Tomos o Acwin
|
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/St-thomas-aquinas.jpg/220px-St-thomas-aquinas.jpg) |
Ganwyd
| 1225
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) Roccasecca
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Bu farw
| 7 Mawrth 1274
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) Abaty Fossanova
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Man preswyl
| Aquino
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Alma mater
| - Prifysgol Paris
- Prifysgol Napoli Federico II
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png)
|
---|
Galwedigaeth
| diwinydd,
athro cadeiriol
, offeiriad Catholig, athronydd,
ysgrifennwr
, diwinydd Catholig, ffrier
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Swydd
| athro cadeiriol
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Cyflogwr
| - Prifysgol Paris
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png)
|
---|
Adnabyddus am
| Summa Theologica, Summa contra Gentiles, De regimine principum, Quinque viae
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Prif ddylanwad
| Boethius,
Maimonides
,
Cicero
, Al-Kindi, Johannes Scotus Eriugena,
Averroes
, Anselm o Gaergaint, Albertus Magnus,
Avicenna
,
Awstin o Hippo
,
Platon
,
Aristoteles
,
yr Apostol Paul
,
Al-Ghazali
,
Pab Grigor I
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Dydd g?yl
| 28 Ionawr
,
7 Mawrth
,
Catholigiaeth
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Mudiad
| Tomistiaeth
,
Rhyfel cyfiawn
,
Ysgolaeth
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Tad
| Landulphe d'Aquino
![Edit this on Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png) |
---|
Offeiriad, athronydd, diwinydd a sant o'r
Eidal
oedd
Thomas Aquinas
,
O.P.
(hefyd
Thomas o Aquin
neu
Acwin
neu
Aquino
; c.
1225
-
7 Mawrth
1274
). Oherwydd ei amlygrwydd fel diwinydd, adwaenir ef hefyd fel y
Doctor Angelicus, Doctor Universalis
a
Doctor Communis
. Ystyria'r
Eglwys Gatholig
ef fel yr athro pwysicaf i'r rhai sy'n astudio i fynd yn
offeiriaid
. Mae'n fwyaf enwog am ei weithiau
Summa Theologica
a
Summa Contra Gentiles
. Ef hefyd ysgrifennodd yr emyn
Sacris Solemniis
sy'n cynnwys
Bara Angylion Duw
.
Ganed Aquinas yng nghastell
Roccasecca
yn
Nheyrnas Sicilia
yn yr hyn sy'n awr yn
Regione Lazio
. Roedd o deulu o uchel dras, ei dad, Landulf, yn Gownt a'i fam yn perthyn i linach yr
Hohenstaufen
. Roedd ei ewythr, Sinibald, yn abad abaty
Monte Cassino
, a bwriad y teulu oedd i Thomas ei olynu.
Addysgwyd ef ym Mhrifysgol
Napoli
, lle daeth dan ddylanwad
Urdd y Dominiciaid
. Roedd ei delu yn anfodlon iawn ar hyn, gan ei garcharu am flwyddyn, ond wedi i'r Pab gymeryd rhan yn y mater, rhyddhawyd ef ac ymunodd a'r Urdd. Bu'n astudio yn ysgol y Dominiciaid yng
Nghwlen
dan
Albertus Magnus
, yna symudodd gydag Albertus i
Brifysgol Paris
. Daeth yn ddarlithydd yng Nghwlen yn 1248, a dechreuodd ysgrifennu. Bu'n darlithio ym Mharis,
Rhufain
a dinasoedd eraill.