한국   대만   중국   일본 
Marijanska ostrva - Wikipedia Idi na sadr?aj

Marijanska ostrva

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Marijanska ostrva

Marijanska ostrva (ponegdje u literaturi i kao Marijani ) su arhipelag od 15 lu?no raspoređenih vulkanskih ostrva u sjeverozapadnom Tihom okeanu .

Na engleskom jeziku se zovu Mariana Islands i the Marianas , a do prvih desetlje?a 20. vijeka, nazivalo ih se i Ladrones Islands , prema nazivu na ?panskom, Islas de los Ladrones (u doslovnom prijevodu: Lopovski otoci ).

Geografski polo?aj [ uredi | uredi izvor ]

Nalaze se između 12. i 21. sjeverne ?irine i du? 145. mridijana, a sredi?te im je oko 16°37' sjeverne geografske ?irine i 145°37' isto?ne geografske du?ine.

Geografske osobine [ uredi | uredi izvor ]

Marijanska ostrva predstavljaju ju?ni dio podmorskog planinskog lanca koji izranja u sredi?njem zapadnom dijelu Tihog okeana. Isti se lanac prote?e 2519 km od Guama do Japana .
Geografski, Marijanska ostrva su najsjeverniji dio ve?eg arhipelaga, Mikronezije , koja se nalazi između 13° i 21° sjeverne geografske ?irine i 144° i 146° isto?ne geografske du?ine.

Zauzimaju ukupnu povr?inu od 1007 kvadratnih kilometara [1]

Sastoje se od dvije grupe.
Sjevernu ?ini deset glavnih, vulkanskih , ostrva, od kojih su samo ?etiri naseljena: Agrihan , Anatahan , Alamagan i Pagan .
Ju?nu grupu ?ini pet koralnih vapnena?kih ostrva: (Rota, Guam, Aguijan , Tinian and Saipan ), koji su svi naseljeni osim Aguijana.
U sjevernoj grupi, najvi?i vrh je 2700 stopa visine. Na tim ostrvima se u vulkanskim kraterima pokazivaju znaci aktivnosti, a potresi nisu rijetki.
Kod ju?nih ostrva, koralni grebeni ?ine odron njihovih obala, koje nisu znatno izdignute iznad morske visine.

Upravna podjela [ uredi | uredi izvor ]

Upravno su podijeljeni između dvije jedinice:

Biljni i ?ivotinjski svijet [ uredi | uredi izvor ]

Sva ostrva, osim ostrva Farallona de Medinille i Uracasa (u sjevernoj grupi) su vi?e ili manje ?umoviti, biljni pokriva? je bujan i sli?an onima na Karolinskim ostrvima i na Filipinima , odakle su done?ene brojne biljne vrste. Zahvaljuju?i vla?nosti tla, ni?e vrste biljaka (nekada ozna?ene nau?nim nazivom Cryptogamae ) su brojne, kao i brojne vrste trava . Kokosove i areca palme , manioka , kafa , kakao , slatki krompir (batata), ?e?erna trska, pamuk , duhan , yam i biseri su glavni proizvodi, a najvi?e se uvozi kopra . Obrada zemlje je i pored toga zanemarena, pored brojnih prednosti ?to ih nude klima i tlo. Ve?ina ostrva je obilata vodom.

?ivotinjski svijet je sli?an onome sa Karolinskih ostrva, iako ne tako brojan i raznolik. Određene vrste su izvorne na oba arhipelaga. Svinje i goveda se kre?u slobodno po divljini, i lovi ih se po potrebi. Goveda su bila poznata vrsta domorocima od samog po?etka ljudske naseljenosti na ovim ostrvima, a svinje su donijeli kolonizatori ?panci.

Klima [ uredi | uredi izvor ]

Klima je zdrava, i pored velike vla?nosti. Vru?inu ubla?avaju pasati , te je bla?a od filipinske. Zadnja okolnost je poja?ana ?injenicom da nema velikih temperaturnih razlika.

Historija [ uredi | uredi izvor ]

Ime i prvi susreti s kolonizatorima [ uredi | uredi izvor ]

Prvi Evropljanin koji je primijetio ovu oto?nu grupu je bio Portugalac Ferdinand Magellan 6. marta 1521 ., koji je promatrao dva najju?nija ostrva i proplovio između njih [2] sa svojom ?panskom ekspedicijom na putu oko svijeta.
Na prvom pristajanju na Umatacu na Guamu, Magellanovi brodovi su se opremili potrep?tinama od domorodaca Taotaomonasa (predaka plemena Chamorrosa ). Ina?e se smatra da su domoroci pretpostavljali da se radi o trgovini i da su kao razmjensku robu uzeli jedan od brodi?a kojim su se ?panci iskrcali na ostrvo. Nastao je nesporazum. ?panska posada je mislila da su domoroci njima potrep?tine davali besplatno, pa su ovo uzimanje broda smatrali krađom. Zbog ovog nesporazuma, ?panska je ekspedicija napala domoroce, a ostrva obilje?ila imenom Islas de los Ladrones ("Lopovska ostrva"), imenom kojim se ponekad ova ostrva i danas naziva tako, Ladrones .
Sam Magellan ih je nazvao Islas de las Velas Latinas ("Ostrva latinskog jedra ") .
Od drugih imena koje su mornari dali ovim ostrvima su i imena ostrva sv. Lazara , Jardines i 'Prazeres .

?panija je 1667 . formalno polo?ila pravo na njih, uspostavila je tamo redovnu koloniju i dala im je slu?beno ime Las Marianas u ?ast ?panske kraljice Marije Austrijske (?pa. Mariana ), udovice Filipa IV .
U trenuku uspostave kolonije, ostrva su imala od 40 do 60 hiljada stanovnika, ali su skoro svi domoroci Chamorrosi izumrli od zaraznih bolesti koje su donijeli ?panci.

Domoroda?ko stanovni?tvo, koje su ?panski kolonizatori znali pod imenom Hachamori , izumrlo je u svom nemije?anom obliku, dok su pre?ivjeli oni iz mije?anih zajednica.
Kad su ?panci zauzeli ostrva 1668 ., Chamorrosa je bilo od 40 do 60 hiljada. Za manje od jednog vijeka poslije, ostalo ih je samo 1800.
Chamorrosi su bili tipi?ni Mikrone?ani sa stepenom civilizacije vrijednim razmatranja.
Na ostrvou Tinianu se nalaze ostaci građevina koje se pripisuju Chamorrosima. ?ine ih dva reda masivnih ?etvrtastih kamenih stubova, u prosjeku 142 cm ?irine i 427 cm visine, sa te?kim okruglim kapitelima , zvanim latte kameni .
Prema starim ?panskim zapisima, urne s posmrtnim ostacima su bile uglavljene u kapitele.

Istra?ivanja na podru?ju ovog arhipelaga je vr?io George Anson (kasniji prvi baron Anson od Sobertona), koji se u augustu 1742 . iskrcao na Tinian [3] .
Ladronese su kasnije posjetili John Byron 1765 ., Samuel Wallis 1767 . i Jules Crozet 1772 .

Marijanska ostrva i posebno ostrvo Guam su bili odmori?na ta?ka za ?panske galeone na putu za Acapulco i Manilu, na konvojima poznatim kao Galeon de Manila .
Marijanska ostrva su ostala ?panska kolonija pod upravom filipinskog glavnog guvernera do 1898 ., kada su, kao rezultat ?pansko-ameri?kog rata , ?panci bili prisiljeni predati Guam SAD-u.

?panski posjedi na zapadnom Tihom okeanu

Sporazumom od 12. februara 1899 ., preostale ostrvoe iz tog arhipela (osim Guama, ali sa Karolinskim arhipelagom i arhipelagom Palau ) je ?panija prodala Njema?koj za 837.500 njema?kih zlatnih maraka (oko 4,1 milijon $ u to vrijeme), a prodano podru?je je uklju?eno u njema?ki protektorat Nova Gvineja . U to vrijeme, oko 1900., na njima je ?ivjelo 2646 stanovnika, a deset najsjevernijih ostrva sa aktivnim vulkanima su bili uglavnom nenaseljeni.

Japan , ?lan Antante je po?eo zaposjedati ostrva 1914 . Nakon ?to je Njema?ka i ostatak Sredi?njih sila izgubilo rat, taj biv?i njema?ki posjed je Liga naroda dala Japanu na upravu kao mandatni teritorij .

Ovaj arhipelag je bio popri?te ratnih djelovanja 1944 . u Drugom svjetskom ratu, kada su se na ovom podru?ju sukobile ameri?ke i japanske snage.
Amerikancima su ova ostrva bila zna?ajna kao strate?ka ta?ka, jer je trebalo poslu?iti kao zra?na baza za ameri?ke avione koji bi odatle odlijetali na bombardiranje samog Japana.

Kad je zauzela ostrva Saipan i Tinian , ameri?ka vojska ih je koristila, jer je zahvaljuju?i njihovoj blizini, Japan do?ao u domet ameri?kih bombardera .
Tako su i avioni Enola Gay i Bockscar , koji su bacili atomske bombe na Hiro?imu i Nagasaki , poletjeli na taj svoj zadatak sa tinianskog sjevernog aerodroma, North Field .

Pogledaj [ uredi | uredi izvor ]

en:Mariana and Palau Islands campaign

Crkvena historija [ uredi | uredi izvor ]

Apostolska prefektura Marijanska ostrva je bila uspostavljena 17. septembra 1902 ., bulom Quae mari sinico koju je izdao papa Lav XIII izdvajanjem od filipinske biskupije Cebu .
Dekretom od 18.juna 1907 ., ostrva su povjerena franjevcima kapucinima iz Vestfalije , kojima je pripadao prvi apostolski prefekt ove prefekture, vl?. Paul von Kirchhausen (postavljen u augustu 1907.; sjedi?te je imao na Saipanu, na Karolinskim ostrvima).
Na ostrvima su postojale dvije javne ?kole, ali je smje?taj bio toliko neodgovaraju?i da su djeca koja su bila prisutna nastavi na na?in da su mu?ka djeca slu?ala nastavu ujutro, a ?enska djeca su pohađala nastavu nave?er. Predavalo se na engleskom. Na nastavi se pored uobi?ajenih elementarnih predmeta, podu?avalo i obradi drveta.
Po jedan sve?tenik je bio smje?ten na Agati i Guamu, u malim naseljima Agatu i Merizu . Pored crkvi u tim mjestima, bila je crkva na Samayu i nekoliko manjih kapela na planinama. Sve?tenik iz Agane je svakog mjeseca obilazio koloniju gubavaca , radi slavljenja mise i podjele sakramenata .
I danas, katolicizam je glavna i jedina religija na ovom arhipelagu.

Izvori i reference [ uredi | uredi izvor ]

  1. ^ The CIA World Factbook (2006) Arhivirano 7. 11. 2017. na Wayback Machine .
  2. ^ O. Peschel. Geschichte des Zeitalters der Entdeckungen , Stuttgart, 1877.
  3. ^ George, Lord Anion (1748). Voyage round the World, book iii .

Pogledajte jo? [ uredi | uredi izvor ]


Preuzeto iz " https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Marijanska_ostrva&oldid=3382223 "