한국   대만   중국   일본 
Л?вонская канфедэрацыя ? В?к?педыя Перайсц? да зместу

Л?вонская канфедэрацыя

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Ордэнская дзяржава
Л?вонская канфедэрацыя
Герб
Герб
Лівонія ў 1260 годзе
Л?вон?я ? 1260 годзе
<  
  >
  >
  >
  >
1435  ? 1561

Стал?ца Рыга
Мова(ы) лац?нская , нямецкая , л??ская
Аф?цыйная мова лац?нская мова , нямецкая ? л??ская мова
Рэл?г?я катал?цтва
Дынастыя ландмайстры Л?вон??
 ?  1419 фарм?раванне ландтага
 ?  1558?1561 Л?вонская вайна
 ?  1561 спыненне ?снавання як незалежнай дзяржавы
Лагатып Вікісховішча  Медыяфайлы на В?к?схов?шчы
Л?вон?я на карце ?аана Партанцыя 1573 года

Л?вонская канфедэрацыя , якая ?снавала з 1435 па 1561 год, уя?ляла сабой дрэнна арган?заванае аб'яднанне Рымскай катал?цкай царквы, нямецк?х рыцара? Тэ?тонскага ордэна ? гандляро?, гарадо? ? мясцовага насельн?цтва, якое к?равала тэрыторыям?, захопленыя германск?м? рыцарам? ва Усходняй Прыбалтыцы. Яна складалася з пяц? ?тварэння?: Л?вонскага ордэна , Рыжскага арх?б?скупства , б?скупства Дорпат , б?скупства Эзэль-В?к ? б?скупства Курляндыя .

З'я?ленне рыцара? у Л?вон?? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У пачатку XIII стагоддзя нямецк?я крыжак? заваявал? Прыбалтыку ? пачал? хрысц?ян?зацыю мясцовага насельн?цтва. У 1201 годзе Альбрэхт фон Буксге?дэн заснава? крэпасць Рыгу , а ? 1202 годзе для каардынацы? с?л нямецк?х рыцара? заснава? Ордэн мечн?ка? .

2 лютага 1207  года гэта тэрыторыя была абвешчана княствам у складзе Свяшчэннай Рымскай ?мперы?, ? атрымала назву Terra Mariana (≪Зямля дзевы Мары?≫), а ? 1215  годзе Папа ?накенц?й III абвясц?? гэтыя земл? ?ладаннем Святога прастола.

Падзел Terra Mariana бы? усталяваны папск?м легатам Г?льёмам Модэнск?м у 1228 годзе як кампрам?с пам?ж нямецк?м? рыцарам? ? катал?цкай царквой. У тэоры? нямецк?м рыцарам належала 1/3 земля?, а цэрквы 2/3, але фактычна рыцары кантралявал? амаль усе земл?, што было крын?цай пастаянных канфл?кта? пам?ж ?м? ? царквой. Княз?-б?скупы тольк? фармальна валодал? тэрытарыяльным суверэн?тэтам ? ?ладай на тэрыторы? сва?х уладання?. У 1330 годзе Тэ?тонск? ордэн бы? аф?цыйна прызнаны сеньёрам Рыг?. Для вырашэння спрэчак пам?ж нямецк?м рыцарствам ? б?скупам? ? 1419 годзе ? Вальку бы? сфарм?раваны ландтаг , у як? ?вайшл? прадста?н?к? рыцарства, царквы ? гарадо?.

1 верасня 1435 года Л?вонск? ордэн пацярпе? паражэнне ? б?тве пад В?лькам?рам . Гэта паражэнне стала для Л?вонскага ордэна прыкладна тым жа, чым стала паражэнне ? Грунвальдскай б?тве ? 1410 годзе для Тэ?тонскага ордэна . 4 снежня 1435  года арх?б?скупам рыжск?м, б?скупам? курляндск?м, дэрпцк?м , эзэль-в?кск?м ? рэвельск?м , а таксама прадста?н?кам? Л?вонскага ордэна, яго васалам? ? прадста?н?кам? гарадск?х улад Рыг?, Рэвеля ? Дэрпта было падп?сана пагадненне аб стварэнн? Л?вонскай канфедэрацы? ( eiine fruntliche eyntracht ).

Структура дзяржавы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

На чале Л?вонскай канфедэрацы? стая? пажыццёва прызначаны ландмайстар Тэ?тонскага ордэна з рэз?дэнцыяй у Рызе ц? Вендэне .

Ордэнск?м? гарадам? к?равал? прызначаныя комтуры ? фогты, як?я адчытвал?ся перад штогадовым? кап?тулам?, як?я складал?ся з вышэйшых чыно? Л?вонскага ордэна .

Супрацьстаянне з Рас?яй ? Рэфармацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

З 1471 па 1501 год Вял?кае Княства Маско?скае , якое да таго часу набыло моц, пачало праводз?ць у аднос?нах да значна слабейшай Л?вонскай канфедэрацы? пал?тыку пастаяннага ц?ску, што выражалася ? прамой тэрытарыяльнай экспанс??, навязванн? нера?напра?ных дагавора?, спробах пал?тычна раскалоць Л?вонскую канфедэрацыю ? падарваць яе эканом?ку. Не размяшчаючы дастатковым? для супрацьстаяння з Рас?яй с?лам?, Л?вонская канфедэрацыя ?весь час ?шла на саступк?, што асабл?ва выяв?лася падчас руска-л?вонскай вайны 1480 ? 1481 годов. Заключы?шы саюз з Вял?к?м Княствам Л?то?ск?м у 1501 ? 1503 гадах войскам Л?вонскай канфедэрацы? пад к?ра?н?цтвам Вальтэра фон Плетэнберга ?далося дамагчыся шэрагу поспеха? у ваенных дзеяннях супраць Рас??. Аднак Плетэнберг, нягледзячы на шэраг здабытых ?м перамог, не замацава?ся на рускай тэрыторы?. Па вын?ку вайны 1501 ? 1503 годов ?ван III ? Л?вонская канфедэрацыя заключыл? м?р на ?мовах лац. : status quo ante bellum  ? вяртання да стану да пачатку вайны, як? дзейн?ча? аж да Л?вонскай вайны .

У першай палове XVI стагоддзя падчас Рэфармацы? ? ? 1558?1582 гадах падчас Л?вонскай вайны прыбалтыйск?я царко?ныя княствы был? л?кв?даваны: арх?б?скупства Рыжскае было секулярызавана ? 1561 годзе ( Рыга атрымала статус свабоднага ?мперскага горада ), б?скупства Эзэль?В?к ? секулярызавана ? прададзена Дан?? ? 1560 годзе, б?скупства Дорпат  ? заваявана ?ванам Грозным у 1558 годзе ? скасавана, б?скупства Курляндыя ? прададзена ? 1560 годзе Дан?? ? ператворана ? свецкае герцагства Курляндыя . Паводле В?ленскай ун?? 1561 года тэрыторы? былых б?скупства? увайшл? ? склад Рэчы Паспал?тай ? васальнага герцагства Курляндыя (Эзэль заста?ся пад уладай Дан??).

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Kasekamp A. Characteristics of Warfare in the Times of Henry of Livonia and Balthasar Russow, Lithuanus // The Lithuanian Quarterly, Vol. 36, № 1, 1990.
  • Plakans A. The Latvians. A Short History. Stanford: Hoover Institution Press, Calif, 1995. ISBN 9780817993023

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]