Βερεν?κη (Ρακ?να?)

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Βερεν?κη
Εξ?φυλλο τη? ?κδοση? του 1671
Συγγραφ?α? Ρακ?να?
Τ?τλο? Berenice
Γλ?σσα Γαλλικ?
Ημερομην?α δημοσ?ευση? 1671 [1]
Πολιτιστικ? κ?νημα κλασικισμ??
Μορφ? θεατρικ? ?ργο
Χαρακτ?ρε? d:Q24732087 , d:Q24732084 , d:Q24732082 , d:Q24732081 , d:Q24732078 , d:Q24732075 και d:Q24732073
Commons page  Σχετικ? πολυμ?σα

Η Βερεν?κη ( γαλλικ? : Berenice ) ε?ναι πεντ?πρακτη ?μμετρη τραγωδ?α του Γ?λλου θεατρικο? συγγραφ?α του 17ου αι?να Ρακ?να που παρουσι?σθηκε στι? 21 Νοεμβρ?ου 1670 στο Μ?γαρο τη? Βουργουνδ?α? και δημοσιε?θηκε το 1671. [2]

Ο Ρακ?να? φα?νεται ?τι επ?λεξε το θ?μα σε ανταγωνισμ? με τον Πιερ Κορν?ιγ , ο οπο?ο? εργαζ?ταν στο δρ?μα του Τ?το? και Βερεν?κη την ?δια περ?οδο. Το θ?μα προ?ρχεται απ? τον Ρωμα?ο ιστορικ? Σουητ?νιο , ο οπο?ο? αναφ?ρεται στον ?ρωτα του Ρωμα?ου αυτοκρ?τορα Τ?του και τη? Βερεν?κη? τη? Κιλικ?α? , αδελφ?? του Αγρ?ππα Β' . Ο Σουετ?νιο? ?γραψε μια μ?νο πρ?ταση για την υπ?θεση που στον πρ?λογ? του ο Ρακ?να? μετ?φρασε ω? ≪Ο Τ?το?, που αγαπο?σε με π?θο? τη Βερεν?κη και που ?λοι π?στευαν ?τι ε?χε υποσχεθε? να την παντρευτε?, την ?διωξε απ? τη Ρ?μη, παρ? τη θ?ληση και των δ?ο, στι? πρ?τε? κι?λα? μ?ρε? τη? αυτοκρατορ?α? του.≫ [α]

Ο Ρακ?να? εξ?ψωσε τη σχ?ση του Ρωμα?ου αυτοκρ?τορα και τη? ερωμ?νη? του στο επ?πεδο του απ?λυτου και τραγικο? ?ρωτα. Στη σκ?ψη των συγχρ?νων, η τραγωδ?α αντανακλο?σε ?να περιστατικ? τη? ζω?? του Λουδοβ?κου ΙΔ? . [3]

Ο Ρακ?να? αφι?ρωσε το ?ργο στον Ζαν Μπατ?στ Κολμπ?ρ .

Πρ?σωπα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  • Τ?το? , αυτοκρ?τορα? τη? Ρ?μη?
  • Βερεν?κη , βασ?λισσα τη? Ιουδα?α?
  • Αντ?οχο? , βασιλι?? τη? Κομμαγην??
  • Παυλ?νο?, ακ?λουθο? του Τ?του
  • Αρσ?κη?, ακ?λουθο? του Αντ?οχου
  • Φεν?κη, ακ?λουθο? τη? Βερεν?κη?
  • Ρουτ?λο?, ?να? Ρωμα?ο?
  • Υπηρ?τε?

Ιστορικ? υπ?βαθρο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο θρ?αμβο? του Τ?του και του Βεσπασιανο? , Τζο?λιο Ρομ?νο (1537)

?λα ξεκινο?ν κατ? την τελευτα?α φ?ση του Πρ?του Ιουδα?κο? πολ?μου ( 74 μ.Χ. ). Ο Αντ?οχο? , βασιλι?? τη? Κομμαγην?? , φτ?νει στο βασ?λειο τη? Κιλικ?α? , πιθαν?τατα σε διπλωματικ? αποστολ?, και συναντ? τη Βερεν?κη, την οπο?α ερωτε?εται. Προσπαθε? να τη? εκφρ?σει τον ?ρωτ? του αλλ? η ?φιξη του Τ?του και του πατ?ρα του Βεσπασιανο? τον εμποδ?ζει.

Ο Τ?το? επ?ση? ερωτε?εται τη Βερεν?κη και υπ?σχεται να την π?ρει στη Ρ?μη μ?λι? καταπν?ξει την εξ?γερση στην Ιουδα?α . Απελπισμ?νο? καθ?? δεν μπορε? να ανταγωνιστε? τον γιο του αυτοκρ?τορα, ο Αντ?οχο? εντ?σσεται στον στρατ? των δ?ο Ρωμα?ων ηγετ?ν, ελπ?ζοντα? να βρει το θ?νατο στο πεδ?ο τη? μ?χη?. Αντ?θετα, ?χι μ?νο επιζε?, αλλ? συμβ?λλει στην καταστροφ? τη? Ιερουσαλ?μ , γεγον?? που β?ζει τ?λο? στην εξ?γερση.

Ο Τ?το? αναγνωρ?ζει την αξ?α του Αντ?οχου και τον κ?νει φ?λο του, στη συν?χεια επιστρ?φει στη Ρ?μη μαζ? με τη Βερεν?κη, η οπο?α ανταποδ?δει τον ?ρωτ? του. Ο Αντ?οχο? παρ?μεινε για ?λλα δ?ο χρ?νια στο βασ?λειο τη? Κιλικ?α?, στη συν?χεια π?γε στη Ρ?μη ( 76 μ.Χ. ) ακ?μη ερωτευμ?νο? τρελ? με τη Βερεν?κη. Ο Τ?το? καλωσορ?ζει τον Αντ?οχο και τον φιλοξενε? για τρ?α χρ?νια, κατ? τη δι?ρκεια των οπο?ων η Βερεν?κη γ?νεται φ?λη του Αντ?οχου, μη υποπτευ?μενη τον ?ρωτ? του. Ο Τ?το? υπ?σχεται να παντρευτε? τη Βερεν?κη μ?λι? γ?νει αυτοκρ?τορα?. Το 79 μ.Χ., ο Βεσπασιαν?? πεθα?νει και ο Τ?το? γ?νεται αυτοκρ?τορα?. Η τραγωδ?α ξεκιν? οκτ? ημ?ρε? μετ? την κηδε?α, το βρ?δυ που προηγε?ται του γ?μου του Τ?του και τη? Βερεν?κη?, που ?μω? δεν θα γ?νει ποτ?.

Υπ?θεση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

H Βερεν?κη και ο Τ?το?, 1815

Το ?ργο διαδραματ?ζεται στην αρχα?α Ρ?μη . Μετ? τον θ?νατο του Βεσπασιανο? , πατ?ρα του Τ?του , ?λοι υποθ?τουν ?τι ο Τ?το? θα ε?ναι πλ?ον ελε?θερο? να παντρευτε? την αγαπημ?νη του Βερεν?κη, τη βασ?λισσα τη? Παλαιστ?νη?. Ο Αντ?οχο? , βασιλι?? τη? Κομμαγην?? , στεν?? φ?λο? του Τ?του, ε?ναι κρυφ? ερωτευμ?νο? με τη Βερεν?κη εδ? και πολλ? χρ?νια και αποφασ?ζει, ?ταν πλησι?ζει ο επικε?μενο? γ?μο?, να φ?γει απ? τη Ρ?μη - το ανακοιν?νει στη Βερεν?κη και συγχρ?νω? τη? εξομολογε?ται τον ?ρωτ? του. Απ? την πλευρ? του, ο Τ?το?, ?χοντα? αντιληφθε? στι? ρωμα?κ?? συνελε?σει? ?τι η κοιν? γν?μη αντιδρ? σ' αυτ?ν τον γ?μο και δεν δ?χεται μια ξ?νη για αυτοκρ?τειρα, αποφασ?ζει να εγκαταλε?ψει την ιδ?α να παντρευτε? τη Βερεν?κη. Ο Τ?το? επιλ?γει το καθ?κον του στη Ρ?μη απ? την αγ?πη του για τη Βερεν?κη και στ?λνει τον Αντ?οχο να τη? το ανακοιν?σει. Η Βερεν?κη, γνωρ?ζοντα? τ?ρα τα αισθ?ματα που τρ?φει ο φ?λο? του Τ?του για εκε?νη, αρνε?ται να τον πιστ?ψει. Ωστ?σο, ο Τ?το? ?ρχεται να τη? επιβεβαι?σει ?τι δεν θα την παντρευτε?, εν? την παρακαλε? να με?νει κοντ? του, κ?τι που η Βερεν?κη αρνε?ται. Αυτ? και ο Αντ?οχο? φε?γουν χωριστ? απ? τη Ρ?μη και ο Τ?το? παραμ?νει π?σω για να κυβερν?σει την αυτοκρατορ?α του. [4]

Η τραγικ? σ?γκρουση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Απ? εικονογρ?φηση του 1676

Η τραγικ? σ?γκρουση προκ?πτει απ? την αντιπαρ?θεση δ?ο ασυμβ?βαστων επιταγ?ν. Ο Τ?το? δεν μπορε? να θυσι?σει το καθ?κον του ω? αυτοκρ?τορα? τη? Ρ?μη? υποκ?πτοντα? στο π?θο? του για τη Βερεν?κη. Το δρ?μα θα μπορο?σε να βασιστε? σε ανατροπ?? για να εν?σει και στη συν?χεια να χωρ?σει του? δ?ο εραστ??. Ο Ρακ?να?, αντ?θετα, επ?λεξε να εξαλε?ψει ?λα τα γεγον?τα που θα μπορο?σαν να επισκι?σουν τη μοναδικ? δρ?ση του δρ?ματο?: την ανακο?νωση τη? επιλογ?? του Τ?του να απομακρυνθε? η Βερεν?κη. Ο Τ?το?, ?ταν ?μαθε απ? τον Παυλ?νο ?τι η Ρ?μη αρν?θηκε να του επιτρ?ψει να παντρευτε? την ξ?νη βασ?λισσα Βερεν?κη, π?ρε την απ?φαση να την απομακρ?νει. Απομ?νει λοιπ?ν να το ανακοιν?σει στην Βερεν?κη και αυτ? πρ?πει να το αποδεχτε?. Ο ?ρωτ?? του? δεν τ?θεται ποτ? υπ? αμφισβ?τηση, σε καμ?α στιγμ? δεν υπ?ρχει ποτ? προσωπικ?? κ?νδυνο?: τ?ποτε δεν αποσπ? την προσοχ? του κοινο?. [5]

Η καλλιτεχνικ? δεξιοτεχν?α του Ρακ?να συν?σταται στο ≪να φτι?χνει κ?τι απ? το τ?ποτα≫ ?πω? λ?ει ο ?διο? στον πρ?λογο του ?ργου, στο να δημιουργε? στον θεατ? ≪αυτ? τη μεγαλει?δη θλ?ψη που προκαλε? ?λη την ευχαρ?στηση τη? τραγωδ?α?≫ απ? ?να θ?μα που μπορε? να ειπωθε? σε μια πρ?ταση. Η ?νταση φτ?νει στο αποκορ?φωμ? τη? στο τ?λο? τη? τ?ταρτη? πρ?ξη? , ?ταν ο Τ?το? εξηγε? το δ?λημμ? του και η Βερεν?κη αρνε?ται την απ?φασ? του. Στην π?μπτη πρ?ξη, συμβιβ?ζονται και οι δ?ο με το καθ?κον του?: σε αντ?θεση με ?λλου? ?ρωε? του Ρακ?να, αποδ?χονται τον χωρισμ? του? και δεν αναζητο?ν διαφυγ? στον θ?νατο. [6]

Σχολιασμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  • Μ?λι? μια εβδομ?δα αργ?τερα, το ?ργο του Πι?ρ Κορν?ιγ Τ?το? και Βερεν?κη αν?βηκε στο Παλα? Ρουαγι?λ σε σκηνοθεσ?α Μολι?ρου . Ωστ?σο, αν και ?χουν το ?διο θ?μα, τα δ?ο ?ργα ε?ναι τελε?ω? διαφορετικ?. Ο Κορν?ιγ ?ντλησε την ?μπνευσ? του απ? ιστορικ? γεγον?τα και ?χτισε την πλοκ? του ?ργου του π?νω στον ανταγωνισμ? μεταξ? τη? Βερεν?κη? και τη? Δομιτ?α? , μελλοντικ?? συζ?γου του Δομιτιανο? (αδελφο? και διαδ?χου του αυτοκρ?τορα Τ?του). Αντ?θετα, ο Ρακ?να? παρουσ?ασε την εξιδανικευμ?νη εικ?να εν?? αυτοκρ?τορα που αρνε?ται τον ?ρωτα και υπακο?ει σε λ?γου? πολιτικ?? σκοπιμ?τητα?, ?πω? του? αντιλ?φθηκε ο συγγραφ?α? απ? τι? αναφορ?? του ιστορικο? Σουητ?νιου . [7]
  • Η Μαρ?α Μαντσ?νι
    Στη σκ?ψη των θεατ?ν τη? εποχ??, η τραγωδ?α παρ?πεμπε στη σχ?ση του νεαρο? Λουδοβ?κου ΙΔ' με την ανεψι? του Μαζαρ?νου Μαρ?α Μαντσ?νι, που αν και ερωτευμ?νοι αναγκ?στηκαν να χωρ?σουν 11 χρ?νια πριν, καθ?? σ?μφωνα με τη Συνθ?κη των Πυρηνα?ων ο βασιλι?? αν?λαβε την υποχρ?ωση να νυμφευτε? την Ισπαν?δα πριγκ?πισσα Μαρ?α Θηρεσ?α . [3] Ακριβ?? ?πω? ο Λουδοβ?κο? ΙΔ' σεβ?στηκε του? θεμελι?δει? ν?μου? του βασιλε?ου τη? Γαλλ?α? , ο Τ?το? σ?βεται τον ρωμα?κ? ν?μο που του απαγορε?ει να παντρευτε? μια ξ?νη βασ?λισσα: [8]

Η Ρ?μη, με ?ναν ν?μο που δεν μπορε? να αλλ?ξει,

δεν παραδ?χεται ξ?νο α?μα στο α?μα τη?,

και δεν αναγνωρ?ζει του? παρ?νομου? καρπο??

που γεννιο?νται απ? ?ναν γ?μο αντ?θετο με τι? αρχ?? τη?. [9]

  • Η Βερεν?κη αντιμετωπ?ζεται απ? τον Ρακ?να σε μια εντελ?? διαφορετικ? οπτικ? σε σχ?ση με την ιστοριογραφικ? παρ?δοση. Στο ?ργο δεν υπ?ρχει καν?να σημ?δι ανηθικ?τητα? ? ασ?βεια? που τα ιερ? κε?μενα και οι Λατ?νοι συγγραφε?? τη? απ?διδαν. Κατ? την παρ?δοση, η Βερεν?κη πριν γνωρ?σει τον Τ?το ε?χε δι?φορου? εραστ??, μεταξ? των οπο?ων και τον αδελφ? τη? Αγρ?ππα Β? , απ? τι? αιμομικτικ?? σχ?σει? με τον οπο?ο θεωρε?ται ?τι γενν?θηκαν δ?ο παιδι?. Τ?ποτε απ? αυτ? δεν αναφ?ρεται στο ?ργο. [10]
  • Η Βερεν?κη ε?ναι σ?μερα μια απ? τι? πιο γνωστ?? τραγωδ?ε? του Ρακ?να μετ? τη Φα?δρα , την Ανδρομ?χη και τον Βρεταννικ? . [11]

Μετ?φραση στα ελληνικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σημει?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. ≪Titus reginam Berenicen, cui etiam nuptias policitus ferebatur, statim ab Urbe dimisit invitus invitam.≫

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]