Μπλουζ

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Μπλουζ
Καταγωγ? Αφρικανικ? παρ?δοση, Μπλουζ, Σπιρ?τσουαλ? , Γκ?σπελ , Εργατικ? τραγο?δι
Τ?πο? γ?ννηση? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? Αμερικ??
Μουσικ? ?ργανα Πι?νο ? Κιθ?ρα ? Μπ?σο ? Φυσαρμ?νικα ? Ντραμ? ? Σαξ?φωνο - Τρομπ?τα
Συναφ? ε?δη Μπλουζ ροκ - Σ?ουλ μπλουζ - Τζαζ μπλουζ
Μουσικο? Κατ?λογο? μπλουζ μουσικ?ν
Ε?δη
Κ?ντρυ μπλουζ , Μπλουζ του Δ?λτα , Μπο?γκι βο?γκι , Τζαμπ μπλουζ , Πι?νο μπλουζ , Ρυθμ εντ μπλουζ
Taj Mahal Blues Trio

Με τον ?ρο μπλουζ ( αγγλικ? : blues ) ε?ναι το φωνητικ? και οργανικ? μουσικ? ιδ?ωμα που εκφρ?ζεται με ≪μπλου≫ ν?τε? (blue notes ? πεσμ?νε? ν?τε?) δηλαδ? μια μπλουζ κλ?μακα , συν?θω? πεντατονικ?, με υφ?σει? στην 3η και 7η ν?τα τη?, εν? χρησιμοποιο?νται συχν? επαναλαμβαν?μενα μοτ?βα, συν?θω? δωδεκ?μετρη? μορφ??. Γενν?θηκε στι? αφροαμερικανικ?? κοιν?τητε? των Η.Π.Α. ω? αν?μειξη στοιχε?ων με αφρικανικ?? ρ?ζε? , εκκλησιαστικ? μουσικ? , ?μνου? του εμφυλ?ου πολ?μου κ.?. μουσικ? ιδι?ματα. Το μπλουζ επηρ?ασε σε σημαντικ? βαθμ? την παλι?τερη, ( σπιρ?τσουαλ? και γκ?σπελ ), και νε?τερη αμερικανικ? και δυτικοευρωπα?κ? μουσικ? και συνδ?θηκε με ?λλα ε?δη ?πω? το ρ?γκτα?μ , η τζαζ , το ρυθμ εντ μπλουζ (rhythm and blues(R&B)) το ροκ εντ ρολ (rock and roll), το χιπ χοπ , την ποπ μουσικ? κ.?.

Ετυμολογ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η λ?ξη blue στα αγγλικ? , εκτ?? απ? το μπλε χρ?μα , σημα?νει την κακ? ψυχικ? δι?θεση.

Οι αι?νε? που ακολο?θησαν την ανακ?λυψη τη? Αμερικ?? , στιγματ?στηκαν απ? το εκτεταμ?νο δουλεμπ?ριο Αφρικαν?ν σκλ?βων . Οι συνθ?κε? μεταφορ?? ?ταν ?θλιε? και πολλο? απ? αυτο?? π?θαιναν στο ταξ?δι. ?σοι επιζο?σαν του? περ?μενε η μεγ?λη περιπ?τεια τη? ζω?? του?. Υπ?ρχε μεγ?λη αν?γκη απ? εργατικ? δυναμικ? ?στε οι αχανε?? εκτ?σει?, ιδ?ω? του Αμερικανικο? Ν?του , να καταστο?ν καλλιεργ?σιμε? και προσοδοφ?ρε?. Αυτο? οι Αφρικανο? σκλ?βοι εργ?ζονταν απ? την ανατολ? ω? τη δ?ση του ?λιου, εν? η μεταχε?ρισ? του? δεν ?ταν ανθρ?πινη αφο? δεν θεωρο?νταν ≪κανονικο?≫ ?νθρωποι. Ε?χαν μεταφ?ρει, γραμμ?να ανεξ?τηλα στη μν?μη του?, τι? μουσικ?? και του? χορο?? τη? πατρ?δα? του?. ?τσι, στα πλα?σια τη? πρ?τη? πολυεθνικ?? κοινων?α? που δημιουργο?νταν τ?τε, τον 17ο-19ο αι?να στο Ν?το των ΗΠΑ, οι ν?γροι ε?χαν κ?θε δ?κιο να νι?θουν πεσμ?νη την ψυχικ? του? δι?θεση. Η λ?ξη blue, συν?θω? στον πληθυντικ? blues, στα ελληνικ? ?σω? καλ?τερα να αποδ?δεται ω? ≪τα χ?λια≫, ≪?χω τι? μα?ρε? μου≫.

Ιστορ?α του μπλουζ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Για πολλ? χρ?νια το μπλουζ πα?ζονταν και διαδ?δονταν μ?νο απ? μν?μη?, ζωνταν? και σε προσωπικ? επ?πεδο. Γενν?θηκε στο Δ?λτα του Β?ρειου Μισσισσιπ? μετ? απ? τον αμερικανικ? εμφ?λιο π?λεμο . Επηρεασμ?νο απ? τι? αφρικανικ?? ρ?ζε? του [1] , μπαλ?ντε? και ρυθμικο?? χορο??, (τα τζαμπ απ ), εξελ?χθηκε σταδιακ? σε μουσικ? για ?ναν τραγουδιστ?, που δημιουργο?σε δι?λογο αν?μεσα στη φων? και την κιθ?ρα του, τραγουδ?ντα? ?ναν στ?χο και απαντ?ντα? οργανικ? [2] .

Απ? τα σταυροδρ?μια των λεωφ?ρων 61 και 49 και την πλατφ?ρμα του σιδηροδρομικο? σταθμο? του Κλ?ρκσντε?λ, το μπλουζ μετακ?μισε β?ρεια στο Μπιλ Στριτ του Μ?μφι? και τα ≪Θε?ματα των γιατρικ?ν≫ ( medicine shows [3] ), για να επηρε?σουν τη λα?κ? μουσικ? σχεδ?ν σε ?λο το ε?ρο? τη?. Τα πρ?τα μπλουζ ακολουθο?σαν, σε ?,τι αφορ? στο ρυθμικ? του? πρ?τυπο, τον συχν? ακαν?νιστο ρυθμ? τη? φων??, ?πω? φα?νεται σε ηχογραφ?σει? τη? δεκαετ?α? του 1920, ακ?μη και τη? δεκαετ?α? του 1930, απ? του? θρυλικο?? Τσ?ρλι Π?τον , Μπλ?ιντ Λ?μον Τζ?φερσον , Ρ?μπερτ Τζ?νσον , Λ?ιτνινγκ Χ?πκιν? κ.?.

Στη δεκαετ?α του 1930 και του 1940 τα μπλουζ κατ?κτησαν τον Βορρ? και π?ρασαν στο ρεπερτ?ριο τη? μπιγκ μπαντ τζαζ. Η εισαγωγ? του ηλεκτρικο? ενισχυτ? και η χρ?ση τη? τονικ?τητα? τη? τζαζ ?λλαξε ριζικ? τη μορφ? του ≪ηλεκτρικο?≫ πλ?ον μπλουζ. Στι? π?λει? του Βορρ?, στο Σικ?γο και το Ντιτρ?ιτ , μπλουζ?στε? και σ?λο κιθαρ?στε? (lead quitarists) ?πω? ο Μ?ντι Γου?τερ? , ο Γου?λι Ντ?ξον , ο Τζον Λη Χο?κερ , ο Χ?ουλινγκ Γουλφ και ο ?λμορ Τζ?ιμ? ?παιξαν ηλεκτρικ? και ?καναν δημοφιλ? τα μπλουζ του Δ?λτα του Μισισιπ?, χρησιμοποι?ντα? στην μπ?ντα ?ργανα ?πω? το μπ?σο , τα ντραμ? , το πι?νο και περιστασιακ? τη φυσαρμ?νικα . Στην ?δια περ?οδο στο Χιο?στον ο Τι-Μπ?ουν Γου?κερ , και στο Μ?μφι? ο Μπι Μπι Κινγκ καθι?ρωσαν ?να ν?ο στυλ που συνδ?αζε την τεχνικ? τη? τζαζ με το ρεπερτ?ριο και την τονικ?τητα του μπλουζ.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. Ο ιστορικ?? Τζ?ζεφ Μ?κλι? αναφ?ρει ?τι το μπλουζ ε?ναι γηγεν?? μουσικ? ιδ?ωμα, χωρ?? ?μεσα εμφανε?? ευρωπα?ου? ? αφρικανο?? προγ?νου?. Βλ. Machlis Joseph 1963, 597.
  2. Σ?μφωνα με τον Λ?ρεν? Λ?βιν ≪υπ?ρξε μια ?μεση σχ?ση αν?μεσα στην εθνικ? ιδεολογικ? ?μφαση στο ?τομο, τι? διδασκαλ?ε? του Μπο?κερ Ταφαλι?ρο Ου?σινγκτον και την εμφ?νιση των μπλουζ. Ψυχολογικ?, κοινωνικ? και οικονομικ? οι αφροαμερικανο? απ?κτησαν τη δικ? του? κουλτο?ρα και εξατομικε?θηκαν με τρ?πο ο οπο?ο? θα ?ταν αδ?νατο? κατ? την περ?οδο τη? δουλε?α?. Δεν αποτελε? ?κπληξη το γεγον?? ?τι η κοσμικ? μουσικ? του? αντανακλο?σε αυτ? την εξατομ?κευση ...≫ (Levine Lawrence W., Black Culture and Black Consciousness .) Συν?πεια αυτ?? τη? ?μφαση? στο ?τομο υπ?ρξε και η προσωποποιημ?νη μορφ? του τραγουδιο?.
  3. Η πρ?τη σκην? για τη μουσικ? των αφροαμερικαν?ν ?ταν το "θ?αμα των γιατρικ?ν", ?που χρησιμοποιο?νταν για να προσελκ?σουν πελατε?α στου? δι?φορου? πλαν?διου? ≪γιατρο??≫ και τα γιατρικ? του?. Στη Μ?μφιδα ?γινε το πρ?το μ?νιμο θ?ατρο για τ?τοιε? παραστ?σει? το 1907 απ? κ?ποιον Φρεντ Μπαρ?σο, για να ακολουθ?σει ?να δ?κτυο τ?τοιων θε?τρων ειδικευμ?νων στη μουσικ? των αφροαμερικαν?ν. Αν και κακοπληρωμ?νοι ? κακομεταχειρισμ?νοι απ? του? εργοδ?τε? του?,οι αφροαμερικανο? μουσικο? που ?παιξαν σε τ?τοια θ?τρα θεωρο?νται οι πρ?τοι επαγγελαμτ?ε? μουσικο? στο ε?δο? του?. Βλ. Scaruffi Piero 2005, A brief history of Popular Music before Rock Music .

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  • Machlis Joseph 1963, The Enjoyment of Music , W. W. Norton, New York