Επεισ?διο τη? Φασ?ντα

Συντεταγμ?νε? : 9°53′N 32°07′E / 9.883°N 32.117°E / 9.883; 32.117

Με την ονομασ?α επεισ?διο τη? Φασ?ντα , ? ζ?τημα τη? Φασ?ντα , ? κρ?ση τη? Φασ?ντα , φ?ρεται ?να στρατιωτικ? επεισ?διο που συν?βη στο ομ?νυμο χωρι?, του σημερινο? νοτ?ου Σουδ?ν , το 1898 , που αποτ?λεσε το αποκορ?φωμα τη? σ?γκρουση? του Βρετανικο? και Γαλλικο? αποικιοκρατικο? ιμπεριαλισμο? στην Αφρικ? . Το?το εξελ?χθηκε σε ?ντονο διπλωματικ? ζ?τημα με ?μεσο κ?νδυνο τη? κ?ρυξη? πολ?μου μεταξ? των δ?ο Αυτοκρατορι?ν.

Τελικ? η υπ?θεση κατ?ληξε, χωρ?? π?λεμο, σε διπλωματικ? ν?κη τη? Βρεταν?α?, στιγματ?ζοντα? ?μω? για αρκετ? χρ?νια την εξωτερικ? πολιτικ? τη? Γαλλ?α? με το λεγ?μενο "σ?νδρομο Φασ?ντα"

Ιστορικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Την εποχ? εκε?νη η Γαλλ?α ασκ?ντα? αποικιοκρατικ? ιμπεριαλισμ? ε?χε δημιουργ?σει πολλ?? αποικ?ε? στην Αφρικ? και ιδια?τερα στη Δυτικ? Αφρικ? ( Σενεγ?λη , Ν?γηρα , Τσαντ , ν?τια Σαχ?ρα) και στην Ανατολικ? (Γαλλικ? Σομαλ?α , ? Σομαλιλ?νδη, ?που και το Τζιμπουτ? ). Παρ?λληλα και η Βρεταν?α ε?χε ομο?ω? δημιουργ?σει αποικ?ε?, στην ?δια ?πειρ?, κατ?χοντα? την Α?γυπτο απ? το 1882 καθ?? και στη Ν?τια Αφρικ? ( Κα?ηπ Τ?ουν , Μποτσου?να , Ζιμπ?μπουε , Ζ?μπια ). Β?βαια και ?λλε? χ?ρε? ε?χαν ομο?ω? δημιουργ?σει αποικ?ε?, ?πω?: η Γερμαν?α , το Β?λγιο , η Ισπαν?α , η Ιταλ?α και η Πορτογαλ?α σε πολ? ?μω? μικρ?τερο βαθμ?.

Με την παρ?λληλη αν?πτυξη του σιδηροδρ?μου αποφ?σισαν οι δ?ο πρ?τε? δυν?μει? να συνδ?σουν τι? αποικ?ε? που κατε?χε η κ?θε μ?α, η μεν Γαλλ?α κατ? Δ?ση - Ανατολ?, η δε Βρεταν?α κατ? Βορρ? - Ν?το. Οι δ?ο αυτ?? γραμμ?? φ?ρονταν στο σχεδιασμ? του? να διασταυρ?νονταν σ? ?να χωρι? ν?τια τη? Χαρτο?μ λεγ?μενο Φασ?ντα, στον ?νω Νε?λο, σημεριν? Κ?ντοκ. ?τσι οι Γ?λλοι, αντιλαμβαν?μενοι τη στρατηγικ? σημασ?α που θα ε?χε η περιοχ?, αποφ?σισαν να σπε?σουν να την καταλ?βουν, δημιουργ?ντα? εκε? ν?ο προτεκτορ?το απ? το οπο?ο θα μπορο?σαν να ελ?γχουν και το μεταξ? των βρετανικ?ν κτ?σεων εμπ?ριο. Την επιχε?ρηση αυτ? αν?λαβε ο Γ?λλο? ταγματ?ρχη? Ιω?ννη?-Βαπτιστ?? Μαρσ?ν, κινο?μενο? απ? δυτικ?, με μ?α μικρ? εκστρατευτικ? δ?ναμη 130 ανδρ?ν μεταξ? των οπο?ων περιλαμβ?νονταν και περ?που δ?κα αξιωματικο?. Την ομ?δα αυτ? θα εν?σχυε και ?τερη που θα ξεκινο?σε απ? ανατολικ?.

Τελικ? μετ? απ? πολ?μηνη ταλαιπωρ?α ο Μαρσ?ν ?φθασε στι? 10 Ιουλ?ου του 1898 και κατ?λαβε την περιοχ?. Του γεγον?το? αυτο? ακολο?θησαν ?ντονα βρετανικ? διαβ?ματα, αποστ?λλοντα? και κανονιοφ?ρου? και απειλ?ντα? κ?ρυξη πολ?μου κατ? τη? Γαλλ?α?. Η κρ?ση που ξ?σπασε κρ?τησε περ?που τρει? μ?νε?. Διαβλ?ποντα? το γαλλικ? υπουργε?ο Εξωτερικ?ν την τ?τε ναυτικ? υπεροχ? τη? Βρεταν?α? ?ναντι τη? Γαλλ?α? υποχ?ρησε και ο Μαρσ?ν υποχρε?θηκε στι? 3 Νοεμβρ?ου (1898) σε αναγκαστικ? αποχ?ρηση απ? την περιοχ?. Στη συν?χεια, τον επ?μενο χρ?νο, ακολο?θησαν συνομολογ?σει? μια? σειρ?? συμφωνι?ν μεταξ? τη? Βρεταν?α? απ? τη μ?α πλευρ? και τη? Γαλλ?α?, του Βελγ?ου και τη? Ιταλ?α? απ? την ?λλη με τι? οπο?ε? και καθορ?στηκαν τα σ?νορα του Αγγλοαιγυπτιακο? Σουδ?ν .

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

"Ιστορ?α του 20ου Αι?νο?" τομ. 6, Εκδ. ΠΑΡΝΕΛ - Χρυσ?? Τ?πο? - Αθ?ναι 1974, τομ.1ο?, σελ.329.

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Andrew, G. και ?λλοι . (1974). ≪Gabriel Hanotaux, the Colonial Party and the Fashoda Strategy≫. J. Imp. Commonw. Hist. 3 (1): 55?104. doi : 10.1080/03086537408582422 .
Bates, D. (1984). The Fashoda Incident of 1898: Encounter on the Nile . Oxford University Press. ISBN 0192117718 .
Bell, P. (2014). France and Britain, 1900?1940: Entente and Estrangement . London: Routledge. ISBN 9781317892731 .
Brown, R. (1970). Fashoda Reconsidered: The Impact of Domestic Politics on French Policy in Africa, 1893?1898 . Johns Hopkins University Press. ISBN 9780801810985 .
Churchill, W. (1899). The River War: An Historical Account of the Reconquest of the Soudan . London: Longmans, Green & Co. OCLC 2704682 .
Eubank, K. (1960). ≪The Fashoda Crisis Re-Examined≫ . Historian 22 (2): 145?162. doi : 10.1111/j.1540-6563.1960.tb01649.x . https://archive.org/details/sim_historian_1960-02_22_2/page/145 .
Giffen, M. (1930). Fashoda, the Incident and Its Diplomatic Setting . University of Chicago Press. OCLC 993310905 .
Horne, A. (2006). La Belle France: A Short History . New York: Vintage. ISBN 9781400034871 .
Langer, W. (1951). The Diplomacy of Imperialism, 1890?1902 . New York: Alfred A. Knopf. OCLC 787805 .
Lewis, D. (1988). The Race to Fashoda: European Colonialism & African Resistance in the Scramble for Africa . London: Bloomsbury. ISBN 9780747501138 .
Moorehead, A. (2002). The White Nile . London: Penguin. ISBN 9780141391168 .
Pakenham, T. (1991). The Scramble for Africa, 1876?1912 . New York: Random House. ISBN 9780394515762 .
Porter, C. (1975). The Career of Theophile Delcasse . Westport: Greenwood. σελ?δε? 132 ?139. ISBN 9780837177205 .
Riker, T. (1979). ≪A Survey of British Policy in the Fashoda Crisis≫. Political Science Quarterly 44 (1): 54?78. doi : 10.2307/2142814 .
Taylor, A. (1950). ≪Prelude to Fashoda: The Question of the Upper Nile, 1894?5≫ . English Historical Review 65 (254): 52?80. doi : 10.1093/ehr/lxv.ccliv.52 . https://archive.org/details/sim_english-historical-review_1950-01_65_254/page/52 .
Taylor, A. (1954). The Struggle for Mastery in Europe, 1848?1918 . Oxford: Clarendon Press. OCLC 123580339 .
Vaisse, M. (2004). L'Entente cordiale de Fachoda a la Grande Guerre: dans les archives du Quai d'Orsay (στα Γαλλικ?). Brussels: Editions Complexe. ISBN 9782804800062 .
Turton, E. R. "Lord Salisbury and the Macdonald expedition." Journal of Imperial and Commonwealth History 5.1 (1976): 35?52.
Wright, Patricia. "The French Fashoda Expedition 1896?1899" History Today (Aug 1972), Vol. 22 Issue 8, pp 564-575, online.
Wright, P. (1972). Conflict on the Nile: the Fashoda Incident of 1898 . London: Heinemann. ISBN 9780434878307 .