Горад Цярнопаль укр. : Терноп?ль Герб [d] Сцяг [d] Кра?на   Укра?на Вобласць Цярнопальская вобласць Раён Цярнопальск? раён [d] Абшчына Цярнопальская гарадская грамада Каардынаты 49°34′00″ пн. ш. 25°36′00″ у. д. H G Я O Мэр Сяргей Надал [d] Заснаваны 1540 Першая згадка 15 красав?ка 1540 Плошча 59 км² [1] Вышыня цэнтра 320 м Водныя аб’екты Серат [d] Насельн?цтва ▲ 225 238 чал. ( 2022 ) [2] [3] […] Часавы пояс UTC+2 , летам UTC+3 Тэлефонны код 0352 Паштовыя ?ндэксы 46000 - 46499 КААТУУ 6110100000 Аф?цыйны сайт rada.te.ua (укр.) Цярнопаль на карце Укра?ны  ±

Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Цярнопаль , або Тэрноп?ль ^[4] ( укр. : Терноп?ль ), да 1944 года ? Тарнопаль ( укр. : Тарнополь ) ? горад ва Укра?не , пал?тыка-адм?н?страцыйны, эканам?чны ? культурны цэнтр Цярнопальскай вобласц? . Адз?н з найбуйнейшых гарадо? г?старычных зямель Гал?цы? ? Падолля . Плошча ? 86 км². Насельн?цтва ? 225 286 чалавек (2022).

Размешчаны на рацэ Серат . Знаходз?цца ? цэнтры Заходняй Укра?ны , на перасячэнн? важных а?тамаб?льных ? чыгуначных шляхо?. М?жнародны аэрапорт ≪Тэрноп?ль≫ размешчаны за 3 км на ?сход ад горада.

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Горад заснаваны ? 1540 годзе Янам Аморам Тарно?ск?м . Да 1569 года ? складзе Цераба?лянскага староства (пазней павета) Рускага ваяводства Карале?ства Польскага . У 1569?1772 гадах у складзе Рэчы Паспал?тай ? Цераба?лянск? павет Гал?цкай зямл? Рускага ваяводства; у 1772?1810, 1815?1867 ? цэнтр Цярнопальскай акруг? ? складзе Гал?цка-Уладз?м?рскага карале?ства, 1810?1815 ? Цярнопальскай губерн? Рас?йскай ?мперы?, 1854?1939 ? адм?н?страцыйны цэнтр Цярнопальскай акруг? ? складзе розных дзяржа?: А?стрыйскай ?мперы?, А?стра-Венгрыя, ЗУНР, ГРСР, Польскай Рэспубл?к?. З 1920 г. ? адм?н?страцыйны цэнтр ваяводства, з 1939 г. ? вобласц?. З канца 1918 да 2 студзеня 1919 года Тарнопаль бы? стал?цай Заходне?кра?нскай Народнай Рэспубл?к?, а з 8 л?пеня па 21 верасня 1920 ? стал?цай марыянеткавай бальшав?цкай дзяржавы ? Гал?цкай ССР. Падчас нацысцкай акупацы? (1 жн??ня 1941 ? красав?к 1944) у складзе акруг? Гал?цыя.

Заступн?цай горада л?чаць Святую Тэклю. Перад Другой сусветнай вайной алтар з яе выявай знаходз??ся ? дам?н?канск?м касцёле ? цяпер сабор Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Панны.

Да 2018 года ? цэнтр Цярнопальскага гарсавета. З 2018 года ? цэнтр гарадской грамады Цярнопаля.

Насельн?цтва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Па дадзеных перап?су насельн?цтва Укра?ны (2001 г.) ^[5] Цярнопаль ? Цярнопальская вобласць аднастайна населеныя этн?чным? ?кра?нцам?. Горад Цярнопаль ? Цярнопальская вобласць таксама з'я?ляюцца аднародным? укра?нскамо?ным?.

Ф?з?ка-геаграф?чная характарыстыка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Кл?мат у Цярнопал? ?мерана-кантынентальны, з цёплым в?льготным летам ? мяккай з?мой. Сярэдняя тэмпература паветра вагаецца ад -3 °C у студзен? да +19 °C у л?пен?. Сярэднегадавая колькасць ападка? складае 520-600 мм ^[6] .

У ф?з?ка-геаграф?чным дачыненн? горад знаходз?цца на Цярнопальскай плато , Падольскага ?звышша . Належыць да ?меранага пояса зоны шыракал?стых лясо?.

Эканом?ка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Цярнопаль ? цэнтр лёгкай, харчовай, радыёэлектроннай ? буда?н?чай прамысловасц?. У савецк? ? ранн? постсавецк? перыяд у горадзе дзейн?чал? камбайнавы завод ? фарфоравы завод. Таксама цяпер горад ёсць важным транспартным вузлом Укра?ны.

Адукацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У Цярнопал? дзейн?чае каля 40 навучальных устано?, больш 10 вышэйшых навучальных устано? ? ?х ф?л?яла?, у тым л?ку:

• Заходне?кра?нск? нацыянальны ?н?верс?тэт
• Цярнопальск? нацыянальны педагаг?чны ?н?верс?тэт ?мя Уладз?м?ра Гнацюка
• Цярнопальск? дзяржа?ны медыцынск? ?н?верс?тэт ?мя ?. Я. Гарбачэ?скага
• Цярнопальск? нацыянальны тэхн?чны ?н?верс?тэт ?мя ?вана Пулюя
• Цярнопальск? ?нстытут сацыяльных ? ?нфармацыйных тэхналог?й
• Цярнопальск? эксперыментальны ?нстытут педагаг?чнай адукацы?
• Цярнопальск? ?нстытут эканом?к? ? прадпрымальн?цтва
• Цярнопальск? камерцыйны ?нстытут
• М?жрэг?янальная Акадэм?я к?равання персаналам (Цярнопальск? ?нстытут)
• Е?рапейск? ?н?верс?тэт (Цярнопальск? ф?л?ял)

Культура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У горадзе знаходз?цца Цярнопальск? акадэм?чны абласны ?кра?нск? драматычны тэатр ?мя Т. Г. Ша?чэнка ^[7] , Цярнопальск? акадэм?чны абласны тэатр акцёра ? ляльк?, Цярнопальская абласная ф?лармон?я. Таксама ? горадзе дзейн?чаюць:

• Цярнопальск? абласны краязна?чы музей
• Цярнопальск? абласны мастацк? музей
• Музей пал?тычных зняволеных
• Б?бл?ятэка-музей ≪Л?таратурнае Цярнопаль≫
• Галерэя Цярнопальск? абласной арган?зацы? Нацыянальнага саюза мастако? Укра?ны
• Музей ?вана Пулюя

З 2013 года пад Цярнопалем на працягу 2-4 дзён у л?пен? штогод праводз?цца М?жнародны музычны фестываль пад адкрытым небам ≪Файне М?сто≫ ^[8] .

Вядомыя асобы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Каз?меж М?хало?ск? (1901?1981) ? польск? археолаг , ег?птолаг , г?сторык мастацтва , член Польскай акадэм?? навук , ардынарны прафесар Варша?скага ?н?верс?тэта .
• Цэлясц?н Лявонав?ч Бурстын (1888?1938) ? беларуск? матэматык, доктар ф?ласоф?? (1912), акадэм?к АН БССР (1931), прафесар (1929).
• ?ван Рудн?цк? (нар. 1991) ? укра?нск? футбал?ст , па?абаронца .

Галерэя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Цярнопаль // Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 17: Хв?няв?чы ? Шчытн? / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн.  : БелЭн , 2003. ? Т. 17. ? С. 195-196. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0035-8 . ? ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Цярнопаль