Горад Л?ль фр. : Lille Герб Сцяг [d] Бефруа ? старая б?ржа на Гран-Пляс у Л?л? Кра?на   Францыя Рэг?ён О-дэ-Франс Дэпартамент Нор Каардынаты 50°38′14″ пн. ш. 3°03′48″ у. д. H G Я O К?ра?н?к Марц?н Абры [d] [1] Першая згадка 640 Плошча 39,51  км² Вышыня цэнтра 21 ± 1 м ? 46 м Насельн?цтва 226 014 чалавек ( 2006 ) Шчыльнасць 5 720 чал./км² Часавы пояс UTC+1 , летам UTC+2 Паштовыя ?ндэксы 59000, 59800 Аф?цыйны сайт mairie-lille.fr/en Л?ль на карце Францы?

Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Л?ль ( фр. : Lille [lil]) або Рэйсел ( н?дэрл. : Rijsel ) ? гало?ны горад французскага дэпартамента Нор , на левым беразе рак? Дзёль, у 14 км ад бельг?йскай мяжы, цэнтр тэкстыльнай прамысловасц? Францы? , найбуйнейшы па насельн?цтве горад Французскай Фландры? . Вядомы з Х? ст.

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У Сярэднявечча Л?ль бы? сялом на выспе пам?ж двух рукаво? рак? Дэль. На французскай яго назва значыць проста ≪ востра? ≫ ( фр. : l'ile ), тое ж значэнне мае ? фламандскае Rijsel. У XI стагоддз? фландрыйск? граф Балду?н IV абнёс яго ?мацаванням?, а ? 1236 годзе граф?ня Жанна Фландрская заснавала ? Л?ле знакам?тую ? Сярэднявеччы багадзельню.

У 1454 годзе Ф?л?п Добры ? яго прыдворныя на ≪ фазанавым п?ры   (фр.)  ( бел. ≫ ? Л?л? прынесл? клятву адваяваць Канстанц?нопаль у няверных. У той час насельн?цтва горада перавал?ла за 25 тысяч; гэта бы? адз?н з найбуйнейшых цэнтра? Бургундск?х Н?дэрланда? .

Нягледзячы на рэл?г?йныя канфл?кты канца XVI стагоддзя, Л?ль працягва? дынам?чна разв?вацца нават пад уладай кансерваты?ных ?спанск?х Габсбурга? . Першы Ахенск? м?р 1668 года замацава? Л?ль за Францыяй, якая авалодала горадам пасля аблог? . Людов?к XIV даручы? Вабану старанна ?мацаваць горад на выпадак новых война?. Нягледзячы на ?се меры засцярог?, у 1708?1713 гады Л?ль знаходз??ся ? руках англ?чан ? а?стрыйца?.

У гонар паспяховай абароны горада ад а?стрыйца? ? 1792 годзе на гало?най плошчы горада была ?зведзена памятная калона . У XX стагоддз? горад працягва? расц? дзякуючы бл?зкасц? да кра?н Бен?люкса ? ?даламу размяшчэнню ? сэнсе лаг?стык? . У 1887 годзе з Дуэ ? Л?ль бы? пераведзены ?н?верс?тэт Па?ночнай Францы?, а ? 1921 годзе л?льск?я навуко?цы з ?нстытуту Пастэра першым? ? свеце атрымал? проц?сухотную вакцыну .

У 1890 г. у Л?л? нарадз??ся Шарль дэ Голь : хоць бацьк? яго жыл? ? Парыжы, мац? аддавала перавагу нараджаць у хаце бабул?. Яго ?мя нос?ць адна з цэнтральных плошча?, а ? яго родным доме адкрыты музей. У 1940 г. Ромель загна? у ≪ Л?льскую к?шэню ≫ 40 000 французск?х салдат, як?я был? ?зятыя ? палон.

У сувяз? з крыз?сам бава?нянай вытворчасц? ? Е?ропе пачынаючы з 1960-х гг. Л?ль змяняе свой эканам?чны проф?ль, струхлелыя фабрык? пераабсталё?ваюцца. У 1983 г. уведзены ? эксплуатацыю Л?льск? метрапал?тэн (першы цалкам а?таматызаваны метрапал?тэн у свеце). У 2000 г. да Л?ля бы? далучаны горад Лом . У 2004 г. Л?ль падзял?? з Генуяй гонар называцца культурнай стал?цай Е?ропы .

Прамысловасць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Цэнтр Па?ночнага ?ндустыяльнага раёна Францы?. Разв?ваецца тэкстыльная прамысловасць, цяжкае машынабудаванне, х?м?чная, харчовая прамысловасць.

Транспарт [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Вузел чыгунак ? а?тадарог. Порт на рацэ Дзёль (басейн Шэльды ). М?жнародны аэрапорт . Дзейн?чае метрапал?тэн .

Навука, адукацыя, культура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У горадзе 3 ?н?верс?тэты. Музе?: выя?ленчых мастацтва?, рэл?г?йнага мастацтва, фальклору ? дэкараты?на-прыкладнога мастацтва.

Арх?тэктура ? горадабуда?н?цтва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Старада?няя частка горада, кал?сьц? абнесеная сцяной, распасц?раецца на по?нач ад бульвара Свабоды. З па?днёвага боку ад бульвару ? сучасны горад рэгулярнай план?ро?к?. Бульвар уп?раецца ? пяц?кутную крэпасць, спраектаваную ? канцы 1660-х гадо? Вабанам . З ?ншых умацавання? часо? Людов?ка XIV захавал?ся тольк? Парыжск?я вароты . Пышным унутраным убраннем адрозн?ваюцца л?льск?я храмы XVII?XIX стагоддзя?, уключаючы сабор Нотр-Дам-дэ-ла-Трэй .

З помн?ка? грамадзянскай арх?тэктуры вылучаецца Старая б?ржа XVII стагоддзя ? фламандск?м стыл?. Па?дра?ляны дом Жыля дэ ля Бо (1636) дае ?я?ленне пра тое, як выглядал? асабняк? заможных фландрск?х купцо? пры Габсбургах. На працягу XX стагоддзя мног?я старада?н?я пабудовы ? цэнтры Л?ля саступ?л? месца сучасным шматпавярховым будынкам. У 1961 г. у раёне Hauts Champs запрацава? першы г?пермаркет ≪ Ашан ≫: назва гандлёвай сетк? пайшла ад назвы гэтага раёна Л?ля.

Агламерацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Насельн?цтва самога горада ? 226 тысяч чалавек. Аднак агламерацыя (метрапол?я) Л?ль (насельн?цтва 1,1 млн чалавек) ? другая па населенасц? метрапол?я Францы? пасля Парыжа ; яна ?ключае ? сябе таксама традыцыйныя тэкстыльныя цэнтры Рубе ? Туркуэн. Агламерацыя працягваецца ? за мяжой з Бельг?яй, утвараючы 2-м?льённую е?раакругу ≪Л?ль-Кортрэйк≫, да якой належаць так?я гарады, як Кортрэйк, Мускрон, Турнэ ? ?пр.

Гарады-пабрац?мы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Буфала ( англ. : Buffalo ), штат Нью-Ёрк , ЗША
• Вальядал?д ( ?сп. : Valladolid ), ?спан?я
• Кёльн ( ням. : Koln ), Герман?я
• Куала-Лумпур ( англ. : Kuala Lumpur , малы. ????? ?????), Малайз?я
• Л?дс ( англ. : Leeds ), Англ?я
• Льеж ( фр. : Liege , н?дэрл. : Luik , валон. : Lidje ), Бельг?я
• Наблус ( араб. ????? ‎‎), Палесц?на
• Ротэрдам ( н?дэрл. : Rotterdam ), Н?дэрланды
• Сен-Лу? ( фр. : Saint-Louis ), Сенегал
• Турын ( ?тал. : Torino ), ?тал?я
• Харка? ( укр. : Харк?в ), Укра?на
• Цфат ( ??р. : ????? ), ?зра?ль
• Эрфурт ( ням. : Erfurt ), Герман?я
• Эш-сюр-Альзет ( люкс. : Esch-Uelzecht , фр. : Esch-sur-Alzette , ням. : Esch-an-der-Alzette ), Люксембург
• Уджда , Марока
• Шанхай , К?тай

Выб?тныя ?раджэнцы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Жан Батыст Перэн
• Шарль дэ Голь
• Каролюс-Дзюран
• Альбэр Самэн

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Л?ль // Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 9: Кул?б?н ? Мала?та / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн.  : БелЭн , 1999. ? Т. 9. ? 560 с. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0035-8 . ? ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Л?ль