Νικαρ?γουα

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια

Συντεταγμ?νε? : 12°54′15″N 84°55′19″W  /  12.9042°N 84.9219°W  / 12.9042; -84.9219

Δημοκρατ?α τη? Νικαρ?γουα?
Republica de Nicaragua

Σημα?α

Εθν?σημο
Εθνικ? σ?νθημα : En Dios Confiamos ( Ισπανικ? )
Στο Θε? με εμπιστοσ?νη
Εθνικ?? ?μνο? : Salve a ti, Nicaragua ( Ισπανικ? )
(Χα?ρε εσ?, Νικαρ?γουα)

Τοποθεσ?α τη? χ?ρα? στον κ?σμο
Η θ?ση τη? Νικαρ?γουα? (πρ?σινο)
και μεγαλ?τερη π?λη Μαν?γουα
12°9′N 86°16′W  /  12.150°N 86.267°W  / 12.150; -86.267  ( Μαν?γουα )
ισπανικ?
Προεδρικ? Δημοκρατ?α
Ντανι?λ Ορτ?γα
Ροσ?ριο Μουρ?γιο
Ανεξαρτησ?α
απ? την Ισπαν?α
αναγνωρ?στηκε
Ισχ?ον Σ?νταγμα

15 Σεπτεμβρ?ου 1821
25 Ιουλ?ου 1850
9 Ιανουαρ?ου 1987, αναθεωρ?θηκε το 1995, 2000, και το 2005
 • Σ?νολο
 • % Νερ?
 • Σ?νορα
Ακτογραμμ?

130.373 km 2 (98η)
7,14
1.231 km
910 km
Πληθυσμ??
 • Εκτ?μηση 2023  
 • Απογραφ? 2009  
 • Πυκν?τητα  

6.803.886 [1] ( 109η )  
5.148.098  
52,2 κατ./ km 2 ( 162η )  
ΑΕΠ ( ΙΑΔ )
 • Ολικ?   (2018)
 • Κατ? κεφαλ?  

35,757 δισ. $ [2]  
5.683 $ [2] ( 134η )  
ΑΕΠ (ονομαστικ?)
 • Ολικ?   (2016)
 • Κατ? κεφαλ?  

13,380 δισ. $ [2] ( 135η )  
2.126 $ [2]  
ΔΑΑ (2021) Αύξηση 0,667 [3] ( 126η ) ?  μεσα?ο?
Ν?μισμα Κ?ρδοβα Νικαρ?γουα? ( NIO )
CST ( UTC -6)
Internet TLD .ni
Οδηγο?ν στα δεξι?
Κωδικ?? κλ?ση? +505

Η Νικαρ?γουα ( ισπανικ? : Republica de Nicaragua ) ε?ναι χ?ρα τη? Κεντρικ?? Αμερικ?? με ?κταση 130.373 τ.χλμ. και πληθυσμ? 6.803.886 [1] κατο?κου?, σ?μφωνα με επ?σημη εκτ?μηση για το 2023. ?χει χαρακτηρισθε? ω? ≪Χ?ρα των λιμν?ν και των ηφαιστε?ων≫. [4]

Αποτελε? δημοφιλ? τουριστικ? προορισμ?, κυρ?ω? λ?γω τη? βιοποικιλ?τητα?, του ζεστο? τροπικο? κλ?ματο? και των ενεργ?ν ηφαιστε?ων. [5]

Γεωγραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σ?νορα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Νικαρ?γουα συνορε?ει προ? Β. με την Ονδο?ρα , Α. βρ?χεται απ? την Καρα?βικ? Θ?λασσα , Ν. με την Κ?στα Ρ?κα και δυτικ? βρ?χεται απ? τον Ειρηνικ? ωκεαν? . Το μ?κο? ακτ?ν τη? στον Ατλαντικ? φθ?νουν τα 540 χλμ., εν? στον Ειρηνικ? τα 350 χλμ. Ε?ναι η μεγαλ?τερη χ?ρα, σε ?κταση, τη? Κ. Αμερικ??.

Κλ?μα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η ακτ? τη? Καρα?βικ?? κατακλ?ζεται απ? φοινικ?δεντρα. Εδ? βασιλε?ει η υγρασ?α και οι καθημεριν?? απ?τομε? και σ?ντομε? βροχοπτ?σει? ( κλ?μα τροπικ?), σε αντ?θεση με την ?λλη χ?ρα, που το κλ?μα τη? θεωρε?ται ξηρ? και ε?ναι περισσ?τερο πυκνοκατοικημ?νη.

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 1552 ο Ισπαν?? Χιλ Γκονσ?λε? ?βιλα ? Χιλ Γκονθ?λεθ ντε ?βιλα ε?ναι ο πρ?το? που εξερευν? τι? δυτικ?? ακτ?? αυτ?? τη? χ?ρα?, αλλ? εκδι?χθηκε. Ο Φρανσ?σκο Ερν?ντεθ ντε Κ?ρδοβα στ?λθηκε απ? τον Π?δρο ?ρια? Ντ?βιλα , κυβερν?τη του Παναμ?, για να εξερευν?σει τη Νικαρ?γουα. [6] Ο Φρανσ?σκο ?δρυσε δ?ο π?λει?, τη Γραν?δα το 1523 και Λε?ν το 1524. Η Γραν?δα θεωρε?ται η πρ?τη π?λη που ιδρ?θηκε στην αμερικανικ? ενδοχ?ρα. Ο Π?δρο ?ρια? Ντ?βιλα σκ?τωσε στη συν?χεια τον Φρανσ?σκο και ?γινε ο Πρ?το? Διοικητ?? τη? Χ?ρα?. Σε ?λη τη δι?ρκεια τη? ισπανικ?? κυριαρχ?α?, η Νικαρ?γουα αποτελε? τμ?μα τη? γενικ?? διο?κηση? τη? Γουατεμ?λα?, με πρωτε?ουσα τη Λε?ν. Το 1821 η Νικαρ?γουα μαζ? με τη Γουατεμ?λα το Ελ Σαλβαδ?ρ την Ονδο?ρα και την Κ?στα Ρ?κα ανακηρ?σσουν την ανεξαρτησ?α του? απ? την Ισπαν?α . Οι συντηρητικο? ?μω? τη? Νικαρ?γουα αντιδρο?ν στην ομοσπονδ?α αυτ? και τον Ιανου?ριο του 1822 η χ?ρα απετ?λεσε τμ?μα τη? μεξικανικ?? αυτοκρατορ?α? του Αγουστ?ν Ιτουρμπ?δε , γεν?μενη ?τσι μια απ? τι? Ενωμ?νε? Επαρχ?ε? τη? Κεντρικ?? Αμερικ?? . Οι φιλελε?θεροι ?μω? των χωρ?ν αυτ?ν αντιδρο?ν και μια μεξικ?νικη στρατι? υπ? τον στρατηγ? Βινθ?ντε Φιλισ?λα φθ?νει στη Γουατεμ?λα . Το 1823 η πτ?ση του Ιτουρμπ?δε στο Μεξικ? θεωρε?ται ν?κη των φιλελευθ?ρων.

Το 1838 η Εθνοσυν?λευση τη? χ?ρα? ανακ?ρυξε τη Νικαρ?γουα ανεξ?ρτητη και κυρ?αρχη χ?ρα. [7] Εν τω μεταξ? ?ρχισαν οι πολιτικ?? διαμ?χε? μεταξ? των π?λεων Γραν?δα? και Λε?ν, που ε?χαν καταστε? κ?ντρα δ?ο ισχυρ?ν αντιπ?λων κομμ?των, των συντηρητικ?ν και των φιλελευθ?ρων αντ?στοιχα. Σε μια προσπ?θεια οι φιλελε?θεροι να νικ?σουν του? συντηρητικο??, ζητο?ν βο?θεια απ? τον Αμερικαν? Γου?λιαμ Γου?κερ . Μετ? απ? μια αιματηρ? μ?χη, ο Γου?κερ ανακηρ?χθηκε το 1856 κυβερν?τη? τη? Νικαρ?γουα και παρ? τη θ?ληση του λαο? του, πο?λησε ? ?δωσε σε αμερικανικ?? εταιρ?ε? [ ασαφ?? ] , ?κανε τα αγγλικ? επ?σημη γλ?σσα και νομιμοπο?ησε τη δουλε?α . Προσπ?θησε επ?ση? να προσαρτ?σει τη Νικαρ?γουα στι? ΗΠΑ . Τελικ? εκδι?χθηκε απ? τη χ?ρα, μετ? απ? ?να χρ?νο στην εξουσ?α. Η πρωτε?ουσα τη? χ?ρα? μεταφ?ρθηκε επανειλημμ?να απ? τη Λε?ν στη Μαν?γουα . Η γενικ?, ?μω?, διαφθορ? των τ?τε κρατικ?ν υπαλλ?λων συν?τεινε στην επιδε?νωση των σχ?σεων αν?μεσα σε συντηρητικο?? και φιλελε?θερου?.

Το 1893 κηρ?χθηκε η δικτατορ?α υπ? του Χοσ? Σ?ντο? Σελ?για που δι?ρκεσε 16 χρ?νια. Επειδ?, ?μω?, απειλο?νταν οικονομικ? κατ?ρρευση, ζητ?θηκε η βο?θεια των ΗΠΑ (με τη δικαιολογ?α αυτ? οι ΗΠΑ το 1910 με αντικυβερνητικ? συνωμοσ?α κατ?φεραν να τον απομακρ?νουν). Ακολουθε? δικτατορ?α φιλοαμερικαν?ν. Πρ?γματι, τ?τε καταρτ?σθηκε και το λεγ?μενο οικονομικ? ≪Σχ?διο Ντ?σον≫ προ? οικονομικ? εξυγ?ανση. Επειδ?, ?μω?, εξερρ?γη ν?ο? εμφ?λιο? π?λεμο? το 1912, οι ΗΠΑ ?στειλαν ναυτικ?? δυν?μει? (που διατηρ?θηκαν εκε? μ?χρι το 1933).

Το 1925 τη δικτατορ?α του Τσαμ?ρρο αν?στειλε η Προεδρ?α του Σολορσ?νι. Τ?τε ιδρ?θηκε και το Μαρξιστικ? Κ?μμα Εργασ?α?. Το 1926 ?νοπλο τμ?μα με επικεφαλ?? τον Αουγο?στο Σαντ?νο ξεκιν? αγ?να κατ? των Αμερικαν?ν και των συνεργατ?ν του?. Υποστηριζ?μενο? και απ? ?νοπλα τμ?ματα των χωρ?ν τη? ευρ?τερη? περιοχ?? καταφ?ρνει ?στε το 1933 οι αμερικανικ?? δυν?μει? να αποσυρθο?ν.
Το 1934 ο Σαντ?νο δολοφονε?ται κατ?πιν εντολ?? του Διοικητ? τη? Εθνοφρουρ?? στρατηγο? Αναστ?σιο Σομ?σα ο οπο?ο? και εγκαινι?ζει (1937) ν?α περ?οδο δικτατορ?α? με την κατ?σταση να βελτι?νεται. Το 1951 υπογρ?φτηκε συμφων?α μεταξ? Νικαρ?γουα?, Γουατεμ?λα?, Ελ Σαλβαδ?ρ , Ονδο?ρα και Κ?στα Ρ?κα , συνιστ?ντα? ?τσι την αποκαλο?μενη ≪Οργ?νωση των Κρατ?ν τη? Κεντρικ?? Αμερικ?? (O.O.C.) με κ?ριο σκοπ? τη διατ?ρηση τη? μεταξ? του? ειρ?νη?. [8] Το 1956 δολοφονε?ται ο Σομ?σα και αναλαμβ?νει ο γιο? του. Οι αντιδρ?σει? αρχ?ζουν να κορυφ?νονται.

Το 1961 ιδρ?εται το ≪Μ?τωπο Εθνικ?? Απελευθ?ρωση?≫ των Σαντιν?στα? , αριστερ?? ιδεολογ?α?, υπ? τον Κ?ρλο? Φονσ?κα Αμαντ?ρ. Στ?χο ε?χε την ανατροπ? του δικτατορικο? καθεστ?το? Σομ?σα. Τελικ?, το 1979, μετ? απ? πολυετ? εμφ?λιο που σχεδ?ν κατ?στρεψε τη χ?ρα, οι Σαντιν?στα? κ?ρδισαν και, με επικεφαλ?? τον Ντανι?λ Ορτ?γα , αν?λαβαν την εξουσ?α και προχ?ρησαν σε σοσιαλιστικ?? μεταρρυθμ?σει? στην οικονομ?α. Λ?γο αργ?τερα ?μω? δημιουργ?θηκε η ανταρτικ? οργ?νωση ≪Κ?ντρα?≫ που ισχυριζ?ταν πω? ο Ορτ?γα κυβερν? δικτατορικ? και παραβι?ζει ανθρ?πινα δικαι?ματα προκειμ?νου να επιβ?λει τον κομμουνισμ?. Απ' την ?λλη πλευρ?, οι Σαντιν?στα? ισχυρ?ζονταν πω? επρ?κειτο για επ?μβαση των ΗΠΑ προκειμ?νου να ανατρ?ψει τη σοσιαλιστικ? κυβ?ρνηση και να επιβ?λει δικο?? τη? ανθρ?που?, ?τσι σ?ντομα ξ?σπασαν ν?ε? συγκρο?σει? στη χ?ρα.

Τελικ? το 1990, και εν? η χ?ρα απειλε?ται με λιμ?, οι δ?ο πλευρ?? καταλ?γουν σε ειρηνευτικ? συμφων?α και ορ?ζουν ελε?θερε? εκλογ??, υπ? την επ?βλεψη διεθν?ν παρατηρητ?ν, την ?δια χρονι?. Τι? εκλογ?? κ?ρδισε το κεντροδεξι? κ?μμα τη? Βιολ?τα Τσαμ?ρρο . Το 1998 ο τυφ?να? Μιτ? προκ?λεσε στη χ?ρα καταστροφ?? αξ?α? 1 δι? δολαρ?ων ΗΠΑ και χιλι?δε? νεκρο??.

Πολιτιστικ? ζω? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Νικαρ?γουα ε?ναι μια τυπικ? χ?ρα τη? Λατινικ?? Αμερικ?? , που στην καθημεριν? ζω?, αλλ? και στην πολιτιστικ? τη? ταυτ?τητα, ενσωματ?νει δ?ο συνιστ?σε?: Την κληρονομι? των αυτοχθ?νων Ινδι?νων και την ιδιοσυγκρασ?α των Ευρωπα?ων (κυρ?ω? των Ισπαν?ν κατακτητ?ν).

Δημογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο δυτικ? μισ? τη? χ?ρα? και β?ρεια, οι κ?τοικοι ε?ναι με?γμα Ινδι?νων και Ισπαν?ν, οι Ρ?μα?, εν? στο ανατολικ? μισ? και ν?τια ε?ναι περισσ?τερο οι ≪?ντιο? Μπρ?βο?≫ και οι ≪Μοσκ?το?≫, Ινδι?νοι, Ζ?μπιοι και ?λλοι μα?ροι απ? τη Τζαμ?ικα και ?λλε? ν?σου? τη? Καρα?βικ?? . Αυτ? ?χει ω? συν?πεια να παρατηρε?ται διαφορετικ?? τρ?πο? ζω?? στην ανατολικ? Νικαρ?γουα απ? τη δυτικ?, αλλ? και το κλ?μα διαφ?ρει. Το προσδ?κιμο ζω?? στο σ?νολο του πληθυσμο?, σ?μφωνα με εκτιμ?σει? του 2019 του Παγκ?σμιου Οργανισμο? Υγε?α? ?ταν 75,0 χρ?νια (72,1 χρ?νια οι ?νδρε? και 77,9 οι γυνα?κε?). [9]

Διοικητικ? δια?ρεση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Π?λει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το ?νομα τη? πρωτε?ουσα? ε?ναι Μαν?γουα , που βρ?σκεται στην ομ?νυμη λ?μνη και σε υψ?μετρο 55 μ?τρα. ?λλε? σημαντικ?? π?λει? ε?ναι η Λε?ν (Leon), η Γραν?δα , η Μασ?για (Masaya), η Τσιναντ?γα (Chinandega), η Χουιγ?λπα (Juigalpa), η Κορ?ντο (Corinto), και η Χινοτ?πε (Jinotepe).

Διακυβ?ρνηση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το πολ?τευμα ε?ναι Προεδρικ? Δημοκρατ?α . Αρχηγ?? Κρ?του? ε?ναι ο Πρ?εδρο? τη? Δημοκρατ?α?.

Εκλογ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στη χ?ρα διεξ?γονται εκλογ?? για Πρ?εδρο, για Εθνοσυν?λευση και για του? αντιπροσ?που? στο Κοινοβο?λιο τη? Κεντρικ?? Αμερικ??. Δικα?ωμα ψ?φου στι? εκλογ?? ?χουν ?σε? και ?σοι ε?ναι ηλικ?α? 16 ετ?ν και ?νω. Οι τελευτα?ε? εκλογ?? διεξ?χθησαν τον Νο?μβριο του 2016.

Εθνικ?? ?μνο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο εθνικ?? ?μνο? τη? χ?ρα? ονομ?ζεται ≪ Salve a ti, Nicaragua ≫ και γρ?φτηκε το 1937 απ? τον Ιμπ?ρρα Μαγι?ργα.

Διεθνε?? σχ?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η κυβ?ρνηση τη? χ?ρα? αποφ?σισε το 2008 να αναγνωρ?σει τι? μη αναγνωρισμ?νε? διεθν?? δημοκρατ?ε? τη? Ν?τια? Οσσετ?α? και τη? Αμπχαζ?α? . Ω? αποτ?λεσμα, η Τιφλ?δα δι?ρρηξε τι? διπλωματικ?? σχ?σει? με τη Μαν?γουα, στι? 29 Νοεμβρ?ου του 2008. [10]

Μεταφορ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η οδ?γηση γ?νεται στα δεξι?.

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. 1,0 1,1 ≪Anuario Estadistico 2022≫ (PDF) . Instituto Nacional de Informacion de Desarrollo (INIDE) . Ανακτ?θηκε στι? 23 Φεβρουαρ?ου 2024 .  
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 ≪Νικαρ?γουα≫ . ΔΝΤ.  
  3. Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF) . hdr.undp.org . United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρ?ου 2022. σελ?δε? 272?276. ISBN   978-9-211-26451-7 . Αρχειοθετ?θηκε (PDF) απ? το πρωτ?τυπο στι? 8 Σεπτεμβρ?ου 2022 . Ανακτ?θηκε στι? 8 Σεπτεμβρ?ου 2022 .  
  4. Brierley, Jan (15 Οκτωβρ?ου 2017). ≪Sense of wonder: Discover the turbulent past of Central America≫ (στα αγγλικ?). Daily Express . http://www.express.co.uk/travel/beach/865185/Discover-the-turbulent-past-Central-America-travel . Ανακτ?θηκε στι? 27 Οκτωβρ?ου 2017 .  
  5. Dicum, G (2006-12-17). ≪The Rediscovery of Nicaragua≫ . Travel Section (New York: TraveThe New York Times) . http://travel.nytimes.com/2006/12/17/travel/17Nicaragua.html?ref=travel . Ανακτ?θηκε στι? 2010-06-26 .  
  6. ≪Nicaragua: History≫ . Encyclopædia Britannica . http://www.britannica.com/eb/article-214487/Nicaragua . Ανακτ?θηκε στι? 2007-08-21 .  
  7. Smith, RS (1963). ≪Financing the Central American federation, 1821?1838≫ . The Hispanic American Historical Review 43 (4): 483?510. doi : 10.2307/2509898 . https://archive.org/details/sim_hispanic-american-historical-review_1963-11_43_4/page/483 .  
  8. Goldstein, Erik (2005) Wars and Peace Treaties: 1816 to 1991 . Routledge. p. 218. ( ISBN   9781134899111 )
  9. Παγκ?σμιο? Οργανισμ?? Υγε?α?, Προσδ?κιμο ζω?? και υγι?? προσδ?κιμο ζω??, Δεδομ?να αν? χ?ρα
  10. Εξπρ?? Αρχειοθετ?θηκε 2016-03-15 στο Wayback Machine ., Γεωργ?α: η κυβ?ρνηση Σαακασβ?λι ανακο?νωσε την επ?σημη διακοπ? των διπλωματικ?ν σχ?σεων τη? χ?ρα? με τη Νικαρ?γουα. , 30 Νοεμβρ?ου 2008.

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]