?νδοξη Επαν?σταση

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
?νδοξη Επαν?σταση
Ο Πρ?γκιπα? τη? Ορ?γγη? φθ?νει στο Τ?ρμπε?
Ημερομην?α 1688?1689
Τοποθεσ?α Αγγλ?α
Επ?ση? γνωστ? ω? Επαν?σταση του 1688
Π?λεμο? τη? Αγγλικ?? Διαδοχ??
Ανα?μακτη Επαν?σταση
Συμμετ?χοντε? Αγγλικ? κοινων?α
?κβαση Αντικατ?σταση του Ιακ?βου Β? απ? τον Γουλι?λμο και τη Μα?ρη

Η ?νδοξη Επαν?σταση , επ?ση? καλο?μενη Επαν?σταση του 1688 , ?ταν η ανατροπ? του Βασιλι? Ιακ?βου Β? τη? Αγγλ?α? (Ζ? τη? Σκωτ?α? και Β? τη? Ιρλανδ?α?) το 1688 απ? μια συμμαχ?α των Κοινοβουλευτικ?ν με το στρατ? του Ολλανδο? κυβερν?τη ( Stadtholder , κατ? λ?ξη τοποτηρητ?) των Ηνωμ?νων Επαρχι?ν των Κ?τω Χωρ?ν, Γουλι?λμου Γ? τη? Ορ?γγη?-Νασσ?ου , γνωστο? ω? Γουλι?λμο? τη? Ορ?γγη?, ο οπο?ο? αναρρ?θηκε ακολο?θω? στον Αγγλικ? θρ?νο ω? Γουλι?λμο? Γ? τη? Αγγλ?α? .

Η κρ?ση που περι?βαλε τον Βασιλι? Ι?κωβο Β? ξ?σπασε το 1688, ?ταν στι? 10 Ιουν?ου (σ?μφωνα με το Ιουλιαν? ημερολ?γιο) ο βασιλι?? ?γινε πατ?ρα? εν?? γιου . Μ?χρι τ?τε τον θρ?νο αναμεν?ταν να κληρονομ?σει η προτεστ?ντισσα κ?ρη του, Μα?ρη , σ?ζυγο? του Γουλι?λμου τη? Ορ?γγη?. Το ενδεχ?μενο τη? εγκαθ?δρυση? μια? Καθολικ?? δυναστε?α? στο βασ?λειο ?ταν πλ?ον ορατ? με την γ?ννηση του αρσενικο? διαδ?χου. Προβληματισμ?νοι απ? τον Ρωμαιοκαθολικισμ? του βασιλι? και του? στενο?? δεσμο?? του με τη Γαλλ?α , οι ηγ?τε?-κλειδι? των Τ?ρυ? συνασπ?στηκαν με τα μ?λη των αντιπολιτευ?μενων Ου?γων και επ?λεξαν να λ?σουν την κρ?ση προσκαλ?ντα? τον Γουλι?λμο τη? Ορ?γγη? στον θρ?νο τη? Αγγλ?α?. [1]

Ο ?ρο? "?νδοξη Επαν?σταση" χρησιμοποι?θηκε αρχικ? απ? τον Τζον Χ?μντεν (1653-1696) στο τ?λο? του 1689, [2] και ε?ναι μια ?κφραση που ακ?μη χρησιμοποε?ται απ? το Βρετανικ? Κοινοβο?λιο . [3] Η ?νδοξη Επαν?σταση λ?γεται επ?ση? περιστασιακ? η Ανα?μακτη Επαν?σταση , αν και ε?ναι ανακριβ??, καθ?? στην δι?ρκει? τη? συν?βησαν στην Αγγλ?α δ?ο σημαντικ?? συγκρο?σει? μεταξ? των αντιμαχ?μενων στρατ?ν, καθ?? και αντικαθολικ?? εκδηλ?σει? σε πολλ?? π?λει?. [4] Συν?βησαν ακ?μη ο Γουλιελμιτικ?? Π?λεμο? στην Ιρλανδ?α και αιματηρ?? συγκρο?σει? στη Σκωτ?α , κυρ?ω? στι? μ?χε? του Κ?λλικρανκι και του Ντ?νκελντ . [5] Η επαν?σταση επ?ση? οδ?γησε στην κατ?ρρευση τη? κτ?ση? τη? Ν?α? Αγγλ?α? και την ανατροπ? τη? αποικιακ?? κυβ?ρνηση? του Μ?ριλαντ .

Η ?νδοξη Επαν?σταση ε?ναι στεν? συνδεδεμ?νη με τα γεγον?τα του Πολ?μου τη? Μεγ?λη? Συμμαχ?α? και μπορε? να ιδωθε? ω? η τελευτα?α επιτυχημ?νη εισβολ? τη? Αγγλ?α? στην ηπειρωτικ? Ευρ?πη . [6] Υποστηρ?ζεται ?τι η ανατροπ? του Ιακ?βου εγκαιν?ασε την σ?γχρονη Αγγλικ? κοινοβουλευτικ? δημοκρατ?α , καθ?? ?κτοτε ο Μον?ρχη? δεν αν?λαβε ποτ? ξαν? την απ?λυτη εξουσ?α. Η Χ?ρτα των Δικαιωμ?των ?γινε ?να απ? τα πιο σημαντικ? ?γγραφα στην πολιτικ? ιστορ?α τη? Βρεταν?α? . Η εκθρ?νιση του Ρωμαιοκαθολικο? Ιακ?βου Β' απ?κλεισε κ?θε περ?πτωση ο Ρωμαιοκαθολικισμ?? να επανεγκαθιδρυθε? στην Αγγλ?α , εν? οδ?γησε σε κ?ποια περιορισμ?νη ανοχ? προ? του? Αντικομφορμιστ?? προτεστ?ντε? ? θα ?ταν λ?γο καιρ? ακ?μη πριν αποκτ?σουν πλ?ρη πολιτικ? δικαι?ματα . Για του? Καθολικο??, ωστ?σο, η επαν?σταση ?ταν ?να πλ?γμα καταστροφικ? κοινωνικ? και πολιτικ?. Οι Καθολικο? αποκλε?στηκαν απ? το δικα?ωμα τη? ψ?φου και απ? το δικα?ωμα παρακ?θιση? στο Κοινοβο?λιο του Ουεστμ?νστερ, για π?νω απ? 100 χρ?νια μετ?. Αποκλε?στηκαν επ?ση? απ? τι? τ?ξει? των αξιωματικ?ν του βρετανικο? στρατο? , εν? απαγορε?τηκε στο μον?ρχη να ασπ?ζεται τον Καθολικισμ?, ? να νυμφευθε? μια Καθολικ?, διασφαλ?ζοντα? ?τσι την Προτεσταντικ? διαδοχ? στο θρ?νο.

Γουλι?λμο? Γ' και Μα?ρη Β' , τοιχογραφ?α

Η εισβολ? τερμ?τισε κ?θε προσπ?θεια τη? Αγγλ?α?, στη δι?ρκεια των Αγγλοολλανδικ?ν Πολ?μων του 17ου αι?να, να καθυποτ?ξει την Ολλανδικ? Δημοκρατ?α με τη στρατιωτικ? τη? ισχ?. Π?ντω? η προσωπικ? ?νωση των δ?ο στεμμ?των, η κοιν? αγορ? και η συνεργασ?α μεταξ? του Αγγλικο? και του Ολλανδικο? ναυτικο? μετ?φεραν την κυριαρχ?α στο παγκ?σμιο εμπ?ριο απ? την Δημοκρατ?α τη? Ολλανδ?α? στην Αγγλ?α και το μετ?πειτα Ηνωμ?νο Βασ?λειο τη? Μεγ?λη? Βρεταν?α? .

Υπ?βαθρο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Ι?κωβο? Β? , Βασιλι?? τη? Αγγλ?α?, τη? Σκωτ?α? και τη? Ιρλανδ?α?, Δο?κα? τη? Νορμανδ?α?

Κατ? την τριετ? του βασιλε?α, ο Βασιλι?? Ι?κωβο? Β? αναμε?χθηκε ?μεσα στι? πολιτικ?? και θρησκευτικ?? διαμ?χε? στην Αγγλ?α , αφεν?? μεταξ? του Καθολικισμο? και του Προτεσταντισμο? , αφετ?ρου μεταξ? του Ελ?ω Θεο? Δικαι?ματο? Εξουσ?α? των Βασιλ?ων και των ανερχ?μενων πολιτικ?ν εξουσι?ν του Κοινοβουλ?ου τη? Αγγλ?α? . Το μεγαλ?τερο πολιτικ? πρ?βλημα του Ιακ?βου ?ταν ο Καθολικισμ?? του, δι?τι τον αποξ?νωσε και απ? τα δ?ο πολιτικ? κ?μματα τη? Αγγλ?α?. Οι Ου?γοι τη? κ?τω εκκλησ?α? ε?χαν αποτ?χει στην προσπ?θει? του? να ισχ?σει το Νομοσχ?διο Αποκλεισμο? και να αποκλε?σουν τον Ι?κωβο απ? το θρ?νο μεταξ? του 1679 και 1681, εν? υποστηρικτ?? του Ιακ?βου παρ?μειναν οι Αγγλικανο? Τ?ρυ? τη? ?νω Εκκλησ?α?.

?ταν ο Ι?κωβο? κληρον?μησε τον Αγγλικ? θρ?νο το 1685, ε?χε μεγ?λη υποστ?ριξη απ? το "Πιστ? Κοινοβο?λιο", το οπο?ο τ?τε συνετ?θετο κυρ?ω? απ? του? Τ?ρυ?. Ο Καθολικισμ?? του προκαλο?σε την ανησυχ?α πολλ?ν, αλλ? το γεγον?? ?τι δεν ε?χε γιο δι?δοχο και ?τι οι κ?ρε? του ?ταν Προτεστ?ντισσε?, δικαιολογο?σε μια "σ?ζουσα χ?ρη". Στην προσπ?θεια του Ιακ?βου να χαλαρ?σει το ποινικ? δ?καιο αποξεν?θηκε απ? του? φυσικο?? υποστηρικτ?? του, παρ?λα αυτ? οι Τ?ρυ? την εκτ?μησαν ω? αντιστ?θμισμα στην απεγκαθ?δρυση τη? Εκκλησ?α? τη? Αγγλ?α?. Εγκαταλε?ποντα? του? Τ?ρυ?, ο Ι?κωβο? προσπ?θησε να δημιουργ?σει ?να δικ? του "κ?μμα του Βασιλι?" ω? αντ?βαρο στου? Αγγλικανο?? Τ?ρυ?, οπ?τε το 1687 ο Ι?κωβο? υποστ?ριξε την πολιτικ? τη? θρησκευτικ?? ανεκτικ?τητα? και εξ?δωσε την Διακ?ρυξη τη? ?φεση? . Συμμαχ?ντα? με του? Καθολικο??, του? Σχισματικο?? , και του? Αντικομφορμιστ?? , ο Ι?κωβο? ?λπισε να χτ?σει μια συμμαχ?α που θα οδηγο?σε στην Καθολικ? χειραφ?τηση.

Αγγλ?α

Coat of Arms of England

Αυτ? το λ?μμα ε?ναι μ?ρο? μια? σειρ??

Προ?στορικ? Βρεταν?α
Ρωμα?κ? Βρεταν?α
Μεταρωμα?κ? Βρεταν?α
Αγγλοσαξωνικ? Αγγλ?α
Επταρχ?α
Βασ?λειο τη? Αγγλ?α?
Αγγλονορμανδικ? Αγγλ?α
Ο?κο? των Πλανταγενετ?ν
Ο?κο? του Λ?νκαστερ
Ο?κο? τη? Υ?ρκη?
Ο?κο? των Τυδ?ρ
Ο?κο? των Στιο?αρτ
Κοινοπολιτε?α τη? Αγγλ?α?
Παλιν?ρθωση των Στιο?αρτ
?νδοξη Επαν?σταση
Βασ?λειο τη? Μεγ?λη? Βρεταν?α?
ΗΒ τη? Μεγ?λη? Βρεταν?α? και Ιρλανδ?α?
ΗΒ τη? Μεγ?λη? Βρεταν?α?
και τη? Β?ρεια? Ιρλανδ?α?

Αλφρ?δο? του Ου?σσεξ ? Γουλι?λμο? Α'
Ερρ?κο? Β' ? Ριχ?ρδο? Λεοντ?καρδο?
Ερρ?κο? Η' ? Ελισ?βετ Α'

π ? σ ? ε

Τον Μ?ιο 1686 ο Ι?κωβο? αποφ?σισε να εξασφαλ?σει απ? τα Αγγλικ? δικαστ?ρια του κοινο? ποινικο? δικα?ου μια απ?φαση που επιβεβα?ωνε την εξουσ?α του να καταργ?σει του? Ν?μου? του Κοινοβουλ?ου. Απ?λλαξε ?τσι απ? τα καθ?κοντα του? δικαστ?? που διαφωνο?σαν μαζ? του σε αυτ? το ζ?τημα, καθ?? και τον Νομικ? Σ?μβουλο (Solicitor General) Χ?νιτζ Φιντ? . ?ντεκα απ? δ?δεκα δικαστ?? αποφ?σισαν να παραδ?σουν την εξουσ?α. [7] ?ταν ο Χ?νρι Κ?μπτον , Επ?σκοπο? του Λονδ?νου , δεν απαγ?ρευσε στον Τζον Σαρπ να κηρ?ττει μετ? απ? ?να αντικαθολικ? του κ?ρυγμα, ο Ι?κωβο? δι?ταξε την καθα?ρεσ? του. [8]

Τον Απρ?λιο του 1687 ο Ι?κωβο? ordered the fellows of Κολλεγ?ου Μ?ντλιν τη? Οξφ?ρδη? to elect a Catholic Αντονι Φ?ρμερ πρ?εδρ? του?. Οι fellows θε?ρησαν τον Φ?ρμερ μη πληρο?ντα τι? προ?ποθ?σει? σ?μφωνα με του? καν?νε? του κολλεγ?ου και ?τσι επ?λεξαν τον Τζον Χ?ου στη θ?ση του.

Συνωμοσ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Γουλι?λμο? Γ' , Βασιλι?? τη? Αγγλ?α?, τη? Σκωτ?α? και τη? Ιρλανδ?α?, stadtholder of Guelders, Holland, Zealand, Utrecht and Overijssel

Η Μαρ?α ε?χε σ?ζυγο τον ξ?δελφ? τη? Γουλι?λμο Ερρ?κο τη? Ορ?γγη? . ?ταν και οι δ?ο Προτεστ?ντε? και εγγονο? του Καρ?λου Α? τη? Αγγλ?α? . Πριν γεννηθε? ο γιο? του Ιακ?βου στι? 10 Ιουν?ου, [9] ο Γουλι?λμο? ?ταν τρ?το? στη σειρ? διαδοχ?? [10] μετ? την αδελφ? τη? Μαρ?α?, την ?ννα. Αυτ? η σειρ? διαδοχ?? ανατρ?πηκε απ? τη Χ?ρτα των Δικαιωμ?των . ?μω? υπ?ρχε μια δυνατ? ομ?δα στην Αγγλικ? αυλ?, με επικεφαλ?? τον Ρ?μπερτ Σπ?νσερ, 2ο Κ?μη του Σ?ντερλαντ , που πρ?τεινε την αντικατ?σταση τη? Μαρ?α? και του Γουλι?λμου απ? κ?ποιο Καθολικ? Γ?λλο δι?δοχο, λ?γω τη? αντικαθολικ?? του? στ?ση?. [11]

Ο Γουλι?λμο? ?ταν επ?ση? stadtholder των βασικ?ν επαρχι?ν τη? Ολλανδικ?? Δημοκρατ?α? , που τ?τε βρισκ?ταν στα αρχικ? στ?δια συμμετοχ?? στον War of the Grand Alliance εναντ?ον τη? Γαλλ?α?, στο πλα?σιο διεθν?ν εντ?σεων που προκλ?θηκαν απ? την αν?κληση του Εδ?κτου τη? Ν?ντη? απ? τον Λουδοβ?κο ΙΔ? και την αμφιλεγ?μενη διαδοχ? στην Κολων?α και στο Παλατιν?το . Ο Γουλι?λμο? ε?χε ?δη αποκτ?σει τη φ?μη του κ?ριου υπερασπιστ? τη? Προτεσταντικ?? υπ?θεση? εν?ντια στον Καθολικισμ? και τον Γαλλικ? απολυταρχισμ?· στην εξελισσ?μενη Αγγλικ? κρ?ση ε?δε μια ευκαιρ?α να αποτρ?ψει μια Αγγλογαλλικ? συμμαχ?α και να φ?ρει την Αγγλ?α στην αντιγαλλικ? πλευρ?, διενεργ?ντα? μια στρατιωτικ? επ?μβαση με στ?χο τον Ι?κωβο. Αυτ? εξυπηρετο?σε τι? επιθυμ?ε? πολλ?ν ?γγλων πολιτικ?ν που σκ?πευαν να εκθρον?σουν τον Ι?κωβο. Ε?ναι ακ?μα αντικε?μενο συζ?τηση? το ε?ν η πρωτοβουλ?α τη? συνομωσ?α? π?ρθηκε απ? του? ?γγλου? ? απ? τον Γουλι?λμο και τη Μαρ?α. Ο Γουλι?λμο? προσπαθο?σε να επηρε?σει την αγγλικ? πολιτικ? για π?νω απ? ?να χρ?νο, letting Grand Pensionary Gaspar Fagel publish an open letter to the English people in November 1687 deploring the religious policy of James, which action had generally been interpreted as a covert bid for kingship.

Αφ?του ?γινε βασιλι??, η σχ?ση μεταξ? του Ιακ?βου και του ανιψιο? και γαμπρο? του ε?χε χειροτερ?ψει βαθμια?α. Αρχικ? ο Γουλι?λμο? καλωσ?ρισε την υπ?σχεση για μια λιγ?τερο γαλλ?φιλη πολιτικ?. Το 1685 απ?στειλε τα συντ?γματα Σκ?των και ?γγλων μισθοφ?ρων του στρατο? του στην Αγγλ?α για να βοηθ?σουν την καταστολ? τη? Εξ?γερση του Μ?νμουθ . [12] Αλλ? σ?ντομα η πολιτικ? θρησκευτικ?? ανεκτικ?τητα? του Ιακ?βου ?γειρε εντ?σει? μεταξ? των δ?ο. Ο Γουλι?λμο? την εξ?λαβε ω? το πρ?το μ?νον β?μα μια? στην κατε?θυνση μια? ολικ?? επαναφορ?? του Καθολικισμο? στην Αγγλ?α και αδυνατο?σε να εξηγ?σει το πω? θα το κατ?ρθωνε αυτ? ο Ι?κωβο? χωρ?? μια μυστικ? συμμαχ?α με τη Γαλλ?α. Η ?ρνηση του Ιακ?βου να συμμετ?σχει σε οποιονδ?ποτε αντιγαλλικ? συνασπισμ? και οι προσπ?θει?? του να αναδιοργαν?αει το Βασιλικ? Ναυτικ? εν?σχυσαν τι? υποψ?ε? του Γουλι?λμου. Τα προηγο?μενα χρ?νια το Γαλλικ? ναυτικ? ε?χε αυξηθε? σημαντικ? σε δ?ναμη και η Ολλανδικ? Δημοκρατ?α δεν θα ?ταν πλ?ον σε θ?ση να αντισταθε? σε μια συνδυασμ?νη Αγγλογαλλικ? επ?θεση. [13] Ο Γουλι?λμο? φοβ?ταν ?τι η Αγγλικ? ουδετερ?τητα δεν θα επαρκο?σε και πω? ο ?λεγχο? του Βασιλικο? Ναυτικο? ?ταν προαπαιτο?μενο για μια επιτυχ? ναυτικ? εκστρατε?α εν?ντια στη Γαλλ?α. [14]

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. Barry Coward, The Stuart Age (1980) 298?302
  2. Σε κατ?θεση εν?πιον επιτροπ?? τη? Βουλ?? των Λ?ρδων το φθιν?πωρο του 1689· Schwoerer, L.G. (2004), The Revolution of 1688?89: Changing Perspectives , Cambridge U.P., 310 pages ISBN 0521526140 , p. 3
  3. The Glorious Revolution Αρχειοθετ?θηκε 2009-06-25 στο Wayback Machine . www.parliament.uk
  4. Ο Αγγλικ?? Εμφ?λιο? Π?λεμο? , γνωστ?? επ?ση? ω? Μεγ?λη Εξ?γερση, βρισκ?ταν ακ?μη στη ζωνταν? μν?μη των μεγαλ?τερων στην ηλικ?α ?γγλων, που συμμετε?χαν στα γεγον?τα του 1688, οπ?τε, συγκρ?νοντα? με εκε?νον τον π?λεμο, ? ακ?μη και με την Εξ?γερση του Μ?νμαουθ του 1685, γι' αυτο?? οι θ?νατοι στη σ?γκρουση του 1688 ?ταν "φιλε?σπλαχνα λ?γοι".
  5. Η Αγγλ?α, η Σκωτ?α και η Ιρλανδ?α εκε?νη την εποχ? ε?χαν κοιν? βασιλι? αλλ? θεωρο?νταν ακ?μη ξεχωριστ? βασ?λεια, με δικ? του? κοινοβο?λια. Στην πρ?ξη ωστ?σο, το κοινοβο?λιο τη? Ιρλανδ?α? ε?χε περ?σει σε πλ?ρη ?λεγχο απ? τον ?γγλο Μον?ρχη, ?στερα απ? τον Ν?μο του Poynings το 1494, εν? η Σκωτ?α διατηρο?σε περισσ?τερη ανεξαρτησ?α.
  6. Βλ. π.χ. Jonathan I. Israel, "The Dutch role in the Glorious Revolution", in Israel, J.I. (ed.) (1991) The Anglo-Dutch Moment. Essays on the Glorious Revolution and its world impact , Cambridge U.P. ISBN 0-521-39075-3 , p. 105; βλ. επ?ση? Jonathan I. Israel and Geoffrey Parker, "Of Providence and Protestant Winds: the Spanish Armada of 1588 and the Dutch armada of 1688", pp 335-364 στο ?διο.
  7. Macaulay 1889 , σελ?δε? 368?69.
  8. Carpenter 1956 , σελ?δε? 96?98.
  9. lower-alpha
  10. lower-alpha
  11. Troost 2001 , σελ?δε? 182?83.
  12. Troost 2001 , σελ. 176.
  13. Troost 2001 , σελ. 182.
  14. Troost 2001 , σελ. 187.