Η στρατιωτικ? ιστορ?α τη? Ελλ?δα? κατ? τον Β? Παγκ?σμιο Π?λεμο ξεκ?νησε στι? 28 Οκτωβρ?ου 1940, ?ταν ο Ιταλικ?? Στρατ?? εισ?βαλε απ? την Αλβαν?α , ξεκιν?ντα? τον Ελληνο?ταλικ? π?λεμο. Ο Ελληνικ?? Στρατ?? ?ταν ικαν?? να αποτρ?ψει προσωριν? την προ?λαση των Ιταλ?ν και του? απ?θησε στην Αλβαν?α . Οι ελληνικ?? επιτυχ?ε? υποχρ?ωσαν τη Ναζιστικ? Γερμαν?α να παρ?μβει. Οι Γερμανο? εισ?βαλαν στην Ελλ?δα και τη Γιουγκοσλαβ?α στι? 6 Απριλ?ου 1941, καταλαμβ?νοντα? τι? δ?ο χ?ρε? εντ?? 30 ημερ?ν, παρ? τη βρετανικ? βο?θεια με εκστρατευτικ? σ?μα. Η κατ?κτηση τη? Ελλ?δα? ολοκληρ?θηκε τον Μ?ιο με την πτ?ση τη? Κρ?τη? απ? α?ρο?, παρ?λο που οι Φαλσιρμγι?γκερ (Fallschirmjager , οι γερμανο? αλεξιπτωτιστ??) υπ?στησαν σοβαρ?τατε? απ?λειε?, σε τ?τοιο βαθμ? που η Αν?τατη Διο?κηση τη? Β?ρμαχτ (Oberkommando der Wehrmacht) εγκατ?λειψαν τι? αεροπορικ?? εκστρατε?ε? μεγ?λη? κλ?μακα? για το υπ?λοιπο του πολ?μου.

Η Ελλ?δα κατελ?φθη και διαμελ?σθηκε μεταξ? τη? Γερμαν?α?, τη? Ιταλ?α? και τη? Βουλγαρ?α?, εν? η κυβ?ρνηση και ο βασιλι?? κατ?φυγαν στην Α?γυπτο. Οι πρ?τε? προσπ?θειε? ?νοπλη? αντ?σταση? κατεστ?λησαν το καλοκα?ρι του 1941 απ? τι? δυν?μει? του ?ξονα , αλλ? το κ?νημα τη? αντ?σταση? συν?χισε και π?λι απ? το 1942 και μεγ?λωσε π?ρα πολ? το 1943 και το 1944, απελευθερ?νοντα? μεγ?λα τμ?ματα του ορεινο? εσωτερικο? τη? χ?ρα? και προκαλ?ντα? συμμαχικ?? απ?λειε? στι? δυν?μει? του ?ξονα. Ωστ?σο, οι πολιτικ?? εντ?σει? μεταξ? των αντιστασιακ?ν ομ?δων οδ?γησαν στο ξ?σπασμα μια? σ?γκρουση? που ξεκ?νησε στα τ?λη του 1943 και συν?χισε μ?χρι την ?νοιξη του 1944. Η εξ?ριστη ελληνικ? κυβ?ρνηση σχημ?τισε δικ?? τη? ?νοπλε? δυν?μει?, οι οπο?ε? υπηρ?τησαν και πολ?μησαν μαζ? με του? Βρετανο?? στη Μ?ση Ανατολ?, τη Β?ρεια Αφρικ? και την Ιταλ?α . Η συνεισφορ? του Ελληνικο? Πολεμικο? Ναυτικο? και του εμπορικο? ναυτικο? ?ταν ειδικ?? σημασ?α? για του? Συμμ?χου?. ^{[ εκκρεμε? παραπομπ? ]} .

Η ηπειρωτικ? Ελλ?δα απελευθερ?θηκε τον Οκτ?βριο του 1944 με τη γερμανικ? αποχ?ρηση κατ? την προ?λαση του Κ?κκινου Στρατο? , εν? γερμανικ? φυλ?κια στο Αιγα?ο παρ?μειναν μ?χρι το τ?λο? του πολ?μου. Η χ?ρα καταστρ?φηκε απ? τον π?λεμο και την κατοχ?, με την οικονομ?α και τι? υποδομ?? να μετατρ?πονται σε ερε?πια. Η Ελλ?δα ε?χε π?νω απ? 400.000 απ?λειε? σε ανθρ?πινε? ζω?? κατ? την κατοχ?, εν? η Εβρα?κ? κοιν?τητα αποδεκατ?στηκε κατ? το Ολοκα?τωμα . Το 1946 ξ?σπασε ?να? εμφ?λιο? π?λεμο? μεταξ? τη? διεθν?? υποστηριζ?μενη? συντηρητικ?? κυβ?ρνηση? και αριστερ?ν αντ?ρτικων οργαν?σεων, οι οπο?ε? δι?ρκεσαν μ?χρι το 1949.

Ελληνο?ταλικ?? π?λεμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η ιταλικ? εισβολ? απ? την Αλβαν?α στι? 28 Οκτωβρ?ου 1940, μετ? απ? μερικ? αρχικ? εδαφικ? κ?ρδη, σταματ?θηκε απ? την ελληνικ? ?μυνα στι? μ?χε? στη γραμμ? Ελα?α?-Καλαμ? και την Π?νδο . Η απροθυμ?α των Βουλγ?ρων να εισβ?λλει στην Ελλ?δα, ?πω? ?λπιζαν οι Ιταλο?, επ?τρεψαν στο ελληνικ? στρατ? να μεταφ?ρει το μεγαλ?τερο μ?ρο? των στρατευμ?των τη? Μακεδον?α? στο μ?τωπο, ?που ?παιξαν σημαντικ? ρ?λο στην ελληνικ? αντεπ?θεση που ξεκ?νησε στι? 14 Νοεμβρ?ου. Οι Ελληνικ?? δυν?μει? δι?σχισαν το σ?νορο με την Αλβαν?α και κατ?λαβαν τη μια π?λη μετ? την ?λλη παρ?λο που ε?χαν να αντιμετωπ?σουν ?να βαρ? χειμ?να, ε?χαν ελλιπε?? προμ?θειε? και αντιμετ?πιζαν την αεροπορικ? υπεροχ? των Ιταλ?ν. Στα μ?σα Ιανουαρ?ου οι ελληνικ?? δυν?μει? κατε?χαν το ?να τ?ταρτο τη? Αλβαν?α?, αλλ? η επιχε?ρηση σταμ?τησε πριν φτ?σει στον στ?χο τη?, τον Αυλ?να .

Αυτ? η κατ?σταση οδ?γησε τη Γερμαν?α να παρ?μβει για να σ?σει τον συνεργ?τη τη? στον ?ξονα . Ωστ?σο, σ?μφωνα με του? Στ?κινγκ? και Χ?νκοκ, ο Χ?τλερ ποτ? δεν επιθ?μησε να παρ?μβει στα Βαλκ?νια. Υποστηρ?ζουν στο βιβλ?ο του?, το Σβ?στικα π?νω απ? την Ακρ?πολη (2013) ?τι η εισβολ? στην Ελλ?δα ε?χε να κ?νει περισσ?τερο με "μια διστακτικ? απ?ντηση στη βρετανικ? αν?μειξη" και ?χι με παροχ? βοηθε?α? προ? την Ιταλ?α. ^[1] Σε μια τελευτα?α προσπ?θεια αποκατ?σταση? του ιταλικο? κ?ρου? πριν τη γερμανικ? παρ?μβαση, ξεκ?νησε μια αντεπ?θεση στι? 9 Μαρτ?ου 1941 στο στρατηγικ? σημε?ο τη? Κλεισο?ρα?, υπ? την προσωπικ? επ?βλεψη του Μουσολ?νι. Παρ? του? μαζικο?? βομβαρδισμο?? και την απασχ?ληση πολλ?ν μεραρχι?ν σε ?να στεν? μ?τωπο, η επ?θεση απ?τυχε και σταμ?τησε μετ? απ? σχεδ?ν δ?ο εβδομ?δε?.

Αλλ? απ? τι? 13 Απριλ?ου, το ιταλικ? μ?τωπο στην Αλβαν?α ?ρχισε να κινε?ται, λ?γω τη? ιταλογερμανικ?? κοιν?? επ?θεση?. Οι ?λληνε? τοποθ?τησαν ισχυρ? ?μυνα. Ωστ?σο σ?ντομα αναγκ?στηκαν να υποχωρ?σουν χ?νοντα? μεγ?λο μ?ρο? τη? επικρ?τεια? που κερδ?θηκε με σκληρ? μ?χη στην Αλβαν?α. Παρ?λο που τοποθετ?θηκαν ν?ρκε? και μπλ?κα στου? δρ?μου? σε μια προσπ?θεια να καθυστερ?σουν την ε?σοδο των Ιταλ?ν σε ελληνικ? επικρ?τεια, οι Ιταλο? απλ? αποβιβ?ζονταν απ? τα φορτηγ? του? και προχωρο?σαν με το ποδ?λατο. Ο ελληνικ?? στρατ?? στην ?πειρο ?ταν εξαντλημ?νο?, εν? "η ιταλικ? προ?λαση ε?χε να κ?νει μ?νο με το να συμβαδ?ζει με ?ναν ηττημ?νο εχθρ? που υποχωρο?σε." ^[2]

Χ?ρτη? τη? ιταλικ?? εισβολ?? και τη? αρχικ?? ελληνικ?? αντεπ?θεση? (28 Οκτωβρ?ου ? 18 Νοεμβρ?ου 1940)	Χ?ρτη? τη? ελληνικ?? αντεπ?θεση? και τη? στασιμ?τητα? στο μ?τωπο (14 Νοεμβρ?ου 1940 ? 23 Απριλ?ου 1941)

Γερμανικ? εισβολ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η πολυαναμεν?μενη γερμανικ? επ?θεση ( Unternehmen Marita ) ξεκ?νησε στι? 6 Απριλ?ου 1941 κατ? τη? Ελλ?δα? και τη? Γιουγκοσλαβ?α? . Η μ?χη τη? Ελλ?δα? τελε?ωσε με την πτ?ση τη? Καλαμ?τα? στι? 30 Απριλ?ου με την εκκ?νωση του Εκστρατευτικο? Σ?ματο? τη? Κοινοπολιτε?α? και την ολοκληρωτικ? κατοχ? τη? Ελλ?δα? απ? τον ?ξονα.

Η αρχικ? επ?θεση ?γινε κατ? των αμυντικ?ν γραμμ?ν τη? " γραμμ?? Μεταξ? " (19 οχυρ? στην ανατολικ? Μακεδον?α αν?μεσα στο ?ρο? Μπ?λε? και τον ποταμ? Ν?στο και ?λλα δ?ο στη δυτικ? Θρ?κη). Η αρχικ? επ?θεση ξεκ?νησε σε βουλγαρικ? ?δαφο? και υποστηρ?χθηκε απ? πυροβολικ? και βομβαρδιστικ? αεροσκ?φη. Η αντ?σταση στα οχυρ? υπ? τον στρατηγ? Κωνσταντ?νο Μπακ?πουλο ?ταν θαρραλ?α και αποφασιστικ?. Η τ?χιστη κατ?ρρευση τη? Γιουγκοσλαβ?α? επ?τρεψε στη 2η Μεραρχ?α Π?ντσερ (η οπο?α ξεκ?νησε απ? την κοιλ?δα τη? Στρο?μιτσα? στη Βουλγαρ?α, προχ?ρησε σε γιουγκοσλαβικ? ?δαφο? και ?πειτα ?στριψε προ? τα ν?τια κατ? μ?κο? τη? κοιλ?δα? του Αξιο?) και να καταλ?βει τη στρατηγικ?? σημασ?α? π?λη τη? Θεσσαλον?κη? στι? 9 Απριλ?ου. Ω? αποτ?λεσμα, οι ελληνικ?? δυν?μει? που επ?νδρωναν τα οχυρ? (Tμ?μα Στρατι?? Ανατολικ?? Μακεδον?α? ^[3] ) αποκ?πηκαν απ? την υπ?λοιπη χ?ρα και το γενικ? επιτελε?ο του? επ?τρεψε να παραδοθο?ν εφ?σον το επιθυμο?σαν. Η παρ?δοση ολοκληρ?θηκε στι? 10 Απριλ?ου, την επομ?νη. Την ?δια ημ?ρα (10 Απριλ?ου) οι γερμανικ?? δυν?μει? δι?σχισαν το ελληνογιουγκοσλαβικ? σ?νορο κοντ? στη Φλ?ρινα στη δυτικ? Μακεδον?α αφο? ε?χαν νικ?σει κ?θε αντ?σταση στη ν?τια Γιουγκοσλαβ?α. Οι Γερμανο? διαπ?ρασαν τι? αμυντικ?? θ?σει? των Ελλ?νων και τη? Κοινοπολιτε?α? στη περιοχ? του Κλειδ?ου στι? 11/12 Απριλ?ου, και κιν?θηκαν προ? τα ν?τια και νοτιοδυτικ?.

Εν? κυνηγο?σαν του? Βρετανο?? προ? τα ν?τια, η κ?νηση προ? τα νοτιοδυτικ? απειλο?σε το μεγαλ?τερο τμ?μα του Ελληνικο? Στρατο? (14 μεραρχ?ε?) που πολεμο?σαν του? Ιταλο?? στο αλβανικ? μ?τωπο. Ο Στρατ?? ?ρχισε να υποχωρε? ν?τια, πρ?τα απ? τα βορειοανατολικ? στι? 12 Απριλ?ου και τ?λο? απ? τα νοτιοδυτικ? στι? 17 Απριλ?ου. Η Γερμανικ? κ?νηση προ? την Καστορι? στι? 15 Απριλ?ου ?κανε την κατ?σταση κρ?σιμη, απειλ?ντα? να αποκ?ψει την ελληνικ? υποχ?ρηση. Οι στρατηγο? στο μ?τωπο ?ρχισαν να εξερευνο?ν τι? πιθαν?τητε? παρ?δοση? (μ?νο στου? Γερμανο??), παρ? τι? πι?σει? του γενικο? επιτελε?ου να συνεχ?σουν τη μ?χη για να καλ?ψουν τα βρετανικ? στρατε?ματα που παραδ?θηκαν.

Στο γεγον??, στι? 20 Απριλ?ου, αρκετο? στρατηγο? υπ? την ηγεσ?α του Γε?ργιου Τσολ?κογλου , κατ?ργησε πραξικοπηματικ? τον διοικητ? Στρατι?? Ηπε?ρου Ιω?ννη Πιτσ?κα , αν?λαβε ο ?διο? διοικητ?? τη? Στρατι?? και υπ?γραψε πρωτ?κολλο ανακωχ?? με τον διοικητ? τη? μηχανοκ?νητη? ταξιαρχ?α? Ε?-Ε? Σωματοφυλακ? Αδ?λφο? Χ?τλερ κοντ? στο Μ?τσοβο την ?δια ημ?ρα. Στι? 21 Απριλ?ου υπ?γραψε πρωτ?κολλο παρ?δοση? με του? Ιταλο?? στα Ιω?ννινα , εν? στη Θεσσαλον?κη υπ?γραψε δε?τερο πρωτ?κολλο παρ?δοση? στι? 23 Απριλ?ου. Την ?δια ημ?ρα στην Αθ?να ο στρατηγ?? Παπ?γο? παραιτ?θηκε απ? το αξ?ωμα του εν? ο βασιλι?? και η κυβ?ρνησ? του εγκατ?λειψαν την ηπειρωτικ? χ?ρα για τη Κρ?τη . Περ?που την ?δια περ?οδο τα στρατε?ματα τη? Κοινοπολιτε?α? ?καναν μια τελευτα?α στ?ση στι? Θερμοπ?λε? πριν την τελικ? υποχ?ρηση του? στα πελοποννησιακ? λιμ?νια, ?που θα εκκεν?νονταν προ? την Κρ?τη ? την Α?γυπτο. Οι γερμανικ?? δυν?μει? κατ?λαβαν τι? γ?φυρε? του ισθμο? τη? Κορ?νθου , μπ?καν στην Αθ?να στι? 27 Απριλ?ου και ολοκλ?ρωσαν την κατ?κτηση τη? ηπειρωτικ?? χ?ρα? και των περισσ?τερων νησι?ν στο τ?λο? του μ?να μαζ? με του? Ιταλο?? και του? Βουλγ?ρου?.

Μ?χη τη? Κρ?τη? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τον Μ?ιο του 1941, η μ?νη ελε?θερη ελληνικ? επικρ?τεια ?ταν το μεγ?λο και στρατηγικ?? σημασ?α? νησ? τη? Κρ?τη? , το οπο?ο ?ταν στην κατοχ? εν?? μεγ?λου αλλ? αδ?ναμου συμμαχικο? φυλακ?ου που αποτελο?νταν κατ? κ?ριο λ?γο απ? τι? πληγωμ?νε? μον?δε? που εκκεν?θηκαν απ? την ηπειρωτικ? χ?ρα χωρ?? τον βαρ? εξοπλισμ? του?, ειδικ? τον εξοπλισμ? μεταφορ??. Για να την κατακτ?σουν, το Γερμανικ? Γενικ? Επιτελε?ο προετο?μασε την " Επιχε?ρηση Ερμ?? ", την πρ?τη αεροαποβατικ? στρατιωτικ? εκστρατε?α μαζικ?? κλ?μακα?.

Η επ?θεση ξεκ?νησε στι? 20 Μα?ου 1941. Οι Γερμανο? επιτ?θηκαν στα τρ?α κ?ρια αεροδρ?μια στα β?ρεια του νησιο?: το Μ?λεμε , το Ρ?θυμνο και το Ηρ?κλειο . Οι Γερμανο? ?τυχαν σθεναρ?? αντ?σταση? απ? τα βρετανικ?, τα αυστραλιαν?, τα νεοζηλανδικ? και εναπομε?ναντα ελληνικ? στρατε?ματα στο νησ?, καθ?? και απ? ντ?πιου?. Ωστ?σο, καν?να? απ? του? στ?χου? δεν επετε?χθη.

Κατ? τη δι?ρκεια τη? επ?μενη? ημ?ρα?, εν μ?ρει λ?γω τη? κακ?? επικοινων?α? και τη? αποτυχ?α? των συμμαχικ?ν στρατηγ?ν να κατανο?σουν πλ?ρω? τη κατ?σταση, το Μ?λεμε ?πεσε στου? Γερμανο??. Εξασφαλ?ζοντα? το αεροδρ?μιο του Μ?λεμε, οι Γερμανο? ?φεραν χιλι?δε? ενισχ?σει? και κατ?λαβαν το υπ?λοιπο δυτικ? τμ?μα του νησιο?. Αυτ? ακολουθ?θηκε απ? σοβαρ?? βρετανικ?? ναυτικ?? απ?λειε? λ?γω των ?ντονων αεροπορικ?ν επιθ?σεων των Γερμαν?ν στο νησ?. Μετ? απ? επτ? ημ?ρε? μ?χη? οι συμμαχικο? στρατηγο? συνειδητοπο?ησαν ?τι η ν?κη δεν ?ταν πλ?ον πιθαν?. Στι? 1 Ιουν?ου η εκκ?νωση τη? Κρ?τη? ε?χε ολοκληρωθε? και το νησ? ?πεσε σε γερμανικ? κατοχ?. Λ?γω των βαρι?ν απωλει?ν που υπ?στη η 7η Μεραρχ?α Φλ?γκερ ο Αδ?λφο? Χ?τλερ απαγ?ρευσε ?λλε? αεροαποβατικ?? επιθ?σει? μεγ?λη? κλ?μακα?. Ο στρατηγ?? Κουρτ Στο?ντεντ ον?μασε την Κρ?τη "το νεκροταφε?ο των Γερμαν?ν αλεξιπτωτιστ?ν" και ον?μασε τη μ?χη ω? μια "καταστροφικ? ν?κη." ^[4]

Αμ?σω? μετ? την Κρ?τη, ο στρατηγ?? Στο?ντεντ δι?ταξε να γ?νουν αντ?ποινα κατ? των ντ?πιων ( Κοντομαρ? , Αλικιαν?? , Κ?ντανο? , κτλ.). Τα αντ?ποινα εκτελ?στηκαν ταχ?τατα, παρακ?μπτοντα? τι? συν?θει? διαδικασ?ε? και ?γιναν απ? τι? ?διε? ομ?δε? που πολ?μησαν οι ντ?πιοι. Γρ?γορα οι Κρητικο? σχημ?τισαν ομ?δε? αντ?σταση? και σε συνεργασ?α και σε συνεργασ?α με βρετανο?? πρ?κτορε? των Επιχειρ?σεων Ειδικ?ν Αποστολ?ν και ?ρχισαν να σαμποτ?ρουν τι? γερμανικ?? κατοχικ?? δυν?μει? με αρκετ? επιτυχ?α. Ω? αποτ?λεσμα κατ? την κατοχ? οι κατοχικ?? αρχ?? συν?χισαν τι? εκτελ?σει? πολιτ?ν κατ? την κατοχ?.

Κατοχ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 2006 η ελληνικ? κυβ?ρνηση υποστ?ριξε ?τι η ελληνικ? αντ?σταση σκ?τωσε 21.087 στρατι?τε? του ?ξονα (17.536 γερμανο??, 2.739 ιταλο?? και 1.532 βο?λγαρου?) και συν?λαβε ?λλου? 6.463 (2.102 γερμανο??, 2.109 ιταλο?? και 2.252 βουλγ?ρου?), εν? σκοτ?θηκαν 20.650 ?λληνε? αντ?ρτε? και συνελ?φθη ?να? ?γνωστο? αριθμ?? στρατιωτ?ν. ^[5] Σ?μφωνα με τη δεκα?μερη αναφορ? απωλει?ν αν? θ?ατρο πολ?μου του γερμανικο? γενικο? επιτελε?ου, το 1944, ^[6] ο Γερμανικ?? στρατ?? ξηρ?? ε?χε 8.152 νεκρο??, 22.794 τραυματισμ?νου? και 8.222 αγνοο?μενου? στο νοτιοανατολικ? θ?ατρο (Ελλ?δα και Γιουγκοσλαβ?α) απ? τι? 22 Ιουν?ου 1941 μ?χρι τι? 31 Δεκεμβρ?ου 1944. Σ?μφωνα με τι? μηνια?ε? αναφορ?? του Γενικο? Επιτελε?ου τη? Β?ρμαχτ, ^[7] οι γερμανικ?? απ?λειε? στο ?διο θ?ατρο απ? τον Ιο?νιο 1941 ?ω? τον Δεκ?μβριο του 1944 ?ταν 16.532 νεκρο? (απ? τι? 1 Ιουν?ου 1941 ?ω? τι? 31 Δεκεμβρ?ου 1944), 22.794 τραυματισμ?νοι και ?ρρωστοι (απ? τι? 22 Ιουν?ου 1941 ?ω? τι? 31 Δεκεμβρ?ου 1944) και 13.838 αγνοο?μενοι (απ? τι? 1 Ιουν?ου 1941 ?ω? τι? 31 Δεκεμβρ?ου 1944). Στο νοτιοανατολικ? θ?ατρο οι περισσ?τερε? γερμανικ?? απ?λειε? εντοπ?ζονται στη Γιουγκοσλαβ?α. ^[8] Η Γερμανικ? Επιτροπ? Πολεμικ?ν Τ?φων περι?χει δ?ο γερμανικ? κοιμητ?ρια σε ελληνικ? ?δαφο?, ?να στο Μ?λεμε Κρ?τη? ?που ?χουν θαφτε? 4.468 στρατι?τε? (κυρ?ω? απ? τη μ?χη τη? Κρ?τη? ) και ?να ?λλο στον Δι?νυσο-Ραπεντ?ζα ?που ?χουν θαφτε? περ?που 10.000 στρατι?τε? που μεταφ?ρθηκαν εκε? απ'?λη την Ελλ?δα εκτ?? απ? την Κρ?τη.

Η παραπ?νω ελληνικ? κυβερνητικ? αναφορ? (σ. 126) υποστηρ?ζει ?τι οι πληθυσμιακ?? απ?λειε? τη? Ελλ?δα? στον Β? Παγκ?σμιο Π?λεμο ?ταν 1.106.922 ?τομα, απ? του? οπο?ου? οι 300.000 προ?ρχονται απ? ?λλειμμα γενν?σεων και 806.922 απ? θνησιμ?τητα. Οι θ?νατοι διαιρο?νται στι? εξ?? κατηγορ?ε?:

• πεσ?ντε? στρατιωτικο? το 1940/41: 13,327
• εκτελεσμ?νοι: 56.225,
• π?θαναν ω? ?μηροι σε γερμανικ? στρατ?πεδα συγκ?ντρωση?: 105.000
• θ?νατοι απ? βομβαρδισμο??: 7.000
• θ?νατοι μαχητ?ν τη? αντ?σταση?: 20.650
• θ?νατοι στη Μ?ση Ανατολ?: 1.100
• θ?νατοι στο εμπορικ? ναυτικ?: 3.500 (υποσ?νολο: 206.922)
• θ?νατοι απ? πε?να και σχετικ?? ασθ?νειε?: 600.000

Στον αριθμ? των 600.000 θαν?των συμπεριλαμβ?νονται 69.151 ?λληνε? Εβρα?οι που απελ?θηκαν απ? τι? 15 Μαρτ?ου 1943 ?ω? τι? 10 Αυγο?στου 1944, εκ των οπο?ων μ?νο οι 2.000 επ?στρεψαν (σ. 68). Ο αριθμ?? των 600.000 θυμ?των στη "μεγ?λη πε?να" αναφ?ρεται στην καταχ?ρηση τη? 5η? Φεβρουαρ?ου 1942 σε ?να "σ?ντομο ημερολ?γιο τη? αντ?σταση?" (σ. 118). Περ?που 300.000 π?θαναν στον Μεγ?λο Λιμ? στην Ελλ?δα το 1941-1944.

Δυν?μει? τη? κατοχ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η κατακτημ?νη Ελλ?δα διαιρ?θηκε σε τρει? ζ?νε? ελ?γχου απ? τι? κατοχικ?? δυν?μει?, τη Γερμαν?α , την Ιταλ?α και τη Βουλγαρ?α . ^[9] Οι Γερμανο? ?λεγχαν την Αθ?να, την Κεντρικ? Μακεδον?α, τη δυτικ? Κρ?τη, τη Μ?λο, την Αμοργ? και τα νησι? του Βορε?ου Αιγα?ου. Η Βουλγαρ?α προσ?ρτησε τη δυτικ? Θρ?κη και την ανατολικ? Μακεδον?α , εν? η Ιταλ?α κατ?λαβε το μεγαλ?τερο μ?ρο? τη? χ?ρα?. Οι Ιταλο? ?ταν υπε?θυνοι για το μεγαλ?τερο μ?ρο? τη? Ελλ?δα?, ειδικ? στην εξοχ?, ?που μπορο?σε να λ?βει χ?ρα κ?θε ?νοπλη αντ?σταση. Οι ιταλικ?? δυν?μει? στην Ελλ?δα αποτελο?νταν απ? 11 μεραρχ?ε? πεζικο?, οι οπο?ε? εντ?χθηκαν στον 11ο Στρατ? υπ? τον στρατηγ? Κ?ρλο Τζελ?ζο , ^[10] με μια ακ?μη μεραρχ?α στα Δωδεκ?νησα , ιταλικ? κτ?ση απ? το 1912. Οι Ιταλο? υιοθ?τησαν μια μ?λλον πιο χαλαρ? συμπεριφορ? ω? προ? τα καθ?κοντα διασφ?λιση? τη? ασφ?λεια? στη χ?ρα, αλλ? ?ταν εν μ?ρει δικαιολογημ?νοι να το κ?νουν.

Μ?χρι το καλοκα?ρι του 1942, καθ?? το κ?νημα τη? Αντ?σταση? ?ταν στη φ?ση δημιουργ?α? του, αντιμετ?πιζαν λ?γη αντιπολ?τευση και θεωρο?σαν ?τι η κατ?σταση στη χ?ρα ε?χε ομαλοποιηθε?. ^[11] Στην πρ?τη περ?οδο τη? κατοχ?? οι Γερμανο? περι?ρισαν την παρουσ?α του? σε στρατηγικ?? σημασ?α? περιοχ?? και οι δυν?μει? του? ?ταν περιορισμ?νε?. Τα γερμανικ? στρατε?ματα στη νοτιοανατολικ? Ευρ?πη αν?καν στον 12ο Στρατ?, τον οπο?ο ηγ?θηκε αρχικ? ο Β?λχελμ Λιστ και ?πειτα ο στρατηγ?? Αλεξ?ντερ Λερ . Στην Ελλ?δα δημιουργ?θηκαν δ?ο γερμανικ?? αν?τερε? στρατιωτικ?? διοικ?σει?: η Αν?τερη Στρατιωτικ? Διο?κηση Θεσσαλον?κη?-Αιγα?ου με ?δρα τη Θεσσαλον?κη και η Αν?τερη Στρατιωτικ? Διο?κηση Ν?τια? Ελλ?δα? στην Αθ?να, υπ? την ηγεσ?α του στρατηγο? τη? Λουφτβ?φε Χ?λμουτ Φ?λμυ , για ?λη τη δι?ρκεια του πολ?μου. ^[12] Η Κρ?τη οργαν?θηκε ω? οχυρ? (" Festung Kreta ") φρουρο?μενο απ? την Μεραρχ?α Οχυρο? "Κρ?τη" , εν? απ? τον Α?γουστο και μετ? φρουρο?ταν απ? την 22η Μεραρχ?α Αλεξιπτωτιστ?ν .Στην Ρ?δο φρουριακ? ταξιαρχ?α. Οι Βο?λγαροι κατ?λαβαν τη ζ?νη του? με στρατιωτικ? σ?μα, εν? ακολο?θησαν πολιτικ? εκβουλγαριασμο? τη? περιοχ?? με την ενεργ? αντ?θεση των κατο?κων.

Μετ? τα μ?σα του 1942, με την ?νοδο τη? ?νοπλη? αντ?σταση?, και την ανατ?ναξη τη? γ?φυρα? Γοργοποτ?μου ( επιχε?ρηση Χ?ρλινγκ ) απ? μια ομ?δα ελλ?νων ανταρτ?ν και γερμαν?ν σαμποτ?ρ στι? 25 Νοεμβρ?ου, οι ιταλικ?? αρχ?? προσπ?θησαν να αποτρ?ψουν την ?νοδο των αντιστασιακ?ν πρ?ξεων με στ?χο τι? δυν?μει? του?. Οι αντ?ρτικε? δυν?μει? ε?χαν πολλ?? επιτυχ?ε? κατ? των Ιταλ?ν, επιτρ?ποντα? τη δημιουργ?α "απελευθερωμ?νων" περιοχ?ν στο ορειν? εσωτερικ? τη? χ?ρα?. Αυτ?? οι ζ?νε? περιλ?μβαναν και π?λει? αρκετ?ν χιλι?δων κατο?κων απ? τα μ?σα του 1943. Εκε?νη την εποχ?, ?μω?, Γερμανικ?? δυν?μει? ?ρχισαν να μετακινο?νται προ? την Ελλ?δα. Σχηματισμο? ?πω? η 1η Μεραρχ?α Π?ντσερ και η 1η Ορειν? Μεραρχ?α μεταφ?ρθηκαν στη χ?ρα, στην αναμον? για μια πιθαν? συμμαχικ? απ?βαση στην Ελλ?δα (μια ιδ?α που προ?θησαν σκ?πιμα οι Σ?μμαχοι ω? αντιπερισπασμ? για τη συμμαχικ? απ?βαση στη Σικελ?α ) και ω? εγγ?ηση για πιθαν? συνθηκολ?γηση των Ιταλ?ν. ^[13]

Αυτ?? οι δυν?μει?, ειδικ? οι ?μπειρε? ορειν?? δυν?μει?, ασχολ?θηκαν με επιχειρ?σει? κατ? των ανταρτ?ν μεγ?λη? κλ?μακα? στην περιοχ? τη? Ηπε?ρου. Οι επιχειρ?σει? του? ?ταν επιτυχημ?νε? σε τ?τοιο βαθμ? που με?ωσαν την απειλ? των επιθ?σεων ανταρτ?ν στι? κατοχικ?? δυν?μει?, αλλ? η συχν? β?αιη δρ?ση του? και η πολιτικ? μαζικ?ν αντιπο?νων οδ?γησαν σε σφαγ?? πολιτ?ν ?πω? αυτ? στο Κομμ?νο στι? 16 Αυγο?στου, τη σφαγ? του Διστ?μου , τη σφαγ? των Καλαβρ?των τον Δεκ?μβριο και ?λλε?. Αναμ?νοντα? την κατ?ρρευση τη? Ιταλ?α?, η Γερμανικ? στρατιωτικ? δομ? στα Βαλκ?νια ?λλαξε: Η Ομ?δα Στρατο? Ε υπ? τον Λερ αν?λαβε την Ελλ?δα, επιβλ?ποντα? τι? γερμανικ?? δυν?μει? και τον Ιταλικ? 11ο Στρατ?. ^[14]

Η ιταλικ? συνθηκολ?γηση τον Σεπτ?μβριο οδ?γησε τι? περισσ?τερε? Ιταλικ?? μον?δε? να μη παραδοθο?ν στου? Γερμανο??, εν? ?λλε?, ?πω? η μεραρχ?α Πινερ?λο και η Λαντσι?ρι ντι Α?στα (σ?νταγμα ιππικο?) παραδ?θηκαν στου? αντ?ρτε? ? αποφ?σισαν να αντισταθο?ν στη γερμανικ? κατ?ληψη. Αυτ? οδ?γησε σε μια σ?ντομη αλλ? β?αιη σ?γκρουση μεταξ? των Γερμαν?ν και των Ιταλ?ν, συνοδευ?μενη απ? β?αιε? πρ?ξει? κατ? ιταλ?ν αιχμαλ?των πολ?μου, ?πω? η σφαγ? τη? μεραρχ?α? ?κουι στη Κεφαλονι? , η οπο?α δραματοποιε?ται στην ταιν?α Το μαντολ?νο του λοχαγο? Κορ?λι . Επ?ση?, Βρετανικ??, Ελληνικ?? και νοτιοαφρικανικ?? δυν?μει? μαζ? με του? Ιταλο?? προσπ?θησαν να καταλ?βουν τα ιταλ?κτητα Δωδεκ?νησα, ωστ?σο ηττ?θηκαν απ? του? Γερμανο??. ^[15]

Στα τ?λη του 1943 και στο πρ?το μισ? του 1944, οι Γερμανο?, σε συνεργασ?α με του? Βουλγ?ρου? και βοηθο?μενοι απ? ?λληνε? συνεργ?τε? των δυν?μεων του ?ξονα (δε?τε παρακ?τω) ξεκ?νησαν επιχειρ?σει? εκκαθ?ριση? κατ? τη? ελληνικ?? αντ?σταση?, κατ? κ?ριο κατ? του κομμουνιστικο? ΕΛΑΣ, εν? ?καναν μια ανεπ?σημη εκεχειρ?α με τον δεξι? ΕΔΕΣ . Την ?δια εποχ?, οι επιδρομ?? απ? ελληνικ?? και βρετανικ?? ειδικ?? δυν?μει? στο Αιγα?ο γ?νονταν ?λο και πιο συχν??. Τ?λο?, με την προ?λαση του Κ?κκινου Στρατο? και την πτ?ση τη? φιλοαξονικ?? κυβ?ρνηση? στη Βουλγαρ?α και τη Ρουμαν?α, οι Γερμανο? υποχρε?θηκαν να εγκαταλε?ψουν την ηπειρωτικ? Ελλ?δα τον Οκτ?βριο του 1944, παρ?λο που απομονωμ?να φυλ?κια παρ?μειναν στη Κρ?τη, τα Δωδεκ?νησα και νησι? του Αιγα?ου μ?χρι το τ?λο? του πολ?μου, τον Μ?ιο του 1945.

?λληνε? συνεργ?τε? του ?ξονα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?πω? ?γινε σε μερικ?? κατεχ?μενε? ευρωπα?κ?? χ?ρε?, οι κατοχικ?? αρχ?? σχημ?τισαν μια κυβ?ρνηση μαριον?τα στην Ελλ?δα, αρχικ? υπ? την ηγεσ?α του στρατηγο? Γε?ργιου Τσολ?κογλου και ?πειτα υπ? την ηγεσ?α του Κωνσταντ?νου Λογοθετ?πουλου .

Οι δυν?μει? στην υπηρεσ?α τη? κυβ?ρνηση? ?ταν κατ? κ?ριο λ?γο η δημοτικ? αστυνομ?α και η αγροτικ? χωροφυλακ? , στι? οπο?ε? εξαρτ?ταν η κυβ?ρνηση για να επιβ?λλει την τ?ξη. Ωστ?σο, η κυβ?ρνηση δεν ?γινε ποτ? ικαν? να διοικ?σει ?λη τη χ?ρα, καθ?? ποτ? δεν τη? δ?θηκε το ελε?θερο ο?τε την εμπιστε?ονταν εξολοκλ?ρου οι δυν?μει? του ?ξονα, εν? δεν ?ταν αρεστ? στο λα?. Καθ?? τα αντιαξονικ? συναισθ?ματα μεγ?λωναν το 1942, τα ?ργανα τη? κυβ?ρνηση? ?ρχισαν να δ?χονται επ?θεση απ? του? αντ?ρτε? και απομον?θηκαν κοινωνικ?.

Εκτ?? απ? απομονωμ?νε? περιπτ?σει?, ?πω? η ομ?δα του στρατ?ρχη Γε?ργιου Πο?λου και οι Γιαγκντκομ?ντο (Jagdkommando) του Φρ?ντριχ Σο?μπερτ , μ?νο το 1943, με τον διορισμ? του ?μπειρου πολιτικο? Ιω?ννη Ρ?λλη ω? πρωθυπουργο?, οι Γερμανο? επ?τρεψαν στην κυβ?ρνηση τη? Αθ?να? να συγκροτ?σει κ?ποια ευμεγ?θη αστυνομικ? δ?ναμη. Αυτ? η δ?ναμη ?ταν τα διαβ?ητα Τ?γματα Ασφαλε?α? που ε?χαν καθαρ? πολιτικ? κ?νητρο, ?πω? και σε ?λλε? κατεχ?μενε? ευρωπα?κ?? χ?ρε?, καθ?? πολεμο?σαν αποκλειστικ? κατ? του κομμουνιστικο? αντιστασιακο? κιν?ματο? ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, το οπο?ο ε?χε απελευθερ?σει μεγ?λα τμ?μα τη? χ?ρα?. Οι σκληρ?? και αδι?κριτε? κατασταλτικ?? δραστηρι?τητε? του? κατ? του πληθυσμο? και η σ?νδεση του? με του? Γερμανο?? ?καναν τα Τ?γματα Ασφαλε?α? μισητ? στον λα?, εν? στην καθομιλουμ?νη ?ταν γνωστο? ω? Γερμανοτσολι?δε?.

Ελληνικ? αντ?σταση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ελληνικ?? ?νοπλε? δυν?μει? στη Μ?ση Ανατολ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μετ? την πτ?ση τη? Ελλ?δα? στον ?ξονα, στοιχε?α των Ελληνικ?ν εν?πλων δυν?μεων κατ?φεραν να διαφ?γουν στη Μ?ση Ανατολ?, η οπο?α βρισκ?ταν υπ? βρετανικ? κυριαρχ?α. ?ταν το στρατιωτικ? σ?μα τη? ελληνικ?? εξ?ριστη? κυβ?ρνηση? , και συν?χισε να πολεμ? στο πλευρ? των Συμμ?χων. Οι Ελληνικ?? ?νοπλε? δυν?μει? Μ?ση? Ανατολ?? πολ?μησαν στην Εκστρατε?α τη? Β?ρεια? Αφρικ?? , στην Ιταλικ? Εκστρατε?α , στη μ?χη τη? Δωδεκαν?σου και σε επιδρομ?? κατ? γερμανικ?ν θ?σεων στην Ελλ?δα, εν? συμμετε?χαν και σε καθ?κοντα συνοδε?α? στη Μεσ?γειο, τον Ινδικ? και τον Ατλαντικ? ωκεαν?. ?πω? και στην Ελλ?δα, μεταξ? των μελ?ν των δυν?μεων οι πολιτικ?? απ?ψει? ?ταν ποικ?λε?, με αποκορ?φωμα τη φιλοεαμικ? ναυτικ? ανταρσ?α του Απριλ?ου 1944 . Μετ? την καταστολ? τη?, οι ?νοπλε? δυν?μει? αναδιοργαν?θηκαν με την τοποθ?τηση φιλομοναρχικ?ν και συντηρητικ?ν αξιωματικ?ν. Μετ? την αποχ?ρηση των γερμανικ?ν δυν?μεων απ? την ελληνικ? ηπειρωτικ? χ?ρα τον Οκτ?βριο του 1944, επ?στρεψαν στην Ελλ?δα και αποτ?λεσαν τον πυρ?να των ν?ων ελληνικ?ν εν?πλων δυν?μεων που πολ?μησαν κατ? του ΕΑΜ στα Δεκεμβριαν? και κατ? των κομμουνιστ?ν στον Ελληνικ? Εμφ?λιο Π?λεμο .

Επακ?λουθα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μετ? τον π?λεμο, η Ελλ?δα βυθ?στηκε σε πολιτικ? και οικονομικ? κρ?ση λ?γω τη? γερμανικ?? κατοχ?? και τη? διαμ?χη? αν?μεσα στου? αριστερο?? και του? δεξιο?? οι οπο?οι στ?χευαν το κεν? εξουσ?α? και οδ?γησε στον Ελληνικ? Εμφ?λιο Π?λεμο , μια απ? τι? πρ?τε? συγκρο?σει? του Ψυχρο? Πολ?μου .

Επ?σημα, οι εδαφικ?? αξι?σει? τη? Ελλ?δα? αφορο?σαν τη Β?ρεια ?πειρο (απ? την Αλβαν?α), τη Β?ρεια Θρ?κη (απ? τη Βουλγαρ?α) και τα Δωδεκ?νησα (απ? την Ιταλ?α), αλλ? κ?ρδισε μ?νο τα Δωδεκ?νησα απ? την Ιταλ?α καθ?? οι ν?ε? κομμουνιστικ?? κυβερν?σει? στην Αλβαν?α και τη Βουλγαρ?α ε?χαν την υποστ?ριξη τη? Σοβιετικ?? ?νωση?.

Μετ? τον π?λεμο, το επ?σημο ελληνικ? κρ?το? δ?κασε και εκτ?λεσε για πολεμικ? εγκλ?ματα τον ?ντον Κ?λτσεφ , τον Μπρο?νο Μπρ?ιερ , τον Φρ?ντριχ-Β?λχελμ Μ?λερ , τον Φρ?ντριχ Σο?μπερτ και ?λλου?. Ωστ?σο οι περισσ?τεροι δρ?στε? τ?τοιων εγκλημ?των δεν δι?χθηκαν ποτ?.

Επιρρο?? στον λα?κ? πολιτισμ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η κατοχ? τη? Ελλ?δα?, εν προκειμ?νω των ελληνικ?ν νησι?ν, αποτελε? τμ?μα τη? ιστορ?α? πολλ?ν αγγλ?γλωσσων βιβλ?ων και ταινι?ν βασισμ?νε? σε πραγματικ?? επιδρομ?? των ειδικ?ν δυν?μεων ?πω? ε?ναι τα Κακ? φεγγαραντ?μωμα: Το χρονικ? τη? απαγωγ?? του Στρατηγο? Κρ?ιπε , Ο Κρητικ?? Μαντατοφ?ρο? , φαντασιακ?? ?πω? οι Τα Καν?νια του Ναβαρ?νε , Το μαντολ?νο του λοχαγο? Κορ?λι (μια φαντασιακ? αφ?γηση τη? κατοχ??) και ?λλε?. Γνωστ?? ελληνικ?? ταιν?ε? για την περ?οδο, τον π?λεμο και την κατοχ? ε?ναι οι ?χι , Τι ?κανε? στον π?λεμο, Θαν?ση; και Υπολοχαγ?? Νατ?σσα .

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ελληνικ?? Εμφ?λιο? Π?λεμο?
• Χρονολ?γιο τη? νε?τερη? ελληνικ?? ιστορ?α?
• Κωνσταντ?νο? Θ. Μπακ?πουλο?

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Memorandum to the Note to the Greek Government, April 6, 1941
• Note of the Reich Government to the Greek Government, April 6, 1941
• Walsh, Matt (2007). THE BATTLE FOR GREECE AND CRETE (PDF) (3rd ?κδοση). Australia: Matt Walsh. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο (PDF) στι? 9 Μαρτ?ου 2018 . Ανακτ?θηκε στι? 15 Ιανουαρ?ου 2021 .  
• Λαλο?ση?, Χαρ?λαμπο?. Ο Π?λεμο? του 1940-41 (PDF) .