Συντεταγμ?νε? : 50°49′15″N 0°8′15″W  /  50.82083°N 0.13750°W  / 50.82083; -0.13750

Μπρ?ιτον
Μπρ?ιτον 50°49′15″N 0°8′15″W
Χ?ρα	Ηνωμ?νο Βασ?λειο
Διοικητικ? υπαγωγ?	Μπρ?ιτον εντ Χ?ουβ
?κταση	82,67  km²
Υψ?μετρο	22 μ?τρα
Πληθυσμ??	134.293 (2001) [1]
Ταχ. κωδ.	BN1, BN2, BN50 και BN88
Τηλ. κωδ.	01273
Ζ?νη ?ρα?	UTC±00:00
Ιστ?τοπο?	Επ?σημο? ιστ?τοπο?
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Το Μπρ?ιτον ( αγγλικ? : Brighton ), ονομασ?α ενωτικ?? αρχ?? Μπρ?ιτον εντ Χ?ουβ ( αγγλικ? : Brighton and Hove ), ε?ναι π?λη στην Κομητε?α του Ανατολικο? Σ?σεξ (East Sussex) στη ν?τια ακτ? τη? Αγγλ?α? στο Ηνωμ?νο Βασ?λειο . ?χει πληθυσμ? 155.919 κατο?κων (2007) ^[2] εν? η ευρ?τερη αστικ? περιοχ? (conurbation) που περιλαμβ?νει τι? π?λει? Μπρ?ιτον, Ου?ρδινγκ (Worthing) και Λιτλχ?μπτον (Littlehampton) ?χει πληθυσμ? ανερχ?μενο σε 461.181 κατο?κου? (απογραφ? 2001).

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Μπρ?ιτον ξεκ?νησε ω? Σαξωνικ? χωρι?. ?ταν τον 5ο μ.Χ. αι?να οι Σ?ξωνε? αποβιβ?στηκαν στην Αγγλ?α, εξαπλ?θηκαν σε ολ?κληρη τη χ?ρα. ?να? Σ?ξωνα? ον?ματι Beorthelm δημιο?ργησε ?να αγρ?κτημα στη θ?ση τη? σημεριν?? π?λη?. Το αγροκτημα (σαξων. tun ) αυτ? εξελ?χθηκε σε μικρ? χωρι?, το Beorthelmtun καθ?? εκτ?? απ? τι? αγροτικ?? δραστηρι?τητε? η παραθαλ?σσια θ?ση του επ?τρεπε την ενασχ?ληση με την αλιε?α. ^[3] Οι αλιε?? εγκαταστ?θηκαν κοντ? στην παραλ?α στι? υπ?ρειε? του βρ?χου που δ?σποζε του Μπρ?ιτον.

Η πρ?τη αναφορ? του χωριο? σε γραπτ? κε?μενο γ?νεται το 1086 στο " Domesday Book " ^[4] , στο οπο?ο αναφ?ρεται ω? "Bristelmestune ? Bristelmetune". ^[5] και καθορ?στηκε ω? ετ?σιο? φ?ρο? 4.000 ρ?γγε?. Πρ?τη αναφορ? τη? εκκλησ?α? του Αγ?ου Βαρθολομα?ου γ?νεται το 1185, αν και πιστε?εται ?τι κτ?στηκε πριν αυτ? τη χρονολογ?α.

Το 1313 στο Μπρ?ιτον γ?νεται ειδικ? παραχ?ρηση: Οι ?μπορο? του αποκτο?ν, μεταξ? ?λλων, το προν?μιο να σχηματ?ζουν τη δικ? του? τοπικ? κυβ?ρνηση. Σε καθημεριν? β?ση λειτουργο?σε στην παραλ?α ψαραγορ?, εν? μια φορ? την εβδομ?δα υπ?ρχε λα?κ? αγορ? για χο?ρου? και πολλ? ?λλα αγαθ?. Κ?θε χρ?νο διοργανων?ταν, επ?ση?, εμποροπαν?γυρη.

Οι πρ?τοι χ?ρτε? του Μπρ?ιτον απεικον?ζουν ?να χωρι? με ?κταση περ?που εν?? τετ?ρτου του τετρ. μιλ?ου. Υπ?ρχαν τ?σσερι? κεντρικο? δρ?μοι, με ονομασ?ε? αν?λογε? προ? τη διε?θυνσ? του?: Η North street (β?ρεια οδ??), South street (ν?τια), East street (ανατολικ?) και West street (δυτικ?). Τα μικρ?τερα δρομ?κια αν?μεσ? του? ?φεραν την ονομασ?α "The Lanes" (τμ?μα του? διατηρε?ται μ?χρι σ?μερα). Η π?λη υπ?φερε απ? τη συνεχ? δι?βρωση τη? ακτ?? - αναφ?ρεται ?τι το 1340 "η θ?λασσα "κατ?πιε" περ?που 40 ?κρε? (acres) αγροτικ?? γη?. ^[3]

Το Μπρ?ιτον, το οπο?ο στο μεταξ? ?χει μετονομαστε? σε Brighthelmston ε?ναι, κατ? το 16ο αι?να, σημαντικ? αλιευτικ? κωμ?πολη, αριθμ?ντα? 400 αλιε?? και 60 αλιευτικ? σκ?φη. ^{[6] [7]}

Το 1514 το Μπρ?ιτον δ?χεται επιδρομ? απ? Γ?λλου? εισβολε??, στα πλα?σια τη? Αγγλογαλλικ?? σ?ρραξη? τη? περι?δου 1511 - 1514. Οι εισβολε??, υπ? τον Να?αρχο Πρενι?ν (Pregnant), πυρπολο?ν το χωρι?, το οπο?ο καταστρ?φεται ολοσχερ?? και διασ?ζεται μ?νον η εκκλησ?α του Αγ?ου Νικολ?ου. ^[8] Οι Γ?λλοι επιστρ?φουν το 1545, αλλ? οι κ?τοικοι ?χοντα? οργαν?σει προειδοποιητικο?? φ?ρου?, προβ?λλουν τ?τοια αντ?σταση που αναγκ?ζουν του? Γ?λλου? να αποχωρ?σουν. Ω? επακ?λουθο, απ? τον ?ρχοντα τη? περιοχ?? δωρ?ζεται, το 1558, μια λωρ?δα γη?, προκειμ?νου να κατασκευαστε? ?να κυκλικ? οχυρ? διαμ?τρου 15 μ., ?ψου? 4,8 μ. και το?χο π?χου? 2,5 μ. Σε αυτ? τοποθετ?θηκαν δ?κα μικρ? και ?ξι μεγ?λα πυροβ?λα. ^[3]

Παρ? την κατασκευ? του οχυρο?, οι αρχ?? του Μπρ?ιτον παραπον?θηκαν στον τοπικ? ?ρχοντα ?τι το χωρι? του? παρ?μενε με ελλειπ? οχυρωματικ? ?ργα. Το 1651 ο βασιλι?? Κ?ρολο? ο Β' ?πεισε του? Σκ?του? να εισβ?λουν στην Αγγλ?α για να τον βοηθ?σουν να ανακτ?σει το στ?μμα του. Η εισβολ? απ?τυχε και ο Κ?ρολο?, μεταμφιεσμ?νο?, φυγαδε?τηκε απ? το Μπρ?ιτον στη Γαλλ?α .

Η αλιευτικ? δραστηρι?τητα του Μπρ?ιτον περιορ?ζεται κατ? τα τ?λη του 17ου αι?να, λ?γω των πολ?μων με του? Γ?λλου? και του? Ολλανδο??, οι οπο?οι παρεμποδ?ζουν τα αλιευτικ? πλοι?ρια των κατο?κων του Μπρ?ιτον απ? τη δραστηρι?τητ? του?. Την ?δια περ?που εποχ?, γ?ρω στα 1660, εμφαν?ζεται για πρ?τη φορ? η ονομασ?α "Μπρ?ιτον" σε επ?σημο ?γγραφο. ^[3]

Η αρχ? του 18ου αι?να "σημαδε?ει" το Μπρ?ιτον με δ?ο ισχυρ?? θ?ελλε?, μ?α το 1703 ^[8] και μια δε?τερη το 1705, οι οπο?ε? προκαλο?ν σημαντικ?? καταστροφ?? τ?σο στα αλιευτικ? σκ?φη ?σο και στι? παραλιακ?? κατοικ?ε? των αλι?ων. Το 1723 κατασκευ?ζονται προστατευτικ?? προκυμα?ε?, αλλ? η αλιευτικ? κρ?ση ?χει ?δη πλ?ξει την π?λη, αναγκ?ζοντα? πολλο?? κατο?κου? τη? να αναζητ?σουν αλλο? εργασ?α. ?σοι απ?μειναν ?ταν τ?σο φτωχο? που, στα 1740, δεν ?ταν σε θ?ση να πληρ?νουν φ?ρου?. ?πω? αναφ?ρει ο Ντ?νιελ Ντεφ?ε στο βιβλ?ο του A Tour Through the Whole Island of Great Britain το 1724 "...το Μπρ?ιτον ε?ναι ?να φτωχ? ψαροχ?ρι με παλι? κτ?σματα στην ?κρη τη? θ?λασσα?...". ^[6]

Κατ? την περ?οδο 1740 - 1750 ο ιατρ?? τη? π?λη? Λιου? (Lewes) του ανατολικο? Σ?σσεξ Δρ. Ρ?τσαρντ Ρ?σελ (Richard Russell) γρ?φει συνταγ?? θαλ?σσιων λουτρ?ν στο Μπρ?ιτον ω? θεραπε?α. ^[9] Γ?ρω στα 1780 αρχ?ζει η κατασκευ? γεωργιαν?ν δωμ?των (Georgian Terraces) και το Μπρ?ιτον μετατρ?πεται απ? ψαροχ?ρι σε θ?ρετρο τη? μ?δα?. Το 1783 την π?λη επισκ?πτεται ο δι?δοχο? (και μετ?πειτα βασιλ?α?) Γε?ργιο? ο Δ' , ^[10] ο οπο?ο? περν? μεγ?λο μ?ρο? των διακοπ?ν του εκε? και κατασκευ?ζει το βασιλικ? περ?πτερο.

Ν?α ?θηση στο Μπρ?ιτον δ?νεται απ? του? σιδηροδρ?μου?: Το 1841 η π?λη συνδ?εται σιδηροδρομικ? με το Λονδ?νο , αυξ?νοντα? κατ? πολ? του? αριθμο?? των εκδρομ?ων τη? μια? ημ?ρα?. Ο πληθυσμ?? γνωρ?ζει τρομακτικ? α?ξηση: Απ? 7.000 κατο?κου? το 1801 η π?λη φθ?νει να ?χει 120.000 το 1901. Παρ?λληλα κατασκευ?ζονται στην π?λη σημαντικ? κτ?σματα, ?πω? το Grand Hotel (το 1864), η "Δυτικ? προβλ?τα" (West Pier) το 1866, ?ργο του Eugenius Birch, απ? την οπο?α, λ?γω εγκατ?λειψη? απ? το 1975 λ?γα ?χουν απομε?νει ^[11] και η προβλ?τα του Ανακτ?ρου (Palace Pier) το 1899 (σημεριν? Brighton Marine Palace and Pier ). Πριν απ? τι? δ?ο αυτ?? κατασκευ?? ε?χε κατασκευαστε? η Chain Pier , σε σχ?δια του Πλοι?ρχου Σ?μιουελ Μπρ?ουν (Samuel Brown). Η κατασκε? αυτ?, που ολοκληρ?θηκε το 1823 και κατεδαφ?στηκε το 1896, δι?θετε και π?νακε? ζωγραφισμ?νου? απ? του? ζωγρ?φου? Τζον Κονστ?ιμπλ (John Constable, 1776 ? 1837) και Τζ?ζεφ Τ?ρνερ (Joseph Mallord William Turner, 1775 - 1851).

Σημεριν? εικ?να [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η ?κταση τη? π?λη? αυξαν?ταν συνεχ??, με συν?πεια την "απορρ?φηση" ορισμ?νων περιφερειακ?ν οικισμ?ν, εν? το 2000, η συν?νωση του Μπρ?ιτον με το γειτονικ? Χ?ουβ π?ρε το προν?μιο τη? π?λη? απ? τη βασ?λισσα Ελισ?βετ Β' στα πλα?σια των εορτασμ?ν τη? ν?α? χιλιετ?α?.

Αξιοθ?ατα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εκτ?? απ? τι? προβλ?τε? (αποβ?θρε?) που προαναφ?ρθηκαν, μπορε? κανε?? να επισκεφθε? την παλαι?, κτισμ?νη με το?βλα εκκλησ?α του Αγ?ου Βαρθολομα?ου (St. Bartholomew Church) και τη λ?γο νε?τερ? τη? εκκλησ?α του Αγ?ου Νικολ?ου (St. Nicholas Church) που αποκαλε?ται "The Mother Church" και την εκκλησ?α του Αγ?ου Π?τρου. Υπ?ρχει, επ?ση?, το Βασιλικ? Περ?πτερο (Royal Pavillion) σε σχ?δια του αρχιτ?κτονα Τζον Να? (Hohn Nash), το Μαυσωλε?ο Σασο?ν (Sassoon Mausoleum) - σ?μερα α?θουσα προγευμ?των - και τα δ?ο αρχιτεκτονικ? δε?γματα με σαφ? επ?ρεια απ? την Ινδο-σαρακηνικ? αρχιτεκτονικ?. Στο Μπρ?ιτον μπορε? επ?ση? ο επισκ?πτη? να δει τον παλαι?τερο ηλεκτροκ?νητο σιδηρ?δρομο στον κ?σμο, τον Volk's Electric Railway , ο οπο?ο? λειτουργε? ω? σ?μερα. Η π?λη διαθ?τει, επ?ση?, παραλ?ε? για κολ?μβηση (?ταν το επιτρ?πει ο καιρ??), πολλ? εστιατ?ρια, μπαρ και ξενοδοχε?α, αν?μεσα στα οπο?α ξεχωρ?ζει το "Grand Hotel".

Στην π?λη υπ?ρχουν, επ?ση?, το μουσε?ο Brighton Museum and Art Gallery (Μουσε?ο και Πινακοθ?κη του Μπρ?ιτον), το μουσε?ο Φυσικ?? Ιστορ?α? ( Booth Museum of Natural History ), το μουσε?ο Παιχνιδι?ν και Μοντ?λων ( Brighton Toy and Model Museum ) και το αλιευτικ? μουσε?ο ( Brighton Fishing Museum ). ?ξιο επ?σκεψη?, τ?λο?, ε?ναι και το ιστορικ? κ?ντρο του Μπρ?ιτον, με την επωνυμ?α "The Lanes" (τα σοκ?κια), το μ?νο σημε?ο του παλαιο? Μπρ?ιτον που ?χει διατηρηθε? και αναπαλαιωθε?, στο οπο?ο σ?μερα στεγ?ζονται πολυ?ριθμα καταστ?ματα κοσμημ?των, ρουχισμο?, αντικ?ν και πολλ? εστιατ?ρια και μπαρ.

Οικονομ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εκτ?? απ? τον πολ? σημαντικ? τομ?α του τουρισμο?, στην π?λη εδρε?ουν πολλ?? επιχειρ?σει? υψηλ?? τεχνολογ?α? και ν?ων μ?σων, σε σημε?ο που η π?λη να αποκαλε?ται, απ? τη δεκαετ?α του 1990, ω? "Silicon Beach" (Παραλ?α του πυριτ?ου, σε αναλογ?α με την "Κοιλ?δα του πυριτ?ου" (silicon Valley) τη? Καλιφ?ρνια , ?που εδρε?ουν οι μεγ?λε? εταιρε?ε? κατασκευ?? εξαρτημ?των ηλεκτρονικ?ν υπολογιστ?ν). Η τρ?πεζα American Express σχεδι?ζει εκε? την κατασκευ? ν?ων γραφε?ων για να στεγ?σει την ευρωπα?κ? ?δρα τη? (η οπο?α ?δη βρ?σκεται στη John Street του Μπρ?ιτον.

Εκπα?δευση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εκτ?? απ? τα 84 σχολε?α πρωτοβ?θμια? και δευτεροβ?θμια? εκπα?δευση?, στην π?λη εδρε?ει το Πανεπιστ?μιο του Μπρ?ιτον (πρ?ην Brighton Polytechnic ) με φοιτητικ? πληθυσμ? ανερχ?μενο σε 20.000 περ?που ?τομα. Κτ?ρι? του βρ?σκονται, επ?ση?, στι? π?λει? Φ?λμερ (Falmer), Μ?ουλσεκομπ (Moulsecoomb), ?στμπουρν (Eastbourne) και Χ?ιστινγκ? (Hastings). ^[12] Απ? το 2003 λειτουργε? και Σχολ? Ιατρικ??, η Brighton and Sussex Medical School , δημιουργημ?νη απ? κοινο? απ? τα Πανεπιστ?μια του Μπρ?ιτον και του Σ?σσεξ ^[13]

?ξι περ?που χιλι?μετρα απ? το κ?ντρο του Μπρ?ιτον βρ?σκεται και το Πανεπιστ?μιο του Σ?σσεξ (University of Sussex), που ιδρ?θηκε το 1961 και ?χει φοιτητικ? πληθυσμ? περ?που 10.000 ατ?μων.

Υπ?ρχουν, επ?ση?, αρκετ? κολ?για που παρ?χουν τεχνικ? εκπα?δευση και μερικ? ιδιωτικ? εκπαιδευτ?ρια.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

π   ?   σ   ?   ε Π?λει? του Ηνωμ?νου Βασιλε?ου Αγγλ?α Γκλ?στερ Γο?λβερχαμπτον Γο?στερ ?λυ ?ξετερ Κ?ντερμπερι Κ?ρλα?λ Κ?ιμπριτζ Κ?νγκστον απ?ν Χαλ Κ?βεντρι Κ?λτσεστερ Λ?νκαστερ Λ?στερ Λιντ? Λ?βερπουλ Λ?νκολν Λ?τσφιλντ Λονδ?νο Μ?ντσεστερ Μ?λτον Κινζ Μπαθ Μπ?ρμιγχαμ Μπλ?κπουλ Μπρ?ιτον Μπρ?ντφορντ Μπρ?στολ Νιο?κασλ Ν?ριτ? Ν?τιγχαμ Ντ?ραμ Ντ?ρμπι Οξφ?ρδη Π?τερμπρο Πλ?μουθ Π?ρτσμουθ Πρ?στον Ρ?πον Σαιντ ?λμπαν? Σ?λφορντ Σ?ντερλαντ Σαουθ?μπτον Σ?ουθεντ-ον-Σι Σ?φιλντ Στ?ουκ ον Τρεντ Σ?λσμπερι Τρο?ρο Τσ?λμσφορντ Τσ?στερ Τσ?τσεστερ Ου?ικφιλντ Ου?στμινστερ Ου?λ? Ου?ντσεστερ Χ?ρεφορντ Υ?ρκη Σκωτ?α Αμπερντ?ν Γλασκ?βη Εδιμβο?ργο Ινβερν?? Νταντ? Ντανφ?ρμλιν Περθ Στ?ρλινγκ Ουαλ?α Κ?ρντιφ Μπ?νγκορ Νιο?πορτ Ρ?ξαμ Σαιντ-?σαφ Σαιντ-Ντ?ιβιντ? Σου?νσι Β?ρεια Ιρλανδ?α ?ρμαγχ Λ?σμπερν Μπ?λφαστ Ντ?ρι Νιο?ρι Κατηγορ?α Κοιν?