Трансплантацыя  ? у медыцыне перасадка якога-небудзь органа ц? тканк? , напрыклад, нырк? , сэрца , печан? , лёгкага , касцявога мозгу , ствалавых гемапаэтычных клетак , валасо? .

Арган?зм, ад якога бяруць органы ? тканк?, называецца донарам, арган?зм, якому перасаджваюць ? рэцып?ентам.

Участак тканк? або орган, як? выкарысто?ваюць для трансплантацы?, можа быць перасажаны на месца выдаленага органа ( ортатап?чная трансплантацыя ) або ? ?ншае месца ( гетэратап?чная трансплантацыя ).

Каб папярэдз?ць тканкавую несумяшчальнасць пры трансплантацы?, выкарысто?ваюцб розныя в?ды ?мунадэпрэс??най тэрап??. Адз?н са шляхо? пераадолення б?ялаг?чнай несумяшчальнасц? трансплантата ? арган?зма рэцып?ента ? стварэнне штучных органа? (сэрца, падстра?н?кавай залозы ? ?нш.).

Робяць трансплантацыю нырак (больш за 500 тыс. перасадак у свеце), печан? , сэрца , лёгк?х , в?лачкавай залозы з грудз?най, шчытападобнай залозы , скуры, мышца? , сухажылля?, касцявой, храстковай, тлушчавай тканак, сасуда?, нерва? , касцявога мозгу , рагав?цы вока ? ?ншыя. Пашыраецца трансплантацыя клетачных элемента?, эмбрыянальных тканак ? ?нш. У эксперыментальнай анкалог?? робяць трансплантацы? пухл?н жывёлам.

У расл?н трансплантацыя ? перасадка розных частак расл?ны на ?ншую расл?ну ц? на ?ншае месца той жа расл?ны. Лепш разв?ваюцца расл?ны больш бл?зк?х с?стэматычных груп. Трансплантацыя выкарысто?ваецца ? садо?н?цтве ( прышчэпл?ванне ), для даследавання працэса? зрастання, узаемааднос?н прышчэпка ? прышчэпы. Бывае таксама натуральная трансплантацыя л?сця, кветак, пладо?, сцёбла?, каранё?.

Клас?ф?кацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Адрозн?ваюць наступныя в?ды трансплантацы?:

• а?татрансплантацыя , ц? а?талаг?чная трансплантацыя ? рэцып?ент трансплантанта з'я?ляецца яго донарам для сябе самога. Напрыклад, а?татрансплантацыя скуры з непашкоджаных участка? на абпаленыя шырока ?жываецца пры цяжк?х апёках. А?татрансплантацыя касцявога мозгу ц? гемапаэтычных ствалавых клетак пасля высокадознай проц?пухл?ннай х?м?ятэрап?? шырока ?жываецца пры лейкозах , л?мфомах ? х?м?яадчувальных злаякасных пухл?нах .

• ?загенная трансплантацыя ? донарам трансплантанта з'я?ляецца 100 % генетычна ? ?муналаг?чна ?дэнтычнае рэцып?енту аднаяйцавае бл?зня рэцып?ента.

• алатрансплантацыя , ц? гоматрансплантацыя ? донарам трансплантанта з'я?ляецца чалавечы арган?зм, як? адрозн?ваецца генетычна ? ?муналаг?чна.

• ксенатрансплантацыя , ц? м?жв?давая трансплантацыя ? трансплантацыя органа? ад жывёлы ?ншага б?ялаг?чнага в?ду.

Гл. таксама [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Транспланталог?я
• Б?яэтыка
• Серджыа Канавера

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 15: Следав?к? ? Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн.  : БелЭн , 2002. ? Т. 15. ? 552 с. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0035-8 . ? ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Вопросы клеточных технологий и биоинженерии тканей (обзор) Арх?вавана 28 кастрычн?ка 2012. . Журнал СФУ 2008 (том 1, номер 3), с. 269?294.