한국   대만   중국   일본 
Zvjezdana klasifikacija - Wikipedia Idi na sadr?aj

Zvjezdana klasifikacija

S Wikipedije, slobodne enciklopedije

Zvjezdana ili spektralna klasifikacija određuje tip zvijezde na osnovu njenog spektra elektromagnetnog zra?enja . [1]

Spektar elektromagnetnog zra?enja [ uredi | uredi izvor ]

Spektralne linije zvijezda se sastoje od apsorpcionih i emisijskih linija. Raspored zraka raznih du?ina ovisi o temperaturi (u fotosferi ), gravitaciji zvijezde kao i unutra?njem pritisku koji u njoj vlada.

Harvardska klasifikacija [1] [ uredi | uredi izvor ]

U naj?iroj upotrebi se nalazi tzv. Harvardska klasifikacija. Uvedena je od Edward C. Pickeringa i Anny J. Cannon , dok su radili na opservatoriji u Harvardu . Zvjezdane klase glavnog niza ozna?avaju se velikim slovima: O, B, A, F, G, K, M . Osim toga postoje jo? S i C koje predstavljaju sporedni niz. Neiskori?tavanje cijele abecede ima historijsku pozadinu.

Rane (stare) zvijezde dobijaju oznaku O, B i A dok kasne (nove) imaju G, K, M. Podtipovi se ozna?avaju dodatno s brojevima od 0 do 10 : npr spektralna klasa G5 nalazi se između F0 i K0 . Imaju dodaci e (emisijske spektralne linije), m (kod A klase visoko prisustvo metala ) i p (posebne nekategorisane osobine). [2] [3]

Morgan-Keemanova klasifikacija [ uredi | uredi izvor ]

Zvijezde istog spektralnog tipa dijele se dodatno na klase sjaja ( eng. luminosity class ). Oznake su rimski brojevi od I do VII. ?to je ve?i broj to vi?e opada sjaj.

Primjer:

Zvijezda ima spektralni tip O 9,5 V: glavni niz klase O podtip 9,5 s klasom sjaja V.

Glavni niz [ uredi | uredi izvor ]

Klasa Temperatura K [3] Osobine Poznate [2]
O 28000-50000 Plave zvijezde s veoma visokom temperaturom, apsorcijske linije helija II θ Ori
B 9900-28000 Plave zvijezde s visokom temperaturom, apsorcijske linije neutralnog helija I. Kod kasnijih podtipova raste prisustvo spektralnih linija vodika I. β Ori
A 7400-9900 Bijele zvijezde, veoma jake apsorpcijske linije vodika I, koje kod kasnijih podtipova opadaju a rastu linije kalija i ioniziranog kalcija . α CMa (Sirijus)
F 6000-7400 Bijele zvijezde, prisustvo spektralnih linija kalcija II raste, u?estalost vodika I pada. Pribli?avanje G klasi dovodi do porasta ugljikovodi?nih radikala α CMi (Prokyon)
G 4900-6000 ?ute zvijezde, spektralne linije kalcija II preovladavaju, prisustvo ?eljeza i drugih metala Sunce
K 3500-4900 Narand?aste zvijezde, spektralne linije neutralnih elemenata . Prisustvo titanij -oksida α Boo (Arktur)
M 2000-3500 Veoma hladne, crvene zvijezde. Ja?e prisustvo spektralnih linija titanij-oksida i drugih metala α Ori

Sporedni niz [ uredi | uredi izvor ]

Klasa Temperatura K [3] Osobine Poznate
S 2000-3500 Sli?ne M klasi, spektralne linije cirkonij -oksida i molekula rijetkih elemenata
C 1900-3500 Spektralne linije ugljiko - nitrogena , ugljik-monoksida i ugljika (karbona). U ovu klasu spadaju uglji?ne zvijezde .

Posebni nizovi [ uredi | uredi izvor ]

DAV klasa [ uredi | uredi izvor ]

Radi se o bijelim patuljcima , koji imaju sloj koji se sastoji isklju?ivo od vodika . Nazivaju se i ZZ Ceti zvijezde , promjena sjaja iznosi nekoliko minuta . Temperatura iznosi 10000-15000 K. [4]

Reference [ uredi | uredi izvor ]

  1. ^ a b Der Brockhaus ASTRONOMIE, 2006 Brockhaus GmbH Leipzig, Mannheim ISBN 3-7653-1231-2 (de)
  2. ^ a b Spektralne klase sa Max Planck Institut u Bonnu pristupljeno 26. 2.2015 (de)
  3. ^ a b c Spektralne klase abenteuer-universum.de pristupljeno 26. 2.2015 (de)
  4. ^ James B. Kaler, Hertzsprung-Russelov dijagram stars.astro.illinois.edu , pristupljeno 25. 2.2015 (en)

Vanjski linkovi [ uredi | uredi izvor ]


Preuzeto iz " https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Zvjezdana_klasifikacija&oldid=3453382 "