Юрый Яраслав?ч ( ст.-рус. : Гюрги Ярославич, Дюрги Ярославич ; 1102  ? пасля 1167 ) ? князь тура?ск? ( 1157  ? пасля 1167 ).

Апанава? Тура?скай зямлёй , якая стала ?ладаннем роду яго нашчадка? ?зяслав?ча? Тура?ск?х , князё? тура?ск?х, п?нск?х, дубров?цк?х, магчыма, сцепаньк?х ? ?ншых. Апошн?м уладар Тура?скай зямл? перад падзелам на удзелы .

Паходжанне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Друг? сын уладз?м?рскага князя Яраслава Святаполчыча , як? змага?ся за сваю спадчыну ? тура?ск? сталец ? з вял?к?м князем к?е?ск?м Уладз?м?рам Манамахам , але заг?ну? у 1123 годзе падчас аблог? Уладз?м?ра .

Магчыма, брат Юрыя -- Вячасла? Яраслав?ч , згадваецца пад 1127 годзе як князь клецк? , але ёсць ?ншая верс?я паходжання Вячаслава. Сёстры -- Саф?я, жонка князя менскага Расц?слава Глебав?ча , ? Прыбыслава, прыкладна з 1136 года жонка заходнепаморскага князя Рац?бора ?.

Ранн?я гады [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Упершыню згадваецца пад 1144 годам у сувяз? з жан?цьбай з Ганнай Усеваладка?най, дачкой гарадзенскага князя Усеваладк? : ≪тои же зиме Всеволод отда две Всеволодковне Володимири внуце едину за Володимира за Давыдовича а другу за Яраслалича за Дюрдя, обе одной недели≫ ^[3] , ? выдава? сясцёр замуж ?х апякун, вял?к? князь к?е?ск? Усевалад Ольгав?ч .

У 1149 годзе Юрый Яраслав?ч згадваецца як радца вял?кага князя к?е?скага Юрыя Да?гарукага , не ме? сваёй воласц?, бы? служылым князем ^[4] .

У 1155 годзе Юрый Да?гарук? перада? Тура? свайму сыну Барысу .

Княжанне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1158 годзе Юрый Да?гарук? памёр, Тура? заня? Юрый Яраслав?ч, напэ?на, выкарыста?шы ад’езд Барыса ? К?е? на пахаванне бацьк?.

Новы вял?к? князь к?е?ск? ?зясла? Давыдав?ч патрабава? ад Юрыя Яраслав?ча падпарадкавання, а кал? Юрый не паслуха? ? пайшо? да Турава. У 1158 годзе да Турава ? П?нска падышло войска шасц? руск?х князё? на чале з вял?к?м князем к?е?ск?м. Дзесяць тыдня? до?жылася аблога ? самая працяглая за часы сярэдневяковай Рус?, абаронцы не тольк? б?л?ся на гарадск?х сценах, але ? раб?л? вылазк?. А кал? ? войску вял?кага князя к?е?скага пача?ся паморак коней, яно мус?ла зняць аблогу ? сысц?. Друг? па важнасц? горад Тура?скай зямл? ? П?нск ? таксама здоле? адб?цца.

Пагаднення з вял?к?м князем к?е?ск?м не было, праз два гады, у 1160 годзе, паход пяц? князё? на Тура? па?тары?ся. Тры тыдн? яны стаял? аблогай пад Туравам, але ? гэты паход бы? адб?ты, паводле ?паце?скага летап?су, ≪… и тако не успевше ему ничтоже, возвратишася въсвояси, не створише съ нимъ мира ≫.

Тольк? ? 1162 годзе (фактычна ? 1161 годзе) вял?к? князь к?е?ск? Расц?сла? Мсц?слав?ч заключы? м?р з Юрыем Яраслав?чам ? прызна? за ?м Тура?скую зямлю. Так?м чынам Тура?ская зямля стала ?ладаннем дынасты? ?зяслав?ча?.

На думку М?колы Ермалов?ча , падзе? 1157 года, як ? ранейшыя ? 1013, 1146 ? паказваюць, што жыхары Тура?скай зямл? разумел? свае асобныя ад К?ева ?нтарэсы.

Юрый Яраслав?ча не згадваецца летап?сам? ? сувяз? з ?ншым? усоб?цам? ? войнам?.

Пры Юры? ? яго нашчадках у 1170?1175 гадах у Тураве ?зведзена мураваная царквы, арх?тэктурай бл?зкая тагачасным к?е?ск?м ? ?ладз?м?рск?м храмам. На час княжання Юрыя прыпадае дзейнасць тура?скага еп?скапа К?рылы , якога ? 1169 года князь з тура?ск?м? старэйшынам? ? ?прас?? прыняць еп?скапства .

Апошн? раз згадваецца пад 1167 годзам у сувяз? са шлюбам сваёй дачк? Малфрыды з Усеваладам Яраслав?чам: ≪…Ярослав Изяславич поем дчерь Дюргия у Ярославича Малфрид ис Турова за сына Всеволода≫ .

Памёр Юрый Яраслав?ч пам?ж 1167 ? 1170 гадам?, ?маверна, падзял?? княства пам?ж сва?м? сынам?. Сярод пяц? сыно? трое згадваюцца як ≪Тура?ск?я≫, ≪з Турава≫ ? Святаполк, ?ван ? Глеб. Святаполк згаданы як ≪Тура?ск?≫ ? 1162 годзе (яшчэ пры жыцц? бацьк?), ?ван ≪з Турава≫ ? у 1170 годзе ^[5] . Таму Пётр Лысенка вызначае ?маверны парадак княжання брато? у Тураве як Святаполк, ?ван ? Глеб, аднак, пры гэтым Святаполк памёр тольк? ? 1190 годзе.

Нашчадк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У Юрыя Яраслав?ча ? яго жонк? было 5 сыно? ? 2 дачк?:

• Святаполк  ? князь тура?ск?;
• ?ван
• Ярасла?  ? князь п?нск?;
• Глеб  ? князь дубров?цк?;
• Яраполк  ? князь п?нск?;
• Ганна  ? жонка вял?кага князя к?е?скага Рурыка Расц?слав?ча ;
• Малфрыд  ? жонка князя луцкага Усевалада Яраслав?ча .

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Юрый Яраслав?ч // Энцыклапедыя г?сторы? Беларус? . У 6 т. Т. 6. Кн. 2: Усвея ? Яшын; Дадатак / Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гало?ны рэд.) ? ?нш.; Маст. Э. Э. Жакев?ч. ? Мн.  : БелЭн , 2003. ? 616 с. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0276-8 .