Οδυσσ?α? Ελ?τη?
Ο Οδυσσ?α? Ελ?τη? το 1974
?νομα	Οδυσσ?α? Ελ?τη?
Γ?ννηση	2 Νοεμβρ?ου 1911 Ηρ?κλειο , Κρ?τη
Θ?νατο?	18 Μαρτ?ου 1996 (84 ετ?ν) Αθ?να
Επ?γγελμα/ ιδι?τητε?	μεταφραστ?? , ποιητ?? , κριτικ?? τ?χνη? και συγγραφ?α?
Εθνικ?τητα	?λληνα?
Υπηκο?τητα	Ελληνικ?
Σχολ?? φο?τηση?	Εθνικ? και Καποδιστριακ? Πανεπιστ?μιο Αθην?ν
Αξιοσημε?ωτα ?ργα	Το ?ξιον Εστ? , Το Μον?γραμμα , Μαρ?α Νεφ?λη , Ο Μικρ?? Ναυτ?λο? , Τα Ρω του ?ρωτα , Τα Ετεροθαλ?
Αξιοσημε?ωτε? διακρ?σει?	Βραβε?ο Ν?μπελ Λογοτεχν?α? ( 1979 )
Υπογραφ?
Πολυμ?σα σχετικ? με τoν συγγραφ?α
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Ο Οδυσσ?α? Ελ?τη? (πραγματικ? ?νομα: Οδυσσ?α? Αλεπουδ?λλη? ) ( Ηρ?κλειο Κρ?τη? , 2 Νοεμβρ?ου 1911 - Αθ?να , 18 Μαρτ?ου 1996), ?ταν ?να? απ? του? σημαντικ?τερου? ?λληνε? ποιητ?? , μ?λο? τη? λογοτεχνικ?? γενι?? του '30 . Βραβε?τηκε το 1960 με το Κρατικ? Βραβε?ο Πο?ηση? και το 1979 με το βραβε?ο Ν?μπελ Λογοτεχν?α? , ο δε?τερο? μ?χρι σ?μερα ?λληνα? που τιμ?θηκε με βραβε?ο Ν?μπελ Λογοτεχν?α?. Γνωστ?τερα ποιητικ? του ?ργα ε?ναι τα ?ξιον εστ? , ο ?λιο? ο πρ?το? και οι Προσανατολισμο? . Διαμ?ρφωσε ?να προσωπικ? ποιητικ? ιδ?ωμα και θεωρε?ται ?να? απ? του? ανανεωτ?? τη? ελληνικ?? πο?ηση? . Πολλ? ποι?ματ? του μελοποι?θηκαν, εν? συλλογ?? του ?χουν μεταφραστε? μ?χρι σ?μερα σε πολλ?? ξ?νε? γλ?σσε?. Το ?ργο του περιλαμβ?νει ακ?μα μεταφρ?σει? ποιητικ?ν και θεατρικ?ν ?ργων. Υπ?ρξε μ?λο? τη? Διεθνο?? ?νωση? Κριτικ?ν ?ργων Τ?χνη? και τη? Ευρωπα?κ?? Εταιρε?α? Κριτικ?? , αντιπρ?σωπο? στι? Rencontres Internationales τη? Γενε?η? και Incontro Romano della Cultura τη? Ρ?μη? .

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Νεανικ? χρ?νια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Οδυσσ?α? Ελ?τη? γενν?θηκε στι? 2 Νοεμβρ?ου του 1911 στο Ηρ?κλειο τη? Κρ?τη? . ?ταν το τελευτα?ο απ? τα ?ξι παιδι? του Παναγι?τη Αλεπουδ?λη και τη? Μαρ?α? Βραν?. Ο πατ?ρα? του καταγ?ταν απ? τον συνοικισμ? Καλαμι?ρη τη? Παναγιο?δα? Λ?σβου και ε?χε εγκατασταθε? στην π?λη του Ηρακλε?ου απ? το 1895, ?ταν σε συνεργασ?α με τον αδελφ? του ?δρυσε ?να εργοστ?σιο σαπωνοποι?α? και πυρηνελαιουργ?α?. Το παλαι?τερο ?νομα τη? οικογ?νεια? Αλεπουδ?λη ?ταν Λεμον??, και αργ?τερα μετασχηματ?στηκε σε Αλεπ??. Η μητ?ρα του καταγ?ταν απ? τον Παππ?δο τη? Λ?σβου . ^[1]

Το 1914 ο πατ?ρα? του μετ?φερε τα εργοστ?σι? του στον Πειραι? και η οικογ?νεια εγκαταστ?θηκε στην Αθ?να . Ο Οδυσσ?α? Ελ?τη? εγγρ?φηκε το 1917 στο ιδιωτικ? σχολε?ο Δ. Ν. Μακρ?, ?που φο?τησε για επτ? χρ?νια, ?χοντα? μεταξ? ?λλων δασκ?λου? του τον Ι.Μ. Παναγιωτ?πουλο και τον Ιω?ννη Θ. Κακριδ? . Τα πρ?τα καλοκα?ρια τη? ζω?? του τα π?ρασε στην Κρ?τη, τη Λ?σβο και τι? Σπ?τσε? . Τον Νο?μβριο του 1920, μετ? την πτ?ση του Ελευθερ?ου Βενιζ?λου , η οικογ?νει? του αντιμετ?πισε δι?ξει?, εξαιτ?α? τη? προσ?λωσ?? τη? στι? βενιζελικ?? ιδ?ε?. Ο ?διο? ο Βενιζ?λο? ε?χε στεν?? σχ?σει? με την οικογ?νεια και ε?χε φιλοξενηθε? συχν? στην οικ?α τη? στο κτ?μα του Ακλειδιο?. Αποκορ?φωμα των δι?ξεων που γν?ρισε η οικογ?νει? του ?ταν η σ?λληψη του πατ?ρα του. Το 1923 ταξ?δεψε οικογενειακ?? στην Ευρ?πη , επισκεπτ?μενο? την Ιταλ?α , την Ελβετ?α , τη Γερμαν?α και τη Γιουγκοσλαβ?α . Στη Λωζ?νη ο ποιητ?? ε?χε την ευκαιρ?α να γνωρ?σει απ? κοντ? τον εξ?ριστο, μετ? την πτ?ση του, Ελευθ?ριο Βενιζ?λο.

Το φθιν?πωρο του 1924 εγγρ?φηκε στο Γ? Γυμν?σιο Αρρ?νων Αθην?ν και συνεργ?στηκε στο περιοδικ? Η Δι?πλασι? των Πα?δων , χρησιμοποι?ντα? δι?φορα ψευδ?νυμα. ?πω? ο ?διο? ομολογε?, ^[2] πρωτογν?ρισε τη νεοελληνικ? λογοτεχν?α, αυτ?? ο θρεμμ?νο? με παγκ?σμια ?ργα του πνε?ματο?, που ξ?δευε ?λα του τα χρ?ματα αγορ?ζοντα? βιβλ?α και περιοδικ?. Εκτ?? απ? την ενασχ?λησ? του με τη λογοτεχν?α , ασχολ?θηκε ενεργ? με ορειβατικ?? εκδρομ?? στα βουν? τη? Αττικ?? και, αντιδρ?ντα? στη δι?θεσ? του για δι?βασμα, στρ?φηκε στον αθλητισμ? . Ακ?μη και τα βιβλ?α που αγ?ραζε ?πρεπε να ?χουν σχ?ση με την ελληνικ? φ?ση: Δημ?τριο? Καμπο?ρογλου , Κ?στα? Πασαγι?ννη? , Στ?φανο? Γραν?τσα? κι ?να? τρ?τομο? Οδηγ?? τη? Ελλ?δο? . Το 1925 π?θανε ο πατ?ρα? του. Την ?νοιξη του 1927 μ?α υπερκ?πωση και μ?α αδενοπ?θεια τον αν?γκασαν να εγκαταλε?ψει τι? φ?λαθλε? τ?σει? του καθηλ?νοντ?? τον στο κρεβ?τι για περ?που τρει? μ?νε?. Ακολο?θησαν ελαφρ? συμπτ?ματα νευρασθ?νεια? και περ?που την ?δια περ?οδο στρ?φηκε οριστικ? προ? τη λογοτεχν?α, γεγον?? που συν?πεσε με την εμφ?νιση αρκετ?ν ν?ων λογοτεχνικ?ν περιοδικ?ν, ?πω? η Ν?α Εστ?α και τα Ελληνικ? Γρ?μματα .

Το καλοκα?ρι του 1928 π?ρε το απολυτ?ριο του γυμνασ?ου με βαθμ? 7 ^3/11 . Μετ? απ? πι?σει? των γον?ων του, αποφ?σισε να σπουδ?σει χημικ?? , ξεκιν?ντα? ειδικ? φροντιστ?ρια για τι? εισαγωγικ?? εξετ?σει? του επ?μενου ?του?. Την ?δια περ?οδο ?ρθε σε επαφ? με το ?ργο του Κωνσταντ?νου Καβ?φη και του Ανδρ?α Κ?λβου ανανε?νοντα? τη γνωριμ?α του με τη θελκτικ? αρχα?α λυρικ? πο?ηση . Παρ?λληλα ανακ?λυψε το ?ργο του Πωλ Ελυ?ρ και των Γ?λλων υπερρεαλιστ?ν , που επ?δρασαν σημαντικ? στι? ιδ?ε? του για τη λογοτεχν?α, και τον ≪ αν?γκασαν να προσ?ξ [ ει ] κι αδ?στακτα να παραδεχτ [ ει ] τι? δυνατ?τητε? που παρουσ?αζε, στην ουσ?α τη? ελε?θερη? εν?σκηση? τη?, η λυρικ? πο?ηση ≫. ^[2]

Λογοτεχν?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κ?τω απ? την επ?δραση τη? λογοτεχνικ?? του στροφ??, παραιτ?θηκε απ? την πρ?θεση να ασχοληθε? με τη χημε?α και το 1930 εγγρ?φηκε στη Νομικ? Σχολ? τη? Αθ?να? . ?ταν το 1933 ιδρ?θηκε στο Πανεπιστ?μιο η ≪ Ιδεοκρατικ? Φιλοσοφικ? Ομ?δα ≫, με τη συμμετοχ? των Κωνσαντ?νου Τσ?τσου , Παναγι?τη Κανελλ?πουλου , Ιω?ννη Θεοδωρακ?πουλου και Ιω?ννη Συκουτρ? , ο Ελ?τη? ?ταν ?να? απ? του? εκπροσ?που? των φοιτητ?ν, συμμετ?χοντα? στα ≪Συμπ?σια του Σαββ?του≫ που διοργαν?νονταν. Την ?δια εποχ? μελ?τησε τη σ?γχρονη ελληνικ? πο?ηση του Κα?σαρο? Εμμανου?λ (τον Παρ?φωνο Αυλ? ), τη συλλογ? Στου Γλιτωμο? το Χ?ζι του Θεοδ?ρου Ντ?ρρου , τη Στροφ? (1931) του Γι?ργου Σεφ?ρη και τα Ποι?ματα (1933) του Νικ?τα Ρ?ντου . Με ενθουσιασμ? συν?χισε παρ?λληλα τι? περιπλαν?σει? του στην Ελλ?δα, τι? οπο?ε? περιγρ?φει ο ?διο?: ≪Πιονι?ροι αληθινο?, μ?ρε? και μ?ρε? προχωρο?σαμε νηστικο? και αξ?ριστοι, πιασμ?νοι απ? το αμ?ξωμα μια? ετοιμοθ?νατη? Σεβρολ?τ, ανεβοκατεβα?νοντα? αμμολ?φου?, διασχ?ζοντα? λιμνοθ?λασσε?, μ?σα σε σ?ννεφα σκ?νη? ? κ?τω απ? ανελ?ητε? νεροποντ??, καβαλικε?αμε ολο?να ?λα τα εμπ?δια και τρ?γαμε τα χιλι?μετρα με μιαν αχορταγι? που μον?χα τα ε?κοσ? μα? χρ?νια και η αγ?πη μα? γι' αυτ? τη μικρ? γη που ανακαλ?πταμε, μπορο?σαν να δικαιολογ?σουν≫. ^[2]

Την ?δια περ?οδο συνδ?θηκε στεν?τερα με τον Γι?ργο Σαραντ?ρη (1908–1941), ο οπο?ο? τον ενθ?ρρυνε στι? ποιητικ?? του προσπ?θειε?, ?ταν ακ?μα ο Ελ?τη? ταλαντευ?ταν σχετικ? με το αν ?πρεπε να δημοσιε?σει τα ?ργα του, εν? τον ?φερε σε επαφ? και με τον κ?κλο των Ν?ων Γραμμ?των (1935–1940, 1944). Το περιοδικ? αυτ?, με διευθυντ? τον Αντρ?α Καραντ?νη και συνεργ?τε? παλιο?? και νε?τερου? αξι?λογου? ?λληνε? λογοτ?χνε?, (?πω? οι Γι?ργο? Σεφ?ρη?, Γε?ργιο? Θεοτοκ?? , ?γγελο? Τερζ?κη? , Κοσμ?? Πολ?τη? , ?γγελο? Σικελιαν?? , κ.?.) ?φερε στην Ελλ?δα τι? σ?γχρονε? δυτικ?? καλλιτεχνικ?? τ?σει? και γν?ρισε στο αναγνωστικ? κοιν? κυρ?ω? του? νε?τερου? ποιητ??, με τη μετ?φραση αντιπροσωπευτικ?ν ?ργων του? ? με ?ρθρα κατατοπιστικ? για την πο?ησ? του?. ?γινε το πνευματικ? ?ργανο τη? γενι?? του '30 που φιλοξ?νησε στι? στ?λε? του ?λα τα νεωτεριστικ? στοιχε?α, κρ?νοντα? ευνο?κ? και προβ?λλοντα? τι? δημιουργ?ε? των ν?ων Ελλ?νων ποιητ?ν.

Η παρ?α στα Ν?α Γρ?μματα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?πω? ο Ελ?τη? αναγνωρ?ζει, το 1935 στ?θηκε μια ιδια?τερη χρονι? στην πνευματικ? πορε?α του. Τον Ιανου?ριο κυκλοφ?ρησε το περιοδικ? Ν?α Γρ?μματα . Τον Φεβρου?ριο γν?ρισε τον Ανδρ?α Εμπειρ?κο , που χαρακτηριστικ? τον περι?γραψε: ≪Ο μεγ?λη? αντοχ?? αθλητ?? τη? φαντασ?α?, με γ?πεδο την οικουμ?νη ολ?κληρη και διασκελισμ? τον ?ρωτα. Το ?ργο του, κ?θε του καινο?ργιο ?ργο, ζωσμ?νο απ? ?να μικρ? ουρ?νιο τ?ξο, ε?ναι μια υπ?σχεση προ? την ανθρωπ?τητα, μια δωρε? που αν δεν την κρατο?ν ακ?μα ?λοι στα χ?ρια του? ε?ναι αποκλειστικ? και μ?νον απ? δικ? του? αναξι?τητα≫. ^[2] Τον ?διο μ?να ο Εμπειρ?κο? ?δωσε δι?λεξη με θ?μα ≪Υπερρεαλισμ??, μια ν?α ποιητικ? σχολ?≫, που αποτ?λεσε και την πρ?τη επ?σημη παρουσ?αση του υπερρεαλισμο? στο ελληνικ? κοιν?. Οι δ?ο ποιητ?? συνδ?θηκαν με στεν? φιλ?α, που κρ?τησε π?νω απ? 25 χρ?νια. Τον Μ?ρτιο τη? ?δια? χρονι??, εκτ?? απ? το Μυθιστ?ρημα του Σεφ?ρη , κυκλοφ?ρησε η ποιητικ? συλλογ? Υψικ?μινο? του Εμπειρ?κου, με πο?ηση ορθ?δοξα υπερρεαλιστικ?. Ο Ελ?τη?, δ?κα χρ?νια νε?τερο?, ε?δε να ανο?γεται μπροστ? του δι?πλατη μια π?ρτα σε μια ν?α ποιητικ? πραγματικ?τητα, ?που μπορο?σε με τα δικ? του εφ?δια να θεμελι?σει το ποιητικ? του οικοδ?μημα. Το Π?σχα οι δυο φ?λοι επισκ?φτηκαν τη Λ?σβο , ?που με τη συμπαρ?σταση των Μυτιληνι?ν ζωγρ?φων Ορ?στη Καν?λλη και Τ?κη Ελευθερι?δη ?ρθαν σε επαφ? με την τ?χνη του λα?κο? ζωγρ?φου Θε?φιλου , που ε?χε πεθ?νει ?ναν χρ?νο πριν.

Κατ? τη δι?ρκεια μια? συγκ?ντρωση? του κ?κλου των Ν?ων Γραμμ?των στο σπ?τι του ποιητ? Γε?ργιου Κ. Κατσ?μπαλη , οι παριστ?μενοι κρ?τησαν ορισμ?να χειρ?γραφα του Ελ?τη, με το πρ?σχημα να τα μελετ?σουν καλ?τερα, και τα στοιχειοθ?τησαν κρυφ? με το ψευδ?νυμο ≪Οδυσσ?α? Βραν??≫, με στ?χο τη δημοσ?ευσ? του?, παρουσι?ζοντ?? τα αργ?τερα στον ?διο τον Ελ?τη. Αυτ?? αρχικ? ζ?τησε την απ?συρσ? του? απευθ?νοντα? ειδικ? επιστολ? στον Κατσ?μπαλη, ωστ?σο τελικ? πε?στηκε να δημοσιευτο?ν αποδεχ?μενο? το επ?ση? ψευδ?νυμο ≪Οδυσσ?α? Ελ?τη?≫. ^[3]

Η δημοσ?ευση των πρ?των ποιημ?των του στα Ν?α Γρ?μματα ?γινε τον Νο?μβριο του 1935, στο 11ο τε?χο? του περιοδικο?. Ο Ελ?τη? δημοσ?ευσε επ?ση? μεταφρ?σει? ποιημ?των του Ελυ?ρ και στο προλογικ? του ?ρθρο παρουσι?ζει τον δημιουργ? του? ω? τον ποιητ? που ≪?,τι γρ?φει φτ?νει αμ?σω? στην καρδι? μα?, μα? χτυπ?ει κατ?στηθα σαν κ?μα ζω?? ?λλη?, βγαλμ?νη? απ? το ?θροισμα των πιο μαγικ?ν ονε?ρων μα?≫ .

Το 1936, στην ≪Α? Διεθν? Υπερρεαλιστικ? ?κθεση των Αθην?ν ≫, ο Ελ?τη? παρουσ?ασε ζωγραφικο?? π?νακε? με την τεχνικ? τη? χαρτοκολλητικ?? (collage). ^[4] Εκε?νη τη χρονι?, η ομ?δα των ν?ων λογοτεχν?ν ?ταν πιο στ?ρεη και μεγαλ?τερη. Ο Ελ?τη? γνωρ?στηκε επ?ση? με τον ποιητ? Ν?κο Γκ?τσο , που μερικ? χρ?νια αργ?τερα τ?πωσε την υπερρεαλιστικ? Αμοργ? . Το 1937 υπηρ?τησε τη στρατιωτικ? του θητε?α στη Σχολ? Εφ?δρων Αξιωματικ?ν στην Κ?ρκυρα , αλληλογραφ?ντα? παρ?λληλα με τον Ν?κο Γκ?τσο και τον Γι?ργο Σεφ?ρη, που βρ?σκονταν στην Κορυτσ? . Λ?γο μετ? την απ?λυσ? του, τον επ?μενο χρ?νο, ο Μ?τσο? Παπανικολ?ου δημοσ?ευσε το ?ρθρο ≪Ο ποιητ?? Οδυσσ?α? Ελ?τη?≫ στα Ν?α Γρ?μματα , το οπο?ο συν?βαλε στην καθι?ρωσ? του.

Το 1939 εγκατ?λειψε οριστικ? τι? νομικ?? σπουδ?? και, μετ? απ? αρκετ?? δημοσιε?σει? ποιημ?των του σε περιοδικ?, τυπ?θηκε η πρ?τη του ποιητικ? συλλογ? με τ?τλο Προσανατολισμο? . Τον επ?μενο χρ?νο, μεταφρ?στηκαν για πρ?τη φορ? ποι?ματ? του σε ξ?νη γλ?σσα, ?ταν ο Σαμου?λ Μπω Μποβ? (Samuel Baud Bovy) δημοσ?ευσε ?να ?ρθρο για την ελληνικ? πο?ηση στο ελβετικ? περιοδικ? Formes et Couleurs . ^[5]

Στο Αλβανικ? μ?τωπο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κε?νοι που επρ?ξαν το κακ? — του? π?ρε μα?ρο σ?γνεφο Ζω? δεν ε?χαν π?σω του? μ' ?λατα και με κρ?α νερ? M' αρν?, κρασ? και τουφεκι?, β?ργα και κληματ?σταυρο Παππο? δεν ε?χαν απ? δρυ κι απ' οργισμ?νον ?νεμο Στο καραο?λι δεκαοχτ? μερ?νυχτα Με πικραμ?να μ?τια· Του? π?ρε μα?ρο σ?γνεφο — δεν ε?χαν π?σω του? αυτο? Θειο μπουρλοτι?ρη, πατ?ρα γεμιτζ? M?να που να 'χει σφ?ξει με τα χ?ρια τη? ? μ?να μ?να? που με το βυζ? γυμν? Χορε?οντα? να 'χει δοθε? στη λευτερι? του Χ?ρου!

?σμα ηρωικ? και π?νθιμο για τον χαμ?νο ανθυπολοχαγ? τη? Αλβαν?α? (απ? το ΙΑ?)

Με την ?ναρξη του πολ?μου του 1940 , ο Ελ?τη? κατατ?χθηκε ω? ανθυπολοχαγ?? στη Διο?κηση του Στρατηγε?ου Α? Σ?ματο? Στρατο? . Στι? 13 Δεκεμβρ?ου 1940 μετατ?θηκε στη ζ?νη πυρ?? και στι? 26 Φεβρουαρ?ου του επ?μενου χρ?νου μεταφ?ρθηκε με σοβαρ? κρο?σμα κοιλιακο? τ?φου στο Νοσοκομε?ο Ιωανν?νων . Στη δι?ρκεια τη? Κατοχ?? υπ?ρξε ?να απ? τα ιδρυτικ? μ?λη του ≪ Κ?κλου Παλαμ? ≫, που ιδρ?θηκε στι? 30 Μα?ου του 1943. Εκε?, την ?νοιξη του 1942 παρουσ?ασε το δοκ?μι? του ≪Η αληθιν? φυσιογνωμ?α και η λυρικ? τ?λμη του Α. Κ?λβου≫.

Τον Νο?μβριο του 1943 εκδ?θηκε η συλλογ? Ο ?λιο? ο πρ?το? μαζ? με τι? Παραλλαγ?? π?νω σε μια αχτ?δα , σε 6.000 αριθμημ?να αντ?τυπα, ?να? ?μνο? του Ελ?τη στη χαρ? τη? ζω?? και στην ομορφι? τη? φ?ση?. Στα Ν?α Γρ?μματα που ?ρχισαν να επανεκδ?δονται το 1944, δημοσ?ευσε το δοκ?μι? του ≪Τα κορ?τσια≫, εν? απ? το 1945 ξεκ?νησε η συνεργασ?α του με το περιοδικ? Τετρ?διο μεταφρ?ζοντα? ποι?ματα του Φεντερ?κο Γκαρθ?α Λ?ρκα και παρουσι?ζοντα? σε πρ?τη δημοσ?ευση το ποιητικ? του ?ργο ?σμα ηρωικ? και π?νθιμο για τον χαμ?νο ανθυπολοχαγ? τη? Αλβαν?α? . Το ?ργο αυτ? φα?νεται να συν?γραψε το 1941 ? το 1943 και, σ?μφωνα με μ?α ?ποψη, το συν?θεσε για να τιμ?σει του? συμπολεμιστ?? του στην Αλβαν?α εν?, κατ? ?λλη, το ?γραψε για τον φ?λο του ποιητ? Γι?ργο Σαραντ?ρη , ο οπο?ο? επ?ση? πολ?μησε στην Αλβαν?α και π?θανε αφο? μεταφ?ρθηκε βαρι? ?ρρωστο? στην Αθ?να . ^[6]

Ο π?λεμο? του 1940 το? ?δωσε την ?μπνευση και για ?λλα ?ργα, την Καλωσ?νη στι? Λυκοπορι?? , την Αλβανι?δα και τη, χαμ?νη οριστικ?, Βαρβαρ?α . Την περ?οδο 1945–1946 διορ?στηκε για ?να μικρ? δι?στημα Διευθυντ?? Προγρ?μματο? στο Εθνικ? ?δρυμα Ραδιοφων?α? , ?πειτα απ? σχετικ? σ?σταση του Σεφ?ρη, που ?ταν διευθυντ?? του πολιτικο? γραφε?ου του αντιβασιλ?α Αρχιεπισκ?που Αθην?ν Δαμασκηνο? . Συνεργ?στηκε επ?ση? με την Αγγλοελληνικ? Επιθε?ρηση , ?που δημοσ?ευσε ορισμ?να δοκ?μια, την Ελευθερ?α και την Καθημεριν? , ?που διατ?ρησε ω? το 1948 μια στ?λη τεχνοκριτικ??.

Στην Ευρ?πη [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 1948 ταξ?δεψε στην Ελβετ?α , για να εγκατασταθε? στη συν?χεια στο Παρ?σι , ?που παρακολο?θησε μαθ?ματα φιλοσοφ?α? στη Σορβ?ννη . Περιγρ?φοντα? τι? εντυπ?σει? του απ? την παραμον? του στη Γαλλ?α, σχολ?ασε τα συναισθ?ματα και τι? σκ?ψει? του: ≪?να ταξ?δι που θα μ' ?φερνε πιο κοντ? στι? πηγ?? τη? μοντ?ρνα? τ?χνη?, συλλογιζ?μουνα. Χωρ?? να λογαρι?ζω ?τι θα μ' ?φερνε συν?μα πολ? κοντ? και στι? παλι?? μου αγ?πε?, στα κ?ντρα ?που ε?χαν δρ?σει οι πρ?τοι Υπερρεαλιστ??, στα καφενε?α ?που ε?χαν συζητηθε? τα Μανιφ?στα, στη Rue de l'Odeon και στην Place Blanche, στο Montparnasse και στο St. Germain des Pres≫ . ^[2] Στο Παρ?σι υπ?ρξε ιδρυτικ? μ?λο? τη? Διεθνο?? ?νωση? Κριτικ?ν Τ?χνη? (Association Internationale des Critiques d'Art) , εν? ε?χε επ?ση? την ευκαιρ?α να γνωριστε? με του? Αντρ? Μπρετ?ν , Πωλ Ελυ?ρ , Αλμπ?ρ Καμ? , Τριστ?ν Τζαρ? , Πιερ Ζαν Ζουβ , Ζου?ν Μιρ? και ?λλου?.

Με τη βο?θεια του Ελληνογ?λλου τεχνοκριτικο? Στρατ? Ελευθερι?δη (E. Teriade) , που πρ?το? ε?χε προσ?ξει την αξ?α του ?ργου του συμπατρι?τη του Θε?φιλου, συν?ντησε του? μεγ?λου? ζωγρ?φου? Ανρ? Ματ?? , Μαρκ Σαγκ?λ , Αλμπ?ρτο Τζιακομ?τι , Τζ?ρτζιο ντε Κ?ρικο και Π?μπλο Πικ?σο , για του οπο?ου το ?ργο ?γραψε αργ?τερα ?ρθρα και αφι?ρωσε στην τ?χνη του το πο?ημα ≪Ωδ? στον Πικασσ?≫. Το καλοκα?ρι του 1950 ταξ?δεψε στην Ισπαν?α εν? κατ? τη δι?ρκεια τη? παραμον?? του στο Λονδ?νο , απ? τα τ?λη του 1950 μ?χρι τον Μ?ιο 1951, συνεργ?στηκε με το BBC πραγματοποι?ντα? τ?σσερι? ραδιοφωνικ?? ομιλ?ε?. Λ?γο νωρ?τερα ε?χε ξεκιν?σει τη σ?νθεση του ?ξιον Εστ? .

Επιστροφ? στην Ελλ?δα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τη? αγ?πη? α?ματα	*	με πορφ?ρωσαν
Και χαρ?? αν?δωτε?	*	με σκι?σανε
Οξειδ?θηκα με? στη	*	νοτι?
	*	των ανθρ?πων
Μακριν? Μητ?ρα	*	P?δο μου Αμ?ραντο
Στ' ανοιχτ? του π?λαγου	*	με καρτ?ρεσαν
Με μπομπ?ρδε? τρικ?ταρτε?	*	και μου ρ?ξανε
Αμαρτ?α μου ν? ’χα	*	κι εγ?
	*	μιαν αγ?πη
Μακριν? Μητ?ρα	*	P?δο μου Αμ?ραντο
Τον Ιο?λιο κ?ποτε	*	μισανο?ξανε
Τα μεγ?λα μ?τια τη?	*	με? στα σπλ?χνα μου
Την παρθ?να ζω? μια	*	στιγμ?
	*	να φωτ?σουν
Μακριν? Μητ?ρα	*	P?δο μου Αμ?ραντο
Κι απ? τ?τε γ?ρισαν	*	καταπ?νω μου
Των αι?νων ?ργητε?	*	ξεφων?ζοντα?
"Ο που σ’ ε?δε, στο α?μα	*	να ζει
	*	και στην π?τρα"
Μακριν? Μητ?ρα	*	P?δο μου Αμ?ραντο
Τη? πατρ?δα? μου π?λι	*	ομοι?θηκα
Με? στι? π?τρε? ?νθισα	*	και μεγ?λωσα
Των φονι?δων το α?μα	*	με φω?
	*	ξεπληρ?νω
Μακριν? Μητ?ρα	*	P?δο μου Αμ?ραντο
Το ?ξιον Εστ? (Τα Π?θη, ι?)

Μετ? την επιστροφ? του στην Ελλ?δα, το 1952 ?γινε μ?λο? τη? ≪ Ομ?δα? των Δ?δεκα ≫, που κ?θε χρ?νο απ?νειμε βραβε?α λογοτεχν?α?, απ? την οπο?α παραιτ?θηκε τον Μ?ρτιο του 1953, αλλ? επαν?λθε δ?ο χρ?νια αργ?τερα. Το 1953 αν?λαβε και π?λι για ?ναν χρ?νο τη Διε?θυνση Προγρ?μματο? του Ε.Ι.Ρ. διορισμ?νο? απ? την κυβ?ρνηση Παπ?γου , θ?ση απ? την οπο?α παραιτ?θηκε τον επ?μενο χρ?νο. Στο τ?λο? του ?του? ?γινε μ?λο? τη? Ευρωπα?κ?? Εταιρε?α? Πολιτισμο? στη Βενετ?α και μ?λο? του Διοικητικο? Συμβουλ?ου του θε?τρου Τ?χνη? του Κ?ρολου Κουν .

Το 1958, μετ? απ? μ?α δεκαπενταετ? περ?που περ?οδο ποιητικ?? σιωπ??, δημοσιε?τηκαν αποσπ?σματα απ? Το ?ξιον Εστ? στην Επιθε?ρηση Τ?χνη? . Το ?ργο εκδ?θηκε τον Μ?ρτιο του 1960 απ? τι? εκδ?σει? ?καρο?, αν και φ?ρεται τυπωμ?νο τον Δεκ?μβριο του 1959. Λ?γου? μ?νε? αργ?τερα απ?σπασε για Το ?ξιον Εστ? το Α? Κρατικ? Βραβε?ο Πο?ηση?. Την ?δια περ?οδο εκδ?θηκαν και οι ?ξι και Μ?α Τ?ψει? για τον Ουραν? (εκδ?σει? ?καρο?), εν? στη Γερμαν?α εκδ?θηκε επιλογ? ποιημ?των του με τ?τλο ≪ Korper des Sommers ≫. Ωστ?σο, το 1960 σημ?δεψε τον Οδυσσ?α Ελ?τη με ?να βαρ?τατο διπλ? π?νθο?, καθ?? ?χασε τη μητ?ρα του και τον αδελφ? του Κωνσταντ?νο. ^[7]

Το 1961 με κυβερνητικ? πρ?σκληση επισκ?φτηκε τι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? απ? τα τ?λη Μαρτ?ου ?ω? τι? αρχ?? Ιουν?ου. Τον επ?μενο χρ?νο μετ? απ? ?να ταξ?δι στη Ρ?μη επισκ?φτηκε τη Σοβιετικ? ?νωση , προσκεκλημ?νο? μαζ? με τον Ανδρ?α Εμπειρ?κο και τον Γι?ργο Θεοτοκ? . Το δρομολ?γιο που ακολο?θησαν περιλ?μβανε την Οδησσ? , τη Μ?σχα , ?που ?δωσε μ?α συν?ντευξη, και το Λ?νινγκραντ .

Το 1964 ξεκ?νησε η ηχογρ?φηση του μελοποιημ?νου ?ξιον Εστ? απ? τον Μ?κη Θεοδωρ?κη , εν? η συνεργασ?α του Ελ?τη με τον συνθ?τη ε?χε ξεκιν?σει ?δη απ? το 1961. Το ορατ?ριο του Θεοδωρ?κη εντ?χθηκε στο Φεστιβ?λ Αθην?ν και επρ?κειτο αρχικ? να παρουσιαστε? στο Ηρ?δειο . Ωστ?σο το Υπουργε?ο Προεδρ?α? Κυβερν?σεω? αρν?θηκε να το παραχωρ?σει, με αποτ?λεσμα ο Ελ?τη? και ο Θεοδωρ?κη? να αποσ?ρουν το ?ργο, το οπο?ο παρουσι?στηκε τελικ? στι? 19 Οκτωβρ?ου στο κινηματοθ?ατρο Rex.

Το 1965 του απονεμ?θηκε απ? τον Βασιλ?α Κωνσταντ?νο το παρ?σημο του Ταξι?ρχου του Φο?νικο? και το επ?μενο δι?στημα ολοκλ?ρωσε τη συλλογ? δοκιμ?ων που θα συγκροτο?σαν τα Ανοιχτ? Χαρτι? . Παρ?λληλα πραγματοπο?ησε ταξ?δια στη Σ?φια , καλεσμ?νο? τη? ?νωση? Βουλγ?ρων Συγγραφ?ων και στην Α?γυπτο . Μετ? το πραξικ?πημα τη? 21η? Απριλ?ου 1967 , απε?χε απ? τη δημοσι?τητα ασχολο?μενο? κυρ?ω? με τη ζωγραφικ? και την τεχνικ? του κολ?ζ , ^[8] εν? αρν?θηκε πρ?ταση να απαγγε?λει ποι?ματ? του στο Παρ?σι εξαιτ?α? τη? δικτατορ?α? που επικρατο?σε. Στι? 3 Μα?ου του 1969 εγκατ?λειψε την Ελλ?δα και εγκαταστ?θηκε στο Παρ?σι, ?που ξεκ?νησε τη συγγραφ? τη? συλλογ?? Φωτ?δεντρο .

Λ?γου? μ?νε? αργ?τερα επισκ?φτηκε για ?να δι?στημα την Κ?προ , εν? το 1971 επ?στρεψε στην Ελλ?δα και τον επ?μενο χρ?νο αρν?θηκε να παραλ?βει το Μεγ?λο Βραβε?ο Λογοτεχν?α? που ε?χε θεσπ?σει η δικτατορ?α. Μετ? την πτ?ση τη? δικτατορ?α?, διορ?στηκε πρ?εδρο? του Διοικητικο? Συμβουλ?ου του ΕΙΡΤ και μ?λο? για δε?τερη φορ? του Διοικητικο? Συμβουλ?ου του Εθνικο? Θε?τρου (1974–1977). Κατ? τα χρ?νια που ακολο?θησαν συν?χισε το πολ?πλευρο πνευματικ? του ?ργο. Το 1978 αναγορε?τηκε επ?τιμο? διδ?κτορα? τη? Φιλοσοφικ?? Σχολ?? του Αριστοτελε?ου Πανεπιστημ?ου Θεσσαλον?κη? .

Βραβε?ο Ν?μπελ Λογοτεχν?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

≪ Τ?τε ?μω? η Πο?ηση; Τι αντιπροσωπε?ει μ?σα σε μια τ?τοια κοινων?α; Απαντ?: τον μ?νο χ?ρο ?που η δ?ναμη του αριθμο? δεν ?χει π?ραση. Και ακριβ??, η εφετιν? απ?φασ? σα? να τιμ?σετε στο πρ?σωπ? μου την πο?ηση μια? μικρ?? χ?ρα? δε?χνει σε π?σο αρμονικ? ανταπ?κριση βρ?σκεστε με τη χαριστικ? αντ?ληψη τη? τ?χνη?, την αντ?ληψη ?τι η τ?χνη ε?ναι η μ?νη εναπομ?νουσα πολ?μιο? τη? ισχ?ο? που κατ?ντησε να ?χει στου? καιρο?? μα? η ποσοτικ? αποτ?μηση των αξι?ν. ≫

Οδ. Ελ?τη?, Ομιλ?α κατ? την τελετ? απονομ?? του Βραβε?ου Ν?μπελ, Ακαδημ?α τη? Στοκχ?λμη?, 10 Δεκεμβρ?ου 1979

Το 1979 τιμ?θηκε με το βραβε?ο Ν?μπελ Λογοτεχν?α? . Η αναγγελ?α τη? απονομ?? του βραβε?ου απ? τη Σουηδικ? Ακαδημ?α ?γινε στι? 18 Οκτωβρ?ου ≪για την πο?ησ? του, η οπο?α, με φ?ντο την ελληνικ? παρ?δοση, ζωντανε?ει με αισθηματοποιημ?νη δ?ναμη και πνευματικ? καθαρ?τητα βλ?μματο? τον αγ?να του σ?γχρονου ανθρ?που για ελευθερ?α και δημιουργικ?τητα≫ , ^{[9] [10]} σ?μφωνα με το σκεπτικ? τη? απ?φαση?.

Ο Ελ?τη? παρ?στη στην καθιερωμ?νη τελετ? απονομ?? του βραβε?ου στι? 10 Δεκεμβρ?ου του 1979, παραλαμβ?νοντ?? το απ? τον βασιλι? Κ?ρολο Γουστ?βο και γνωρ?ζοντα? παγκ?σμια δημοσι?τητα. Τον επ?μενο χρ?νο κατ?θεσε το χρυσ? μετ?λλιο και τα διπλ?ματα του βραβε?ου στο Μουσε?ο Μπεν?κη .

Την απονομ? του Ν?μπελ ακολο?θησαν τιμητικ?? διακρ?σει? εντ?? και εκτ?? Ελλ?δα?, μεταξ? αυτ?ν και η απονομ? φ?ρου τιμ?? σε ειδικ? συνεδρ?αση τη? Βουλ?? των Ελλ?νων, η αναγ?ρευσ? του σε επ?τιμο διδ?κτορα του Πανεπιστημ?ου τη? Σορβ?νη? , η ?δρυση ?δρα? νεοελληνικ?ν σπουδ?ν με τ?τλο ≪?δρα Ελ?τη≫ στο Πανεπιστ?μιο Ρο?τγκερ? του Νιου Τζ?ρσε? , καθ?? και η απονομ? του αργυρο? μεταλλ?ου Benson απ? τη Βασιλικ? Φιλολογικ? Εταιρε?α του Λονδ?νου . Η τελετ? απονομ?? του βραβε?ου στη Στοκχ?λμη μεταδ?θηκε σε μαγνητοσκ?πηση απ? την ΕΡΤ στι? 10 Δεκεμβρ?ου 1979. ^[11]

Π?θανε στι? 18 Μαρτ?ου του 1996 απ? ανακοπ? καρδι?? στην Αθ?να .

Η σχ?ση του με την πολιτικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Ελ?τη? δεν θα μπορο?σε να χαρακτηριστε? ω? πολιτικ?? ποιητ??. Σπανι?τατα εξ?φραζε ορισμ?νε? πολιτικ?? αλληγορ?ε? μ?σα απ? τα ποι?ματ? του. Συν?θω? απε?χε απ? την πολιτικ? , τα κ?μματα και τι? ιδεολογ?ε?. Στα ποι?ματ? του εκφρ?ζονται κυρ?ω? η αγ?πη για τον Ελληνισμ? και την ορθ?δοξη παρ?δοση.

Σ?μφωνα με ?να ?ρθρο του Δημ?τρη Μαρων?τη ο Ελ?τη?, στη νεανικ? του ηλικ?α, ε?χε δε?ξει μεγ?λο ενδιαφ?ρον για τον Επαναστατικ? Μαρξισμ? στη μορφ? του Τροτσκισμο? . Μ?λιστα, αυτ? το ενδιαφ?ρον ε?χε εκδηλωθε? με τη μετ?φραση κ?ποιων ?ρθρων του Τρ?τσκι για φοιτητικ? περιοδικ?. ^[12]

Αργ?τερα, δεδομ?νη? τη? αστικ?? του καταγωγ??, ο Ελ?τη? συνδ?θηκε ελαφρ?? με τη δεξι? παρ?ταξη. ^{[ εκκρεμε? παραπομπ? ]} Π?ντω?, στα πρ?τα χρ?νια τη? μεταπολ?τευση? αρν?θηκε την πρ?ταση τη? Ν?α? Δημοκρατ?α? να συμπεριληφθε? στο ψηφοδ?λτιο των βουλευτ?ν Επικρατε?α? τη?, καθ?? ?μεινε πιστ?? στην αρχ? που ε?χε υιοθετ?σει, δηλαδ? να μην αναμιγν?εται ενεργ? στην πολιτικ? πρακτικ?. ^{[13] [14]} Το 1977 αρν?θηκε επ?ση? την αναγ?ρευσ? του ω? Ακαδημα?κο?. ^[15] , την οπο?α δ?λωσε ?τι στηρ?ζει με γραπτ? επιστολ? του. ^[16] Το 1995 ο Σαμαρ?? πρ?τεινε τον Ελ?τη για Πρ?εδρο τη? Δημοκρατ?α? , μα και π?λι ο ποιητ?? αρν?θηκε. ^[17]

Μετ? τον θ?νατ? του, το 2012 ο τ?τε πρωθυπουργ?? Αντ?νη? Σαμαρ?? χρησιμοπο?ησε μερικο?? στ?χου? του Ελ?τη σε προεκλογικ? σποτ τη? Ν?α? Δημοκρατ?α? και το γεγον?? αυτ? προξ?νησε αντιδρ?σει?, ιδια?τερα απ? την τελευτα?α σ?ντροφ? του, η οπο?α τ?νισε ?τι η πο?ηση του Ελ?τη δεν πρ?πει να γ?νεται αντικε?μενο κανεν?? πολιτικο? κ?μματο? , καθ?? ο Ελ?τη? αν?κει σε ?λου? του? ?λληνε? . Παρ' ?λα αυτ? η Ν?α Δημοκρατ?α δεν το απ?συρε. ^{[18] [19] [20]}

Προσωπικ? ζω? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Ελ?τη? φρ?ντιζε αυστηρ? η προσωπικ? του ζω? να βρ?σκεται μακρι? απ? τα φ?τα τη? δημοσι?τητα?. ?ταν π?θανε, οι μ?νοι στενο? συγγενε?? του εν ζω? ?ταν ο Ευ?γγελο? Αλεπουδ?λη? και η κ?ρη του αδελφο? του Θ?δωρου, Μυρσ?νη Αλεπουδ?λη-Λεωνιδοπο?λου. Τελευτα?α σ?ντροφο? τη? ζω?? του ?ταν η ποι?τρια Ιουλ?τα Ηλιοπο?λου , που ?ταν και η κληρον?μο? των πνευματικ?ν δικαιωμ?των του ?ργου του.

?ργο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Οδυσσ?α? Ελ?τη? αποτ?λεσε ?ναν απ? του? τελευτα?ου? εκπροσ?που? τη? λογοτεχνικ?? γενι?? του '30, ?να απ? τα χαρακτηριστικ? τη? οπο?α? υπ?ρξε το ιδεολογικ? δ?λημμα αν?μεσα στην ελληνικ? παρ?δοση και τον ευρωπα?κ? μοντερνισμ? . Ο ?διο? ο Ελ?τη? χαρακτ?ριζε τη δικ? του θ?ση στη γενι? αυτ? ω? παρ?ξενη σημει?νοντα? χαρακτηριστικ?: ≪Απ? το ?να μ?ρο? ?μουνα ο στερν?? μια? γενι??, που ?σκυβε στι? πηγ?? μια? ελληνικ?τητα?, κι απ' την ?λλη ?μουν ο πρ?το? μια? ?λλη? που δ?χονταν τι? επαναστατικ?? θεωρ?ε? εν?? μοντ?ρνου κιν?ματο?≫ . ^[21] Το ?ργο του ?χει επανειλημμ?να συνδεθε? με το κ?νημα του υπερρεαλισμο? , αν και ο Ελ?τη? διαφοροποι?θηκε νωρ?? απ? τον ≪ορθ?δοξο≫ υπερρεαλισμ? που ακολο?θησαν σ?γχρονο? του ποιητ??, ?πω? ο Ανδρ?α? Εμπειρ?κο? , ο Ν?κο? Εγγον?πουλο? ? ο Νικ?λαο? Κ?λα? . Επηρε?στηκε απ? τον υπερρεαλισμ? και δανε?στηκε στοιχε?α του, τα οπο?α ωστ?σο αναμ?ρφωσε σ?μφωνα με το προσωπικ? του ποιητικ? ?ραμα, ?ρρηκτα συνδεδεμ?νο με το λυρικ? στοιχε?ο και την ελληνικ? λα?κ? παρ?δοση. Οι επιρρο?? απ? τον υπερρεαλισμ? διακρ?νονται ευκολ?τερα στι? δ?ο πρ?τε? ποιητικ?? συλλογ?? του Προσανατολισμο? (1940) και ?λιο? ο πρ?το? (1943).

Μ?α απ? τι? κορυφα?ε? δημιουργ?ε? του υπ?ρξε το πο?ημα Το ?ξιον Εστ? (1959), ?ργο με το οπο?ο ο Ελ?τη? διεκδ?κησε θ?ση στην εθνικ? λογοτεχν?α, προσφ?ροντα? ταυτ?χρονα μ?α ≪ συλλογικ? μυθολογ?α ≫ και ?να ≪ εθνικ? ?ργο ≫. ^[22] Η λογοτεχνικ? κριτικ? υπογρ?μμισε την αισθητικ? αξ?α του, καθ?? και την τεχνικ? του αρτι?τητα. Η γλ?σσα του επαιν?θηκε για την κλασικ? ακρ?βεια τη? φρ?ση? ^[23] , εν? η αυστηρ? δ?μησ? του χαρακτηρ?στηκε ω? ?θλο? που ≪δεν αφ?νει να διαφανε? πουθεν? ο παραμικρ?? βιασμ?? τη? αυθ?ρμητη? ?κφραση?≫ . ^[24] Τον ≪εθνικ?≫ χαρακτ?ρα του ?ξιον Εστ? υπογρ?μμισαν μεταξ? ?λλων ο Δ.Ν. Μαρων?τη? και ο Γε?ργιο? Π. Σαββ?δη? , ο οπο?ο? σε μ?α απ? τι? πρ?τε? κριτικ?? του ποι?ματο? διαπ?στωσε πω? ο Ελ?τη? δικαιο?νταν το επ?θετο ≪εθνικ??≫, συγκρ?νοντα? το ?ργο του με αυτ? του Διονυσ?ου Σολωμο? , του Κωστ? Παλαμ? και του ?γγελου Σικελιανο? . ^[22]

Η μεταγεν?στερη πορε?α του Ελ?τη υπ?ρξε πιο ενδοστρεφ??, επιστρ?φοντα? στον αισθησιασμ? τη? πρ?ιμη? περι?δου του και σε αυτ? που ο ?διο? ο Ελ?τη? αποκαλο?σε ω? ?κφραση μια? ≪μεταφυσικ?? του φωτ??≫ : ≪?τσι το φω?, που ε?ναι η αρχ? και το τ?λο? κ?θε αποκαλυπτικο? φαινομ?νου, δηλ?νεται με την επ?τευξη μια? ολο?να πιο μεγ?λη? ορατ?τητα?, μια? τελικ?? διαφ?νεια? μ?σα στο πο?ημα που επιτρ?πει να βλ?πει? ταυτοχρ?νω? μ?σα απ' την ?λη και μ?σα απ? την ψυχ?≫ . ^[21] Ιδι?μορφο, αλλ? και ?να απ? τα σημαντικ?τερα ?ργα του Ελ?τη, μπορε? να χαρακτηριστε? το σκηνικ? πο?ημα Μαρ?α Νεφ?λη (1978), στο οπο?ο χρησιμοποιε? — για πρ?τη φορ? στην πο?ησ? του — την τεχνικ? του κολ?ζ .

Π?ρα απ? το ποιητικ? του ?ργο, ο Ελ?τη? ?φησε σημαντικ? δοκ?μια, συγκεντρωμ?να στου? τ?μου? Ανοιχτ? Χαρτι? (1974) και Εν Λευκ? (1992), καθ?? και αξι?λογε? μεταφρ?σει? Ευρωπα?ων ποιητ?ν και θεατρικ?ν συγγραφ?ων.

Εργογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ποιητικ?? συλλογ?? και μεμονωμ?να ποι?ματα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Προσανατολισμο? , περιοδικ? ≪Ν?α Γρ?μματα≫, Αθ?να 1936 - Πυρσ??, Αθ?να 1940
• Οι κλεψ?δρε? του αγν?στου , περιοδικ? ≪Μακεδονικ?? Ημ?ρε?≫, Θεσσαλον?κη 1937
• ?λιο? ο Πρ?το?, Μαζ? με τι? παραλλαγ?? π?νω σε μιαν αχτ?δα , Γλ?ρο?, Αθ?να 1943
• ?σμα ηρωικ? και π?νθιμο για τον χαμ?νο ανθυπολοχαγ? τη? Αλβαν?α? , περιοδικ? Τετρ?διο , τ. 2, Αθ?να 1945· ?καρο?, Αθ?να 1962
• Πο?ημα ≪Ωδ? στον Πικασσ?≫, περιοδικ? Επιθε?ρηση Τ?χνη? , ?το? Η?, τ?μο? ΙΕ?, αρ. 85, 1948
• Το ?ξιον Εστ? , ?καρο?, Αθ?να 1959
• ?ξι και μ?α τ?ψει? για τον ουραν? , ?καρο?, Αθ?να 1960
• Πο?ημα ≪Μικρ?ν Αν?λογον για τον Ν. Χατζηκυρι?κο-Γκ?κα≫, περιοδικ? Ζυγ?? , τ. 58, 1960
• Ποι?ματα ≪Ψαλμ?? και ψηφιδωτ? για μιαν ?νοιξη στην Αθ?να≫, ≪Δ?δεκα Ν?σων ?γγελο?≫ και ≪Τη? Σελ?νη? τη? Μυτιλ?νη?≫, περιοδικ? Εποχ??"", τ. 24, 1965
• Ο ?λιο? ο Ηλι?τορα? , ?καρο?, Αθ?να 1971
• Το Φωτ?δεντρο και η Δ?κατη Τ?ταρτη Ομορφι? , ?καρο?, Αθ?να 1971
• Πο?ημα ≪Θ?νατο? και αν?στασι? του Κωνσταντ?νου Παλαιολ?γου≫, τυπωμ?νο στο εξωτερικ? σε 111 αριθμημ?να αντ?τυπα, 1971
• Το Μον?γραμμα , ?καρο?, Αθ?να 1972
• Τα Ρω του ?ρωτα , Αστερ?α?, Αθ?να 1972
• Πο?ημα ≪Villa Natacha≫, τυπωμ?νο σε 111 αριθμημ?να αντ?τυπα, Τραμ, Θεσσαλον?κη 1973
• Φυλλομ?ντη? , στη σειρ? ≪?να? Ποιητ??, ?να Πο?ημα≫, Αστερ?α?, 1973
• Πο?ημα ≪Αι?νο? Ε?δωλον≫, περιοδικ? Η Συν?χεια , αρ. 3, Αθ?να 1973
• Τα Ετεροθαλ? , ?καρο?, Αθ?να 1974. Περι?χει ?λα τα ω? τ?τε ποι?ματα, δημοσιευμ?να ? αν?κδοτα, που ε?χαν με?νει ?ξω απ? τι? εν?τητε? των ?λλων ποιητικ?ν συλλογ?ν
• Η καλωσ?νη στι? λυκοπορι?? , περιοδικ? Τετρ?διο , Αθ?να 1/1947 ^[6]
• Μαρ?α Νεφ?λη , ?καρο?, Αθ?να 1978
• Τρ?α ποι?ματα με σημα?α ευκαιρ?α? , ?καρο?, Αθ?να 1982
• Ωδ? στη Σαντορ?νη , Αρχε?ο Θηρα?κ?ν Μελετ?ν - Συλλογ? Δημ?τρη Τσ?τουρα, Αθ?να, 1984 ^[25]
• Ημερολ?γιο εν?? αθ?ατου Απριλ?ου , ?ψιλον/Βιβλ?α, Αθ?να 1984
• Ο μικρ?? ναυτ?λο? , ?καρο?, Αθ?να 1985
• Ιουλ?ου Λ?γο? , Αθ?να 1991
• Τα ελεγε?α τη? Οξ?πετρα? , ?καρο?, Αθ?να 1991
• Η ποδηλ?τισσα , Βιβλιοπωλε?ο τη? Εστ?α?, Αθ?να 1991
• Δυτικ? τη? λ?πη? , ?καρο?, Αθ?να 1995
• Εκ του πλησ?ον , ?καρο?, Αθ?να 1998 (μεταθαν?τια ?κδοση)

Δοκ?μια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• ≪Η αληθιν? φυσιογνωμ?α και η λυρικ? τ?λμη του Ανδρ?α Κ?λβου≫, περ. Ν?α Εστ?α , Αθ?να 1946
• Ο ζωγρ?φο? Θε?φιλο? , Αστερ?α?, Αθ?να 1973
• Ανοιχτ? χαρτι? , Αστερ?α?, Αθ?να 1974
• Η μαγε?α του Παπαδιαμ?ντη , Ερμε?α?, Αθ?να 1976
• Σηματολ?γιον , Ερμε?α?, Αθ?να 1977 ^[25]
• Αναφορ? στον Ανδρ?α Εμπειρ?κο , Τραμ, Θεσσαλον?κη 1979
• Ιδιωτικ? οδ?? , ?ψιλον/Βιβλ?α, Αθ?να 1980
• Τα δημ?σια και τα ιδιωτικ? , ?καρο?, Αθ?να 1990
• Εν λευκ? , ?καρο?, Αθ?να 1992
• Ο κ?πο? με τι? αυταπ?τε? , ?ψιλον/Βιβλ?α, Αθ?να 1995

Μεταφρ?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Πωλ Ελυ?ρ , ≪Ποι?ματα≫, περ. Τα Ν?α Γρ?μματα , Αθ?να 3/1936 ^[25]
• Πωλ Ελυ?ρ, ≪Δημ?σιο Ρ?δο≫, περ. Τα Ν?α Γρ?μματα , Αθ?να 11/1936 ^[25]
• Πι?ρ Ζαν Ζουβ , ≪Ποι?ματα Ι–ΧΧVΙΙ≫, περ. Τα Ν?α Γρ?μματα , Αθ?να 12/1938 ^[25]
• Ζαν Ζιρωντο? , Νερ?ιδα: Ονειρ?δραμα σε τρει? πρ?ξει? , Εταιρ?α Σπουδ?ν Σχολ?? Μωρα?τη, Αθ?να 1973
• Μπ?ρτολτ Μπρεχτ , Ο κ?κλο? με την κιμωλ?α , Εταιρ?α Σπουδ?ν Σχολ?? Μωρα?τη, Αθ?να 1974· ?ψιλον/θ?ατρο, Αθ?να 2010
• Δε?τερη γραφ? ( Αρτ?ρ Ρεμπ? , Κ?μη? του Λοτρεαμ?ν, Πωλ Ελυ?ρ, Πι?ρ Ζαν Ζουβ, Τζουζ?πε Ουνγκαρ?τι , Φεντερ?κο Γκαρθ?α Λ?ρκα , Βλ?ντιμιρ Μαγιακ?φσκι ), ?καρο?, Αθ?να 1976 ^[25]
• Σαπφ? , ?καρο?, Αθ?να 1984
• Απ?στολο? Ιω?ννη? , Η Αποκ?λυψη , ?ψιλον/Βιβλ?α, Αθ?να 1985
• Κριναγ?ρα? , ?ψιλον/Βιβλ?α, Αθ?να 1987 ^[25]
• Ζαν Ζεν? , Οι Δο?λε? , ?ψιλον/Βιβλ?α, Αθ?να 1994 ^[25]

Συνεντε?ξει? - Λευκ?ματα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ευγ?νιο? Αραν?τση? , Το δωμ?τιο με τι? εικ?νε? , εικονογρ?φηση Οδ. Ελ?τη, ?καρο?, Αθ?να 1986 ^[25]
• Συν τοι? ?λλοι?, 37 συνεντε?ξει? , επιμ. Ηλ?α Καφ?ογλου, ?ψιλον/Βιβλ?α, Αθ?να 2011
• Οδυσσ?α? Ελ?τη?: Ο ναυτ?λο? του αι?να , επιμ. Ιουλ?τα Ηλιοπο?λου, ?καρο?, Αθ?να 2011

Μελοποιημ?να ?ργα του Ελ?τη [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σημαντικ?? αριθμ?? ποιημ?των του Οδυσσ?α Ελ?τη ?χει μελοποιηθε? και τραγουδηθε? απ? πολλο?? καλλιτ?χνε?. ^[26] Μερικ? ?ργα αναφ?ρονται παρακ?τω:

• 9 Φεβρουαρ?ου 1959: Ο Μ?νο? Χατζιδ?κι? παρουσι?ζει τα τραγο?δια που ?γραψε για την παρ?σταση του Θε?τρου Τ?χνη? Ο κ?κλο? με την κιμωλ?α του Μπ?ρτολτ Μπρεχτ , σε απ?δοση Οδυσσ?α Ελ?τη. Ερμηνε?ει ο Γι?ργο? Μο?τσιο? και πα?ζει πι?νο ο συνθ?τη?. Αργ?τερα την ?δια χρονι? κυκλοφορε? δ?σκο? 45 στροφ?ν με 4 απ? αυτ?.
• 1964: Το ?ξιον Εστ? (Columbia GALP101/2 & 70201/2 LP-CD), το πο?ημα του Οδυσσ?α Ελ?τη (που εκδ?θηκε το 1959 ) μελοποιημ?νο απ? τον Μ?κη Θεοδωρ?κη . Τραγουδο?ν ο Γρηγ?ρη? Μπιθικ?τση? , ο Θε?δωρο? Δημ?τριεφ και η Μικτ? Χορωδ?α Θ?λεια? Βυζαντ?ου. Απγγ?λλει ο Μ?νο? Κατρ?κη? . Το εξ?φυλλο του δ?σκου απ? τον Γι?ννη Τσαρο?χη .
• 1964: Ο Ελ?τη? Διαβ?ζει Ελ?τη (Δι?νυσο? 0801 LP), τι? ?ξι και Μ?α Τ?ψει? για τον Ουραν? και τα Επτ? Νυχτεριν? Επτ?στιχα με μουσικ? συνοδε?α του Αργ?ρη Κουν?δη .
• 1964: Επιτ?φιο? (Philips 6414953 LP-CD), ?που εκτ?? απ? τον Επιτ?φιο του Γι?ννη Ρ?τσου η Ν?να Μο?σχουρη τραγουδ? το ?να το Χελιδ?νι του Ελ?τη απ? το ?ξιον Εστ? . Η μουσικ? του Μ?κη Θεοδωρ?κη.
• 1965: Ο Ελ?τη? Διαβ?ζει Ελ?τη (Δι?νυσο? 0855 LP), απ? το ?ξιον Εστ? διαβ?ζει τη Γ?νεση και το Δοξαστικ? .
• 1966: Μικρ?? Κυκλ?δε? / Λιποτ?κτε? (HMV GCLP9 & Columbia SCXG210 & 70210 LP-CD), ποι?ματα του Οδυσσ?α Ελ?τη και του Γι?ννη Θεοδωρ?κη μελοποιημ?να απ? τον Μ?κη Θεοδωρ?κη. Ερμηνε?ει ο συνθ?τη? και η Ντ?ρα Γιαννακοπο?λου.
• 1967: ?σμα Ηρωικ? και Π?νθιμο για τον Χαμ?νο Ανθυπολοχαγ? τη? Αλβαν?α? (Lyra 3506 LP), ο Ν?τη? Μαυρουδ?? μελοπο?ησε το πο?ημα του Ελ?τη που εκδ?θηκε για πρ?τη φορ? το 1946 . Τραγουδο?ν η Ρεν?τα Καπερν?ρου, ο Π?τρο? Πανδ??, η Πετρ? Σαλπ?α. Αφηγητ?? ο Χρ?στο? Τσ?γκα? .
• 1969: ?λιο? ο Πρ?το? (Philips 6331043 LP-CD), η πο?ηση του Ελ?τη (που πρωτοεκδ?θηκε το 1943 ) μελοποιημ?νη απ? τον Γι?ννη Μαρκ?πουλο , ερμηνε?ουν οι Μαρ?α Δημητρι?δη , Στα?ρο? Πασπαρ?κη? και η χορωδ?α Αινι?ν. Αφηγητ?? ο Γι?ννη? Φ?ρτη? .
• 1970: Χατζιδ?κι? με Αγ?πη (Lyra 3567 & Minerva 22049 LP), ο Γι?ργο? Μο?τσιο? και η Μαρ?α Δουρ?κη σε τραγο?δια του Μ?νου Χατζιδ?κι. Τα 4 απ? αυτ? ε?ναι απ? τον Κ?κλο με την Κιμωλ?α του Μπρεχτ, σε απ?δοση Ελ?τη.
• 1971: Θεοδωρ?κη? Διευθ?νει Θεοδωρ?κη 2 (Polydor 2393025 LP-CD), ηχογραφημ?νο? στο Παρ?σι , κυκλοφ?ρησε στην Ελλ?δα το 1974 . Περι?χει το Romancero Gitano του Φεδερ?κο Γκαρθ?α Λ?ρκα σε μετ?φραση Ελ?τη, τα Τραγο?δια του Ανδρ?α σε στ?χου? Θεοδωρ?κη και τη Μυθολογ?α του Γι?ργου Σεφ?ρη . Με τη Μαρ?α Φαραντο?ρη και τον Αντ?νη Καλογι?ννη . Στο CD, που κυκλοφ?ρησε το 1991 , υπ?ρχουν και το Επιφ?νια Αβ?ρωφ του Σεφ?ρη με τον Καλογι?ννη και τον Yves Montand και το Μιλ? του Μαν?λη Αναγνωστ?κη με τον Καλογι?ννη.
• 1971: Ο Μεγ?λο? Ερωτικ?? (Ν?το? 3901 LP-CD), αν?μεσα στα 11 ποι?ματα που μελοπο?ησε ο Μ?νο? Χατζιδ?κι? υπ?ρχει το Με την Πρ?τη Σταγ?να τη? Βροχ?? του Ελ?τη που ερμηνε?ει ο Δημ?τρη? Ψαριαν?? .
• 1972: Το Θαλασσιν? Τριφ?λλι (Lyra 3576 LP-CD), ο Μιχ?λη? Βιολ?ρη? και η Ρ?να Κουμι?τη σε ποι?ματα του Ελ?τη μελοποιημ?να απ? τον Λ?νο Κ?κοτο.
• 1974: Μικρ?? Κυκλ?δε? (Lyra 3582 LP-CD), Μ?κη? Θεοδωρ?κη? και Οδυσσ?α? Ελ?τη? με τη Σο?λα Μπιρμπ?λη.
• 1974: Αντ?νιο Τ?ρρε? Χερ?δια (Lyra 3711 LP-CD), πο?ηση του Φεδερ?κο Γκαρθ?α Λ?ρκα, σε ελληνικ? απ?δοση Οδυσσ?α Ελ?τη, μελοποιημ?νη απ? τον Γι?ννη Γλ?ζο, με τη Μαρ?α Δημητρι?δη.
• 1976: Αρχιπ?λαγο? (ΕΜΙ 70232 LP-CD), τραγο?δια με μουσικ? του Μ?κη Θεοδωρ?κη. Ο Γρηγ?ρη? Μπιθικ?τση? στο πο?ημα του Ελ?τη Αν?μεσα Σ?ρο και Τζια .
• 1978: Romancero Gitano (Lyra 3730 LP), η Αρλ?τα σε 7 ποι?ματα του Φεδερ?κο Γκαρθ?α Λ?ρκα σε ελληνικ? απ?δοση του Οδυσσ?α Ελ?τη και μουσικ? του Μ?κη Θεοδωρ?κη, και τ?σσερα ακ?μη τραγο?δια του Θεοδωρ?κη. Στι? κιθ?ρε? η Αρλ?τα και ο Βασ?λη? Ρακ?πουλο?.
• 1979: Η Ποδηλ?τισσα (Lyra 3324 LP-CD), ποι?ματα του Οδυσσ?α Ελ?τη μελοποιημ?να απ? τον Μιχ?λη Τρανουδ?κη, με την Αφροδ?τη Μ?νου (πρ?το? προσωπικ?? δ?σκο? τη?).
• 1980: Το ?ξιον Εστ? (Lyra 13002 LP), στη σουηδικ? γλ?σσα απ? Σουηδο?? εκτελεστ??.
• 1982: Ο ?λιο? ο Ηλι?τορα? (Minos 444 LP-CD), μουσικ? του Δημ?τρη Λ?γιου , πο?ηση του Οδυσσ?α Ελ?τη. Τραγουδο?ν ο Γι?ργο? Νταλ?ρα? , η Ελ?νη Βιτ?λη , ο Ν?κο? Δημητρ?το? και η Χορωδ?α Λαμ?α? ^[27] .
• 1983: Σ?ννεφο, Σ?ννεφο Πο? Πα? (Δισκογραφικ?? Συνεταιρισμ?? Καλλιτεχν?ν 04 LP), η μουσικ? του Μιχ?λη Τρανουδ?κη και ερμηνε?ει η Σοφ?α Μιχαηλ?δου. Υπ?ρχουν τα ποι?ματα του Ελ?τη Τελετ? και Σπ?τι το Ακατο?κητο .
• 1984: Προσανατολισμο? (Lyra 3374 LP-CD), μουσικ? Ηλ?α Ανδρι?πουλου , πο?ηση Οδυσσ?α Ελ?τη (που πρωτοεκδ?θηκε το 1939 ). Τραγουδ? η ?λκηστι? Πρωτοψ?λτη . Απαγγ?λλει η Ρηνι? Παπανικ?λα ^[28] .
• 1984: Μαρ?α Νεφ?λη (Auvidis 4462 LP), η Αγγελικ? Ιον?του μελοποιε? και τραγουδ? Οδυσσ?α Ελ?τη. Μαζ? τη? ο Σπ?ρο? Σακκ?? . Γαλλικ? ?κδοση.
• 1984: Στην ?χθη τη? Καρδι?? μου (ΕΝΜ CP968 & Ακτ? 469439 LP), 12 τραγο?δια με μουσικ? του Ν?τη Μαυρουδ?. Τα επτ? απ? αυτ? ε?ναι ποι?ματα των Giuseppe Ungaretti (4), Πωλ Ελυ?ρ (2) και Pierre Jean Jouve σε ελληνικ? απ?δοση του Οδυσσ?α Ελ?τη. Τραγουδ? ο Γι?ννη? Σαμσι?ρη? και πα?ζει κιθ?ρα ο συνθ?τη?.
• 1985: Ο Χατζιδ?κι? Πα?ζει Χατζιδ?κι (HMV 401038 LP-CD), ?που αν?μεσα σε ?λλα υπ?ρχουν και τ?σσερα τραγο?δια απ? τον Κ?κλο με την Κιμωλ?α με τον Γι?ργο Μο?τσιο.
• 1987: ?χο? Β? (EMI 170137 LP-CD), οι Δυν?μει? του Αιγα?ου στον δε?τερο δ?σκο του? μελοποιο?ν τα ποι?ματα του Ελ?τη Κ?κκινο ?λογο και Σε Μεγ?λη Απ?σταση .
• 1988: Το ?ξιον Εστ? (Minos 735/6 LP-CD) των Μ?κη Θεοδωρ?κη και Οδυσσ?α Ελ?τη, με του? Γι?ργο Νταλ?ρα, Ανδρ?α Κουλουμπ?, Νικ?τα Τσακ?ρογλου και τη χορωδ?α τη? ?λλη? Νικολα?δου στην ηχογρ?φηση τη? συναυλ?α? στο Ωδε?ο Ηρ?δου του Αττικο? , στι? 17 Σεπτεμβρ?ου 1988 .
• 1989: Το ?ξιον Εστ? (Motivo 1030 LP), με την παιδικ? χορωδ?α του Πνευματικο? Κ?ντρου του Δ?μου Μοσχ?του, υπ? τη διε?θυνση και διδασκαλ?α του Δημ?τρη Τυπ?λδου.
• 1990: Ρεσιτ?λ (Σε?ριο? 89005/6 LP-CD), ο Σπ?ρο? Σακκ?? ερμηνε?ει, αν?μεσα σε ?λλα, ?ξι ποι?ματα του Μπρεχτ απ? τον Κ?κλο με την Κιμωλ?α , σε ελληνικ? απ?δοση του Ελ?τη και με μουσικ? του Μ?νου Χατζιδ?κι.
• 1991: Four Song Circles (Musica Viva 88031 LP-CD), η Λ?λα Αδαμ?κη στι? Μυκρ?? Κυκλ?δε? (Ελ?τη?-Θεοδωρ?κη?) για φων? και πι?νο. Επ?ση? σε ποι?ματα των Γι?ργου Σεφ?ρη και Κωνσταντ?νου Καβ?φη μελοποιημ?να απ? του? Αργ?ρη Κουν?δη και Δημ?τρη Μητρ?πουλο, αντ?στοιχα. Στο πι?νο ο Γι?ννη? Παπαδ?πουλο?.
• 1992: Ο ?ρωτα? (Auvidis 6187 CD), η Αγγελικ? Ιον?του ερμηνε?ει και γρ?φει μουσικ? για ποι?ματα του Ελ?τη. Γαλλικ? ?κδοση.
• 1993: ?πονε? Εξουσ?ε? (MBI 105/6 LP-CD), διπλ?? δ?σκο? με τραγο?δια του Μ?κη Θεοδωρ?κη. Περι?χει ζωνταν? ηχογρ?φηση του ?ξιον Εστ? με τον Γρηγ?ρη Μπιθικ?τση και τον Μ?νο Κατρ?κη.
• Η πεντ?μορφη στον κ?πο, Γι?ργο? Κουρουπ?? ^[29]
• 1996: Τραγο?δια για του? μ?νε? , ?που αν?μεσα σε ?λλα υπ?ρχουν και τ?σσερα ποι?ματα του Οδυσσ?α Ελ?τη μελοποιημ?να απ? τον Δημ?τρη Παπαδημητρ?ου . Ερμηνε?ει η Ελευθερ?α Αρβανιτ?κη . ^[30]
• Η νεροσταγ?να, Θ?δωρο? Αντων?ου ^[29]
• Με την πρ?τη σταγ?να τη? βροχ??, Μ?νο? Χατζιδ?κι? ^[29]
• Ο ?λιο? ο ηλι?τορα?, Ζαρ?νη? Π?τρο? ^[31]
• Ο Α?γουστο?, Ζαρ?νη? Π?τρο? ^[32]
• Ο γλ?ρο?. Σπ?ρο? Σαμο?λη?

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Μ?ριο Β?ττι , Οδυσσ?α? Ελ?τη?. Κριτικ? μελ?τη , Ερμ??, Αθ?να 1984
• Οδυσσ?α? Ελ?τη?, Αυτοπροσωπογραφ?α σε λ?γο προφορικ? , ?ψιλον, Αθ?να 2000
• ≪Αφι?ρωμα στον Οδυσσ?α Ελ?τη≫, περιοδικ? Χ?ρτη? , τ. 21-23, Αθ?να, Νο?μβριο? 1986
• Οδυσσ?α? Ελ?τη? (Αφι?ρωμα), Περιοδικ? Αιολικ? Γρ?μματα , Τ?μο? Η?, τε?χη 43-44 1978 (Επιμ?λεια: Γι?ργο? Βαλ?τα?)

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Μ?ριο Β?ττι , Οδυσσ?α? Ελ?τη?: Βιβλιογραφ?α 1935-1971 , συνεργασ?α Αγγελικ?? Γαβαθ?, ?καρο?, Αθ?να, 1977
• Κ?μων Φρ?ιερ , ?ξιον Εστ? το τ?μημα. Εισαγωγ? στην πο?ηση του Οδυσσ?α Ελ?τη , μτφ. Ν?σο? Βαγεν?? , Κ?δρο?, Αθ?να 1978
• Δημ?τρη? Μαρων?τη? , ?ροι του λυρισμο? στον Οδυσσ?α Ελ?τη , Κ?δρο? , Αθ?να 1980
• Αφι?ρωμα στον Οδυσσ?α Ελ?τη, περ. Γρ?μματα και Τ?χνε? , τ. 43-44, Νο?μβριο?-Δεκ?μβριο? 1985
• Α. Μυκων?ου-Δρυμπ?τα, Ελ?τη? και σουρρεαλισμ??. Η καταγραφ? μια? επ?δραση? , Παρατηρητ??, Θεσσαλον?κη 1988
• Ν?κο? Δ?μου , Δοκ?μια Ι. Οδυσσ?α? Ελ?τη? , Νεφ?λη, Αθ?να 1992
• Παναγι?τη? Νο?τσο?, ≪Ο Ελ?τη? και η "πολιτικ?" τη? υπερρεαλιστικ?? γραφ??≫, Θ?ματα Λογοτεχν?α? , αρ. 1, Νο?μβρ. 1995/Φεβρ. 1996, σσ. 46-52
• Ευ?γγελο? Ανδρ?ου, Δεν τον ενν?ησαν ποτ?, κι ?μω?... Περιοδικ? "ΕΙ" τ.13 1996
• Ηλ?α? Πετρ?πουλο? , Ελ?τη?, Μ?ραλη?, Τσαρο?χη? , εκδ. Πατ?κη, Αθ?να 1998
• Α. Μπελεζ?νη?, Ο ?ψιμο? Ελ?τη? , ?καρο?, Αθ?να 1999
• Συλλογικ? ?ργο, Δεκα?ξι κε?μενα για το ?ξιον Εστ?, ?καρο?, Αθ?να 2001
• Ελ?να Κουτρι?νου, Με ?ξονα το φω?: Η διαμ?ρφωση και η κρυστ?λλωση τη? ποιητικ?? του Οδυσσ?α Ελ?τη , ?δρυμα Κ?στα και Ελ?νη? Ουρ?νη, Αθ?να 2002
• Μαρ?α Χατζηγιακουμ?, Η υπ?ρβαση τη? ιστορ?α? στο ?ργο του Οδυσσ?α Ελ?τη , εκδ. Ελληνικ? Γρ?μματα, Αθ?να 2004
• Δημ?τρη? Νικορ?τζο?, Ο ?γνωστο? Ελ?τη? τη? Μυτιλ?νη? , 2 τ?μοι, εκδ. Αιολ?δα, Μυτιλ?νη 2009

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Οδυσσ?α? Ελ?τη?

Στα Βικιφθ?γματα υπ?ρχει υλικ? σχετικ? με το λ?μμα:    Οδυσσ?α? Ελ?τη?

• Επ?σημη ιστοσελ?δα των Βραβε?ων Νομπ?λ - Περι?χει σ?ντομη βιογραφ?α και την ομιλ?α του Ελ?τη κατ? την απονομ? του βραβε?ου Νομπ?λ
• Ο χαιρετισμ?? του Ελ?τη στην απονομ? του Νομπ?λ - Δημοσ?ευση στην ηλεκτρονικ? ?κδοση τη? εφημερ?δα? Πατρ??
• Δημ?τρη? Δασκαλ?πουλο? , Οδυσσ?α? Ελ?τη?. ?ξιο? εστ? ο ?λιο? ο ηλι?τορα? , ?ρθρο στην εφημερ?δα Τα Ν?α , δημοσ?ευση 12 Φεβρουαρ?ου 2000
• Δημ?τρη? Μαρων?τη? , ΝΕΕΣ ΕΠΟΧΕΣ, Θ?ματα ποιητικ?? , ?ρθρο στην εφημερ?δα Το Β?μα , 3 Δεκεμβρ?ου 2006
• Βιογραφ?α του Ελ?τη στην ιστοσελ?δα του Εθνικο? Κ?ντρου Βιβλ?ου Αρχειοθετ?θηκε 2016-12-22 στο Wayback Machine .
• Αναγν?σει? ποιημ?των του Ελ?τη - Απ? το Σπουδαστ?ριο Ν?ου Ελληνισμο?
• Αποσπ?σματα ?ργων του - Απ? το Σπουδαστ?ριο Ν?ου Ελληνισμο?
• Jeffrey Carson, Εμπιστε?τηκε το ?ξιον Εστ? στην Αριστερ? , ?ρθρο στην εφημερ?δα Τα Ν?α , δημοσ?ευση 27 Νοεμβρ?ου 1999
• Προτειν?μενη βιβλιογραφ?α - Απ? την ιστοσελ?δα του Υπουργε?ου Πολιτισμο?, προτε?νει ο κριτικ?? λογοτεχν?α? ?ρη? Μπερλ??
• ≪Ο Ελ?τη? που γν?ρισα≫ , ?ρθρο στον ιστ?τοπο τη? εφημερ?δα? Το Β?μα , 25 Σεπτεμβρ?ου 2011.

Ψηφιακ? αρχε?ο ΕΡΤ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Οδυσσ?α? Ελ?τη? (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Σηματολ?γιο του Οδυσσ?α Ελ?τη (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Ενεν?ντα χρ?νια απ? τη γ?ννηση του Οδυσσ?α Ελ?τη - Ηρ?κλειο Κρ?τη? (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Τη? πατρ?δα? μου π?λι ομοι?θηκα, Οδυσσ?α? Ελ?τη? (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Ηρ?κλειο Κρ?τη? - Συναυλ?α για τον Οδυσσ?α Ελ?τη (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Παρασκ?νιο, Γι?ργο? Σεφ?ρη? - Οδυσσ?α? Ελ?τη?, Δ?ο Ν?μπελ στην ελληνικ? πο?ηση (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Ριμ?ικ, Οδυσσ?α? Ελ?τη?, Γι?ργο? Σεφ?ρη? - Δ?ο Ν?μπελ, δ?ο εποχ?? (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Εγκα?νια ?κθεση? ?ργων του ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ στην γκαλερ? ≪Ζουμπουλ?κη≫ παρουσ?α του ιδ?ου. (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )

Ηχητικ? αρχε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Δεκ?λεπτο απ?σπασμα τη? ομιλ?α? του Ελ?τη στην Ακαδημ?α Ν?μπελ το 1979 ( Γαλλικ? )

π   ?   σ   ?   ε Βραβευμ?νοι με Ν?μπελ Λογοτεχν?α? 1976?2000 Σαο?λ Μπ?λοου (1976) Βιθ?ντε Αλε?σ?ντρε (1977) Ισα?κ Μπ?σεβι? Σ?νγκερ (1978) Οδυσσ?α? Ελ?τη? (1979) Τσ?σλαφ Μ?λο? (1980) Ελ?α? Καν?ττι (1981) Γκαμπρι?λ Γκαρσ?α Μ?ρκε? (1982) Ου?λιαμ Γκ?λντινγκ (1983) Γι?ροσλαβ Σ?ιφερτ (1984) Κλωντ Σιμ?ν (1985) Ου?λε Σογ?νκα (1986) Γι?ζεφ Μπρ?ντσκι (1987) Ναγκ?μπ Μαχφο?ζ (1988) Καμ?λο Χοσ? Θ?λα (1989) Οκτ?βιο Πα? (1990) Ναντ?ν Γκ?ρντιμερ (1991) Ντ?ρεκ Γου?λκοτ (1992) Τ?νι Μ?ρρισον (1993) Κενζαμπο?ρο ?ε (1994) Σ?ιμου? Χ?νι (1995) Βισου?βα Σιμπ?ρσκα (1996) Ντ?ριο Φο (1997) Ζοζ? Σαραμ?γκου (1998) Γκ?ντερ Γκρα? (1999) Γκ?ο Σιντζι?ν (2000) Υπ?λοιπε? περ?οδοι: (1901-1925) (1926-1950) (1951?1975) (2001?2025)

Καθιερωμ?νοι ?ροι WorldCat VIAF : 24601064 Europeana : agent/base/61294 ΕΒΕ : 18254 AA : 137169 BiblioNet : 2545 LCCN : n50011817 ISNI : 0000 0001 2124 4088 GND : 118688898 SELIBR : 51576 SUDOC : 026850559 BNF : cb11901708s (data) BIBSYS : 97026823 MusicBrainz : d56d76ee-f179-4496-ae8b-c22b7c326687 NLA : 36524495 NDL : 01055887 NKC : ola2002161265 BNE : XX975665 CiNii : DA04939971 RKD : 272345