Х?ара йаззам Википеди чуьра бу ? маьрша энциклопеди
Ортодоксан керсталла
йа
Ортодокс-дин
(
желтойн маттер
схьадеъна ?ρθοδοξ?α дош ду
[1]
; нохчийн матте гочдича
≪бакъ долу хастамбар≫
бохург ду; историн маь?ница
≪нийса ойла≫
)- керстачу динан коьртачарех а, ширачу боламах цхьаъ ду. Ортодоксийн керста дин кхолладелла хьалхарчу эзар шарчохь Византехь, ворх?ачу
Дерригдуьненан килсийн
муьрехь
[2]
. Керстанан боламийн дукхаллехь 3-г?а меттиг йу цуьнан, кхо б?е (300) миллион стаг ву ортодоксан ийманехь
[3]
. Цулла дукха тешарш бу
католицизмехь
(1,25 миллиард) а, протестантизмехь (800 млн) а.
Дукхачу хенахь дуьйна Малхбузера Килсан а, Руман империн Малхбалера Килсаш йуккъахь а херо йара. Цуьнан бахьан дара килсаш йуккъахь динан къовсамаш хилар а, руман епископш Малхбалера килсаш шай долалле йаккха г?ертар а. Ткъа цу херонан жам? дара 1056 шарахь хилачу
Килсийн йекъар
.
Сийлахь-йоккха йекъар хилачу т?аьхьа Ортодоксийн килсаш йуккъахь хьалхара меттиг бу
Керлачу Руман-Константинополан епископин кафедран
. Ткъа йекъар хилале Дерригдуьненан килсан бакъонца хьалхара меттиг Риман кафедран бара
[4]
[5]
.
Ортодокс-дин ?
Делан Йозанашкахь
д?айаздина долу бакъ апосталийн тешар ду, иштта иза Ортодоксийн килсан дин ду. Ткъа цуьнан маь?на ду- йуккъахь
евхаристин
з?е йолу хьукмаллица шайн лаамехь йолу автокефалин меттигерчу килсийн йукъарло.
Ортодоксан килсо къобалйо
Никейн-Константинополан тешаран билгало
. Иштта декъалбо Дерригдуьненан килсийн ворх? сацам. Ткъа ша къастайо ?ийсас бухбиллина а, иза куьйгалхо волуш а цхьаъ бен йоцу килс санна
[6]
[7]
[8]
.
Ортодокс-дин таханлерачу дийнахь цхьайолчу пачхьалкхашкахь коьрта дин ду, царна йукъахь-
Оьрсийчоь
а,
Балканийн axг?айpeнан
дакъа а (
Желтойчоь
а,
Серби
а,
Болгари
а,
Румыни
а,
Къилбаседа Македони
а,
?аьржаламанчоь
а),
Украина
,
Белорусь
а,
Молдави
а,
Гуьржийчоь
а,
Кипр
а
[9]
.