Καρ?α
Χ?ρα	Τουρκ?α
Γεωγραφικ? υπαγωγ?	Μικρ? Ασ?α και Μικρ? Ασ?α
Γεωγραφικ?? συντεταγμ?νε?	37°30′0″N 28°0′0″E
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Η Καρ?α ? Καρικ? ε?ναι Ιστορικ? περιοχ? που βρ?σκεται στα νοτιοδυτικ? παρ?λια τη? Μικρ?? Ασ?α? . Τα εδ?φη τη? ε?ναι κατανεμημ?να μεταξ? τη? Επαρχ?α? Μο?γλων και τη? Επαρχ?α? Ντενιζλ? στη σημεριν? Τουρκ?α . Συνορε?ει στα β?ρεια με την Ιων?α και τη Λυδ?α , στα ανατολικ? με τη Φρυγ?α και στα ν?τια με τη Λυκ?α . ^[1] ?να τμ?μα των παραλ?ων τη? αποικ?στηκε απ? Δωριε?? κατ? τον Α? ελληνικ? αποικισμ? και ονομ?στηκε εξ αυτ?ν Δωρ?δα ( Δωρ?? η εν Ασ?α ). Ο Ηρ?δοτο? υποστ?ριζε ?τι ?ταν Μινωικ?? καταγωγ??. ^[2]

Οι Κ?ρε? ισχυρ?ζονταν ?τι κατ?γονται απ? τι? ανατολικ?? ηπειρωτικ?? περιοχ??, ε?χαν κ?ρια ασχολ?α τη ναυτιλ?α και ?ταν συγγενε?? με του? Λυδο?? και του? Μυσο??. ^[3] Οι Κ?ρε? μιλο?σαν πραγματικ? μ?α μορφ? Ανατολ?τικη? γλ?σσα? αλλ? αυτ? δεν συνεπ?γεται Ανατολ?τικη καταγωγ? επειδ? οι Ανατολ?τικε? γλ?σσε? ?ταν ευρ?τατα διαδεδομ?νε? στην περιοχ?. Οι Κ?ρε? σχετ?ζονται περισσ?τερο με του? Λ?λεγε? που ζο?σαν παλι?τερα στην ?δια περιοχ? και ε?χαν παρ?μοια ?θιμα, πιθαν?τατα ?ταν απ?γονοι του?.

Γεωγραφ?α και π?λει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο λεπτομερ?? κατ?λογο? των π?λεων τη? Καρ?α? στην Κλασικ? εποχ? που κατ?γραψε ο Κρ?μερ βασ?ζεται σε αρχα?ε? πηγ??. ^[4] Τα πολλαπλ? ον?ματα των π?λεων και των γεωγραφικ?ν χαρακτηριστικ?ν ?πω? οι λ?φοι και οι ?ρμοι δε?χνουν κοιν? εθνικ? καταγωγ?. Η παραλιακ? Καρ?α ξεκιν? με τα Δ?δυμα Μιλ?του ν?τια τη? Μιλ?του αλλ? και η ?δια η Μ?λητο? περιλαμβ?νεται στην προ?στορικ? Καρ?α. ^[5] Νοτι?τερα βρισκ?ταν η Βαργυλ?α , η Καρ?ανδα και η Μπ?ντρουμ περ?που 56 μ?λια ν?τια απ? τη Μ?λητο. Στο ?κρο τη? χερσον?σου του Μπ?ντρουμ (απ?ναντι απ? την Κω ) βρ?σκονται τα Τ?ρμερα και στα ν?τια ο Κεραμεικ?? Κ?λπο? , στη χερσ?νησο δημιουργ?θηκαν "αμ?τρητε? π?λει?" . ^[6] Η μεγ?λη Δωρικ? π?λη Αρχα?α Αλικαρνασσ?? δημιουργ?θηκε απ? ?ξι μικρ?τερε?: Θε?γγελα, Σ?βδη, Μ?δνασα , Ουρ?νιον, Π?δασα και Τελμησσ?? . Οι π?λει? αυτ?? ?πω? επ?ση? η Μ?νδο? και οι Συ?γγελα αποτελο?σαν την "Οκτ?πολη των Λελ?γων" , στη β?ρεια ακτ? του Κεραμεικο? κ?λπου βρισκ?ταν επ?ση? η Κ?ραμο? Καρ?α? . Στα ν?τια του Κεραμεικο? κ?λπου βρ?σκεται η χερσ?νησο? τη? Καρ?α? που ονομαζ?ταν χερσ?νησο? τη? Δωρ?δο? χ?ρη στη Δωρικ? αποικ?α Κν?δο που κτ?στηκε στο ?κρο. Στη β?ση τη? χερσον?σου τη? Καρ?α? βρ?σκεται η Βυβασσ?? γι'αυτ? το αρχαι?τερο ?νομα τη? ?ταν χερσ?νησο? τη? Βυβασσο?, αργ?τερα ονομ?στηκε ?κανθο? η Δουλ?πολι? δηλαδ? "π?λη των δο?λων" .

Στα ν?τια τη? χερσον?σου τη? Δωρ?δα? υπ?ρχει ο Κ?λπο? τη? Δωρ?δα? ?δρα τη? Δωρικ?? Συνομοσπονδ?α?, σχηματ?ζει τρει? ?ρμου? τη? Βυβασσο?, τη? Τ?μνου και τη? Σχοινο?? που περικλε?ει την π?λη Υδ??. Μ?σα στον κ?λπο υπ?ρχει κοντ? στη Λ?ρυμα ?να μικρ? νησ? η Ελαιο??, στη ν?τια ακτ? απ?ναντι απ? τη Σ?μη βρ?σκεται η Κυν?? Σ?μα. Το νοτι?τερο τμ?μα τη? Καρ?α? περιλαμβ?νει τη Ροδιακ? Περα?α , την ακτ? απ?ναντι απ? τη Ρ?δο με π?λει? ?πω? η ?μο? και η Κρ?σσα, η περιοχ? αν?κει σ?μερα στην Επαρχ?α Μο?γλων στην Τουρκ?α . Στη Ροδιακ? Περα?α υπ?ρχε παν?ρχαιο? Λυδικ?? οικισμ?? με το ?νομα Χρυσαωρ?? ? Ιδρι??, το ?νομα Χρυσαωρ?? χρησιμοποι?θηκε στα παν?ρχαια χρ?νια για ολ?κληρη την Καρ?α. Οι Σελευκ?δε? αργ?τερα ?δρυσαν στη θ?ση τη? Χρυσαωρ?? τη Στρατον?κεια Καρ?α? , ?δρα του Χρυσαορικο? συστ?ματο? . Ο Ε?ρωμο? ονομαζ?ταν στα παν?ρχαια χρ?νια "Κ?ρωμο?" , ο Μα?σωλο? του ?δωσε το ?νομα Ε?ρωμο? στι? προσπ?θειε? του να εξελλην?σει πλ?ρω? την περιοχ?.

Στο εσωτερικ? τη? Καρ?α?, στο δρ?μο προ? το Α?δ?νιο βρ?σκεται η Αλ?βανδα που φημ?ζεται για τα μ?ρμαρα και του? σκορπιο?? τη?, η Ορθωσ?α και η Αλεξ?νδρεια στη Λ?τμο . Στη συμβολ? του ποταμο? Μα?ανδρου με τον ποταμ? ?ρπασο βρ?σκονται τα ?ρπασα, β?ρεια στην κοιλ?δα του Μα?ανδρου βρ?σκεται η Αντι?χεια επ? του Μαι?νδρου . Στα σ?νορα με τη Φρυγ?α βρ?σκεται η Αφροδισι?δα Ρωμα?κ? πρωτε?ουσα τη? Καρ?α?, ιδρ?θηκε απ? του? Λ?λεγε? και ονομαζ?ταν παλι?τερα "Νιν?η" ? "Μεγ?λη Π?λι?" ? "Λελ?γων Π?λι?" . ?λλε? π?λει? στα σ?νορα με τη Φρυγ?α ?ταν οι Τ?βαι και η Κιβ?ρα που βρ?σκεται σ?μερα στην Τουρκικ? Επαρχ?α Μπουρντο?ρ .

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Προ?στορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το ?νομα τη? Καρ?α? εμφαν?ζεται στη Χεττιτικ? γλ?σσα ω? "Κερκ?για" , περ? το 1250 π.χ. οι Χεττα?οι την περιε?χαν αν?μεσα στα κρ?τη που αποτελο?σαν την "Ομοσπονδ?α των Ασο?βα " των Μικρασιατικ?ν παραλ?ων. Ο Ηρ?δοτο? γρ?φει ?τι ιδρυτ?? τη? Καρ?α? ?ταν ο μυθικ?? ?ρωα? Καρ γιο? του Δι?? και τη? Κρ?τη? , οι αδελφο? του Καρ Λυδ?? και Μυσ?? ?δρυσαν αντ?στοιχα τη Λυδ?α και τη Μυσ?α . Η Καρ?α ?γινε τον 11ο αι?να π.χ. ?να απ? τα Ν?ο-Χιττ?τικα βασ?λεια. Η ακτ? τη? Καρ?α? ?γινε τμ?μα τη? Δωρικ?? Εξ?πολη?, οι Δωριε?? ?φτασαν στην ακτ? τη? Καρ?α? τον 13ο αι?να π.χ. ?ταν ?ληξε ο Τρωικ?? Π?λεμο? σε θ?ση προηγο?μενων αποικι?ν απ? τι? Μυκ?νε? ?πω? η Κν?δο? και η Αλικαρνασσ??. Ο Ηρ?δοτο? ο πι? δι?σημο? ?λληνα? ιστορικ?? ?ταν και ο ?διο? απ? την Αλικαρνασσ? και ?ζησε τον 5ο αι?να π.χ. Ο Ελληνικ?? εποικισμ?? τη? Καρ?α? πραγματοποι?θηκε περισσ?τερο στι? ακτ??, στο εσωτερικ? οργαν?θηκαν συνομοσπονδ?ε? κρατιδ?ων. Ο ?μηρο? αναφ?ρει στην Ιλι?δα ?τι στον Τρωικ? Π?λεμο τη Μ?λητο κατοικο?σαν Κ?ρε? που ?ταν σ?μμαχοι των Τρ?ων . Ο ιστορικ?? Τζον Λεμπριρε (1765 - 1824) σημει?νει "η Καρ?α αφθονο?σε σε σ?κα σε τ?τοιο βαθμ? που παρ?γαγε ?να ιδια?τερο ε?δο? σ?κων την Καρ?κα, η φρ?ση εν Κ?ρι κινδυνε?ει ?φτασε στο σημε?ο να σημα?νει ανθρ?που? που αποφε?γουν τον κ?νδυνο ? αφ?νουν να κινδυνε?σουν ?λλοι αντ? αυτ?ν" . Η περιοχ? τη? Καρ?α? παρ?γει ακ?μα και σ?μερα τα περισσ?τερα Σ?κα στην Τουρκ?α που ε?ναι η μεγαλ?τερη παραγωγ?? σ?κων στον κ?σμο.

Αρχαι?τητα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο βασιλι?? τη? Λυδ?α? Κρο?σο? κατ?κτησε την Καρ?α και την ενσωμ?τωσε στο βασ?λειο του λ?γο πριν κατακτηθε? απ? την Περσικ? αυτοκρατορ?α των Αχαιμενιδ?ν. Η Καρ?α ενσωματ?θηκε στην Αχαιμενιδικ? Αυτοκρατορ?α σαν Σατραπε?α (545 π.χ.). Η σημαντικ?τερη π?λη στην Περσικ? κυριαρχ?α ?ταν η Αλικαρνασσ?? στην οπο?α ε?χε την ?δρα τη? η τοπικ? δυναστε?α τυρ?ννων απ? την οικογ?νεια των Λυγδαμιδ?ν (520 - 450 π.χ.). ?λλε? μεγ?λε? π?λει? στην Καρ?α ?ταν η Λ?τμο? , η Αντι?χεια, η Μ?νδο? , η Ντενιζλ? , η Αλεξ?νδρεια στη Λ?τμο και η Αλ?βανδα. Η Καρ?α συμμετε?χε στην Ιωνικ? Επαν?σταση απ?ναντι στην Περσικ? κυριαρχ?α (499 - 493 π.χ.). ^[7] Στη Δε?τερη περσικ? εισβολ? στην Ελλ?δα (480 - 479 π.χ.) οι π?λει? τη? Καρ?α? συμμ?χησαν με τον Ξ?ρξη Α? και πολ?μησαν στην Ναυμαχ?α του Αρτεμισ?ου και τη Ναυμαχ?α τη? Σαλαμ?να? , η Αρτεμισ?α Α? τη? Καρ?α? συμμετε?χε με 70 πλο?α. Ο Θεμιστοκλ?? πριν τη? ναυμαχ?ε? του Αρτεμισ?ου και τη? Σαλαμ?να? προσπ?θησε να αποσπ?σει του? Κ?ριου? απ? την Περσικ? συμμαχ?α. Ο Θεμιστοκλ?? του? ζ?τησε να πολεμ?σουν μαζ? του η να με?νουν ουδ?τεροι, στην περ?πτωση που ε?χαν δεσμευτε? με ?ρκο στον Π?ρση βασιλι? του? ζ?τησε να ε?ναι αδι?φοροι στη μ?χη. ^[8] Ο Πλο?ταρχο? στο ?ργο του Β?οι Παρ?λληλοι ειδικ?τερα στη "Ζω? του Θεμιστοκλ?" γρ?φει: "ο Φαιν?α? γρ?φει ?τι η μητ?ρα του Θεμιστοκλ? δεν ε?ναι Θρακικ?? καταγωγ?? αλλ? απ? την Καρ?α και το ?νομα τη? ?ταν Ευτ?ρπη, ο Νε?νθη? προσθ?τει ?τι ?ταν απ? την Αλικαρνασσ? τη? Καρ?α?" . ^[9]

Μετ? την αποτυχημ?νη Περσικ? επ?θεση στην Ελλ?δα (479 π.χ.) οι π?λει? τη? Καρ?α? συμμετε?χαν στη Συμμαχ?α τη? Δ?λου ? στου? π?νακε? των Ελληνοταμ?ων αναφ?ρονται οι π?λει? Τρ?λλει? , Μ?λητο? , Μ?λασσα, Αλικαρνασσ?? , Τ?ρμερα, η Ν?σσα , Π?δασα, Κν?δο? , Ιασ??, Αλ?βανδα, Κα?νο? και Καρ?ανδα . Η χ?ρα διακριν?ταν στην ≪καθαρ?? Ελληνικ?ν≫ και τη ≪δ?γλωσσον≫, ?που μιλο?σαν την ελληνικ? και την Καρικ? . Οι π?λει? τη? Καρ?α? αργ?τερα επ?στρεψαν στην κυριαρχ?α των Αχαιμενιδ?ν (428 π.χ.). Στι? αρχ?? του 4ου π.Χ. αι. οι δυν?στε? των διαφ?ρων Καρικ?ν π?λεων αναγν?ρισαν ?να δυν?στη για ?λη τη χ?ρα τον Εκατ?μνο (391-377) που τον διαδ?χθηκε ο γιο? του Μα?σωλο? (377-351). Αυτ?? μετ?φερε την πρωτε?ουσα απ? τα Μ?λασα στην Αλικαρνασσ?. Τον διαδ?χτηκε η αδερφ? και σ?ζυγ?? του Αρτεμισ?α Β? τη? Καρ?α? , προ? τιμ?ν του ?χτισε το Μαυσωλε?ο τη? Αλικαρνασσο? , ?να απ? τα Επτ? θα?ματα του αρχα?ου κ?σμου .

Ελληνιστικ? χρ?νια και Ρωμα?οι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι Κ?ρε? ενσωματ?θηκαν στη Μακεδονικ? αυτοκρατορ?α ?ταν κατ?κτησε την περιοχ? του? ο Αλ?ξανδρο? ο Μ?γα? στην Πολιορκ?α τη? Αλικαρνασσο? (334 π.χ.). ^[10] Η Καρ?α κατακτ?θηκε απ? τον Μ?γα Αλ?ξανδρο με τη βο?θεια τη? τοπικ?? βασ?λισσα? ?δα? τη? Καρ?α? που ε?χε εκθρονιστε? του? Π?ρσε?, βο?θησε τον Μ?γα Αλ?ξανδρο υπ? τον ?ρο να την αφ?σει να παραμε?νει βασ?λισσα. Η ?δα τη? Καρ?α? ?ρισε στη συν?χεια δι?δοχο τη? τον ?διο τον Μ?γα Αλ?ξανδρο. ^[11] Μετ? τον Μ?γα Αλ?ξανδρο η Καρ?α κυβερν?θηκε διαδοχικ? υπ? τον Λυσ?μαχο , τη Δυναστε?α των Σελευκιδ?ν , τη Δυναστε?α των Πτολεμα?ων , την Π?ργαμο , του? Ρ?διου? και τ?λο? υπ? τον Μιθριδ?τη ΣΤ? Ευπ?τωρ .

?ταν ?γινε επαρχ?α στη Ρωμα?κ? αυτοκρατορ?α το ?νομα τη? Καρ?α? χρησιμοποι?θηκε μ?νο σαν γεωγραφικ?? προσδιορισμ??, ?ταν τμ?μα τη? Ρωμα?κ?? επαρχ?α? τη? Ασ?α? (129 π.χ.). Με τη διοικητικ? δια?ρεση του 4ου αι?να επ? αυτοκρ?τορα Διοκλητιανο? η Ρωμα?κ? επαρχ?α τη? Ασ?α? διασπ?στηκε, η Καρ?α ?γινε ξεχωριστ? διοικητικ? μον?δα στην επισκοπ? τη? Ασ?α?. Επ? Ιουστινιανο? η Καρ?α ?γινε τμ?μα του Θ?ματο? των ≪Κιβυρραιωτ?ν≫ . Ο Χριστιανισμ?? διαδ?θηκε αργ? στην Καρ?α, την περιοχ? επισκ?φτηκε ο Απ?στολο? Πα?λο? αλλ? οι μ?νε? εκκλησ?ε? που ιδρ?θηκαν ?ταν η Λαοδ?κεια η Φρυγικ? και οι Κολοσσα? , στο εσωτερικ? εξακολουθο?σε να επικρατε? ο Παγανισμ?? . Ο χριστιανισμ?? επικρ?τησε πλ?ρω? στην Καρ?α μ?νο ?ταν ?γινε επ?σημη θρησκε?α τη? Ρωμα?κ?? αυτοκρατορ?α? ο χριστιανισμ?? και η πρωτε?ουσα μεταφ?ρθηκε στην Κωνσταντινο?πολη . ^[12]

Τουρκοκρατ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τον 7ο αι?να η Βυζαντιν? αυτοκρατορ?α δημιο?ργησε ν?ο διοικητικ? σ?στημα με τα Βυζαντιν? θ?ματα Την Καρ?α κατ?κτησαν οι Το?ρκοι τον 13ο αι?να, η περιοχ? μετατρ?πηκε στο Εμιρ?το του Μεντεσ? . Την εποχ? του Μεντρεσ? μεταφ?ρθηκαν πολλο? Το?ρκοι στην Καρ?α απ? το εσωτερικ? τη? Ασ?α? και η περιοχ? εκτουρκ?στηκε πλ?ρω?. Η απογραφ? πληθυσμο? ?ταν δημιουργ?θηκε η Οθωμανικ? αυτοκρατορ?α ?δειξε ?τι το 90% ?ταν Μουσουλμ?νοι Το?ρκοι και μον?χα το 10% αποτελο?σαν ?λλοι πληθυσμο? ?πω? ?λληνε? χριστιανο? και Ιουδα?οι . ^[13] Οι Οθωμανο? μετ?φεραν την πρωτε?ουσα τη? Καρ?α? απ? τη Μ?λασα στο μικρ?τερο χωρι? Μο?γλα απ? τα οπο?α μπορο?σαν να ελ?γξουν καλ?τερα την επαρχ?α, δια?ρεσαν την περιοχ? σε Καζ?? . Ο Ελληνικ?? πληθυσμ?? τη? περιοχ?? στι? αρχ?? του 20ου αι?να σ?μφωνα με ?λληνε? ιστορικο?? ?πω? ο Σωτηρι?δη? (1918) και Αναγνωστοπο?λου (1997) αντιστοιχο?σε στο 10% του πληθυσμο?, μεταξ? 12.000 - 18.000 κατο?κου?. Ο Ελληνικ?? πληθυσμ?? μεταν?στευσε εξ?ολοκλ?ρου στα γειτονικ? νησι?, οι περισσ?τεροι ?φυγαν το 1919 πριν την Ελληνοτουρκικ? ανταλλαγ? πληθυσμ?ν του 1923 .

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Κ?ρε?
• Καρικ? γλ?σσα
• Αφροδισι?δα
• Χρυσαορικ? σ?στημα
• Ροδιακ? Περα?α

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ηρ?δοτο? , "Ιστορ?αι (Ηροδ?του)/Κλει?" , μετ?φραση Τζορτζ Ρ?λινσον
• Ηρ?δοτο? , "Ιστορ?αι (Ηροδ?του)/Τερψιχ?ρη" , μετ?φραση Τζορτζ Ρ?λινσον
• Ηρ?δοτο? , "Ιστορ?αι (Ηροδ?του)/Ουραν?α" , μετ?φραση Τζορτζ Ρ?λινσον
• Bean, George E. (1971). Turkey beyond the Maeander. London: Frederick A. Praeger.
• Cramer, J.A. (1832). Geographical and Historical Description of Asia Minor; with a Map: Volume II. Oxford: University Press. Section X Caria. Downloadable Google Books.
• Riet van Bremen, Jan-Mathieu Carbon (ed.), Hellenistic Karia: Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia, Oxford, 29 June-2 July 2006 (Talence: Ausonius Editions, 2010). (Etudes, 28).
• Lars Karlsson and Susanne Carlsson, Labraunda and Karia (Uppsala, 2011).

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Λεξιλογικ?? ορισμ?? του Καρ?α στο Βικιλεξικ?
• Πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα Caria στο Wikimedia Commons