Сонечная с?стэма (маштаб не захаваны)
Сонечная с?стэма
?
зорная с?стэма
, якая складаецца з
Сонца
? яго
планетнай с?стэмы
? якая ?ключае ? сябе ?се натуральныя
касм?чныя аб'екты
, як?я абарочваюцца вакол Сонца:
планеты
? ?х
спадарожн?к?
, а таксама малыя целы ?
астэро?ды
,
метэаро?ды
,
каметы
,
касм?чны пыл
.
У Сонцы сканцэнтравана пераважная частка ?сёй масы с?стэмы (каля 99,866 %), яно ?трымл?вае сва?м прыцягненнем планеты ? ?ншыя целы, як?я належаць да Сонечнай с?стэмы. Чатыры найбуйнейшыя аб'екты ? газавыя г?ганты ? складаюць 99 % астатняй масы (пры гэтым большая частка прыпадае на
Юп?тэр
?
Сатурн
? каля 90 %).
Цэнтральным аб'ектам Сонечнай с?стэмы з'я?ляецца
Сонца
? зорка
гало?най паслядо?насц?
,
жо?ты карл?к
спектральнага класа
G2V. Сонца ?трымл?вае сва?м прыцягненнем планеты ? ?ншыя целы, што належаць да яе.
Планеты, спадарожн?к? планет, карл?кавыя планеты
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
Большасць буйных аб'екта?, як?я абарочваюцца вакол Сонца, рухаюцца практычна ? адной плоскасц?, названай плоскасцю
экл?птык?
.
Да Сонечнай с?тэмы належаць:
- планеты зямной групы:
- планеты-г?ганты:
Усе планеты ? большасць ?ншых аб'екта? абарочваюцца вакол Сонца ? адным к?рунку з вярчэннем Сонца (супраць гадз?нн?кавай стрэлк?, кал? глядзець з боку па?ночнага полюса Сонца). Ёсць выключэнн?, так?я як
камета Галея
. Самай вял?кай кутняй хуткасцю валодае
Меркурый
? ён паспявае здзейсн?ць по?ны абарот вакол Сонца ?сяго за 88 зямных сутак. А для самой аддаленай планеты ?
Нептуна
? перыяд абароту складае 165 зямных гадо?.
Большая частка планет круц?цца вакол сваёй вос? ? той жа бок, што ? абарочваецца вакол Сонца. Выключэнн? складаюць
Венера
?
Уран
, прычым Уран круц?цца практычна ≪лежачы на боку≫ (нах?л вос? каля 90°). Для нагляднай дэманстрацы? кручэння выкарысто?ваецца спецыяльны прыбор ?
тэлурый
.
Шматл?к?я мадэл? Сонечнай с?стэмы ?мо?на паказваюць арб?ты планет праз ро?ныя прамежк?, аднак у рэча?снасц?, за малым выключэннем, чым далей планета або пояс ад Сонца, тым большая адлегласць пам?ж яе арб?тай ? арб?тай папярэдняга аб'екта. Напрыклад, Венера прыбл?зна на 0,33 а. а. далей ад Сонца, чым Меркурый, у той час як Сатурн на 4,3
а. а.
далей Юп?тэра, а Нептун на 10,5 а. а. далей Урана. Был? спробы вывесц? карэляцы? пам?ж арб?тальным? адлегласцям? (напрыклад, прав?ла Тыцыуса ? Бодэ), але н? адна з тэорый не стала агульнапрынятай.
Арб?ты аб'екта? вакол Сонца ап?сваюцца
законам? Кеплера
. Згодна з ?м?, кожны аб'ект абарочваецца па эл?псу, у адным з фокуса? якога знаходз?цца Сонца. У больш бл?зк?х да Сонца аб'екта? (з меншай вял?кай па?воссю) большая вуглавая хуткасць вярчэння, таму карацей перыяд абароту (год). На эл?птычнай арб?це адлегласць аб'екта ад Сонца змяняецца на працягу яго года. Бл?жэйшы да Сонца пункт арб?ты аб'екта называецца
перыгел?й
, найбольш аддалены ?
афел?й
. Кожны аб'ект рухаецца хутчэй за ?сё ? сва?м перыгел?? ? павольней за ?сё ? афел??. Арб?ты планет бл?зк?я да круга.
Большасць планет Сонечнай с?стэмы валодаюць уласным? падначаленым? с?стэмам?. Мног?я акружаны
спадарожн?кам?
, некаторыя са спадарожн?ка? па памеры пера?зыходзяць Меркурый. Большасць буйных спадарожн?ка? знаходзяцца ? с?нхронным вярчэнн?, з адным бокам, пастаянна павернутым да планеты. Чатыры найбуйнейшыя планеты ? газавыя г?ганты, валодаюць таксама кольцам?, тонк?м? палосам? маленьк?х часц?ц, як?я абарочваюцца па вельм? бл?зк?х арб?тах практычна ва ?н?сон.
Карл?кавая планета
? аб'ект шарападобнай формы, як? рухаецца па гел?яцэнтрычнай арб?це, але як? не расчысц?? прылеглую прастору.
Цела Сонечнай с?стэмы, якое абарачаецца вакол Сонца ? не з’я?ляецца планетай, карл?кавай планетай ц? ?х спадарожн?кам, называюць малым целам. Да малых цел Сонечнай с?стэмы адносяцца:
астэро?ды
(малыя планеты), метэорныя ? метэарытныя целы,
каметы
.
Арб?ты планет бл?зк?я да круга, але мног?я каметы, астэро?ды ? аб'екты пояса Койпера маюць моцна выцягнутыя эл?птычныя арб?ты.
Каметы
? аб'екты
пояса Койпера
часта валодаюць вял?к?м? вуглам? нах?лу да гэтай плоскасц?.
Арб?тальны рух ? сутачнае вярчэнне планет
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
Усе планеты абарочваюцца вакол Сонца ? адным к?рунку, па эл?птычных арб?тах з невял?к?м
эксцэнтрыс?тэтам
? малым нах?лам да
плоскасц? экл?птык?
, г. зн. плоскасц? арб?ты Зямл?. Самай вял?кай
вуглавой хуткасцю
валодае Меркурый, як? роб?ць по?ны абарот за 88 зямных сутак. Для самай далёкай нармальнай планеты ?
Нептуна
? арб?тальны перыяд складае 165 гадо?. Плутон, як? раней л?чы?ся планетай, мае анамальна вял?к?я значэнн? эксцэнтрыс?тэту (0,25) ? нах?лу арб?ты (17,1°). У вын?ку, каля
перыгел?я
ён апынаецца бл?жэй да Сонца, чым Нептун. Арб?тальны рух Плутона ? Нептуна знаходз?цца ?
рэзанансе
2:3 ? два абарачэнн? Плутона адпавядаюць часу трох абарота? Нептуна.
Большая частка планет верц?цца вакол сваёй вос? ? так?м самым к?рунку, што ? ?х рух вакол Сонца. Выняткам? з’я?ляюцца
Венера
?
Уран
, прычым Уран верц?цца амаль ≪на боку≫, г. зн. перпендыкулярна плоскасц? арб?ты.
Пара?нальная табл?ца асно?ных параметра? планет
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
Усе параметры н?жэй паказаныя адносна ?х значэння? для Зямл?:
*
Абсалютныя значэнн? прыведзеныя ? артыкуле
Зямля
.
**
Планета верц?цца ? к?рунку, проц?леглым яе арб?тальнаму руху.
***
Пасля адкрыцця ? 1930 годзе
М?жнародны Астранам?чны Саюз
клас?ф?кава? Плутон як планету. Аднак у 2006 г. Плутон бы? пазба?лены гэтага статусу ? пераклас?ф?каваны ? малыя планеты.
| Планета
|
Экватарыяльны
дыяметр
(зямных дыяметра?)
|
Маса
(зямных мас)
|
Арб?тальны
радыус
(
а. а.
)
|
Арб?тальны
перыяд
(гадо?)
|
Сутк?
(зямных сутак)
|
Спадарожн?к?
|
| Меркурый
|
0,382
|
0,06
|
0,38
|
0,241
|
58,6
|
няма
|
| Венера
|
0,949
|
0,82
|
0,72
|
0,615
|
243
**
|
няма
|
| Зямля
*
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1
|
| Марс
|
0,53
|
0,11
|
1,52
|
1,88
|
1,03
|
2
|
| Юп?тэр
|
11,2
|
318
|
5,20
|
11,86
|
0,414
|
63
|
| Сатурн
|
9,41
|
95
|
9,54
|
29,46
|
0,426
|
60
|
| Уран
|
3,98
|
14,6
|
19,22
|
84,01
|
0,718
**
|
27
|
| Нептун
|
3,81
|
17,2
|
30,06
|
164,79
|
0,671
|
13
|
| Плутон
***
|
0,24
|
0,0017
|
39,5
|
248,5
|
6.5
**
|
3
|
Прыбл?зныя суаднос?ны памера? планет ? Сонца
Паводле сучаснай думк?, Сонечная с?стэма сфарм?равалася каля 5 м?льярда? гадо? таму ? вын?ку акрэцы? газапылавога воблака.
?дэя аб утварэнн? Сонца ? планет з рэчыва адз?най газавай туманнасц? ?першыню была сфармулявана
?. Кантам
у 1755 г. ? дапрацавана
П. Лапласам
у 1796 г. Паводле гэтай г?потэзы, Сонечная с?стэма ?тварылася з вярчальнага гарачага газавага воблака, якое сц?скалася пад уздзеяннем грав?тацы? ? распадалася на фрагменты. Аднак гэта г?потэза была неперакана?чай з-за мноства супярэчнасцей. Астраф?з?к
Джэймс Джынс
у 1919 г. прапанава? г?потэзу, паводле якой планетнае рэчыва было ≪вырванае≫ з Сонца пад уздзеяннем зорк?, якая бл?зка прайшла ад яго. Вырванае сонечнае рэчыва распалася на асобныя частк?, з як?х утварыл?ся планеты.
Даныя ф?з?ка-х?м?чных даследавання? метэарыта? ? зямных парод падказвал?, што гэтыя целы ?тварыл?ся не з газавых згустка?, а з цвёрдага рэчыва. У 1944 г. с?стэматычнай распрацо?кай тэоры? ?тварэння планет з цвёрдых часц?нак калясонечнага дапланетнага воблака заня?ся
О. Шм?т
. Гэтая тэорыя разв?ваецца ? ? наш час.
≪Адкрыццё≫ ? даследаванне Сонечнай с?стэмы
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
Тая акал?чнасць, што наз?раць рух? нябесных свяц?ла? чалавек бы? вымушаны з паверхн?, якая верц?цца вакол сваёй вос? ? рухаецца па арб?це Зямл?, на працягу шматл?к?х стагоддзя? перашкаджала ?сведамленню структуры Сонечнай с?стэмы.
Бачныя рух? Сонца ? планет
успрымал?ся як ?х сапра?дныя рух? вакол нерухомай Зямл?.
Геацэнтрычная ? гел?яцэнтрычная с?стэмы
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
На працягу до?гага часу панавальнай была
геацэнтрычная
мадэль, у адпаведнасц? з якой у цэнтры сусвету нерухомая Зямля, а вакол яе па досыць складаных законах рухаюцца ?се нябесныя целы. Найбольш падрабязна гэтая с?стэма была распрацавана
Пталамеем
(адсюль ≪пталамеева с?стэма≫); у гэтым выглядзе яна дазваляла з давол? высокай дакладнасцю ап?сваць наз?раныя рух? свяц?ла?.
Найважнейшы прары? у разуменн? сапра?днай будовы Сонечнай с?стэмы адбы?ся ?
XVI стагоддз?
, кал?
М?калай Каперн?к
распрацава?
гел?яцэнтрычную
с?стэму свету. У яе аснове ляжал? наступныя цверджанн?:
- у цэнтры сусвету знаходз?цца Сонца, а не Зямля;
- шарападобная Зямля круц?цца вакол сваёй вос?, ? гэта кручэнне тлумачыць уя?ны сутачны рух ус?х свяц?ла?;
- Зямля, як ? ?се ?ншыя планеты, круцiцца вакол Сонца па акружнасц?, ? гэта кручэнне тлумачыць бачны рух Сонцы сярод зорак;
- усё рух? ?я?ляюцца ? выглядзе камб?нацы? ра?намерных кругавых руха?;
- уя?ныя
прамыя
?
папятныя
рух? планет належаць не ?м, а Зямл?.
Станов?шча Сонца ? нашай Галактыцы
Сонечная с?стэма з’я?ляецца часткай
Млечнага Шляху
? сп?ральнай
галактык?
, якая мае дыяметр каля 30 тысяч
парсек
(або 100 тысяч
светлавых гадо?
) ? складаецца з прыбл?зна 200 м?льярда? зорак. Мы жывем недалёка ад плоскасц? с?метры? галактычнага дыску (на 20?25 парсека? вышэй, ≪па?ночней≫ за яго) ? на адлегласц? каля 8 тысяч парсека? (27 тысяч светлавых гадо?) ад галактычнага цэнтра (т. ч. практычна на па?дарог? ад цэнтра Галактык? да яе краю), на ?скра?не
рукава Арыёна
? аднаго з
сп?ральных рукаво?
Млечнага Шляху.
Сонца круц?цца вакол галактычнага цэнтра па амаль кругавой арб?це з хуткасцю каля 220 км/г ? роб?ць по?нае абарачэнне за 226 м?льёна? гадо?. Гэты прамежак часу завецца
галактычным годам
.
Акрамя кругавога руху па арб?це, Сонечная с?стэма роб?ць вертыкальныя ваганн? адносна галактычнай плоскасц?, перасякаючы яе кожныя 30?35 м?льёна? гадо? ? апыняючыся то ? па?ночным, то ? па?днёвым галактычным па?шар'?.
[1]
[2]
[3]
М?жзоркавае асяроддзе ? наваколлях Сонечнай с?стэмы неаднароднае. Наз?ранн? паказваюць, што Сонца рухаецца з хуткасцю каля 25 км/с скрозь
Мясцовае м?жзоркавае воблака
? можа пак?нуць яго на працягу наступных 10 тысяч гадо?. Вял?кую ролю ва ?заемадзеянн? Сонечнай с?стэмы з м?жзоркавым рэчывам грае
сонечны вецер
.
Наша планетная с?стэма ?снуе ? вельм? разраджанай ≪атмасферы≫ сонечнага ветру ? струменю зараджаных часц?ц (у асно?ным
вадароднай
?
гел?евай
плазмы
), як?я з вял?кай хуткасцю выходзяць з
сонечнай кароны
. Сярэдняя хуткасць струменя, наз?раная на Зямл?, складае 450 км/с. Па меры выдалення ад Сонца шчыльнасць сонечнага ветру слабее ? надыходз?ць момант, кал? ён больш не можа стрымл?ваць ц?ск м?жзоркавага рэчыва. Падчас сутыкнення? утвараецца некальк? пераходных абласцей.
Спачатку сонечны вецер тармоз?цца з звышгукавых хуткасцей, роб?цца больш шчыльным, цёплым ? турбулентным. Момант гэтага пераходу завецца
мяжой ударнай хвал?
(termination shock) ? знаходз?цца на адлегласц? каля 95
а. а.
ад Сонца. (Па дадзеных, атрыманых з касм?чнага апарата
≪Вояджэр-1≫
, ён перасёк гэту мяжу ? снежн? 2004 года.)
Яшчэ прыбл?зна праз 40 а. а. сонечны вецер сутыкаецца з м?жзоркавым рэчывам ? канчаткова спыняецца. Гэтая мяжа, якая аддзяляе м?жзоркавае асяроддзе ад рэчыва Сонечнай с?стэмы, завецца
гел?япа?зай
. Па форме яна падобная да бурбалкi, выцягнутай ? проц?леглы руху Сонца бок. Вобласць прасторы, абмежаваная гел?япа?зай, завецца
гел?ясферай
.
Паводле дадзеных апарата? ≪Вояджэр≫ гел?япа?за з па?днёвага боку бл?жэйшая, чым з па?ночнага (73 ? 85 а. а., адпаведна). Дакладныя прычыны гэтага пакуль невядомыя; паводле першых здагадак, ас?метрычнасць гел?япа?зы можа быць выкл?каная дзеяннем звышслабых магн?тных палё? у м?жзоркавай прасторы
Галактык?
.
На ?ншым боку гел?япа?зы, на адлегласц? парадку 230 а. а. ад Сонца, уздо?ж
гала?ной ударнай хвал?
(bow shock) адбываецца тармажэнне з звышгукавых хуткасцей м?жзоркавага рэчыва, што пран?кае ? Сонечную с?стэму.
Пытанне аб тым, дзе менав?та сканчаецца Сонечная с?стэма ? пачынаецца м?жзоркавая прастора, неадназначнае, пакольк? звязанае з вобласцям? ?плыву дзвюх розных з'я? ? сонечнага ветру ? сонечнага
прыцягнення
. Нават далёка за межам? гел?апа?зы Сонца здольнае ?трымл?ваць сва?м прыцягненнем ?ншыя аб'екты ? аж да
воблака Оарта
, што цягнецца амаль на
светлавы год
.
Практычнае значэнне калан?зацы? абумо?лена неабходнасцю забяспечыць нармальнае ?снаванне ? разв?ццё чалавецтва. З цягам часу рост насельн?цтва Зямл?, экалаг?чныя ? кл?матычныя змены могуць стварыць с?туацыю, кал? недахоп прыдатнай для пражывання тэрыторы? пастав?ць пад пагрозу далейшае ?снаванне ? разв?ццё зямной цыв?л?зацы?. Таксама да неабходнасц? засялення ?ншых аб'екта? Сонечнай с?стэмы можа прывесц? ? дзейнасць чалавека: эканам?чная або геапал?тычная с?туацыя на планеце; глабальная катастрофа, выкл?каная прымяненнем збро? масавага паражэння; зняс?ленне прыродных рэсурса? планеты ? ?ншыя фактары.
У рамках ?дэ? калан?зацы? Сонечнай с?стэмы неабходна разгледзець т. зв. ≪тэрафарм?раванне≫ (
лац.
:
terra
? зямля ?
forma
? выгляд) ? пера?тварэнне кл?матычных умо? планеты, спадарожн?ка ц? ж ?ншага касм?чнага цела для стварэння або змены атмасферы, тэмпературы ? экалаг?чных умо? у стан, прыдатны для пражывання зямных жывёл ? расл?н. Сёння гэтая задача прадста?ляе ? асно?ным тэарэтычную ц?кавасць, але ? будучын? можа атрымаць разв?ццё ? на практыцы.
У якасц? аб'екта?, найбольш прыдатных для засялення ?х калан?стам? з Зямл?, у першую чаргу разглядаюцца
Марс
?
Месяц
[4]
. Астатн?я аб'екты могуць быць таксама ператвораныя для пражывання на ?х людзей, аднак ажыццяв?ць гэта будзе значна цяжэй як праз умовы, што пануюць на гэтых планетах, так ? праз шэраг ?ншых фактара? (напрыклад, адсутнасць магн?тнага поля, празмерная аддаленасць ц? ж набл?жанасць да Сонца ? выпадку з
Меркурыем
). Пры калан?зацы? ? тэрафарм?раванн? планет неабходна будзе ?л?чваць наступнае: вел?чыня
паскарэння вольнага падзення
[5]
, аб'ём прыманай сонечнай энерг??
[6]
, ная?насць вады
[5]
, узровень радыяцы? (радыяцыйны фон)
[7]
, характар паверхн?, ступень пагрозы сутыкнення планеты з астэро?дам ? ?ншым? малым? целам? Сонечнай с?стэмы.
Сонечная с?стэма з’я?ляецца часткай
Млечнага Шляху
?
сп?ральнай галактык?
, якая мае дыяметр каля 30 тысяч
парсек
(або 100 тысяч
светлавых гадо?
) ? складаецца з прыбл?зна 200 млрд зорак. Сонечная с?стэма размешчана пабл?зу плоскасц? с?метры? галактычнага дыска (на 20-25 парсек вышэй, гэта значыць на по?нач ад яго), на адлегласц? каля 8 тысяч парсек (27 тысяч светлавых гадо?) ад галактычнага цэнтра (практычна на ро?най адлегласц? ад цэнтра Галактык? ? яе края), на ?скра?не рукава Арыёна ? аднаго з галактычных рукаво? Млечнага Шляху.
Сонца круц?цца вакол галактычнага цэнтра па амаль кругавой арб?це з хуткасцю каля
254 км/с
[8]
[9]
(удакладнена ? 2009 г.) ? здзяйсняе по?ны абарот прыкладна за 230 млн гадо?. Гэты прамежак часу завецца галактычным годам. Сонечны апекс (напрамак шляху Сонца праз м?жзоркавую прастору) размешчаны ?
сузор'? Геркулеса
? к?рунку бягучага станов?шча яркай зорк?
Вега
.
Акрамя кругавога руху па арб?це, Сонечная с?стэма роб?ць вертыкальныя ваганн? адносна галактычнай плоскасц?, перасякаючы яе кожныя 30-35 млн гадо? ? апыняючыся то ? па?ночным, то ? па?днёвым галактычнай па?шар'?
[1]
[3]
.
Месцазнаходжанне Сонечнай с?стэмы ? галактыцы, верагодна, уплывае на эвалюцыю жыцця на Зямл?. Яе арб?та практычна круглая; ? хуткасць прыкладна ро?ная хуткасц? сп?ральных рукаво?, што азначае, што яна праходз?ць скрозь ?х надзвычай рэдка. Гэта дае Зямл? працяглыя перыяды м?жзоркавай стаб?льнасц? для разв?цця жыцця, так як сп?ральныя рукавы валодаюць значнай канцэнтрацыяй патэнцыяльна небяспечных звышновых. Сонечная с?стэма таксама знаходз?цца на значнай адлегласц? ад перапо?неных зоркам? наваколля? галактычнага цэнтра. Каля цэнтра грав?тацыйныя ?здзеянн? суседн?х зорак магл? абурыць аб'екты воблака Оарта ? нак?раваць мноства камет ва ?нутраную Сонечную с?стэму, выкл?ка?шы сутыкненн? з катастраф?чным? наступствам? для жыцця на Зямл?. ?нтэнс??нае выпраменьванне галактычнага цэнтра таксама магло па?плываць на разв?ццё высокаарган?заванага жыцця. Некаторыя навуко?цы высо?ваюць г?потэзу, што, нягледзячы на спрыяльнае размяшчэнне Сонечнай с?стэмы, нават на працягу апошн?х 35 000 гадо? жыццё на Зямл? падвяргалася ?здзеянню звышновых, як?я магл? вык?дваць часц?цы радыеакты?нага пылу ? вял?к?я каметападобныя аб'екты.
Бл?жэйшыя зорк?
Непасрэдная галактычнае наваколле Сонечнай с?стэмы вядомае як Мясцовае м?жзоркавае воблака. Гэта больш шчыльны ?частак вобласц? разрэджанага газу Мясцовая бурбалка ? поласц? ? м?жзоркавым асяроддз? працягласцю прыкладна 300 св. гадо?, якая мае форму пясочнага гадз?нн?ка. Бурбалка запо?нена высокатэмпературнай
плазмай
; гэта значыць, што бурбалка ?тварылася ? вын?ку выбуху некальк?х няда?н?х звышновых.
Адносна няшмат зорак у межах дзесяц? св. гадо?
(95 трлн км)
ад Сонца.
Бл?жэйшай з’я?ляецца трайная зорная с?стэма Альфа Цэнта?ра, на аддаленн? прыкладна 4,3 св. гадо?. Альфа Цэнта?ра A ? B ? цесная падвойная с?стэма бл?зк?х па характарыстыках Сонца зорак, у той час як маленьк? чырвоны карл?к Альфа Цэнта?ра C (таксама вядомы як
Прокс?ма Цэнта?ра
) абарочваецца вакол гэтай пары на адлегласц? 0,2 св. гадо?.
Наступным? бл?жэйшым? зоркам? з’я?ляюцца чырвоныя карл?к? зорка Барнарда (5,9 св. гадо?), Вольф 359 (7,8 св. гадо?) ? Лаланд 21185 (8,3 св. гадо?).
Найбуйнейшая зорка ? межах дзесяц? светлавых гадо? ?
С?рыус
, яркая зорка
гало?най паслядо?насц?
з масай прыкладна ? дзве масы Сонца ? кампаньёнам, белым карл?кам пад назвай С?рыус B. С?рыус знаходз?цца на адлегласц? 8,6 св. гадо?.
Тыя с?стэмы ? межах дзесяц? светлавых гадо?, што застал?ся, ? падвойная с?стэма чырвоных карл?ка? Лейтэ 726-8 (8,7 св. гадо?) ? адз?ночны чырвоны карл?к Рос 154 (9,7 св. гадо?).
Бл?жэйшая с?стэма карычневых карл?ка? ? Лумана 16, знаходз?цца на адлегласц? 6,59 светлавых гадо?.
Бл?жэйшая адз?нкавая падобная Сонца зорка ? Та? К?та, знаходз?цца на адлегласц? 11,9 св. гадо?. Валодае прыкладна 80 працэнтам? масы Сонца, але тольк? 60 працэнтам? яе яркасц?.
Бл?жэйшая вядомая экзапланета знаходз?цца ? найбольш бл?зкай ж да нас зорнай с?стэме Альфа Цэнта?ра, якая знаходз?цца на адлегласц? 4,3 св. гадо?. Адз?ная пацверджаная планета ? с?стэме ? Альфа Цэнта?ра B b, з масай прыкладна ? 1,1 масы Зямл? ? перыядам звароту за ?сё ? 3,2 дня.
У гэтым раздзеле прыведзены целы Сонечнай с?стэмы, адабраныя па памерах ? якасц? ?х выява? ? адсартаваныя у парадку змяншэння аб'ёму. Некаторыя буйныя аб'екты Сонечнай с?стэмы не ?несены у сп?с (напрыклад,
Эрыс
), пакольк? для ?х няма малюнка? высокай якасц?.
Зноск?