Хасэ Артэга-?-Гасет
?сп. : Jose Ortega y Gasset
?мя пры нараджэнн?	?сп. : Jose Ortega y Gasset
Род дзейнасц?	ф?лосаф , педагог , п?сьменн?к , выкладчык ун?верс?тэта , сацыёлаг , матэматык , л?таратурны крытык , публ?цыст , пал?тык , паэт , перакладчык , эсэ?ст
Дата нараджэння	9 мая 1883 ( 1883-05-09 ) [1] [2] […]
Месца нараджэння	Мадрыд , прав?нцыя Мадрыд [d] , Кастылья-ла-Нуэва , ?спан?я [3] [4]
Дата смерц?	18 кастрычн?ка 1955 ( 1955-10-18 ) [1] [2] […] (72 гады)
Месца смерц?	Мадрыд , прав?нцыя Мадрыд [d] , Кастылья-ла-Нуэва , ?спан?я [3]
Месца пахавання	мог?лк? Сан ?с?дра [d]
Грамадзянства	?спан?я [5]
Бацька	Jose Ortega Munilla [d]
Жонка	Rosa Spottorno Topete [d]
Дзец?	Jose Ortega Spottorno [d] , Soledad Ortega Spottorno [d] ? Miguel Ortega [d]
Месца працы	Мадрыдск? ?н?верс?тэт
Альма-матар	Мадрыдск? цэнтральны ?н?верс?тэт [d] Ун?верс?тэт Дэ?ста St. Stanislaus Kostka College, Malaga [d]
Партыя	Agrupacion al Servicio de la Republica [d]
Член у	Карале?ская акадэм?я маральных ? пал?тычных навук [d] [6] Баварская акадэм?я прыгожых мастацтва? [d] Карале?ская гал?с?йская акадэм?я Карале?ская фламандская акадэм?я навук ? мастацтва? Бельг?? [d]
Узнагароды ? прэм??	медаль Гётэ горада Франкфурта-на-Майне [d] ( 1949 ) медаль Гётэ за мастацтва ? навуку [d] ( 1932 )
А?тограф
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Хасэ Артэга-?-Гасет ( 9 мая 1883 , Мадрыд  ? 8 кастрычн?ка 1955 ) ? ?спанск? ф?лосаф, культуролаг ; прадста?н?к ф?ласоф?? жыцця ? ф?ласофскай антрапалог??.

Б?яграф?чныя звестк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Скончы? Мадрыдск? ?н?верс?тэт са ступенню доктара ф?ласоф?? (1904), вучы?ся ва ?н?верс?тэтах Лейпцыга, Берл?на ? Марбурга. У 1910-36 узначальва? кафедру метаф?з?к? Мадрыдскага ?н?верс?тэта. У 1931-33 дэпутат рэспубл?канск?х картэса?, адз?н з арган?затара? ≪Саюза абароны рэспубл?к?≫. 3 1936 у эм?грацы?. У 1948 заснава? у Мадрыдзе ?нстытут гуман?тарных навук.

Светапогляд [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Паводле Х. Артэга-?-Гасета, працэс жыцця ? гэта своеасабл?вая энерг?я космасу, сканцэнтраваная ? пэ?ных рэчах ? ? чалавеку ? выглядзе а?таномнага ≪?дэальнага праекта≫; кожны чалавек займае пэ?нае месца ? г?старычнай ≪перспектыве≫, якая залежыць ад вын?ка? творчай акты?насц? людзей ? ? той жа час сама вызначае розныя тыпы ?х светапогляда?, ?дэала? ? пераканання? (≪?дэ? ? вераванн?≫, 1934; ≪Г?сторыя як с?стэма≫, 1941). Упершыню ? заходняй ф?ласоф?? абгрунтава? асно?ныя прынцыпы канцэпцы? масавага грамадства. У так?м грамадстве, на яго думку, гаспадаром жыцця станов?цца ≪чалавек нато?пу≫, у культуры, мастацтве, пал?тыцы пачынае дам?наваць усярэднены стандарт ? прым?тыв?зм мыслення, парушаюцца асновы законнасц?, адкрываецца прамы шлях да а?тарытарызму ? ?зн?кнення дэструкты?ных масавых руха? (нацыянал-сацыял?зм, фашызм ? да т.п.). Выхад з ≪туп?ка≫ масавага грамадства бачы? у захаванн? так?х найважнейшых кашто?насцей цыв?л?зацы?, як л?берал?зм, пал?тычная дэмакратыя, парламентарызм, свабода асобы ? ?нш., у перадачы ?лады ≪абранай меншасц?≫ ? духо?най эл?це, якая творыць ? захо?вае культуру (≪ Па?станне мас ≫, 1929-30). У эстэтычных творах (≪Дэгуман?зацыя мастацтва≫, 1925; ≪У пошуках Гётэ≫, 1932) сцвярджа?, што ≪новае мастацтва≫ пач. ХХ ст. вызначаецца ня?х?льным выцясненнем чалавечых элемента? ? захаваннем тольк? чыста мастацкай матэры?, яно звяртаецца да выя?лення свету ?дэй, суб’екты?ных схем, стварэння ?дэальных вобраза? ? даступнае тольк? выбраным мастацк?м натурам. Пры гэтым Х. Артэга-?-Гасет закл?ка? абараняць яе ад масы, ад рэвалюцыйнага пачатку, што нясе з сабой канфл?кт пам?ж ≪розумам мас≫ ? ≪духам эл?ты≫.

Беларуск?я пераклады [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Некаторыя творы пераклал? Сяргей Верац?ла ^{[7] [8]} , Анатоль Прасалов?ч ^[9] ? Лявон Баршчэ?ск? ^[10] .

Б?бл?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Obras completas, Editorial Alianza/ Revista de Occidente, Madrid. 12 volumenes. 1946?1983. Edicion de Paulino Garagorri.
• Obras completas, Editorial Taurus, Madrid, 10 volumenes (Santillana Ediciones Generales/Fundacion Jose Ortega y Gasset, en coedicion). El proceso de publicacion ha terminado (2004?2010).

Зноск?