Фрыдэрык Шапен

Прав?ць спасылк?
З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
(Пасля перасылк? з Фрэдэрык Шапен )
Запыт ≪Шапен≫ перанак?ро?ваецца сюды; гл. таксама ?ншыя значэнн? .
Фрэдэрык Шапен
Fryderyk Chopin [1]
Frederic Chopin
Асно?ная ?нфармацыя
Дата нараджэння 1 сакав?ка 1810 ( 1810-03-01 ) [2] [3]
Месца нараджэння
Дата смерц? 17 кастрычн?ка 1849 ( 1849-10-17 ) [4] [5] […] (39 гадо?)
Месца смерц?
Месца пахавання
Кра?на
Бацька Н?каля Шапен [d] [9] [7]
Мац? Тэкля Юсц?на Шапен [d] [9] [7]
Альма-матар
Музычная дзейнасць
Педагог Wojciech ?ywny [d] , Юзаф Эльснер [9] ? Wilhelm Wurfel [d]
Прафес?? кампаз?тар , п?ян?ст , музычны педагог , в?ртуоз , музыкант , педагог
?нструменты фартэп?яна
Выхаванцы Carl Filtsch [d] , Charlotte de Rothschild [d] ? Josephine Camille O'Meara [d]
А?тограф Аўтограф
Лагатып Вікікрыніц Творы ? В?к?крын?цах
Лагатып Вікісховішча  Медыяфайлы на В?к?схов?шчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ? В?к?цытатн?ку

Фры?дэрык Франсуа? Шапе?н ( фр. : Frederic Francois Chopin [??p??] [10] ; польск. : Fryderyk Franciszek Chopin [???p?n?], Фрыдэ?рык Франц??шэк Шо?пен [11] , англ. : Frederic Francois Chopin [`?opæn, ?o`pæn; ??oupæŋ, ???pæ:] [12] ; 1 сакав?ка 1810 (паводле некаторых крын?ц ? 22 лютага 1810 , вёска Жэлязова-Воля , каля Варшавы  ? 17 кастрычн?ка 1849 , Парыж ) ? польск? кампаз?тар , п?ян?ст -в?ртуоз, педагог . А?тар шматл?к?х твора? для фартэп?яна . Найбуйнейшы прадста?н?к польскага музычнага мастацтва.

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Паходжанне ? сям'я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Месца нараджэння Шапена ? маёнтку Жэлязова-Воля
Н?каля Шапен
Юстына Шапен

Бацька Шапена ? Н?каля Шапен, француз, сын латарынскага селян?на, эм?грава? у Польшчу ? 1787 годзе ва ?зросце шаснаццац? год. У Францы? ён бы? ахрышчаны як ≪Н?каля≫, але, жывучы ? Польшчы, ён карыста?ся польскай формай свайго ?мя ? ≪М?калай≫. Цяжка сказаць, што вымус?ла яго пак?нуць Францыю, але ? Польшчы ён знайшо? новую бацька?шчыну ? прыма? акты?ны ?дзел у яе г?старычным лёсе. Н?каля Шапен разам з польск?м? патрыётам? прыма? удзел у барацьбе за незалежнасць Польшчы. Пасля задушэння па?стання Тадэвуша Касцюшк? ? канчатковага падзела Рэчы Паспал?тай (1795) Н?каля Шапен, кап?тан войска Касцюшк?, нягледзячы на х?сткасць свайго палажэння, вырашы? застацца ? Польшчы. Чалавек шырокага разумовага далягляду ? адукацы?, ён займа?ся педагаг?чнай дзейнасцю, навучаючы дзяцей з арыстакратычных сем'я?, ? ?рэшце заваява? рэпутацыю аднаго з найлепшых педагога? Варшавы . Адным? з так?х дзяцей, был? дзец? графа Скарбка, да якога Н?каля Шапен бы? запрошаны ? 1802 годзе ? маёнтак Скарбка? Жэлязова-Воля. Там ён сустрэ?ся з далёкай сваячкай Скарбка?, ? Юстынай Кшыжано?скай, з якой пазней пабра?ся шлюбам [13] . Вяселле адбылося 2 чэрвеня 1806 года ? прыхадской царкве XVI ст. у Брохаве. Паводле захаваных звестак, мац? кампаз?тара была надзвычай музыкальнай, выдатна ?грала на фартэп?яна, была надзелена прыгожым голасам. Сваёй мац? Фрыдэрык абавязаны першым? музычным? ?ражанням?, прыв?тай з дзяц?нск?х гадо? прыязнасцю да народных песня?. ?нтэл?гентнасць ? чуласць бацько? зл?тавал? ?с?х члена? сям'? любо?ю ? дабратворна адб?валася на разв?цц? дарав?тых дзяцей.

Дзяц?нства [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Помн?к Фрыдэрыку Шапену ? Жэлязовай Вол? (1955/1969; а?тар: Юзаф Гасла?ск?)

Фрыдэрык Шапен нарадз??ся ? маёнтку Жэлязова-Воля за 46 км на захад ад Варшавы ? тагачасным Варша?ск?м герцагстве . Зап?с у метрычнай кн?зе (знойдзены ? 1892) падае 22 лютага 1810 года за дату нараджэння кампаз?тара [14] , але на ?ншую дату, 1 сакав?ка, прыходз?лася святкаванне яго нараджэння сярод шчыльнага сямейнага кола [15] ; ?, паводле п?сьма самога Шапена, якое ён адрасава? 16 студзеня 1833 года старшын? польскага л?таратурнага таварыства ? Парыжы [16] , ён ≪нарадз??ся 1 сакав?ка 1810 у вёсцы Жэлязова-Воля ? прав?нцы? Мазов?я≫ [17] . Ён бы? друг?м дз?цёнкам ? адз?ным сынам у сям'?. Ён бы? ахрышчаны 23 красав?ка 1810 года ? той жа царкве ? Брохаве, дзе кал?сьц? ажан?л?ся яго бацьк?. Метрычная кн?га падае яго асаб?стае ?мя пасля хрышчэння як ≪Fridericus Franciscus≫ [14] ; па-польску яго ?мя гучала ≪Fryderyk Franciszek≫.

У 1817?1827 сям'я Шапена? пражывала ? гэтым будынку Варша?скага ?н?верс?тэта, цяпер упрыгожанага проф?лем Фрыдэрыка Шапена (па цэнтру)

У кастрычн?ку 1810 года, кал? Шапену было сем месяца?, сям'я пераехала ? Варшаву з-за таго, што яго бацька прыня? прапанову знакам?тага лекс?кографа Самюэля Л?ндэ выкладаць французскую мову ? Варша?ск?м л?цэ? . Школа размяшчалася ? Саксонск?м палацы ? з гэтага часу сям'я Шапена? пражывала на яго прымежнай тэрыторы?. У 1817 годзе вял?к? князь Канстанц?н Па?лав?ч рэкв?зава? Саксонск? палац для ваенных мэта? ? Варша?ск? л?цэй перамясц??ся ? Каз?м?ра?ск? палац [18] , як? тады належа? да новазаснаванага Варша?скага ?н?верс?тэта . Сям'я жыла ? шырок?м пако? на друг?м паверсе сумежнага дома. Шапен наведва? Варша?ск? л?цэй з 1823 па 1826 год.

Польск? дух, культура ? мова запо?н?л? дом Шапена ? ? вын?ку ён н?кол?, нават у Парыжы, не бы? здольны ? по?най меры авалодаць французскай мовай [19] [20] . Б?ёграф Лью?с Энолт пазычы? фразу Жорж Санд , каб ап?саць Шапена ≪больш польск?м, чым Польшча ≫ [21] .

?ншыя ? сям'? Шапена? был? гэтаксама сх?льныя да музык?. Бацька Фрыдэрыка ?гра? на флейце ? скрыпцы; яго мац? ?грала на п?ян?на ? давала дзецям урок? ? эл?тным пансыянаце, як? падтрымл?ва?ся сям'ёй маладога кампаз?тара. У вын?ку Фрыдэрык ужо ? малым узросце ста? добра знаёмым з музыкай у яе самых разнастайных формах [19] .

Ужо ? дз?цячыя гады Шапен праяв?? незвычайныя музычныя здольнасц?. Ён бы? аточаны асабл?вай увагай ? клопатам. Падобна Моцарту, ён захапля? ус?х навакольных сваёй музычнай ≪апантанасцю≫, незн?каемай фантаз?яй у ?мправ?зацыях, прыраджоным п?ян?змам. Яго ?спрымальнасць ? музычная ?ражл?васць выяв?л?ся бурна ? незвычайна. Ён мог плакаць, слухаючы музыку, ускокваць ноччу, каб падабраць на фартэп?яна мелодыю ц? акорд, як? запомн??. Музыкант ? сучасн?к Шапена Юзаф С?корск? ?згадвае ? сва?х ≪Успам?нах пра Шапена≫ ( польск. : Wspomnienie Chopina ) што, яшчэ дзяцём, Шапен плака? падчас ?гры сваёй мац? на фартэп?яна. У шасц?гадовым узросце, ён ужо спрабава? па?тараць, тое што ён чу?, ? ствараць свае ?ласныя мелоды? [22] . Ён атрыма? свае першыя фартэп?янныя ?рок? не ад сваёй мац?, а ад сваёй старэйшай сястры Людв?к? [19] .

Першыя фартэп?янныя канцэрты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Войцех Жы?ны, карц?на Амброз?я Мерашэ?скага, 1829

Першым прафес?янальным наста?н?кам Шапена па фартэп?яна, з 1816 па 1822 гг., бы? чэх Войцех Жы?н? [23] . Хоць музычнае майстэрства юнага музыканта хутка пера?зыйшло майстэрства яго наста?н?ка, Шапен пазней выказва?ся пра Жы?нага з вял?кай прыязнасцю. Сям?гадовы ≪маленьк? Шапен≫ ( Szopenek ) пача? даваць публ?чныя канцэрты, як?я пазней выкл?кал? пара?нанн? маладога п?ян?ста з Моцартам , у дз?цячым узросце, ? Бетховенам [19] .

Сёлета, сям?гадовы Шапен нап?са? два паланэзы, у соль м?норы ? с?-бемоль мажоры. Першы бы? апубл?каваны ? гравюрнай майстэрн? айца ?з?дора Юзафа Цыбульскага (кампаз?тара, гравёра, дырэктара арганнай школы ? аднаго з нешматл?к?х выда?цо? тагачаснай Польшчы); друг? паланэз захава?ся ? форме рукап?са, падрыхтаванага Н?каля Шапенам. Казалася, што гэтых два невял?к?х творы суперн?чал? не тольк? з папулярным? паланэзам? вядучых польск?х кампаз?тара?, але ? са знакам?тым? паланэзам? М?хала Клеафаса Аг?нскага . ?стотнае разв?ццё меладычных ? гарман?чных ?нвенцый ? фартэп?яннай тэхн?к? адлюстравалася ? наступным вядомым паланэзе Шапена ? ля-бемоль мажоры, як? юны музыкант прэзентава? на ?мян?ны Войцеха Жы?нага ? 1821 годзе ? якасц? падарунка [19] .

У адц?наццац?гадовым узросце Шапен выступа? у прысутнасц? рас?йскага ?мператара Аляксандра I, як? ? той час знаходз??ся ? Варшаве, каб адкрыць Сейм (польск? парламент) [22] .

Будучы дз?цём, Шапену была ?ласц?вая кемл?васць, якая, як казал?, паглынала ? выкарысто?вала ?сё дзеля яе разв?цця. Ён рана паказа? выдатныя здольнасц? ? наз?ранн? ? красленн?, пран?кл?вую дасц?пнасць, пачуццё гумару ? незвычайны талент да пераймання [19] . Г?сторыя з яго школьных гадо? распавядае, як наста?н?к бы? прыемна здз??лены цудо?ным партрэтам, як? Шапен намалява? са свайго к?ра?н?ка ? класе.

У гэтыя гады Шапен бы? некальк? разо? запрошаны ? Бельведэрск? палац у Варшаве ? якасц? музычнага партнёра вял?кага князя Канстанц?на Па?лав?ча, не?забаве ачарава?шы зласл?вага князя сваёй фартэп?яннай ?грой [19] (праз некальк? гадо?, вял?к? князь збга? з Бельведэра адразу пасля пачатку л?стапада?скага па?стання 1830?1831 гадо? , уцякаючы ад польск?х кадэта?, як?я, з мэтай захап?ць яго, пераследвал? князя цераз Лазенско?ск? парк да сва?х барака?).

Маёнтак у Шафран??, дзе Шапен праводз?? вакацы? з 1824 па 1825

У 1820-я гг., кал? дзесяц?гадовы Шапен наведва? Варша?ск? л?цэй ? Варша?скую кансерваторыю, кожныя вакацы? ён праводз?? далёка ад Варшавы: у Шафран?? (1824 ? напэ?на яго першае ?ласнае падарожжа ? ? 1825), Душн?к? (1826), Памеран?я (1827) ? Санн?к? (1828) [24] .

У вёсцы Шафран?я (дзе ён знаходз??ся ? якасц? госця Юльюша Дзевано?скага, бацьк? л?цэйскага таварыша Дам?н?ка Дзевано?скага) [25] ? ? ?ншых месцах яго адпачынку Шапен пазнаём??ся з народным? мелодыям?, як?я ён пазней пера?твары? у арыг?нальныя кампаз?цы?. Яго л?сты з Шафран?? (так званыя л?сты ≪Шафранскага кур'ера≫), на?мысна нап?саныя ? аф?цыёзным стыл?, з'я?лял?ся ?зорам вельм? сучаснай ? жывой польскай мовы , як?я пазабав?л? яго сям'ю сваёй парадыйнасцю на варша?ск?я газеты ? выяв?л? л?таратурны талент юнага Шапена.

Адукацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Шапен, як? адуко?ва?ся дома да трынаццац? год, ста? вучнем Варша?скага л?цэя ? 1823 годзе, працягваючы аднак фартэп?янныя ?рок? пад к?ра?н?цтвам Жы?нага. У 1825 годзе, падчас прадста?лення твора ?гнацы Машэлеса, ён выступ?? перад а?дыторыяй са сваёй вольнай ?мправ?зацыяй ? бы? абвешчаны ≪найлепшым п?ян?стам Варшавы≫ [19] .

Увосен? 1826 года Шапен распача? трохгадовы курс адукацы? з с?леск?м кампаз?тарам Юзафам Эльснерам у Варша?скай кансерваторы?, якая з'я?лялася ф?л?яй Варша?скага ?н?верс?тэта. Першая сустрэча Шапена з Эльснерам мус?ла мець месца не раней за 1822 год; дакладна вядома, што на працягу 1823 года Шапен бы? пад нефармальным к?ра?н?цтвам Эльснера ? ? 1826 годзе Шапен аф?цыйна пача? вывучаць з Эльснерам музычную тэорыю, генерал-бас ? музычную кампаз?цыю.

На першым гадавым ?спыце Эльснер за?важы? выб?тны талент ? музычны ген?й Шапена. Як ? Жы?ны, Эльснер тольк? наз?ра?, не ?плываючы ? не выпра?ляючы, разв?ццё кв?тнеючага талента маладога Фрыдэрыка. Эльснеравы вучэбны стыль бы? заснаваны на яго нежаданн? ≪утрымл?ваць≫ Шапена ≪вузк?м?, акадэм?чным?, састарэ?шым?≫ прав?лам? ? на яго рашэнн? дазвол?ць маладому артысту пасталець ≪згодна з законам? яго ?ласнай прыроды≫.

У 1827 годзе сям'я Шапена? пераехала на кватэру ?здо?ж вул?цы ля Варша?скага ?н?верс?тэта, якую яны здымал? ? палацы Чапск?х у Крака?ск?м прадмесц? (дзе зараз размяшчаецца Варша?ская акадэм?я мастацтва? ). Тут бацьк? Шапена ?зно? пачал? трымаць свой эл?тны пансыянат для студэнта?-хлопчыка?. Юны Шапен будзе жыць тут да 1830 года, пакуль не з'едзе ? Варшаву . У 1837?1839 артыст ? паэт Цыпрыян Норв?д будзе жыць тут падчас навучання маляванню ? Акадэм?? прыгожых мастацтва?; пазней ён нап?ша свой знакам?ты верш ≪ Фартэп?яна Шапена ≫, як? распавядае пра выпадак яго зн?шчэння рас?йск?м? войскам? ? 1863 годзе [26] . Салон сям'? Шапена? ( salonik Chopinow ) на дадзены момант з'я?ляецца адчыненым для любой а?дыторы? музеем; гэта бы? менав?та гэты салон, дзе Шапен упершыню сыгра? большасць сва?х ранн?х твора?.

Парыж [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Шапен прыеха? у Парыж пад канец верасня 1831 года, у нявызначаным стане адносна сваёй будучын? тут. У Парыжы Шапен займе? добрыя стасунк? з вядомым? польск?м? эм?грантам? , уключна з прынцам Адамам Ежы Чартарыйск?м ? паэтам Адамам М?цкев?чам . Кола знаёмства? Шапена ?збагац?лася так?м? постацям? як п?сьменн?к Генрых Гейнэ , мастак Эжэн Дэлакруа , найбуйнейшыя п?ян?сты таго часу Фрыдрых Калькбрэнер , Фердынанд Г?лер ? Франц Л?ст , кампаз?тары Гектор Берл?ёз , Фел?кс Мендэльсон , Шарль-Валентын Алькан ? В?нчэнца Бел?н? .

Жорж Санд [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Жорж Санд ( Занд ) ? псе?дан?м французскай п?сьменн?цы А?роры Дудэван ( Амандын-А?рора-Люс?ль Дупен , баранеса Дудэван ), з якой Шапен пазнаём??ся ? 1836 годзе. Нягледзячы на першапачатковае адмо?нае ?ражанне, трох? пазней кампаз?тар распача? з ёй рамантычныя стасунк?. У 1845 годзе Жорж Санд выдала кн?гу Лукрэцыя Фларыян? , гало?ныя геро? ? якой ? заможная актрыса ? балесны прынц, як?х можна ?нтэрпрэтаваць як Санд ? Шапена.

Смерць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1848 годзе Шапен вярну?ся ? Парыж. Не ? змозе больш даваць урок?, Шапен вымушаны бы? прыняць шчодрую дапамогу ад сваёй шатландскай прых?льн?цы Джэйн Стырл?нг ( па-англ?йску : Jane Stirling ). Даглядаць хворага прыехала з Польшчы сястра кампаз?тара, Людв?ка; не абыходз?л? яго ?вагай ? французск?я сябры. Шапен памёр у сваёй парыжскай кватэры на Вандомскай плошцы. Паводле яго жадання на адпяванн? ? царкве Св. Мадлен прагучал? фрагменты Рэкв?ему Моцарта .

Шапен пахаваны на парыжск?х мог?лках Пер-Лашэз . Сэрца Шапена паводле яго тэстаменту было перавезенае на радз?му ? спачывае ? Баз?л?цы святога Крыжа ? Варшаве

Музыка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

А?тар шматл?к?х твора? для фартэп?яна . Буйнейшы прадста?н?к польскага музычнага мастацтва. Па-новаму вытлумачы? мног?я жанры, адрадз?? на рамантычнай аснове прэлюдыю, ствары? фартэп?янную баладу, апаэтызава? ? драматызава? танцы ? мазурку, паланэз , вальс ; пера?твары? скерца ? самастойны твор. Абагац?? гармон?ю ? фартэп?янную фактуру, спалуча? клас?чнасць формы з меладычным багаццем ? фантаз?яй.

Сярод яго твора? 2 канцэрты (1822, 1830), 3 санаты (1822?1844), фантаз?я (1841), 4 балады (1835?1842), 4 скерца (1832?1842), экспромты , накцюрны , эцюды ? ?ншыя творы для фартэп?яна; песн?. У яго фартэп?янным выкананн? глыб?ня ? шчырасць пачуцця? спалучал?ся з вытанчанасцю, тэхн?чнай дасканаласцю.

Шапен ? кампаз?тар, надзвычай папулярны для выканання сярод п?ян?ста? . Кожны, хто мае хоць нейкае дачыненне да ?гры на фартэп?яна, сутыкаецца з праблемай ?нтэрпрэтацы? твора? Шапена.

Раз на пяць гадо? у Варшаве адбываецца М?жнародны конкурс п?ян?ста? ?мя Шапена, на як?м выконваюцца выключна творы гэтага кампаз?тара , адз?н з найпрэстыжнейшых у свеце. За до?гую г?сторыю гэты конкурс адкры? ?мёны найвыб?тнейшых п?ян?ста?, так?х як Марта Аргерыч , Ма?рыцыа Пал?н? ( англ. : Maurizio Pollini ), Крысц?ян Цымерман ( англ. : Krystian Zimerman ), ?ва Пагарэл?ч ( англ. : Ivo Pogoreli? ), Фу Ц'Онг ( англ. : Fou Ts'ong ).

Творы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Ува ?с?х творах Шапена выкарысто?ваецца фартэп?яна . Большасць кампаз?цый нап?саныя для фартэп?яна сола, маюцца таксама творы для фартэп?яна з скрыпкай , в?яланчэллю ? з аркестрам . Захавалася каля 230 твора? Фрыдэрыка Шапена, некаторыя юнацк?я творы загубленыя.

Творы для фартэп?яна сола [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Балады [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Балада соль м?нор, тв.23 (створаная 1835-36)
  • Балада Фа мажор, тв.38 (1836-39)
  • Балада Ля-бемоль мажор, тв.47 (1841)
  • Балада фа м?нор, тв.52 (1942-43)

Эцюды [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • 12 Эцюда? , тв.10 (1829-32)
  • 12 Эцюда?, тв.25 (1832-36)
  • 3 Новыя Эцюды (1839)

Фантаз?? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Фантаз?я фа м?нор, тв.49
  • Паланэз-фантаз?я Ля-бемоль мажор, тв.61

Накцюрны (усяго 21) [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Op. 9 b-moll, Es-dur, H-dur (1829?1830)
  • Op. 15 F-dur, Fis-dur (1830?1831), g-moll (1833)
  • Op. 27 cis-moll, Des-dur (1834?1835)
  • Op. 32 As-dur (1836?1837)
  • Op. 37 № 2 G-dur (1839)
  • Op. 48 c-moll, fis-moll (1841)
  • Op. 55 f-moll, Es-dur (1843)
  • Op. 62 № 1 H-dur,№ 2 E-dur (1846)
  • Op. 72 e-moll (1827)
  • Op. posth. cis-moll (1830), c-moll

Экспромты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Мазурк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Op. 6 ? 4 мазурк?: fis-moll, cis-moll, E-dur, es-moll (1830)
  • Op. 7 ? 5 мазурак: B-dur, a-moll, f-moll, As-dur, C-dur (1830?1831)
  • Op. 17 ? 4 мазурк?: B-dur, e-moll, As-dur, a-moll (1832?1833)
  • Op. 24 ? 4 мазурк?: g-moll, C-dur, A-dur, b-moll
  • Op. 30 ? 4 мазурк?: c-moll, h-moll, Des-dur, cis-moll (1836?1837)
  • Op. 33 ? 4 мазурк?: gis-moll, D-dur, C-dur, h-moll (1837?1838)
  • Op. 41 ? 4 мазурк?: cis-moll, e-moll, H-dur, As-dur
  • Op. 50 ? 3 мазурк?: G-dur, As-dur, cis-moll (1841?1842)
  • Op. 56 ? 3 мазурк?: H-dur, C-dur, c-moll (1843)
  • Op. 59 ? 3 мазурк?: a-moll, As-dur, fis-moll (1845)
  • Op. 63 ? 3 мазурк?: H-dur, f-moll, cis-moll (1846)
  • Op. 67 ? 4 мазурк?: G-dur, g-moll, C-dur, № 4 a-moll 1846 (1848?)
  • Op. 68 ? 4 мазурк?: C-dur, a-moll, F-dur, № 4 f-moll (1849)

Паланэзы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Op. 26 № 1 cis-moll; № 2 es-moll(1833?1835)
  • Op. 40 № 1 A-dur (1838); № 2 c-moll (1836?1839)
  • Op. 44 fis-moll (1840?1841)
  • Op. 53 As-dur (Гера?чны) (1842)
  • Op. 61 As-dur, ≪Паланэз-фантаз?я≫ (1845?1846)
  • WoO. № 1 d-moll (1827); № 2 B-dur (1828); № 3 f-moll (1829)

Прэлюды? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • 24 Прэлюды? , тв.28 (1836-39)
  • Прэлюдыя до-дыез м?нор, тв.45 (1841)
  • Прэлюдыя Ля-бемоль мажор (1834, апубл?каваная ? 1918)

Ронда [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Скерца [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Op. 20 h-moll (1831?1832)
  • Op. 31 b-moll (1837)
  • Op. 39 cis-moll (1838?1839)
  • Op. 54 E-dur (1841?1842)

Санаты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Саната для фартэп?яна до м?нор, тв.4 (1828)
  • Саната для фартэп?яна с?-бемоль м?нор, тв.35 (1837-39)
  • Саната для фартэп?яна с? м?нор, тв.58 (1844)

Вальсы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Op. 18 ≪Вял?к? бл?скучы вальс≫ Es-dur (1831)
  • Op. 34 № 1 ≪Бл?скучы вальс≫ As-dur (1835)
  • Op. 34 № 2 a-moll (1831)
  • Op. 34 № 3 ≪Бл?скучы вальс≫ F-dur
  • Op. 42 ≪Вял?к? вальс≫ As-dur
  • Op. 64 № 1 Des-dur (1847)
  • Op. 64 № 2 cis-moll (1846?1847)
  • Op. 64 № 3 As-dur
  • Op. 69 № 1 As-dur
  • Op. 69 № 10 B-moll
  • Op. 70 № 1 Ges-dur
  • Op. 70 № 2 f-moll
  • Op. 70 № 2 Des-dur
  • Op. posth. e-moll, E-dur, a-moll

Творы для фартэп?яна з аркестрам [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Варыяцы? на тэму Моцарта La ci darem la mano С?-бемоль мажор, тв.2 (1827)
  • Фантаз?я на польск?я тэмы Ля мажор, тв.13 (1828)
  • Rondo a la Krakowiak Фа мажор, тв.14 (1828)
  • Канцэрт №1 м? м?нор, тв.11 (1830)
  • Канцэрт №2 фа м?нор, тв.21 (1829?1830)
  • Andante Spianato ? Вял?к? бл?скучы паланэз М?-бемоль мажор, тв.22 (1830?1831)

Зноск?

  1. ↑ Часам у крын?цах, часцей за ?сё польскамо?ных, сустракаецца транскрыпцыя Szopen , см. напр. Sikorski J. Wspomnienie Szopena. / Biblioteka Warszawska t. 4, z. 108, 1849. s. 510-559; Przybyszewski S. Szopen a narod. ? Krakow.: Społka nakł. "Ksi??ka", 1910; Paderewski I. J. Szopen. ? Warszawa: Muzyka, 1926; Gli?ski M. Szopen: monografja zbiorowa. ? Warszawa: Muzyka, 1932 и др.
  2. ↑ Zamoyski A. Chopin ? 1979.
  3. ↑ https://www.chopin-society.org.uk/articles/chopin-birthday.htm
  4. ↑ Frederic Chopin // Internet Broadway Database ? 2000. Праверана 9 кастрычн?ка 2017.
  5. ↑ Itau Cultural Frederic Chopin // Enciclopedia Itau Cultural ? Sao Paulo : Itau Cultural , 2001. ? ISBN 978-85-7979-060-7 Праверана 9 кастрычн?ка 2017.
  6. ↑ а б Archivio Storico Ricordi ? 1808. Праверана 3 снежня 2020.
  7. ↑ а б в г Catalog of the German National Library Праверана 1 мая 2024.
  8. ↑ https://www.newyorker.com/culture/culture-desk/chopins-heart
  9. ↑ а б в г https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Chopin-Fryderyk-Franciszek;3885797.html
  10. ↑ Французскае нап?санне прозв?шча ? Chopin  ? вын?кае з прозв?шча яго бацьк?, француза па нацыянальнасц?, см. Wincenty Łopaci?ski Chopin, Mikołaj / Polski słownik biograficzny, vol. III. ? Krakow.: Polska Akademia Umiej?tnos?ci, 1937, pp. 426-27.
  11. ↑ Аднак Фрыдэры?ка Франц?шэ?ка Шапэ?на , Польский язык. Методические указания (Ударение), Музыкальная шкатулка от Шопена Арх?вавана 27 верасня 2011.
  12. ↑ oldict.com Online Dictionary (недаступная спасылка) . Арх?вавана з першакрын?цы 19 кастрычн?ка 2011. Праверана 27 студзеня 2015.
  13. ↑ Zdzisław Jachimecki , "Chopin, Fryderyk Franciszek, " Polski słownik biograficzny , vol. III, 1937, p. 420.
  14. ↑ а б Зап?с аб хрышчэнн? Шапена (па-лац?нску, датаваны 23 красав?ка), прыход святога Роха ? Брохаве, Польшча, падае 22 лютага за дату нараджэння Шапена: http://diaph16.free.fr/chopin//actenaissancechopin.png
  15. ↑ Barbara . Life / Biography ? general outline   (англ.) . Fryderyk Chopin Society. Праверана 26 лютага 2010.
  16. ↑ Bibliotheque Polonaise de Paris: https://web.archive.org/web/20161221001556/http://www.bibliotheque-polonaise-paris-shlp.fr/index.php?id_page=210 (French)
  17. ↑ Selected Correspondence of Fryderyk Chopin , abridged from Fryderyk Chopin's correspondence, collected and annoted by Bronislaw Edward Sydow, translated by Arthur Hedley, McGraw-Hill, 1963, p. 116
  18. ↑ [1] Арх?вавана 28 мая 2010. Fryderyk Chopin Information Centre.
  19. ↑ а б в г д е ё ж Jachimecki, p. 420.
  20. ↑ Benita Eisler, Chopin's Funeral , Abacus, 2004, p. 29
  21. ↑ Bauer, Marion. Music Through the Ages ? A Narrative for Student and Layma . ? Books.google.com, March 2007. ? P. 248. ? ISBN 9781406739411 .
  22. ↑ а б Hedley, Encyclopædia Britannica , p. 263.
  23. ↑ Ambro?y Mieroszewski's portrait of Wojciech ?ywny, 1829 Арх?вавана 3 верасня 2009. .
  24. ↑ Artur Szklener, ≪ Fryckowe lato: czyli wakacyjne muzykowanie Chopina ≫ (≪Fritz's Summers: Chopin's Musical Vacations≫), Magazyn Chopin: Miesi?cznik Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina (Chopin Magazine: Monthly of the Fryderyk Chopin National Institute), no. 4, 2010, p. 8.
  25. ↑ http://en.chopin.nifc.pl/chopin/persons/detail/id/6608 Арх?вавана 28 кастрычн?ка 2012.
  26. ↑ Jan Zygmunt Jakubowski, ed., Literatura polska od ?redniowiecza do pozytywizmu (Polish Literature from the Middle Ages to Positivism), pp. 514-15.

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Узята з " https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Фрыдэрык_Шапен&oldid=4751128 "