Gwlad
neu
wladwriaeth
sydd yn cael ei harwain gan bobl nad ydynt yn ddibynnol am ei grym gwleidyddol ar unrhyw egwyddor mwy na'i bod yn atebol i bobl y wlad yw
gweriniaeth
. Er enghraifft ni all unrhyw wlad sydd a
brenhiniaeth
fod yn weriniaeth, gan mai sail brenhiniaeth yw bod
Duw
yn trosglwyddo'r hawl i frenin neu frenhines
lywodraethu
.
Mae
Unol Daleithiau America
er enghraifft yn weriniaeth ac yn ethol
Arlywydd
bob pedair blynedd. Gweriniaeth hefyd yw
Ffrainc
a nifer o wledydd eraill yn y byd.