α στεγ?στρου, σχεδ?ν μηδαμιν? ακουστικ?), το Σταντ Βελοντρ?μ αποτελε?, απ? το 2003, αντικε?μενο δι?φορων προσπαθει?ν που στοχε?ουν στη στ?γασ? του ? στην α?ξηση τη? χωρητικ?τητ?? του. Στι?
9 Ιουλ?ου
2009
, το δημοτικ? συμβο?λιο τη? π?λη? τη? Μασσαλ?α? εν?κρινε σχ?διο που προ?βλεπε την ολικ? αναμ?ρφωση του Σταδ?ου Βελοντρ?μ, καθ?? και του περ?γυρο? του, στο οπο?ο περιλαμβαν?ταν και η στ?γαση του συν?λου των κερκ?δων, καθ?? και η α?ξηση τη? χωρητικ?τητα? στι? 67.000 θ?σει?.
[84]
Το κομμ?τι
Jump
των
Van Halen
συνοδε?ει την ε?σοδο των παικτ?ν στον αγωνιστικ? χ?ρο, απ? τον Α?γουστο του
1986
.
[16]
Το
Come with me
του
Puff Daddy
και του
Jimmy Page
ε?ναι το κομμ?τι που ακο?γεται απ? τα μεγ?φωνα του γηπ?δου, κατ? την επ?τευξη εν?? τ?ρματο? απ? του? Μασσαλο??.
[85]
Οι προπονητικ?? εγκαταστ?σει? τη?
La Commanderie
εγκαινι?στηκαν τον Ιο?λιο του
1991
απ? του? πα?κτε? τη? OM, β?ζοντα?, ?τσι, τ?λο? στην χρ?ση των προπονητικ?ν εγκαταστ?σεων του
Λυμιν?
? του
Σαιν-Μεν?
, οι οπο?ε? ?ταν δι?σπαρτε? εντ?? τη? π?λη?. Το σχ?διο αυτ? υλοποι?θηκε κατ?πιν επιθυμ?α? του πρ?ην αθλητικο? διευθυντ? τη? ομ?δα?,
Μισ?λ Χινταλγκ?
.
Το
2002
, στο συγκεκριμ?νο προπονητικ? κ?ντρο, ευρισκ?μενο στο 12ο δημοτικ? διαμ?ρισμα τη? Μασσαλ?α?, ξεκ?νησαν εργασ?ε? αν?πτυξ?? του και εκσυγχρονισμο? του. Τον Ιανου?ριο του
2005
, το σ?νολο των διοικητικ?ν υπηρεσι?ν, καθ?? και η υπηρεσ?α
OM Medias
του συλλ?γου μετακ?μισαν στι? νε?τευκτε? εγκαταστ?σει? στην περιοχ? του προπονητικο? κ?ντρου τη? ομ?δα?.
[86]
Στι?
26 Αυγο?στου
2009
, οι εγκαταστ?σει? π?ραν την ονομασ?α ≪Προπονητικ? Κ?ντρο Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο??≫, προ? τιμ? του παλιο? ιδιοκτ?τη τη? ομ?δα?.
[87]
Με αυτ? την ευκαιρ?α, το κ?ντρο γν?ρισε ακ?μη μ?α επ?κταση, με τα εγκα?νια εν?? κτιρ?ου για το τμ?μα στ?βου του συλλ?γου, στο οπο?ο συμπεριλαμβ?νονταν και ειδικ?? α?θουσε? για αποκατ?σταση των αθλητ?ν, εντ?? τη? π?λη? τη? Μασσαλ?α?.
Οι πα?κτε? των ακαδημι?ν, προπονο?νται μεν στι? εγκαταστ?σει? αυτ??, αλλ? φιλοξενο?νται στην
Bastide des Accates
[88]
στο 9ο δημοτικ? διαμ?ρισμα τη? π?λη?. Τον Ιανου?ριο του 2011, ?να ολοκα?νουργιο κ?ντρο φιλοξεν?α? εγκαινι?στηκε στο Προπονητικ? Κ?ντρο Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο??, ?κταση? 1.900m². Αντικατ?στησε την Bastide, η οπο?α ε?χε γ?νει, πλ?ον, πολ? μικρ? για τι? αν?γκε? του συλλ?γου.
Πριν απ? το
Προπονητικ? Κ?ντρο Ρομπ?ρ Λου?-Ντρε?φο??
, η OM ε?χε τη διοικητικ? τη? ?δρα σε πολλ?? διαφορετικ?? διευθ?νσει?.
Αρχικ??, η ομ?δα εγκαταστ?θηκε στον αριθμ? 7 τη? Οδο? Συφρ?ν κοντ? στο
Vieux-Port
, ?που ?δρευε η διαλυμ?νη ομ?δα ξιφασκ?α? τη?
Epee
προτο? μετακομ?σει στην Οδ? ντε λα Τουρ στην Μπρασερ? Σαιν-Ζορζ το
1909
, στο
Cafe de la Bourse
το
1920
, και αργ?τερα στην Μπρασερ? ντε Σπορ στην
Πλατε?α Καστελ?ν
το
1924
. Η OM θα εγκατασταθε? στον αριθμ? 6 τη? Οδο? Εντμ?ν Ροστ?ν και στη συν?χεια στον αριθμ? 1 τη? Οδο? τη? Βασ?λισσα? Ελισ?βετ στο ?ψο? τη?
Κανεμπι?ρ
μ?χρι το
1949
.
?πειτα, επ? σχεδ?ν ε?κοσι ?τη, η ομ?δα ε?χε την ?δρα τη? στην
Πλατε?α Φελ?ξ-Μπαρ?
προτο? ο
Μαρσ?λ Λεκλ?ρ
αποφασ?σει τη μετεγκατ?στασ? τη? εντ?? του
Σταδ?ου Βελοντρ?μ
. Η ?φιξη του
Μπερν?ρ Ταπ?
στη Μαρσ?ιγ, ε?χε ω? αποτ?λεσμα μια ν?α μετακ?μιση, αυτ? τη φορ? επ? τη?
Λεωφ?ρου Πραντ?
. Το
1996
, ο σ?λλογο? εγκαταστ?θηκε και π?λι κοντ? στην ?δρα του, επ? τη? Οδο? Νεγκρεσκ?, προτο?, οριστικ?, εγκατασταθε? στη
La Commanderie
το
2005
.
[89]
Τ?σσερα επ?σημα καταστ?ματα τη? ομ?δα? ε?ναι διαθ?σιμα εντ?? τη? π?λη? τη? Μασσαλ?α?: το μουσε?ο-κατ?στημα του
Σταδ?ου Βελοντρ?μ
και τρ?α ?λλα καταστ?ματα (
Rue Saint-Ferreol
,
Κανμπι?ρ
και
Λα Βαλεντ?ν
). ?να π?μπτο κατ?στημα ?νοιξε στη
Βιτρ?λ
τον Ιο?λιο του 2010, εν? ?να ?κτο εγκαινι?στηκε το 2011, στο
Plan de Campagne
. Η Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ, εγκαιν?ασε επ?ση? ?να κατ?στημα στο κ?ντρο τη? π?λη? του
Αλγερ?ου
, το Δεκ?μβριο του 2008, κ?τι που την κατ?στησε την πρ?τη γαλλικ? ομ?δα που διαθ?τει επ?σημο κατ?στημα σε χ?ρα του εξωτερικο?. Συνολικ?, η Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ διαθ?τει περ?που χ?λια σημε?α π?ληση? των προ??ντων τη? αν? τη Γαλλ?α.
[90]
Ο σ?λλογο? σχεδι?ζει, ακ?μα, τη δημιουργ?α δικτ?ου για τη δι?θεση των προ??ντων του στην
Αφρικ?
,
[91]
καθ?? και στην
Ασ?α
και τη
Μ?ση Ανατολ?
.
[92]
Οι οπαδο? τη? Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ αποτελο?ν τμ?μα τη? ζω?? του συλλ?γου, εδ? και περ?που ?ναν αι?να. ?λλωστε, αυτο? ?ταν που χρηματοδ?τησαν την ανακατασκευ? του
Σταντ ντε λ’Υβ?ν
στι? αρχ?? τη? δεκαετ?α? του 1920.
[93]
Αδρανε?? στη δι?ρκεια των δεκαετι?ν 1950 και 1960, οι Μασσαλο? οπαδο? επανενεργοποι?θηκαν με την αν?ληψη τη? προεδρ?α? του συλλ?γου απ? τον
Λεκλ?ρκ
, ιδρ?οντα? την
?νωση Οπαδ?ν τη? ΟΜ
.
[94]
Απογοητευμ?νοι απ? τι? διοικητικ?? αναταρ?ξει? στα τ?λη τη? δεκαετ?α? του 1970, οι οπαδο? τη? OM πραγματοπο?ησαν δυναμικ? επιστροφ? στα κοιν? τη? ομ?δα? με την αν?ληψη τη? προεδρ?α? του συλλ?γου απ? τον
Μπερν?ρ Ταπ?
. Το φαιν?μενο των
ultras
, προερχ?μενο απ? την Ιταλ?α, εκε?νη την περ?οδο, σηματοδ?τησε τη γ?ννηση πολλ?ν οπαδικ?ν λεσχ?ν, μεταξ? των οπο?ων και η
Commando Ultra'84
, που αποτελε? και την παλαι?τερη λ?σχη
ultra
στη Γαλλ?α.
[95]
Ο
Μπερν?ρ Ταπ?
παραχ?ρησε τη διαχε?ριση των συνδρομ?ν για τα διαρκε?α? στα π?ταλα σε αυτ?? τι? οπαδικ?? λ?σχε?, εντ?σσοντ?? τε?, με αυτ?ν τον τρ?πο, στη ζω? τη? ομ?δα?. Μια α?ξηση στι? συνδρομ??, τη? τ?ξη? των 30 με 50
ευρ?
ετησ?ω?, αποφασ?στηκε απ? τι? λ?σχε?, βοηθ?ντα? ?τσι στη χρηματοδ?τηση των
tifos
, των εκδηλ?σεων, αλλ? και των μετακιν?σεων για τι? εκτ?? ?δρα? αναμετρ?σει?. Το σ?στημα αυτ? βρ?σκεται ακ?μη σε ισχ?, παρ? τι? οικονομικ?? δυσκολ?ε? του συλλ?γου (χρ?ο? υπολογιζ?μενο στα 3 εκατομμ?ρια ευρ? για το 2006
[96]
), καθ?? αποτελε? εγγ?ηση για την πληρωμ? εισιτηρ?ου στα π?ταλα των οργανωμ?νων.
[97]
Το 2009, η Μαρσ?ιγ αριθμο?σε ενν?α επ?σημου? οπαδικο?? φορε?? : το
Club Central des Supporters de l'OM
, το
Commando Ultra'84
, του?
South Winners
, το
Yankee Nord Marseille
, το
Club des Amis de l'OM
, του?
Fanatics
, του?
Dodger's
, του?
Marseille Trop Puissant
και το
Handi Fan Club
.
[94]
Διαμ?χε? ε?ναι δυνατ? να υπ?ρξουν και μεταξ? των διαφορετικ?ν οπαδικ?ν παρατ?ξεων, ?πω? στην περ?πτωση τη? συμπλοκ?? μεταξ? Ultras και Winners στη δι?ρκεια εν?? αγ?να για το
Κ?πελλο ΟΥΕΦΑ τη? σεζ?ν 2008-2009
απ?ναντι στη
ΦΚ Σαχτ?ρ Ντον?τσκ
.
[98]
Οι οπαδο? που προ?ρχονται απ? τι?
Μπου?-ντυ-Ρον
δεν αποτελο?ν του? μ?νου? υποστηρικτ?? του συλλ?γου. Συγκεκριμ?να, σ?μφωνα με δημοσκ?πηση των εταιρει?ν
Ipsos
(2006),
[99]
TNS Sofres
(2008),
[100]
IFOP
(2009)
[101]
και
Sportfive
(2010),
[102]
η OM αποτελε? τη δημοφιλ?στερη ομ?δα στη Γαλλ?α με αριθμ? 9 εκατομμυρ?ων υποστηρικτ?ν. Επ? των συνολικ? εικοσιδ?ο περιοχ?ν τη? ηπειρωτικ?? Γαλλ?α?, η OM ε?ναι ο δημοφιλ?στερο? σ?λλογο? σε ?ντεκα περιοχ??, μεταξ? των οπο?ων και η
Ιλ-ντε-Φραν?
, με τη
Ζιροντ?ν Μπορντ?
να βρ?σκεται στη δε?τερη θ?ση με τρει? περιοχ??.
[103]
Μια μελ?τη του SportMarkt εκτ?μησε στα 7,8 εκατομμ?ρια τον αριθμ? των συμπαθο?ντων τη Μαρσ?ιγ αν? την Ευρ?πη, κ?τι που τοποθ?τησε την ομ?δα στη δ?κατη τ?ταρτη θ?ση, απ? πλευρ?? υποστηρικτ?ν, σε ευρωπα?κ? επ?πεδο,
[104]
με μεγ?λη διαφορ? π?σω απ? την
Μπαρτσελ?να
, πρ?τη τη? σχετικ?? κατ?ταξη?, και τα 57,8 εκατομμ?ρια φιλ?θλου? τη?.
Πλ?ον δημοφιλ?? ευρωπα?κ? ομ?δα στο
Μαγκρ?μπ
, μπροστ? απ? την Μπαρτσελ?να,
[91]
και δημοφιλ?στερη γαλλικ? ομ?δα στην
Αφρικ?
,
[105]
με, παρ?δειγμα, μια οπαδικ? λ?σχη στη
Σενεγ?λη
,
[106]
η Ολιμπ?κ διαθ?τει επ?ση?, οπαδικ?? λ?σχε? στον
Καναδ?
, τι?
ΗΠΑ
και τη
Ρωσ?α
.
[107]
Στη δι?ρκεια τη?
σεζ?ν 2007-2008
, 365.000 εμφαν?σει? πωλ?θηκαν αν? τη Γαλλ?α, καθιστ?ντα? την OM την ομ?δα με τι? μεγαλ?τερε? πωλ?σει? εμφαν?σεων στη Γαλλ?α, συμπεριλαμβανομ?νη? και τη?
Εθνικ?? Γαλλ?α?
, και υπ’ αριθμ?ν 5 στην Ευρ?πη για τι? εμφαν?σει? τη?
Adidas
, ισοβαθμ?ντα? με την
Μπ?γερν Μον?χου
.
[108]
Η ομ?δα ξεπ?ρασε το προσωπικ? τη? ρεκ?ρ στη δι?ρκεια τη?
σεζ?ν 2008-2009
με 420.000 εμφαν?σει? να ?χουν πωληθε?.
[109]
Σ?μφωνα με μια ?ρευνα που δημοσιε?τηκε απ? το
Futebol Finance
τον Φεβρου?ριο του 2010, η διαδικτυακ? ιστοσελ?δα τη? OM ε?ναι η ?βδομη επ?σημη ιστοσελ?δα ποδοσφαιρικ?? ομ?δα? σε επισκεψημ?τητα στο σ?νολο του δικτ?ου και η πρ?τη μεταξ? των γαλλικ?ν ομ?δων με 16,1 εκατομμ?ρια μοναδικο?? επισκ?πτε? ετησ?ω?.
[110]
Η OM μετρ? περισσ?τερα απ? 1,9 εκατομμ?ρια επισκ?πτε? στη σελ?δα τη? στο
Facebook
, κ?τι που την καθιστ? ω? τη δημοφιλ?στερη γαλλικ? ομ?δα σε αυτ? το κοινωνικ? δ?κτυο, αλλ? και τη δωδ?κατη δημοφιλ?στερη ομ?δα σε αυτ? την ιστοσελ?δα.
[111]
Το
Σταντ Βελοντρ?μ
γν?ρισε απ? τη σεζ?ν 1998-1999 ?ω? τη σεζ?ν 2010-2011 την καλ?τερη προσ?λευση στη
Λιγκ 1
, με ?να, ακατ?ριπτο μ?χρι σ?μερα, ρεκ?ρ απ? πλευρ?? κατ?χων διαρκε?α? (44.415)
[112]
στη δι?ρκεια τη? σεζ?ν 2003-2004 και ?ναν μ?σο ?ρο 52.996 θεατ?ν στη δι?ρκεια τη?
σεζ?ν 2004-2005
.
[113]
Στη δι?ρκεια τη? σεζ?ν 2008-2009, η ομ?δα δι?θετε τη δωδ?κατη καλ?τερη προσ?λευση στην Ευρ?πη.
[114]
Η Μαρσ?ιγ ε?ναι επ?ση? η πρ?τη γαλλικ? ομ?δα που αγων?στηκε μπροστ? σε κοιν? μεγαλ?τερο των 40.000 θεατ?ν στη
δε?τερη κατηγορ?α
? 40.376 απ?ναντι στην
Τουλο?ζ ΦΚ
, στι?
16 Οκτωβρ?ου
1981
.
[115]
Στι? 10 Αυγο?στου 2012
[116]
Σημε?ωση: Οι σημα?ε? αφορο?ν την εθνικ? ομ?δα, σ?μφωνα με του? καν?νε? επιλεξιμ?τητα? τη?
FIFA
. Οι πα?κτε? μπορε? να κατ?χουν περισσ?τερε? ιθαγ?νειε? εκτ?? FIFA.
Σημε?ωση: Οι σημα?ε? αφορο?ν την εθνικ? ομ?δα, σ?μφωνα με του? καν?νε? επιλεξιμ?τητα? τη?
FIFA
. Οι πα?κτε? μπορε? να κατ?χουν περισσ?τερε? ιθαγ?νειε? εκτ?? FIFA.
Διακρ?σει?
του συλλ?γου Ολιμπ?κ Μαρσ?ιγ σε επ?σημου? αγ?νε?
Εγχ?ριοι αγ?νε?
|
Διεθνε?? αγ?νε?
|
- Επ?καιρε? διοργαν?σει?
- Πρωταθλ?ματα: 1937, 1948, 1971, 1972, 1989, 1990, 1991, 1992, 2010
- Κ?πελλα: 1924, 1926, 1927, 1935, 1938, 1943, 1969, 1972, 1976, 1989
- Κ?πελλα: 2010, 2011, 2012
|
- Επ?καιρε? διοργαν?σει?
- Πρωταθλ?ματα: 1993
- Φιναλ?στ: 1991
- Φιναλ?στ: 1999, 2004, 2018
|
- ↑
1,0
1,1
(
Γερμανικ?
,
Αγγλικ?
,
Γαλλικ?
,
Ισπανικ?
,
Ιταλικ?
)
archINFORM
.
7328
. Ανακτ?θηκε στι? 31 Ιουλ?ου 2018.
- ↑
Laurent Oreggia (Ιανου?ριο? 2009). ≪Divers≫.
Tout (et meme plus) sur l'OM
. Hugo et Compagnie. σελ. 101.
ISBN
9782755603262
.
- ↑
3,0
3,1
3,2
Pecheral, Alain
(2007). ≪Ainsi fonts, fonts, fonts (baptismaux)≫.
La grande histoire de l'OM (Des origines a nos jours)
. L'Equipe. σελ. 10-11.
ISBN
2916400079
.
- ↑
4,0
4,1
Football magazine
n°23, decembre 1961, p. 12
- ↑
5,0
5,1
5,2
Collectif (2005).
Olympique de Marseille - Un club a la une
. L'Equipe. σελ. 7.
ISBN
2915535019
.
- ↑
Le Petit Journal
, N°14689 du 16 mars 1903, p.4
, sur
gallica.bnf.fr
.
- ↑
La Presse
, N°3942 du 16 mars 1903, p.3
, sur
gallica.bnf.fr
.
- ↑
8,0
8,1
8,2
(
Αγγλικ?
)
Frederic Pauron (24 Απριλ?ου 2004).
≪France 1892-1919≫
. www.rsssf.com
. Ανακτ?θηκε στι? 11 Νοεμβρ?ου 2008
.
- ↑
Collectif (2007).
Coupe de France: la folle epopee
. L'Equipe. σελ. 334.
ISBN
2915535620
.
- ↑
Alain Pecheral. ≪Le declic des annees 1920≫.
op.cit
. σελ. 35.
- ↑
Collectif (2007).
Coupe de France: La folle epopee
. L'Equipe. σελ. 45-47.
ISBN
2915535620
.
- ↑
L'Equipe, Olympique de Marseille - Un club a la une, Collectif, 2005,
ISBN 2915535019
, 6
- ↑
Alain Pecheral, op.cit., 45, Le declic des annees 1920
- ↑
La Saison 1931/1932, l'OM Champion du Sud-Est adhere au professionnalisme
,
www.om4ever.com
, 2007, 11 Νοεμβρ?ου 2008
- ↑
15,0
15,1
15,2
15,3
(
Αγγλικ?
)
France - First Division Results and Tables 1932-1998
,
www.rsssf.com
, Jan Schoenmakers, 23 Φεβρουαρ?ου 2005, ανακτ?θηκε στι? 11 Νοεμβρ?ου 2008
- ↑
16,0
16,1
op.cit., Laurent Oreggia, Divers, 103
- ↑
OM 7 - 3 Nimes : Feuille de match
,
www.om1899.com
, 12 Νοεμβρ?ου 2009
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : la folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, 350, σελ.431
- ↑
Atlas, 100 ans de football en France, Collectif, 1982,
ISBN 2731201088
, 131-132, σελ.320
- ↑
20,0
20,1
op.cit., Laurent Oreggia, Stades, 77
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : la folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, 351, σελ.431
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : la folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, 354, σελ.431
- ↑
1938/39 : la France decouvre la ≪ perle noire ≫, OM Match, 12 Δεκεμβρ?ου 2009, τε?χο? 89, σελ.26, ISBN 1954-1449
- ↑
Velodrome - Le cœur du football francais
Αρχειοθετ?θηκε
2010-11-01 στο
Wayback Machine
.,
fr.fifa.com
, 11 Δεκεμβρ?ου 2009
- ↑
op.cit., Laurent Oreggia, Quelques ≪ histoires ≫ moins connues, σελ. 13
- ↑
L'Equipe, Coupe de France: La folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, απ.351, σελ.431
- ↑
27,0
27,1
op.cit., Laurent Oreggia, Quelques ≪ histoires ≫ moins connues, σελ. 14
- ↑
≪La resurrection≫
.
www.fcmetz.com
. Ανακτ?θηκε στι? 1 Νοεμβρ?ου 2009
.
- ↑
≪Saison 1948-1949 de l'OM≫
.
www.om1899.com
. Ανακτ?θηκε στι? 11 Νοεμβρ?ου 2008
.
- ↑
Collectif, Dictionnaire historique des clubs de football francais, Pages de foot, mars 1999, 500 p.
ISBN 2913146015
, pp. 209-210
- ↑
Alain Pecheral, op.cit., ≪ Les quatre saisons d'Henri Roessler ≫, p. 146-147
- ↑
Alain Pecheral, op.cit., ≪ Annexe III - Le championnat ≫, p. 390
- ↑
Saison 1957-1958 de l'OM
,
www.om4ever.com
, 11 Νοεμβρ?ου 2008
- ↑
34,0
34,1
34,2
34,3
a, b, c et d Alain Pecheral, op.cit., ≪ Annexe V - L'OM et l'Europe ≫, p. 414
- ↑
Laurent Oreggia, op.cit., Joueurs, p.49
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : La folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, p.385, p.431
- ↑
Saison 1970-1971 de l'OM
,
www.om4ever.com
, 11 novembre 2008
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : La folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, p.388, p.431
- ↑
op.cit., Alain Pecheral, Deux rois pour un double, p.210
- ↑
Θα τερματ?σει την καρι?ρα του στη Γαλλ?α, με ?να αποκλεισμ? εν?? ?του? επειδ? ?σπρωξε διαιτητ? στα προημιτελικ? του Κυπ?λλου Γαλλ?α? σε ?να αγ?να με αντ?παλο την
Παρ? Σεν Ζερμ?ν
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : La folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, p.392, p.431
- ↑
Saison 1978-1979 de l'OM
,
www.om4ever.com
, 11 novembre 2008
- ↑
Saison 1980-1981 de l'OM
,
www.om4ever.com
, 11 novembre 2008
- ↑
Saison 1983-1984 de l'OM
,
www.om4ever.com
, 11 novembre 2008
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : La folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, p.402, p.431
- ↑
France Football
, n° 2078 du 4 fevrier 1986, Interview de Bernard Tapie
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : la folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, p.405, p.431
- ↑
L'Equipe, 50 ans de coupes d'Europe, Collectif, 2005, p.384, p.136-137,
ISBN 295196059X
- ↑
49,0
49,1
49,2
Alain Pecheral, op.cit., Annexe V - L'OM et l'Europe, p.415.
- ↑
L'Equipe, 50 ans de coupes d'Europe, Collectif, 2005, p.382, p.253,
ISBN 295196059X
- ↑
51,0
51,1
51,2
op. cit., Alain Pecheral, Rien ne VA plus, p.317
- ↑
op.cit., Laurent Oreggia, Il etait une fois, p.8
- ↑
Saison 1997-1998 de l'OM
,
www.om4ever.com
, 11 novembre 2008
- ↑
L'Equipe, 50 ans de coupes d'Europe, Collectif, 2005, p.382, p.267,
ISBN 295196059X
- ↑
L'OM bat Montpellier a l'issue d'un match completement fou
,
www.om4ever.com
, 11 novembre 2008
- ↑
Les grands moments en C1 : Le jour ou l’OM a battu les invincibles
Αρχειοθετ?θηκε
2014-02-21 στο
Wayback Machine
., Laurent Oreggia,
www.om.net
, 2 juillet 2007
- ↑
Coaches un jour, Marseillais toujours,
France Football
, 4 novembre 2008, no.3265, p.22, ISSN 0015-9557, Supplement Clubs de legende : Special OM
- ↑
Le Stade Velodrome
Αρχειοθετ?θηκε
2006-08-22 στο
Wayback Machine
.,
www.om.net
, 11 novembre 2008
- ↑
L'Equipe, 50 ans de coupes d'Europe, Collectif, 2005, p.382, p.270-271,
ISBN 295196059X
- ↑
op. cit., Alain Pecheral, OM et PSG rivaux sur commande, p.361
- ↑
L'Equipe, Coupe de France : La folle epopee, Collectif, 2007,
ISBN 2915535620
, p.385, p.424
- ↑
Liverpool 0-1 OM : Historique!
Αρχειοθετ?θηκε
2014-02-21 στο
Wayback Machine
., Laurent Oreggia,
www.om.net
, 3 octobre 2007
- ↑
Dominique Rousseau, Cousu de fil blanc, L'Equipe, 6 mai 2009, p.3
- ↑
Communique de Robert Louis-Dreyfus
Αρχειοθετ?θηκε
2012-02-23 στο
Wayback Machine
., 17 juin 2009,
www.om.net
,
AFP
- ↑
V. Labrune confirme a l’AFP la nomination de J-C Dassier
Αρχειοθετ?θηκε
2014-02-21 στο
Wayback Machine
.,
AFP
,
www.om.net
, 22 juin 2009
- ↑
Robert Louis-Dreyfus est mort
[
νεκρ?? σ?νδεσμο?
]
,
www.laprovence.com
, 4 juillet 2009
- ↑
Deschamps reste a l'OM
[
νεκρ?? σ?νδεσμο?
]
,
laprovence.com
, 6 juin 2011
- ↑
Labrune remplace Dassier
Αρχειοθετ?θηκε
2012-08-04 at
Archive.is
,
lequipe.fr
, 9 juin 2011, Olivier Schwob, Herve Penot et Helene Foxonet
- ↑
L'OM remporte un Trophee des champions palpitant
,
lepoint.fr
, 28 juillet 2011
- ↑
70,0
70,1
70,2
Histoire des logos de l'OM
,
vexil.prov.free.fr
, 11 novembre 2008
- ↑
Un nouveau logo pour l'OM
Αρχειοθετ?θηκε
2008-06-04 στο
Wayback Machine
.,
www.strategies.fr
, 11 novembre 2008
- ↑
op.cit., Laurent Oreggia, Il etait une fois, p.6
- ↑
≪Αρχειοθετημ?νο αντ?γραφο≫
. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 20 Μα?ου 2013
. Ανακτ?θηκε στι? 14 Σεπτεμβρ?ου 2012
.
- ↑
http://1.bp.blogspot.com/_OCjP6rGW5Qw/TLi9tFGE8zI/AAAAAAAAAOo/Vq5XqmmCQq8/s1600/Football+Olympique+de+Marseille+1970-71.jpg
- ↑
http://www.om4ever.com/NewEquipes/OM8687.jpg
- ↑
http://www.om4ever.com/CoupeFrance/1990/96BlenodOM.jpg
- ↑
http://1.bp.blogspot.com/_OCjP6rGW5Qw/TLXbzJyTniI/AAAAAAAAANM/8FAfslE75MU/s1600/Football+Olympique+de+Marseille+1996-1997.jpg
- ↑
http://www.om4ever.com/NewEquipes/OM9798.jpg
- ↑
http://www.om4ever.com/NewEquipes/OM8889Bis.jpg
- ↑
http://www.om4ever.com/SaisonImages/20002001/01PSGOMBis.jpg
- ↑
10 raisons de ne pas acheter le nouveau maillot
- ↑
Alain Pecheral, op. cit., ≪ Quarantaines ≫, p. 231
- ↑
≪Le stade Velodrome n'est pas digne de Marseille≫
[
νεκρ?? σ?νδεσμο?
]
, Anthony Jammot, 12 fevrier 2009,
www.laprovence.com
- ↑
La renovation du Stade Velodrome
Αρχειοθετ?θηκε
2013-12-13 στο
Wayback Machine
.,
www.marseille.fr
, 18 decembre 2009
- ↑
L'OM en musique
Αρχειοθετ?θηκε
2013-12-13 στο
Wayback Machine
.,
www.om.net
, 21 juin 2008, Emmanuel Jean
- ↑
La Commanderie
Αρχειοθετ?θηκε
2013-01-18 στο
Wayback Machine
.,
www.om.net
, 11 novembre 2008
- ↑
La Commanderie officiellement nommee "Robert Louis-Dreyfus"
Αρχειοθετ?θηκε
2014-02-21 στο
Wayback Machine
.,
www.om.net
, Emmanuel Jean, 26 aout 2009
- ↑
Centre de formation
Αρχειοθετ?θηκε
2008-11-14 στο
Wayback Machine
.,
www.om.net
, 12 novembre 2008
- ↑
Laurent Oreggia, op.cit., ≪ Il etait une fois ≫, p. 10
- ↑
Laurent Oreggia. ≪Le club en 2009≫.
op.cit
. σελ. 115.
- ↑
91,0
91,1
≪Bientot une boutique de l'OM en Algerie≫
.
lefigaro.fr
. 29 Ιουλ?ου 2008. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 23 Φεβρουαρ?ου 2014
. Ανακτ?θηκε στι? 12 Νοεμβρ?ου 2008
.
- ↑
≪L'OM ouvrira une boutique officielle a Alger≫
.
www.laprovence.com
. 29 Ιουλ?ου 2008
. Ανακτ?θηκε στι? 15 Νοεμβρ?ου 2009
.
[
νεκρ?? σ?νδεσμο?
]
- ↑
Allez! l'O.M...,
Bulletin officiel de l'Olympique de Marseille, N°75 du vendredi 18 aout 1922, ≪ Pour l'O.M. plus grand ≫, p. 1-2.
- ↑
94,0
94,1
Laurent Oreggia, op.cit., ≪ Supporters ≫, p. 20
- ↑
Laurent Oreggia, op.cit., ≪ Supporters ≫, p. 25
- ↑
Alain Pecheral, op.cit., ≪ Diouf, apres Bouchet ≫, p. 355
- ↑
Zoom sur les supporters de l’OM
[
νεκρ?? σ?νδεσμο?
]
,
www.france-info.com
, 9 decembre 2008
- ↑
Supporters : trois leaders en garde a vue
[
νεκρ?? σ?νδεσμο?
]
, 7 mai 2009, Laetitia Sariroglou,
www.laprovence.com
- ↑
≪L'OL a rejoint l'OM dans le cœur des Francais≫
.
www.ipsos.fr
. 28 Μαρτ?ου 2006. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 4 Ιανουαρ?ου 2009
. Ανακτ?θηκε στι? 23 Ιανουαρ?ου 2013
.
- ↑
Laurent Oreggia, op.cit., ≪ Supporters ≫, p. 17-18
- ↑
≪L'OM, equipe de football preferee des Francais≫
.
www.lepoint.fr
. 7 Αυγο?στου 2009. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 13 Δεκεμβρ?ου 2009
. Ανακτ?θηκε στι? 23 Ιανουαρ?ου 2013
.
- ↑
≪Marseille au top≫
.
www.francefootball.fr
. 21 Σεπτεμβρ?ου 2010. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 28 Δεκεμβρ?ου 2010
. Ανακτ?θηκε στι? 23 Ιανουαρ?ου 2013
.
France Football
- ↑
L'OM champion... de la popularite
Αρχειοθετ?θηκε
2012-03-15 στο
Wayback Machine
.,
www.sportweek.fr
Αρχειοθετ?θηκε
2010-12-30 στο
Wayback Machine
., 9 aout 2010
- ↑
Le Barca, club le plus populaire d'Europe
Αρχειοθετ?θηκε
2010-09-12 στο
Wayback Machine
.,
www.tdg.ch
,
La Tribune de Geneve
, 9 septembre 2010
- ↑
(
pdf
)
Dossier de presse Trophee des champions 2010
Αρχειοθετ?θηκε
2014-02-22 στο
Wayback Machine
.,
Ligue de Football Professionnel
, juillet 2010
- ↑
Echos d'Afrique
, Mame Fatou Ndoye,
www.lefigaro.fr
, 7 janvier 2009
- ↑
Laurent Oreggia, op.cit., ≪ Supporters ≫, pp. 26-28
- ↑
Laurent Oreggia. ≪Le club en 2009≫.
op.cit
. σελ. 119.
- ↑
Le record de vente de maillots encore battu
[
νεκρ?? σ?νδεσμο?
]
,
www.laprovence.com
, 27 juillet 2009
- ↑
(
Ισπανικ?
)
20 websites de clubes mais visitados 2010
Αρχειοθετ?θηκε
2012-05-26 στο
Wayback Machine
.,
Futebol Finance
, consulte le 9 fevrier 2010
- ↑
Facebook: L’OM et le PSG parmi les 20 clubs les plus populaires du monde, l’OL sort su top 20 !
,
www.footmercato.net
, 15 mai 2011
- ↑
Cap sur les 42 000 abonnes
[
νεκρ?? σ?νδεσμο?
]
,
www.laprovence.com
, 23 juillet 2007
- ↑
Historique des affluences de spectateurs de Marseille
www.stades-spectateurs.com
, 1er juin 2011
- ↑
Affluence: MU au top
Αρχειοθετ?θηκε
2009-10-30 στο
Wayback Machine
., 27 octobre 2009,
www.eurosport.fr
- ↑
Alain Pecheral. ≪Le feuilleton du Club Francais≫.
op. cit
. σελ?δε? 66?67.
- ↑
Olympique de Marseille.
≪Site officiel de l'Olympique de Marseille≫
. OM.net. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 2 Ιουλ?ου 2014
. Ανακτ?θηκε στι? 22 Ιουν?ου 2012
.
π
?
σ
?
ε
Πρ?ην μ?λη τη?
G-14
(2000?2008)
|
---|
| 2000?2008
| | | 2002?2008
| |
|