An
Hebreed
[1]
zo ur
bobl semitek|
eus ar
Reter Nesan
.
Ar pep heverkan en istor an Hebreed eo al levr meur a zo bet skrivet a rummad da rummad da gontan istor o fobl hag o darempredou gant
doue
Abraham
; ar
Bibl
eo al levr-se, diwar ar
gresianeg
τ? βιβλ?α
ta biblia
"al levriou". Bibl ar
yuzevien
(pe an Hebreed), anvet "????" (
Tanac'h
) en
hebraeg
, eo an
Testamant Kozh
evit ar
Gristenien
.
Hervez al levr-se ez eas Abraham kuit eus Hur (en
Irak
breman) da vont da
Genaan
.
Abraham eo an den kentan, hervez an Testamant Kozh, hag a zistaolas al
liesdoueegezh
: kredin a reas en un doue unan. Sellet e vez evel diazezer an
undoueegezh
hag evel hendad ar yuzevien, ar gristenien hag ar
vuzulmaned
.
Izaag
, mab Abraham, en devoe daou vab :
Esau
, hendad an
Arabed
, ha
Jakob
, lesanvet "Israel", hendad an Hebreed.
Daouzek mab en devoe Jakob, a yeas d'ober "
daouzek meuriad Israel
".
Divroan a reas mibien Jakob da
Egipt
abalamour d'un naonegezh vras a oa deuet war ar vro. Liesaat a rejont a rummad da rummad betek bezan "pobl Israel".
Moizez
, ur
profed
hervez an Hebreed hag ar gristenien, a gemeras penn an Hebreed d'o lakaat da zistrein da Genaan.
Diazezan a reas an Hebreed ur rouantelezh e Kenaan, gant ar
roue Salomon
a savas Templ Bras
Jeruzalem
, hag e vab David, a vez lakaet war e gont un darn vras eus
Levr ar Salmou
.
Un istor trubuilhet-bras eo hini an Hebreed. Alies o deus ranket divroan :
- da Egipt da heul naonegezh ;
- da Genaan da dec'hout diouzh gwaskerezh Egiptiz ;
- da
Vabilon
evel sklaved ar
Bersed
(diskar kentan an Templ) ;
- da heul eil diskar gant ar
Romaned
e 70 goude
Jezuz-Krist
;
- da heul
pogromou
a veze sevenet a-enep dezho er broiou ma oant divroet ;
- gant ar "
shoah
" e-pad an
Eil Brezel-bed
.
Neuze e voe addiazezet ganto o broad e Kenaan goude an Eil Brezel-bed : Stad
Israel
eo.