norseg
yezh varv
,
yezh istorel
,
yezh aet da get
Iskevrennad eus
| yezhou skandinavek
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Arvez
| sevenadur norsek
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Stad
| Norvegia
,
Sveden
,
Danmark
,
Island
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Raklec'hiet gant
| kentnorseg
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Heuliet gant
| norneg
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Linguistic typology
| Mentadur hervez an taol-mouezh
,
yezh enteuzel
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
En deus an troadou yezhoniezh
| troad nominativel
,
genitivel
,
troad dativel
,
troad ablativel
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Reizh yezhadurel
| gourel
,
benel
,
nepreizh
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Lizherenneg
| Lizherenneg latin
,
Runou
,
Younger Futhark
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
Kod yezh Wikimedia
| non
![Kemmañ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/12px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png) |
---|
An takad ma veze komzet norseg ha yezhou kar en
Xvet kantved
. Takad
norseg ar c’hornog
zo livet e ruz, takad
norseg ar reter
zo livet en oranjez. E roz eman takad norseg
Gotland
hag e gwer takad ar yezhou germanek all.
Ur
yezh c’hermanek
e oa an
norseg
. Kaozeet e veze e
Skandinavia
hag er broiou all bet aloubet gant ar
Vikinged
, betek ar
XIVvet kantved
.
Anavezet eo ganeomp gant testennou eus Island dreist-holl (ar
sagaou
), da lavaret eo ez eo norseg ar c’hornog, komzet dreist-holl en
Island
hag e
Norvegia
, a anavezer ar gwellan.
Gouzout a reomp evelkent e oa ivez ur rannyezh all, norseg ar reter, kaozeet dreist-holl e
Danmark
ha
Sveden
. Ouzhpenn-se e ra ar yezhoniourien un trede rannyezh a-wechou gant norseg enez
Gotland
, an hini a anavezer an nebeutan.
Ar
runou
koshan a vije skrivet e norseg a sav d’ar bloavezh
700
pe war-dro.
Mare klasel an norseg a lakaer en
XIIvet
ha
XIIIvet kantved
. D’ar mare-se e voe skrivet an darn vrasan eus
sagaou
Island, ken brudet.
Betek an
XIIIvet kantved
e c’helle komzerien ar rannyezhou-se en em gompren etrezo : ur yezh hepken e oa evito, anvet ganto
dansk tunga
(er reter) pe
donsk tunga
(er c’hornog), ar pezh a dalvez "yezh danek".
Goude se ez eas ar yezh war an diskar, war ar c’hevandir. Tamm-ha-tamm ne oa mui an norseg nemet yezh al lenneien, dreist-holl menec’h. E Norvegia e varvas kalz anezho gant ar
vosenn
goude
1370
. Ar yezh komzet a oa aet war eeunaat. Deuet e oa da vezan dishenvel e Danmark, e Sveden hag e Norvegia. Ar c’hrennnorvegeg a veze skrivet alies gant tud deuet eus Danmark pe Sveden.
En Island e chomas digemm a-walc’h an norseg betek 1500 pe war-dro. Goude se e komzer eus an
islandeg
. Koulskoude eo chomet tost an islandeg modern d’ar yezh-vamm, tost a-walc’h evit ma c’hellfe Islandiz kompren ar sagaou.
Betek 1150 pe war-dro e veze skrivet an norseg gant
lizherennegou runek
. Ur wech ma voe kristenaet e gomzerien, e rejont gant al
lizherenneg latin
. Dalc’het e voe d’ober gant ar runou evit enskrivaduriou berr e-pad ur pennad c’hoazh, koulskoude.
Henvel e oa henyezh Norvegia ha hini Island,
norseg ar c’hornog
. Ar yezh-se en em ledas en trevadennou savet gant Vikinged deuet eus Norvegia, en
Inizi Faero
, e
Greunland
, en Enez
Vanav
pe war aodou
Bro-Skos
. Graet e veze gant
norseg ar reter
e
Danmark
, e
Sveden
hag en trevadennou savet e
Rusia
,
Bro-Saoz
ha
Normandi
.
Rannyezh Gotland
a veze kaozeet war enez Gotland hag e trevadennou zo er reter. En
XIvet kantved
e oa an norseg ur yezh a veze komzet war un dachenn ec’hon, eus
Vinland
, en Amerika, er c’hornog betek ar ster
Volga
er reter. Mont a reas da get e Rusia en
XIIIvet kantved
.
Tamm-ha-tamm en em rannas an norseg da vont d’ober meur a yezh, ar
yezhou skandinavek
, evel an
islandeg
, ar
faeroeg
, an
norvegeg
(en e zoare
nynorsk
dreist-holl) hag an
norneg
, ur yezh varv a veze kaozeet en
Inizi Orc'h
hag en
Inizi Shetland
diouzh un tu, hag an
daneg
hag ar
svedeg
diouzh un tu all. Gwall levezonet eo bet an norvegeg a-hed ar c’hantvedou gant yezhou skandinavek ar reter.
E-touez ar yezhou skandinavek ez eo an islandeg hag ar faeroeg ar re o deus chenchet an nebeutan e-kenver an norseg. Kalzik a levezon en deus bet an norseg ivez war yezhou all, evel ar
saozneg
pe ar
skoteg
.
Yezhou all c’hoazh, ha ne oant ket kar d’ar yezhou skandinavek, o deus amprestet un nebeud geriou diganto, evel
gouezeleg Skos
, ar
rusianeg
pe ar
finneg
. Ur ger bennak e brezhoneg, evel
stur
da skouer, a c’hellfe bezan bet amprestet digant an norseg ivez.
Kinniget o deus tud zo sevel ur Wikipedia e norseg. Sell ouzh
meta:Requests_for_new_languages
.