한국   대만   중국   일본 
?γιο? Νικ?λαο? - Βικιπα?δεια Μετ?βαση στο περιεχ?μενο

?γιο? Νικ?λαο?

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Για ?λλε? χρ?σει?, δε?τε: ?γιο? Νικ?λαο? (αποσαφ?νιση) .
?γιο? Νικ?λαο?
Εικ?να του Αγ?ου Νικολ?ου απ? τη Μον? Σιν? (13ο? αι?να?).
Υπερασπιστ?? τη? Ορθοδοξ?α?, Θαυματουργ??, ?γιο? Ιερ?ρχη?, Αρχιεπ?σκοπο? Μ?ρων
Γ?ννηση 15 Μαρτ?ου 270 [1]
Π?ταρα Λυκ?α? Μικρ?? Ασ?α?, Ρωμα?κ? Αυτοκρατορ?α
Κο?μηση 6 Δεκεμβρ?ου 343
Μ?ρα Μικρ?? Ασ?α?, Ρωμα?κ? Αυτοκρατορ?α
Τιμ?ται απ? Ρωμαιοκαθολικ? Εκκλησ?α , Ανατολικ? Ορθ?δοξη Εκκλησ?α , Αγγλικανισμ? , Ανατολικ? Ορθοδοξ?α , Βαπτιστ?? , Καλβινισμ? , Λουθηρανισμ? , Μεθοδισμ? , Πρεσβυτεριανισμ?
Με?ζον ιερ? Βασιλικ? του Αγ?ου Νικολ?ου (Μπ?ρι) , Ιταλ?α
Εορτασμ?? Κ?ρια γιορτ?: 6 Δεκεμβρ?ου ( Γρηγοριαν? ημερολ?γιο ), 19 Δεκεμβρ?ου ( Ιουλιαν? Ημερολ?γιο )
Ανακομιδ? λειψ?νων: 9 Μα?ου ( Γρηγοριαν? ημερολ?γιο ), 22 Μα?ου ( Ιουλιαν? Ημερολ?γιο )
Σ?μβολα ?μφιο επισκ?που . Στον Ανατολικ? Χριστιανισμ? ωμοφ?ριο και στο χ?ρι το Ευαγγ?λιο . Κ?ποιε? φορ?? με τον Χριστ? στον ?να ?μο και τη Θεοτ?κο στον ?λλο, κρατ?ντα? ωμοφ?ριο.
Προστ?τη? Παιδι?, βαρελοποιο?, ναυτικο?, ψαρ?δε?, ?μποροι, εκφωνητ??, οι κακ?? κατηγορο?μενοι, μεταμελημ?νοι κλ?φτε?, ζυθοποιο?, τοξ?τε?, Ελληνικ? Ναυτικ?.
Πολιο?χο? Αλεξανδρο?πολη , Αστακ?? Αιτωλοακαρναν?α? , Β?λο? , Γαλαξ?δι , Δελφο? , Ερμο?πολη , Κοζ?νη , Κ?λυμνο? , Κ?ρυστο? , Μεγαλ?πολη , Ν?α Αλικαρνασσ?? , Οινο?σσε? , Πολ?γυρο? , Π?ργα , Αμπερντ?ν , ?μστερνταμ , Γκ?λγουε? , Λ?βερπουλ , Λορ?νη , Μ?σχα , Μπ?ρι

Ο ?γιο? Νικ?λαο? ( 15 Μαρτ?ου 270 ? 6 Δεκεμβρ?ου 343 ) ε?ναι ?γιο? τη? Ανατολικ?? Ορθ?δοξη? και τη? Ρωμαιοκαθολικ?? Εκκλησ?α? . ?ταν επ?σκοπο? στα Μ?ρα τη? Λυκ?α? ( Μικρ? Ασ?α ), γι' αυτ? και αναφ?ρεται και ω? Νικ?λαο? Μ?ρων , εν? στο Δυτικ? Χριστιανισμ? αναφ?ρεται και ω? Νικ?λαο? του Μπ?ρι , καθ?? στο Μπ?ρι βρ?σκονται τα λε?ψαν? του.

Η ζω? του [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ?γιο? Νικ?λαο? γενν?θηκε το 270 στα Π?ταρα τη? Λυκ?α?, στη Μικρ? Ασ?α , απ? γονε?? ευσεβε?? και ε?πορου? και ?τυχε επιμελημ?νη? μ?ρφωση?. Σε νεαρ? ηλικ?α ?μεινε ορφαν?? και κληρον?μο? μια? μεγ?λη? περιουσ?α?. Απ? πολ? νωρ?? ε?χε αφιερωθε? στα Θε?α, μετ? την μετ?βασ? του στα Ιεροσ?λυμα για να προσκυν?σει τον Τ?μιο Σταυρ? και τον Παν?γιο Τ?φο. ?ταν επ?στρεψε στην πατρ?δα του χειροτον?θηκε ιερ?α?. Στην αρχ? αφιερ?θηκε στον ασκητικ? β?ο και ?γινε ηγο?μενο? τη? Μον?? Σι?ν στα Μ?ρα τη? Λυκ?α?. ?ταν απεβ?ωσε ο τ?τε Αρχιεπ?σκοπο? Μ?ρων τη? Λυκ?α?, οι επ?σκοποι αναγ?ρευσαν Αρχιεπ?σκοπο τον Νικ?λαο.

Απ? τη θ?ση αυτ? αν?πτυξε ?ντονη δρ?ση και επεξ?τεινε του? αγ?νε? του για την προστασ?α των φτωχ?ν και των απ?ρων ιδρ?οντα? νοσοκομε?α και δι?φορα φιλανθρωπικ? ιδρ?ματα. Προικισμ?νο? με υψηλ? χριστιανικ? φρ?νημα, θ?ρρο? και ζωτικ?τητα εμψ?χωνε του? διωκ?μενου? (απ? του? Ρωμα?ου? ) Χριστιανο??, διωκ?μενο? και εξοριζ?μενο? και ο ?διο? για τη στ?ση του αυτ?.

Κατ? του? διωγμο?? του Διοκλητιανο? υπ?στη βασανιστ?ρια. ?ταν ?μω? αν?λθε στον αυτοκρατορικ? θρ?νο ο Μ?γα? Κωνσταντ?νο? ελευθερ?θηκαν ?λοι οι Χριστιανο? και ?τσι ο Νικ?λαο? επαν?λθε στον αρχιεπισκοπικ? θρ?νο. Σ?μφωνα με την παρ?δοση, ?ταν προικισμ?νο? με το χ?ρισμα τη? θαυματουργ?α? και ?σωσε πολλο?? ανθρ?που?, και ?σο ?ταν εν ζω?, αλλ? και μετ? τον θ?νατ? του.

Αναφ?ρονται πλε?στα θα?ματα του Αγ?ου, ?πω? η απελευθ?ρωση των τρι?ν στρατηλατ?ν, θεραπε?ε? νοσο?ντων και αποκαταστ?σει? φτωχ?ν.

Η Α? Οικουμενικ? Σ?νοδο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 325 μ.Χ ?λαβε μ?ρο? στην Α? Οικουμενικ? Σ?νοδο , που ?γινε στη Ν?καια τη? Βιθυν?α? , και καταπολ?μησε τι? διδασκαλ?ε? του Αρε?ου . Λ?γεται ?τι κατ? τη Σ?νοδο χαστο?κισε τον ?ρειο και ο Μ?γα? Κωνσταντ?νο? τον φυλ?κισε. ?ταν επ?στρεψε απ? τη Σ?νοδο, συν?χισε το ποιμαντικ? του ?ργο μ?χρι τα βαθι? γερ?ματα.

Ο θ?νατ?? του [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ?γιο? Νικ?λαο? αποδ?μησε ειρηνικ? στι? 6 Δεκεμβρ?ου του ?του? 343 . Μετ? τον θ?νατ? του ονομ?στηκε ≪Μυροβλ?τη?≫, καθ?? σ?μφωνα με την παρ?δοση τη? χριστιανικ?? θρησκε?α?, τα λε?ψαν? του ?ρχισαν να αναβλ?ζουν ?γιο μ?ρο, ?πω? και ?λλων αγ?ων. Τα λε?ψαν? του διατηρ?θηκαν στα Μ?ρα τη? Λυκ?α? ?ω? και τον ενδ?κατο αι?να , ?που το 1087 κ?ποιοι να?τε? αφα?ρεσαν τα περισσ?τερα και τα μετ?φεραν στην Ιταλ?α , στην π?λη Μπ?ρι , ?που τοποθετ?θηκαν στην Βασιλικ? του Αγ?ου Νικολ?ου , που θεμελι?θηκε εκε? το 1087 ακριβ?? για να στεγ?σει τα λε?ψανα του Αγ?ου. Οι Βυζαντινο? κατηγ?ρησαν του? Λατ?νου? για ≪ιερ? κλοπ?≫ και του? προειδοπο?ησαν ?τι θα βρεθο?ν αντιμ?τωποι εκτ?? απ? τον ν?μο και με την οργ? του ?διου του Αγ?ου. Οι Σελτζο?κοι ε?χαν κατακτ?σει την περιοχ? ?μω? μετ? τη Μ?χη του Μαντζικ?ρτ (1071), και οι ναυτικο? ισχυρ?στηκαν ?τι π?ραν τα οστ? για να τα προστατε?σουν απ? του? Το?ρκου?, που ε?χαν στην κατοχ? του? τα Μ?ρα. Λ?γεται ?τι κατ? την τ?λεση τη? θε?α? λειτουργ?α? ?ρχισε να αναβλ?ζει τ?σο πολ? μ?ρο απ? τα ιερ? λε?ψανα, που οι πιστο? το μ?ζευαν σε δοχε?α για θεραπε?α απ? δι?φορε? αρρ?στιε?, εν? αρκετο? λιποθυμο?σαν απ? την ευωδ?α του μ?ρου αυτο?.

O ?γιο? Νικ?λαο?, Ι.Μον? Αγ?ου Νικολ?ου Πατρ?ν

Οι Βενετο? που συμμετε?χαν στην Α? Σταυροφορ?α π?ρασαν απ? τα Μ?ρα, αφα?ρεσαν τα υπ?λοιπα οστ? και τα μετ?φεραν στην επιστροφ? του? στη Βενετ?α (6 Δεκεμβρ?ου 1100). Ο επ?σκοπο? Ενρ?κο Κονταρ?νι , αρχηγ?? των Σταυροφ?ρων Βενετ?ν, διεκδικο?σε τον ?γιο Νικ?λαο σαν ?γιο προστ?τη τη? Βενετ?α? και αντ?παλο του Ευαγγελιστ? Μ?ρκου . Αυτ? ?ταν αδ?νατο επειδ? τα περισσ?τερα οστ? βρ?σκονταν στο Μπ?ρι. [2] Τα οστ? του Αγ?ου Νικολ?ου τοποθετ?θηκαν στον να? Σαν Νικολ? ντι Λ?ντο, στο μακρ?στενο νησ?κι του Λ?ντο μ?κου? 15 χιλιομ?τρων που χ?ριζε τη Λιμνοθ?λασσα τη? Βενετ?α? απ? την Αδριατικ? Θ?λασσα .

Η μν?μη του γιορτ?ζεται στι? 6 Δεκεμβρ?ου , τ?σο απ? την Ορθ?δοξη , ?σο και απ? τη Ρωμαιοκαθολικ? Εκκλησ?α .

Υμνολογ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ?γιο? Νικ?λαο?, φορητ? εικ?να του 15 ου αι?να, Βυζαντιν? Μουσε?ο Αθην?ν
Απολυτ?κιο Αγ?ου Νικολ?ου (?χο? δ?)
Καν?να π?στεω?, κα? ε?κ?να πρα?τητο?,
?γκρατε?α? διδ?σκαλον, ?ν?δειξ? σε τ? πο?μν? σου,
? τ?ν πραγμ?των ?λ?θεια·
δι? το?το ?κτ?σω τ? ταπειν?σει τ? ?ψηλ?,
τ? πτωχε?? τ? πλο?σια.
Π?τερ ?ερ?ρχα Νικ?λαε, πρ?σβευε Χριστ? τ? Θε?,
σωθ?ναι τ?? ψυχ?? ?μ?ν.
Κοντ?κιο Αγ?ου Νικολ?ου (?χο? γ?)
Εν τοι? Μ?ροι? ?γιε, ιερουργ?? ενεδε?χθη? ,
του Χριστο? γαρ ?σιε, το ευαγγ?λιο πληρ?σα? ,
?θηκα? την ψυχ?ν σου υπ?ρ λαο? σου ,
?σωσα? του? αθ?ου? εκ του θαν?του ,
δια το?το ηγι?σθη? ,
ω? μ?γα? μ?στη? του Θεο? τη? χ?ριτο? ≫.
Μεγαλυν?ριο του Αγ?ου Νικολ?ου
Μ?ρων ιερ?ρχη? προχειρισθε??
μυριπν?οι? ?ργοι? κατεμ?ρισα?
αληθ?? Μ?ρων επαρχ?αν ,
δι? και μ?ρα βλ?ζειν,
Νικ?λαε τρισμ?καρ ,
?ντω? ηξ?ωσαι ≫.

Εξ?ταση λειψ?νων και αν?πλαση προσ?που [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?γιο? Νικ?λαο?, τ?λη 18ου αι?να. Ο ?γιο? κρατ? Ευαγγ?λιο, στο οπο?ο διακρ?νονται τα κλε?στρα και οι διακοσμημ?νε? ακμ??. Βυζαντιν? και Χριστιανικ? Μουσε?ο, Αθ?να.

Ο ν?ο? τ?φο? του αγ?ου Νικολ?ου στο Μπ?ρι ανο?χθηκε τη ν?χτα τη? 5 η? προ? την 6 η Μα?ου 1953 , επειδ? ?πρεπε να γ?νουν αναστηλωτικ? και αναπαλαιωτικ? ?ργα στη Βασιλικ? του Αγ?ου Νικολ?ου , που οικοδομ?θηκε το 1087 μ?χρι το 1197 για να στεγ?σει τα λε?ψανα του Αγ?ου. Με την ευκαιρ?α αυτ? ?γινε αναγνωριστικ?? ?λεγχο? και καταμ?τρηση των οστ?ν που βρ?θηκαν στον τ?φο απ? τον καθηγητ? τη? Ανατομ?α? του Πανεπιστημ?ου του Μπ?ρι Luigi Martino , με τη βο?θεια τη? δρ. Venezia Luigi . Μετ?, τα λε?ψανα τοποθετ?θηκαν σε γυ?λινη κ?ψα και τ?θηκαν σε προσκ?νημα στη Βασιλικ? του Αγ?ου.

Το 1957, ο ?διο? καθηγητ??, με τον ?διο βοηθ? πραγματοπο?ησαν δε?τερη εξ?ταση των λειψ?νων, τα οπο?α αμ?σω? μετ? τοποθετ?θηκαν στη σαρκοφ?γο απ? ?που τα ε?χαν βγ?λει αρχικ?. Επρ?κειτο για μια ≪ανατομικ? ανθρωπολογικ? μελ?τη, που απ?βλεπε στον προσδιορισμ? και την αποτ?πωση τη? εικ?να? και των χαρακτηριστικ?ν των οστ?ν και κυρ?ω? στην ανασ?νθεση τη? φυσικ?? εμφ?νιση? ? ακ?μη και τη? εικονογραφικ?? μορφ?? του ανθρ?που, στο ?ποιο αν?καν τα υπ? εξ?ταση οστικ? λε?ψανα≫. [3]

Η εξ?ταση απ?δειξε ?τι πολλ? τμ?ματα των οστ?ν ?λειπαν, και ?τι η κ?ρα ε?χε διατηρηθε? καλ?τερα απ? τα υπ?λοιπα. Παρ?λληλα, ?ταν ανο?χτηκε η σαρκοφ?γο?, τα οστ? βρ?θηκαν βουτηγμ?να σ’ ?να υγρ? διαυγ??, ?χρωμο και ?οσμο, σαν νερ? που βγα?νει απ? βρ?χο. ?σα οστ? βρ?σκονταν π?νω απ? τη στ?θμη του υγρο?, που ?φτανε στα 2 ?ω? 3 εκατοστ?μετρα απ? τον πυθμ?να τη? σαρκοφ?γου, ?ταν υγρ?, ?πω? και τα εσωτερικ? τοιχ?ματα τη?. Επ?ση? απ? αυτ? το υγρ? ?ταν γεμ?τε? οι μυελοκυψ?λε? των σπογγωδ?ν οστ?ν. Η εξ?ταση του υγρο? στα Ινστιτο?τα Χημε?α? και Υγιειν?? του Πανεπιστημ?ου του Μπ?ρι ?δειξε ?τι επρ?κειτο για νερ? καθαρ?, ελε?θερο απ? ?λατα και στε?ρο απ? μικροοργανισμο??. Οι Ρωμαιοκαθολικο? του ?χουν δ?σει τη χαρακτηριστικ? ονομασ?α ≪Manna≫. Τα σχετικ? αγιολογικ? κε?μενα αναφ?ρουν ?τι και ?ταν οι ναυτικο? απ? το Μπ?ρι ?σπασαν την πλ?κα, του τ?φου του Αγ?ου στα Μ?ρα, για να π?ρουν τα λε?ψανα, τα βρ?καν μ?σα σε ≪Θε?ο μ?ρο≫ (?λλοι γρ?φουν Sanctus liguor ? oleum ). Σ?μφωνα με τον ερευνητ? καθηγητ?, η ?παρξη του υγρο? αυτο? στη σαρκοφ?γο επ?δρασε ευεργετικ? στην καλ?τερη συντ?ρηση των οστ?ν ?λου? αυτο?? του? αι?νε? που π?ρασαν. Η μελ?τη των οστ?ν ?δειξε ?τι ο κ?τοχ?? του? ?πασχε απ? αρθρ?τιδα και δι?χυτη ενδοκρανιακ? υπερ?στωση. Θεωρε?ται ?τι αυτ? πρ?πει να κληροδοτ?θηκαν στον ?γιο απ? κ?ποια υγρ? φυλακ?, ?που θα π?ρασε αρκετ? χρ?νια τη? ζω?? του και μ?λιστα σε προχωρημ?νη ηλικ?α, ?πω? μαρτυρο?ν τα σχετικ? αγιολογικ? κε?μενα. Ο ?διο? καθηγητ?? εκτ?λεσε αν?πλαση τη? μορφ?? του αγ?ου Νικολ?ου με β?ση τα οστ? τη? κ?ρα? του, και το αποτ?λεσμα ?μοιαζε με τη μορφ? του αγ?ου ?πω? εικον?ζεται στο Παρεκκλ?σιο του Αγ?ου Ισιδ?ρου τη? Βασιλικ?? του Αγ?ου Μ?ρκου Βενετ?α?. [3]

Προστ?τη? ναυτικ?ν - λαογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τοιχογραφ?α του Αγ?ου Νικολ?ου στον βυζαντιν? Να? του Αγ?ου Νικολ?ου του Ορφανο? Θεσσαλον?κη?

Ο ?γιο? Νικ?λαο? θεωρε?ται ο κατ' εξοχ?ν προστ?τη? ?γιο? των Ναυτικ?ν , του Ελληνικο? Πολεμικο? Ναυτικο? και του Λιμενικο? Σ?ματο? , γιατ? στον β?ο του αναφ?ρονται θα?ματα που ?χουν σχ?ση με τη θ?λασσα. Για τον λ?γο αυτ?, ?λα τα πλο?α του πολεμικο? ναυτικο?, καθ?? και ?λα τα εμπορικ?, φ?ρουν την εικ?να του [1] . Ο ?γιο? Νικ?λαο? θεωρε?ται και προστ?τη? τη? π?λη? του Β?λου , ?πω? και τη? ομ?νυμη? π?λη? του Αγ?ου Νικολ?ου Κρ?τη? , ?που τιμ?ται με την ημ?ρα που εορτ?ζεται (6 Δεκεμβρ?ου) ω? επ?σημη αργ?α σε ?λη την π?λη. Παρεκκλ?σια π?νω σε πλο?α ε?ναι αφιερωμ?να στον ?γιο Νικ?λαο, ?πω? εκε?νο στο ιστορικ? Θ/Κ Γ. Αβ?ρωφ . Επ?ση? πολλ? πλεο?μενα πα?ρνουν το ?νομ? του και ω? προστ?τη? των ναυτικ?ν αναφ?ρεται και σε πολλ? νησι?τικα τραγο?δια. Επ?ση? Να?? του Αγ?ου Νικολ?ου υπ?ρχει και στο Να?πλιο , χτισμ?νο? δ?πλα στο λιμ?νι, σε ?να απ? τα πιο ?μορφα σημε?α τη? π?λη?, καθ?? ε?ναι αφιερωμ?νο? στου? Ναυτικο??.

  • Η ημ?ρα τιμ?? του Αγ?ου Νικολ?ου ε?ναι επ?σημη αργ?α σε ?λα τα ελληνικ? πλο?α, λιμ?νε?, Υπηρεσ?ε? λιμ?νων και ναυτιλιακ?? εταιρε?ε?. Επ?σημη επ?ση? αργ?α ε?ναι για το Πολεμικ? Ναυτικ?, το Υπουργε?ο Εμπορικ?? Ναυτιλ?α? και το Λιμενικ? Σ?μα.

?γιο? Νικ?λαο? και ?γιο? Βασ?λη? (Santa Claus) [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κ?ριο λ?μμα: ?ι Βασ?λη?
?γαλμα του Αγ?ου Νικολ?ου (Σιντερκλαα?) στο Β?λγιο

Κατα την παρ?δοση, ο Νικ?λαο? υπ?ρξε προστ?τη? των φτωχ?ν, εν? ?δινε και δ?ρα σε παιδι? και απ?ρου?, συν?θω? στα κρυφ?, χωρ?? να αποκαλ?πτει την ταυτ?τητ? του. Για αυτ? στη Δ?ση η γιορτ? του Αγ?ου Νικολ?ου, που λ?γεται Santa Claus (σ?ντμηση του Santa Nicolaus), συνδ?εται με τα Χριστο?γεννα και με την ανταλλαγ? δ?ρων που γ?νεται τ?τε.

Στην Ελλ?δα ταυτ?ζεται η μορφ? του ?γιου Βασ?λη (Santa Claus) που φορ?ει κ?κκινα ρο?χα και ?χει λευκ? γενει?δα, με τον Μ?γα Βασ?λειο , κυρ?ω? για λ?γου? εορτολογ?α? τη? Ορθ?δοξη? εκκλησ?α?, στην ουσ?α ?μω? ο συμβολισμ?? αναφ?ρεται στον ?γιο Νικ?λαο και περι?χει στοιχε?α απ? παγανιστικ?? , προχριστιανικ?? δοξασ?ε? για τον "πατ?ρα του χιονιο?" κτλ.

Ναο? του Αγ?ου [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]


Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. Book of Martyrs . Catholic Book Publishing. 1948.  
  2. Nicol 1992, σελ. 72.
  3. 3,0 3,1 ≪Κατακ?μβη≫, Εξαμηνια?α ?κδοση Μητροπολιτικο?-Καθεδρικο? Ι.Ν. Αγ. Νικολ?ου Β?λου, Αφι?ρωμα στον ?γιο Νικ?λαο, Αν?πλαση τη? μορφ?? του Αγ. Νικολ?ου απ? τον καθηγητ? τη? ανατομ?α? στο πανεπιστ?μιο του Μπ?ρι, Luigi Martino, Φωτ?ου Νικητοπο?λου, Θεολ?γου, Δεκ?μβριο? 1998, σσ. 38-52

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  • Συναξαριστ?? τη? Ορθοδ?ξου Εκκλησ?α?
  • Χ.Φ.Ε.
  • ≪Κατακ?μβη≫, Εξαμηνια?α ?κδοση Μητροπολιτικο?-Καθεδρικο? Ι.Ν. Αγ. Νικολ?ου Β?λου, Αφι?ρωμα στον ?γιο Νικ?λαο, Αν?πλαση τη? μορφ?? του Αγ. Νικολ?ου απ? τον καθηγητ? τη? ανατομ?α? στο πανεπιστ?μιο του Μπ?ρι, Luigi Martino, Φωτ?ου Νικητοπο?λου, Θεολ?γου, Δεκ?μβριο? 1998, σσ. 38-52
  • "Ταξ?δι στα μυροβ?λα Μ?ρα τη? Λυκ?α?", Αριστε?δη? Βικ?του, εφημερ?δα Φιλελε?θερο?, σελ?δα 27,15 Δεκεμβρ?ου 2013. Η επ?σκεψη ?γινε 5 και 6 Δεκεμβρ?ου, στην ?δρα τη? επισκοπ?? του Αγ?ου Νικολ?ου.

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]