Фунт стэрл?нга? (￡; англ. : pound sterling , м?жнароднае абазначэнне GBP ) ? аф?цыйная грашовая адз?нка Вял?кабрытан?? . Адз?н фунт дзел?цца на 100 пенса? . ?снуюць манеты з нам?налам: 1 пен?, 2 пенсы, 5 пенса?, 10 п., 20 п., 50 п., 1￡, 2￡; банкноты 5￡, 10￡, 20￡, 50￡ (сустракаюцца рэдка).

Паходжанне слова [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Брытанск? фунт часта абазначаюць с?мвалам ￡ (радзей L). Гэты с?мвал з’я?ляецца нап?санай у старым стыл? вял?кай л?тарай L, перакрэсленай для абазначэння, што гэта скарачэнне. Скарачэнне бярэ паходжанне ад лац?нскага слова libra , што азначае як вагу, так ? адз?нку масы ? фунт. З гэтай прычыны назва брытанскай валюты часта перакладаецца на ?ншаземныя мовы, але тольк? ? раманск?х мовах можа прыводз?ць да непаразумення?, напрыклад, на ?спанскай ? партугальскай мовах ? libra , румынскай ? lira , французскай ? livre . Для адрознення грашовай адз?нк? ад адз?нк? ваг? дадаюць слова стэрл?нг , што ? выпадку срэбра можна перакласц? з англ?йскай як ≪высокай пробы≫. Першапачаткова стэрл?нгам называл? сярэбраную адз?нку вагай 1,555 грамы, што складала 1/240 фунта аптэчнага.

Падзел [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Брытанск? фунт дзел?цца на 100 пенса?, як?я абазначаюцца с?мвалам ≪р≫, так ён завецца ? ? штодзённай англ?йскай мове. Да 15 лютага 1971 года фунт дзял??ся на 240 пенса? (нап?санне як?х скарачалася як ≪d≫ ад слова ≪denar≫), яны групавал?ся на 20 шыл?нга? (≪l≫, ц? ≪s≫ ад ≪solid≫).

Да 1971 года ?снавала складаная с?стэма адпаведнасц? грашовых адз?нак. Пасля пераходу Вял?кабрытан?? на дзесяц?чную с?стэму 1 фунт = 100 пенса? . Пенс пасля пераходу на гэтую с?стэму ? 1971 годзе першапачаткова ме? назву ≪новы пенс≫, для азначэння розн?цы вартасц?.

Старая с?стэма [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Стэрл?нг бы? уведзены ? абарот англ?йск?м каралём Генрыхам II у 1158 годзе ? мяня?ся на срэбра. У 1816 годзе бы? зменены экв?валент фунта са срэбра на золата , ? гэта до?жылася да 1914 года. Пасля гэтага абменны курс фунта ?трымл?ва?ся на ?зро?н? каля 4,9 USD за 1￡. У 1926 годзе зно? бы? уведзены абмен на золата, але з абароту был? вынятыя залатыя манеты, банкноты можна было абмяняць на экв?валентную вагу золата. С?стэма залатога абмену была канчаткова адменена 21 верасня 1931 года падчас Вял?кай дэпрэс?? . Пасля адмены с?стэмы залатой валюты фунт бы? дэвальваваны на 20 %. Фунт ста? цвёрдай валютай у 1946 годзе, што было ?мовай выдзялення 3,75 м?льярда? USD крэдыту Злучаным? Штатам? . Пасля скасавання с?стэмы залатой валюты ?шл? спробы стаб?л?заваць курс валюты звязваннем кошту фунта з ?ншым? валютам?, пачынаючы з амерыканскага долара . Але спробы был? ня?далым?, што прывяло да 30 % дэвальвацы? ? 1949 годзе.

У сярэдз?не 1960-х гадо? прайшла чарговая хваля зн?жэння кошту фунта. У 1966 годзе ? вын?ку зн?жэння курсу валюты брытанск? ?рад увё? валютныя абмежаванн?. Адным з ?х была забарона на вываз з кра?ны турыстам? больш за 50 фунта? (адменена ? 1970 годзе). Але ? л?стападзе 1967 года фунт бы? дэвальваваны на 14,3 % да ?зро?ню 2,41 долара. У 1976 годзе наступ?? чарговы крыз?с. Курс фунта ?па? у аднос?нах да долара да ?зро?ню 1,57, ? Вял?кабрытан?я была вымушана ?зяць крэдыт у МВФ (2,3 м?льярды фунта?). Самы н?зк? курс фунта зарэг?страваны ? лютым 1985 года, кал? за адз?н фунт давал? 1,05 долара.

У 1988 годзе ?рад Маргарэт Тэтчэр вырашы? звязаць фунт з нямецкай маркай , а ? 1990 годзе ?вайсц? ? с?стэму Механ?зму валютных курса? , з курсам да нямецкай марк? каля 2,9 DEM/GBP. Але ? 1992 годзе курс фунта бы? зн?жаны пасля гэтак званай ≪ чорнай серады ≫ (16 верасня), кал? група валютных спекулянта? на чале з Джорджам Сорасам правяла спекуляцыйную атаку на фунт, якая прынесла Сорасу каля м?льярда долара?, але фунт страц?? 25 % кошту на працягу некальк?х дзён. У наш час Вял?кабрытан?я пак?нула фунт пад эг?дай е?ра , як? мае хаджэнне разам з фунтам. Рашэнне аб по?ным увядзенн? е?ра пак?нута на будучыню.

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Фунт стэрл?нга?
• Heiko Otto: Фунт стэрл?нга? (Банкноты) (нявызн.) . Праверана 14 л?стапада 2016. (англ.) (ням.)